Դհանբադ
| Քաղաք | ||
|---|---|---|
| Դհանբադ | ||
 | ||
| Երկիր |  Հնդկաստան | |
| Մակերես | 2052 կմ² | |
| ԲԾՄ | 222±1 մետր | |
| Հեռախոսային կոդ | 326 | |
| Փոստային դասիչ | 826001 | |
| ||
Դհանբադ (հինդի՝ धनबाद, բենգալերեն՝ ধানবাদ, անգլ.՝ Dhanbad), քաղաք հնդկական Ջարկհանդ նահանգում, Դհանբադ շրջանի վարչական կենտրոնը։ Ջարկհանդ նահանգի երկրորդ ամենաբազմամարդ քաղաքը (Ջամշեդպուրից հետո)[1]։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Դհանբադի պատմությունը պայթյունավտանգ աճի, քաղաքաշինության և միգրացիայի պատմություն է։ Քաղաքի վաղ պատմության մասին տեղեկություններն անորոշ են։ 1928-ից 1956 թվականներին Դհանբադը Մանբհում շրջանի մաս էր կազմում։ 1928 թվականի Մանբհումի բնակավայրի զեկույցում նշված է, որ Դհանբադում բնակավայրի տարիքի մասին չկան հին փաստաթղթեր, պղնձե ափսեներ, մետաղադրամներ կամ այլ ապացույցներ։ Արտադրված ամենահին վավեր փաստաթղթերը բոլորը թղթի վրա էին և հազիվ հարյուր տարվա հնություն ունեին։
Բնակավայրի զարգացումը կապված է ածխի արդյունահանման հետ, որը սկսվել է 1910 թվականին։ Տարածաշրջանում ածխի հարուստ թաղամասերի բացումը հանգեցնում է քաղաքի ֆինանսական բարգավաճմանը, սակայն նաև պատճառ է հանդիսանում հայտնի ածխի մաֆիայի և բանդային պատերազմների, որոնք շարունակվում են մինչ օրս, և քաղաքի այնպիսի շրջաններ, ինչպիսիք են Վասեյփուրը, ամենից շատն են տուժում հակամարտություններից։
1956 թվականի հոկտեմբերի 24-ին պետական վերակազմակերպման հանձնաժողովի առաջարկության հիման վրա ստեղծվեց Դհանբադ շրջանը։ 1956-ից 2000 թվականի նոյեմբերի 14-ը այն մտնում էր Բիհար նահանգի մեջ։ 2000 թվականի նոյեմբերի 15-ից՝ Ջարկհանդ նահանգի կազմում է[2]։
Աշխարհագրություն և կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Դհանբադը գտնվում է Չոտա Նագպուր սարահարթում՝ Կալկաթայից մոտ 280 կմ հյուսիս-արևմուտք, ծովի մակարդակից 221 մ բարձրության վրա[3]։ Քաղաքի տարածքը ձգվում է մոտավորապես 24 կմ հյուսիսից հարավ և 16 կմ արևմուտքից արևելք։ Դհանբադից ոչ հեռու հոսում է Դամոդար գետը։
Քաղաքի կլիման կարելի է դիտարկել որպես անցումային մերձարևադարձային օվկիանոսային և արևադարձային կլիմա` չոր ձմեռներով և անձրևոտ ամառներով։ Ամառը տևում է մարտի վերջին շաբաթից մինչև հունիսի կեսը։ Այս ժամանակահատվածում միջին բարձրությունները տատանվում են 35-ից 39 °C: Ամենացուրտ ամիսները դեկտեմբերն ու հունվարն են, երբ միջին ցածր ջերմաստիճանը 11 °C է։ Անձրևոտ սեզոնը տևում է հունիսի կեսերից հոկտեմբեր։ Տեղումների տարեկան միջին քանակը 1368 մմ է։
Գետեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Դամոդարը Չոտա Նագպուր սարահարթի գլխավոր գետն է։ Այն սկսվում է Պալամուից և հոսում դեպի արևելք՝ Ռանչի և Հազարիբաղ սարահարթերի միջև։ Դրան միանում են Բոկարո, Քոնար և Բարաքար գետերը։ Դամոդարը մտնում է Դանբադ թաղամաս՝ Ջամուրիայի հետ միացման վայրում, հոսք, որը գծում է Դանբադի արևմտյան սահմանը Հազարիբաղ շրջանի հետ։ Դրանից ավելի դեպի արևելք, Դամոդարին միանում է Կատրի գետը, որը սկսվում է Պարասնաթից ներքև գտնվող նախալեռներից և անցնում է ածխի տարածաշրջանի միջով։
Բարաքարը, որը կազմում է շրջանի հյուսիսային սահմանը, կազմում է շուրջ 77 կմ։ Այն հոսում է հարավ-արևմտյան ուղղությամբ մինչև Դուրգապուր, իսկ հետո՝ հարավ մինչև միանա Չիրկուդայի մոտակայքում գտնվող Դամոդարին։
-
Դամոդար գետ -
Թոփչանչի լիճ -
Տեսարան դեպի Թոփչանչի լիճը -
Թոփչանչի լճի պարկ
Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ըստ 2011 թվականի մարդահամարի, քաղաքի բնակչությունը, ներառյալ արվարձանները, կազմում է 1 195 298 մարդ։ Տղամարդիկ կազմում են բնակչության 53%-ը, կանայք՝ 47%-ը։ Գրագիտության միջին մակարդակը 75,71% է, ինչը բարձր է, քան հանրապետության միջին 59,5% ցուցանիշը։ Դհանբադում տղամարդկանց 85,78%-ը և կանանց 64,70%-ը գրագետ են։ Բնակչության 10,57%-ը կազմում են 5 տարեկանից ցածր երեխաները։
Քաղաքի բնակչության շուրջ 81%-ը հինդուիզմ է դավանում, մոտ 17%-ը՝ իսլամ, 1%-ը՝ քրիստոնեություն և 1%-ը՝ այլ կրոններ։ Բնակչության ամենատարածված լեզուն հինդին է, բնակչության մի մասը օգտագործում է նաև բենգալերեն, մաիթիլի, բհոճպուրի, մագահի, սանտալի և կուրմալի լեզուները։ Անգլերենը լայնորեն օգտագործվում է բիզնեսի և տուրիզմի ոլորտներում։ Բացի այդ, քաղաքում ապրում են բավականին մեծ թվով ուրդու, թամիլերեն, տելուգու և փենջաբի լեզվուներով խոսողներ, ովքեր եկել են երկրի այլ մասերից։
Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Դհանբադը հայտնի է որպես «Հնդկաստանի ածխի մայրաքաղաք»։ Արդյունաբերական և հանքարդյունաբերական այս քաղաքը՝ ածխի հարուստ ավազաններով, աշխարհի 100 ամենաարագ զարգացող քաղաքներից մեկն է։ Դանբադից 48 կմ հեռավորության վրա՝ Մայտոն քաղաքում, խոշոր հիդրոէլեկտրակայան է տեղակայված։
Տրանսպորտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
№ 2 և № 32 մայրուղիները անցնում են քաղաքով։
Լավ երկաթուղային կապեր կան. քաղաքը պատկանում է հնդկական երկաթուղիների արևելք-կենտրոնական գոտու Դհանբադի բաժնին։ 2011 թվականի հոկտեմբերի 1-ից Հաորա և Դհանբադ քաղաքները միացվել են Հնդկաստանի միակ երկհարկանի գնացքի միջոցով։ Գնացքն աշխատում է ամեն օր, բացի կիրակի օրերից, այն մեկնում է Հաորայից 8:30-ին, իսկ Դհանբադ է հասնում 12:45։ Հետադարձ երթուղինհ Դանբադից մեկնում է 18:30-ին, իսկ Հաորա է ժամանում 22:40։ Գնացքն ունակ է արագության մինչև 110 կմ/ժ զարգացման, ճանապարհի երկու ուղղություններով էլ կանգ է առնում Բարդհաման, Դուրգապուր, Ասանսոլ, Բարաքարա և Կումարդհուբի քաղաքներում[4][5][6][7]։
Քաղաքը չունի իր սեփական օդանավակայանը։ Մոտակա օդանավակայանները տեղակայված են Ռանչիում (140 կմ), Գայայում (207 կմ), Կալկաթայում (269 կմ) և Պատնայում (271 կմ)։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «アーカイブされたコピー» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2009 թ․ մարտի 6-ին. Վերցված է 2012 թ․ մարտի 18-ին.
- ↑ «About Dhanbad | Welcome to Dhanbad Portal». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունվարի 5-ին.
- ↑ «Dhanbad, India Page» (անգլերեն). Fallingrain Global Gazetteer. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 16-ին.
- ↑ «Double-decker train to run from howrah». Deccan Chronicle. 2011 թ․ հոկտեմբերի 1. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 2-ին.
{{cite news}}:|first=missing|last=(օգնություն) - ↑ Kanwar, Disha (2011 թ․ հոկտեմբերի 2). «First AC double-decker train flagged off from Bengal». Business Standard. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 2-ին.
- ↑ «India's first AC double-decker train flagged off». Videos News. The Times of India. Վերցված է 2011 թ․ հոկտեմբերի 2-ին.
- ↑ «Double decker train frequency increased». Business Line. 2012 թ․ հունվարի 2.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Դհանբադ շրջանի պաշտոնական կայք (անգլերեն)
- Դհանբադ քաղաքի պորտալ (անգլերեն)
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Դհանբադ կատեգորիայում։ |