Էլեն Ջոնսոն-Սերլիֆ

Էլեն Ջոնսոն-Սերլիֆ; անգլ.՝ Ellen Johnson-Sirleaf
Ծնվել է	հոկտեմբերի 29, 1938[…] (85 տարեկան)
Ծննդավայր	Մոնրովիա, Լիբերիա
Քաղաքացիություն	Լիբերիա
Մայրենի լեզու	անգլերեն
Կրոն	մեթոդիզմ
Կրթություն	Բոուլդերի Կոլորադոյի համալսարան, Հարվարդի համալսարան (1971), Հարվարդի Ջոն Ֆ. Քենեդիի անվան պետական կառավարման ինստիտուտ, College of West Africa? (1955), Madison Business College?, Վիսկոնսինի համալսարան Մեդիսոնում և Կոլորադոյի համալսարան
Մասնագիտություն	քաղաքական գործիչ, տնտեսագետ, ձեռնարկատեր և գրող
Աշխատավայր	Համաշխարհային բանկ, Citibank?, Էյչ-Էս-Բի-Սի, Միավորված ազգերի կազմակերպության զարգացման ծրագիր և Open Society Initiative for West Africa?
Ամուսին	անհայտ
Զբաղեցրած պաշտոններ	President of Liberia? և Finance Minister of Liberia?
Կուսակցություն	Unity Party? և True Whig Party?
Պարգևներ և ; մրցանակներ	; Հարվարդի համալսարանի պատվավոր դոկտոր Ինդիրա Գանդիի մրցանակ Չորս ազատությունների մրցանակ: Խոսքի ազատություն Ազատություն մրցանակ Համաշխարհային տնտեսական մրացանկ 100 կին Մալթայի գերագույն ռազմական միաբանություն Mo Ibrahim Prize for Achievement in African Leadership? Պատվավոր դոկտոր Պատվավոր դոկտոր Յեյլի համալսարանի պատվավոր դոկտոր honorary doctor of Rutgers University? Պատվավոր դոկտոր Բրաուն համալսարանի պատվավոր դոկտոր և honorary degree from Spelman College?
Անդամություն	Alpha Kappa Alpha և The Links?
	Ստորագրություն;
	Ellen Johnson-Sirleaf Վիքիպահեստում

Էլեն Ջոնսոն-Սերլիֆ (անգլ.՝ Ellen Johnson-Sirleaf, հոկտեմբերի 29, 1938(1938-10-29)^[1]^[2]^[3]^[…], Մոնրովիա, Լիբերիա^[4]), քաղաքագետ և Լիբերիայի 24-րդ նախագահը՝ սկսած 2006 թվականից։ 2011 թվականին ստացել է խաղաղության Նոբելյան մրցանակ՝ Թավակկոլ Կարմանի և Լեյմա Գբովիի հետ միասին` «կանանց անվտանգության և խաղաղության կառուցման գործում կանանց լիարժեք ներգրավվածության համար առանց բռնության պայքարի համար»^[18]։ Ընտրություններում նրա տարած հաղթանակի մասին պաշտոնապես հայտարարվել է 2005 թվականի նոյեմբերի 23-ին։ Նա աֆրիկյան երկրի առաջին կին-նախագահն է։ Ջոզեֆ Բոկայը Ջոնսոն-Սերլիֆի կառավարության փոխնախագահն է։ Խիստ բնավորության և վճռականության համար նրան հաճախ համեմատում են «երկաթե լեդիի» հետ։ 2006 թվականի հունվարի 16-ին նրա երդմնակալության արարողությանը ներկա էին ԱՄՆ պետքարտուղար Կոնդոլիզա Ռայսը և ԱՄՆ-ի առաջին տիկին Լորա Բուշը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հարվարդի համալսարանում հանրային կառավարման ոլորտում մագիստրոսի դիպլոմ ստանալուց հետո` 1972 թվականին Ջոնսոն-Սերլիֆին հրավիրել են աշխատել կառավարությունում` որպես Լիբերիայի ֆինանսների նախարարի օգնական` նախագահ Ուիլյամ Ռիչարդ Տոլբերտի աշխատակազմում, որտեղ նրան մեղադրել են ավելի քան 3 միլիոն դոլարի գողության համար։ 1980 թվականին նա դարձել է ֆինանսների նախարար և այդ պաշտոնում աշխատել է մինչև 1985 թվականը` Սեմուել Դոուի օրոք և դատապարտվել է տասը տարվա ազատազրկման` Հանրապետության նախագահի կողմից հաստատված ռազմական ռեժիմը խորհրդարանում քննադատելու համար։ Սակայն շուտով նրան ազատ են արձակել և երկրից վտարել են Նայրոբի։ Միայն 1997 թվականին նա կարողացել է վերադառնալ Լիբերիա` որպես Համաշխարհային բանկի և «Citibank»-ի տնտեսագետ։

Նախ պաշտպանելով Չարլզ Թեյլորին սերժանտ Սեմյուել Դոուի դեմ պայքարում` ավելի ուշ Էլեն Ջոնսոն-Սերլիֆը 1997 թվականի նախագահական ընտրություններին դարձել է նրա ընդդիմադիրը։ Ընտրությունների արդյունքների համաձայն, նա հավաքել է ընդամենը ձայների 10 %-ն այն ժամանակ, երբ նրա մրցակից Չարլզ Թեյլորը հավաքել է 75%։ Որոշ ժամանակ անց Չարլզ Թեյլորը մեղադրել է նրան դավաճանության համար, քանի որ Էլենն ակտիվ գործունեություն է ծավալել հանրապետության նախագահին վարկաբեկելու ուղղությամբ` իր համար հարթակ պատրաստելով գալիք 2005 թվականի ընտրություններին։ Չարլզ Թեյլորի` 2003 թվականի օգոստոսի 11-ին պաշտոնաթող լինելուց հետո Էլեն Ջոնսոն-Սերլիֆը կրկին դարձել է Միասնություն կուսակցության առաջնորդ։

2005 թվականի նախագահական ընտրությունների ժամանալ Էլեն Ջոնսոն-Սերլիֆը քվեարկության առաջին փուլում հավաքել է 192,326 ձայն և այդ արդյունքներով նա երկրորդն էր՝ հայտնի Ֆուտբոլիստ Ջորջ Վեայից հետո։ Սակայն քվեարկության երկրորդ փուլում, որը կայացել է նոյեմբերի 8-ին, նա հաղթող է ճանաչվել։ Արդեն նոյեմբերի 11-ին պետական հանձնաժողովը ընդունել է Էլեն Ջոնսոն-Սերլիֆի հաղթանակը։ 2005 թվականի նոյեմբերի 23-ին բոլոր ձայների հաշվումից հաստատվել է, որ Էլենը հաղթել է ձայների ավելի քան 20 % մեծամասնությամբ։ Տեղական և անկախ օտարերկրյա դիտորդների կողմից ոչ մի լուրջ նկատողություն չի արձանագրվել։

2011 թվականի նախագահական ընտրություններին նա վերընտրվել է` հավաքելով ձայների ավելի քան 90 %-ը^[19]^[20]։

Էլեն Ջոնսոն-Սերլիֆը ունի չորս որդի և վեց թոռ, նրանցից ոմանք ապրում են Ատլանտայում, Ջորջիա։

Հրապարակումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

From Disaster to Development (1991)
The Outlook for Commercial Bank Lending to Sub-Saharan Africa (1992)

Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1988 թվական, Ռուզվելտի մրցանակ խոսքի ազատության համար (1988 Franklin Delano Roosevelt Freedom of Speech Award)
Ռալֆ Բունշի մրցանակ միջազգային հարաբերությունների առաջխաղացման համար (Ralph Bunche International Leadership Award)
Աֆրիկյան աստղի շքանշանակիր, Լիբերիայի ազատության համար (Grand Commander Star of Africa Redemption of Liberia)
Տոգո շքանշանի շքանշանակիր (Commander of the Order of Togo)
Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ (2011)
pro Merito Melitensi շքանշան (2014, Մալթայի շքանշան)^[21]

Կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հաշվապահական գործ. Մեդիսոնի բիզնես դպրոց (Մեդիսոն, Վիսկոնսի, 1960-ականների սկիզբ)
Պետական կառավարում, Հարվարդի համալսարան (1973)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 Internet Movie Database — 1990.
↑ ^2,0 ^2,1 Encyclopædia Britannica
↑ ^3,0 ^3,1 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #133831892 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/2011/
↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
↑ https://georgewbush-whitehouse.archives.gov/news/releases/2007/10/20071029.html
↑ https://www.harvard.edu/on-campus/commencement/honorary-degrees
↑ https://news.biharprabha.com/2013/09/liberia-president-ellen-johnson-sirleaf-to-get-indira-gandhi-prize-for-peace/
↑ https://www.ifw-kiel.de/konfer/wwp
↑ https://awpc.cattcenter.iastate.edu/directory/ellen-johnson-sirleaf/
↑ Matikkala A. Suomen Valkoisen Ruusun ja Suomen Leijonan ritarikunnat (фин.) — Helsinki: Edita, 2017. — P. 499. — ISBN 978-951-37-7005-1
↑ https://emansion.gov.lr/2press.php?news_id=1308&related=7&pg=sp
↑ https://www.namibian.com.na/index.php?page=archive-read&id=178266
↑ Citations for Recipients of Honorary Degrees at Yale University 2010 // Yale Daily Bulletin — Yale University, 2010.
↑ https://www.brown.edu/about/administration/corporation/honoraries
↑ https://www.spelman.edu/docs/honorary-degrees/honorary-degree-recipients---1977-present---as-of-november-2022---revised-(012023).pdf?sfvrsn=f4347e51_2
↑ «The Nobel Peace Prize 2011» (անգլերեն). Nobel Media. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 8-ին. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
↑ «В Либерии проходит второй тур президентских выборов». euronews. 8 ноября 2011 года. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ նոյեմբերի 10-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 8-ին.
↑ «Лауреат Нобелевской премии переизбрана на пост президента Либерии». Лента.Ру. 11 ноября 2011 года.
↑ OFFICIAL VISIT OF THE PRESIDENT OF LIBERIA TO THE SOVEREIGN ORDER OF MALTA

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էլեն Ջոնսոն-Սերլիֆ» հոդվածին։

[_6ed07b6c97dd161c-1] 1,0 ^1,1 Internet Movie Database — 1990.

[_411d2676caaa053b-2] 2,0 ^2,1 Encyclopædia Britannica

[_393c5ab0bdc1068d-3] 3,0 ^3,1 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)

[_49612187beb6f961-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #133831892 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[_583646ddadef2893-5] ttp://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/2011/

[_4fd85354d393be0f-6] ttps://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/

[_6a8ce7cf4469bb03-7] ttps://georgewbush-whitehouse.archives.gov/news/releases/2007/10/20071029.html

[_694155a1e611d78f-8] ttps://www.harvard.edu/on-campus/commencement/honorary-degrees

[_f5d0bbfd34dbada3-9] ttps://news.biharprabha.com/2013/09/liberia-president-ellen-johnson-sirleaf-to-get-indira-gandhi-prize-for-peace/

[_046fb14e5ec040b3-10] ttps://www.ifw-kiel.de/konfer/wwp

[_48efd15a8fbaecb1-11] ttps://awpc.cattcenter.iastate.edu/directory/ellen-johnson-sirleaf/

[_20e2271d23d24d6e-12] Matikkala A. Suomen Valkoisen Ruusun ja Suomen Leijonan ritarikunnat (фин.) — Helsinki: Edita, 2017. — P. 499. — ISBN 978-951-37-7005-1

[_5499914f74e3c27b-13] ttps://emansion.gov.lr/2press.php?news_id=1308&related=7&pg=sp

[_2040df954ca0cec3-14] ttps://www.namibian.com.na/index.php?page=archive-read&id=178266

[_bb580729f92b20c1-15] Citations for Recipients of Honorary Degrees at Yale University 2010 // Yale Daily Bulletin — Yale University, 2010.

[_9199c60d7e18da83-16] ttps://www.brown.edu/about/administration/corporation/honoraries

[_a157fe3233c73d75-17] ttps://www.spelman.edu/docs/honorary-degrees/honorary-degree-recipients---1977-present---as-of-november-2022---revised-(012023).pdf?sfvrsn=f4347e51_2

[18] «The Nobel Peace Prize 2011» (անգլերեն). Nobel Media. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 8-ին. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.

[19] «В Либерии проходит второй тур президентских выборов». euronews. 8 ноября 2011 года. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ նոյեմբերի 10-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 8-ին.

[20] «Лауреат Нобелевской премии переизбрана на пост президента Либерии». Лента.Ру. 11 ноября 2011 года.

[21] OFFICIAL VISIT OF THE PRESIDENT OF LIBERIA TO THE SOVEREIGN ORDER OF MALTA

[1]

[2]

[3]

[4]

[7]

[12]

[13]

[11]

[5]

[6]

[8]

[9]

[10]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]