Jump to content

Մայքլ Ռաբին

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մայքլ Ռաբին
գերմ.՝ Michael Oser Rabin
Ծնվել էսեպտեմբերի 1, 1931(1931-09-01)[1] (93 տարեկան)
Վրոցլավ, Ներքին Սիլեզիա, Պրուսիայի ազատ պետություն
Քաղաքացիություն Իսրայել
Մասնագիտությունհամակարգչային գիտնական, մաթեմատիկոս, գաղտնագիր, մանկավարժ և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)Հարվարդի համալսարան, Կոլումբիայի համալսարան, Կալիֆոռնիայի համալսարան, Բերքլի, Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտ, Նյու Յորքի համալսարան, Կալիֆոռնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտ, Տեխնիոն - Իսրայելի տեխնոլոգիական ինստիտուտ և Ցյուրիխի տեխնիկական բարձրագույն դպրոց
Գործունեության ոլորտինֆորմատիկա, ինֆորմատիկա և մաթեմատիկա
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Իսրայելի բնական և հումանիտար գիտությունների ակադեմիա, Ամերիկական փիլիսոփայական ընկերություն, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա և Հաշվողական տեխնիկայի ասոցիացիա[2]
Ալմա մատերԵրուսաղեմի հրեական համալսարան, դեռահաս և Փրինսթոնի համալսարան[3]
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն[4] և եբրայերեն
Գիտական ղեկավարԱլոնզո Չյորչ
Եղել է գիտական ղեկավարՍահարոն Շելախ, Azaria Paz?[3], Michael Ben-Or?[3], Judit Bar-Ilan?[3], J. D. Tygar?[3], Moshé Machover?[3], Victor Harnik?[3], Giuseppe Persiano?[3], Yan Zong Ding?[3], Yonatan Aumann?[3], Donald Rozinak Beaver?[3], Yuh-Dauh Lyuu?[3], Roy Meshulam?[3], Michael Anthony Bender?[3], Alexander D. Healy?[3], Christos Kaklamanis?[3] և Christopher Thorpe?[3]
Հայտնի աշակերտներՍահարոն Շելախ
Պարգևներ
Երեխա(ներ)Tal Rabin?
ՀայրIsrael Abraham Rabin?
ՄայրEster Rabin?
 Michael O. Rabin Վիքիպահեստում

Մայքլ Օզեր Ռաբին (գերմ.՝ Michael Oser Rabin, եբրայերեն՝ מִיכָאֵל עוזר רַבִּין‎, սեպտեմբերի 1, 1931(1931-09-01)[1], Վրոցլավ, Ներքին Սիլեզիա, Պրուսիայի ազատ պետություն), իսրայելցի գիտնական համակարգչային համակարգերի տեսության ոլորտում, մաթեմատիկոս, Թյուրինգի մրցանակի դափնեկիր։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մայքլ Ռաբինը ծնվել է 1931 թվականին Խմելնիցկիում ծնված ռաբբի Իսրայել Ավրահամ Ռաբինի ընտանիքում։ 1935 թվականին նրա ընտանիքը գաղթել է Պաղեստին։ Երիտասարդ տարիքում սովորել է մաթեմատիկա Էլիշե Նիտանյահուի մոտ[12]։ 1953 թվականին ստացել է գիտությունների մագիստրոսի կոչում Երուսաղեմի Եբրայական համալսարանից։ Երեք տարի անց՝ 1956 թվականին, պաշտպանել է իր ատենախոսությունը Փրինսթոնի համալսարանում և դարձել փիլիսոփայության դոկտոր:

Հետազոտություններ է կատարել համակարգչային անվտանգության ոլորտում և դասավանդում է Երուսաղեմում և Հարվարդում: Ունի պատվավոր պրոֆեսորի կոչում[13] տարբեր համալսարաններում՝

Նրա հայտնի ուսանողների թվում են Սաարոն Շելախը, որն այժմ Երուսաղեմի պրոֆեսոր է և մաթեմատիկայի ոլորտում Վոլֆ մրցանակի դափնեկիր:

Նրա դուստր Թալ Ռաբինը ղեկավարում է IBM-ի Կրիպտոգրաֆիայի և գաղտնիության հետազոտական խումբը:

Ձեռքբերումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1969 թվականին Ռաբինը ընդհանրացրել է Բյուչիի թեորեմը մեկից ավելի հաջորդական ֆունկցիաների դեպքում՝ դրանով իսկ ցույց տալով համապատասխան երկրորդ կարգի տեսության որոշելիությունը։ Իր ապացուցման ընթացքում ապացուցել է պարիտետային խաղերի դետերմինիզմը (անգլ.՝ parity games):

1975 թվականին Գարի Միլլերը մշակել է նոր առաջնային թեստ, որը փոփոխվել է Ռաբինի կողմից 1980 թվականին։ Միլլեր-Ռաբին թեստը հավանականական բազմանդամ ալգորիթմ է, որը կարող է շատ արդյունավետ կերպով, բայց սխալի ոչ զրոյական հավանականությամբ, ստուգել թիվն առաջնային լինելու համար: Չորս տարի անց Մայքլ Ռաբինը ստեղծել է առաջին ասիմետրիկ կրիպտոհամակարգը, որը կոտրելու դժվարությունը համեմատելի է ամբողջ թվերի ֆակտորինգի խնդրի հետ:

1981 թվականին Ռաբինը հորինել է տվյալների փոխանցման աննկատ արձանագրությունը (անգլ.՝ oblivious transfer) տեղեկատվության փոխանցման հուսալի մեթոդ է, որի դեպքում ուղարկողը չի ստանում հաստատում, թե արդյոք հաղորդագրությունը հասել է ստացողին: 1987 թվականին Ռիչարդ Կարպի հետ միասին Ռաբինը մշակել է տողի մեջ օրինաչափություն (ենթատող) գտնելու հայտնի ալգորիթմը:

  • 1960 թվական՝ Վայզմանի մրցանակ ճշգրիտ գիտությունների համար
  • 1973 թվական՝ Ռոտշիլդի մրցանակ մաթեմատիկայի բնագավառում
  • 1976 թվական՝ Թյուրինգի մրցանակ Դանա Սքոթի հետ «Finite Automata and their Decision Problem»-ի համար, որը ներկայացրել է ոչ դետերմինիստական վերջավոր ավտոմատների հայեցակարգը, որն անկասկած օգտակար հասկացություն է դարձել: Նրանց աշխատանքը դարձել է ոգեշնչման մշտական աղբյուր այս ոլորտում հետագա աշխատանքի համար[14]: Ոչ որոշիչ վերջավոր վիճակի մեքենաները հիմնական հասկացությունն են հաշվողական բարդության տեսության մեջ, որտեղ դրանք օգտագործվում են NP դասը նկարագրելու համար:
  • 1980 թվական՝ Հարվի մրցանակ
  • 1985 թվական Գիբսի դասախոսություն
  • 1995 թվական՝ Իսրայելի պետական մրցանակ մաթեմատիկայի բնագավառում
  • 2000 թվական՝ Էլեկտրական և Էլեկտրոնիկական ճարտարագետների ինստիտուտի Չարլզ Բեբիջի մրցանակ
  • 2001 թվական՝ Վեյցմանի գիտությունների ինստիտուտ
  • 2003 թվական՝ Պարիս Կանելակիսի մրցանակ[15]
  • 2004 թվական EMET մրցանակ[16]
  • 2010 թվական՝ Դեն Դեյվիդ մրցանակ
  • 2015 թվական՝ Դեյկստրայի մրցանակ

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 SNAC — 2010.
  2. 2,0 2,1 https://www.acm.org/media-center/2021/january/fellows-2020
  3. 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  4. Identifiants et Référentiels (ֆր.)ABES, 2011.
  5. 5,0 5,1 https://awards.acm.org/award-recipients/rabin_9681074
  6. https://harveypz.net.technion.ac.il/harvey-prize-laureates/
  7. https://awards.acm.org/kanellakis/award-recipients
  8. https://www.iacr.org/fellows/2009/rabin.html
  9. https://web.archive.org/web/20071212013316/http://royalsociety.org/page.asp?tip=1&id=6616
  10. https://cms.education.gov.il/EducationCMS/Units/PrasIsrael/TashnagTashsab/TASNAG_TASNAT_Rikuz.htm?DictionaryKey=Tashnah
  11. Journal officiel de la République française, Journal officiel de la République française. Document administratif (ֆր.) — 1868. — ISSN 0242-6773
  12. An Interview with Michael Rabin – Communications of the ACM
  13. «Источник» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2008-10-02-ին. Վերցված է 2008-09-16-ին.
  14. ACM Award Citation / Michael O. Rabin Archive copy Wayback Machine-ի միջոցով:(անգլերեն)
  15. «Источник» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2008-10-02-ին. Վերցված է 2008-09-16-ին.
  16. «Rabin awarded 2004 EMET Prize» Archive copy Wayback Machine-ի միջոցով:, Harvard University Gazette, 16 декабря 2004 года(անգլերեն)

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]