Վորմս

Բնակավայր
	գերմ.՝ Worms
Դրոշ	Զինանշան
Երկիր	Գերմանիա
Մակերես	108,73 կմ²
ԲԾՄ	100 մետր
Բնակչություն	▲83 850 մարդ (դեկտեմբերի 31, 2021)
Ժամային գոտի	UTC+1 և UTC+2
Հեռախոսային կոդ	06241, 06242, 06246 և 06247
Փոստային ինդեքսներ	67547, 67549, 67550 և 67551
Ավտոմոբիլային կոդ	WO
Պաշտոնական կայք	worms.de
	Վորմս Վիքիպահեստում

Վորմս (գերմ.՝ Worms), քաղաք Գերմանիայի Ռայնլանդ Պֆալց հողում, որը տեղակայված է Վերին Ռայնից 60 կիլոմետր հարավ-արևմուտք՝ Մայնի Ֆրանկֆուրտում։ 2015 թվականի դրությամբ քաղաքն ունի 82000 բնակիչ^[2]։

Վորմսը Բուրգունդյան թագավորության մայրաքաղաքն է եղել դեռ 5-րդ դարի սկզբին, հետևաբար միջնադարյան լեգենդների տեսարանները վերագրվում են այս ժամանակահատվածին, ինչպես օրինակ «Նիբելունգների երգը» էպոսի առաջին մասում։ 614 թվականից սկսած Վորմսը նաև եղել է Հռոմի կաթոլիկ եկեղեցու եպիսկոպոսական կենտրոն և ամենակարևորը՝ Կառլոս Մեծի նստավայրը։ Վորմսի տաճարը կայսերական տաճարներից մեկն է ու Գերմանիայի Ռոմանական ճարտարապետության լավագույն օրինակներից մեկը։ Քաղաքը, որպես կայսերական քաղաք, բարգավաճեց միջնադարում։ Ավելի քան հարյուր կայսերական «Դիետ» ժողովներն անցկացվում էին այստեղ։ 1521 թվականի նմանօրինակ մի ժողովում Մարտին Լյութերը հռչակվեց որպես հերետիկոսություն։

Այսօր քաղաքը արդյունաբերական կենտրոն է և հայտնի է Liebfraumilch տեսակի գինով։ Արդյունաբերական մյուս ճյուղերից են քիմիական նյութերն ու մետաղական ապրանքները։

Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աշխարհագրական դիրք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վորմս քաղաքը գտնվում է Հռենոս գետի արևմտյան ափին՝ Լյուդվիգսհաֆեն ամ Ռայն և Մայնց քաղաքների միջև։ Քաղաքի հյուսիսային եզրով հոսում է Պֆրիմ, իսկ հարավային եզրով՝ Այսբախ գետերը։ Դրանք երկուսն էլ միանում են Հռենոսին։

Համայնքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վորմսն ունի քաղաքի կենտրոնը շրջափակող 13 ավան։ Դրանք հետևյալն են․

Անուն	Բնակչություն	Ուղղությունը և հեռավորությունը քաղաքի կենտրոնից
Աբենհայմ	2,744	Հյուսիս-արևմուտք (10 կիլոմետր)
Հեպպենհայմ	2,073	Հարավ-արևմուտք (9 կիլոմետր)
Հերցհայմը	6,368	Հյուսիս (5 կիլոմետր)
Հոխայմ	3,823	Հյուսիս-արևմուտք
Հորխհայմ	4,770	Հարավ-արևմուտք (4․5 կիլոմետր)
Իբերշեյմ	692	Հյուսիս (13 կիլոմետր)
Լեյսելհելմ	1,983	Արևմուտք (4 կիլոմետր)
Նոյհաուզեն	10,633	Հյուսիս
Ֆեդերշեյմ	7,414	Արևմուտք (7 կիլոմետր)
Ֆֆիֆլիգեյմ	3,668	Արևմուտք
Rheindürkheim	3,021	Հյուսիս (8 կիլոմետր)
Վեյնշեյմ	2,800	Հարավ-արևմուտք (4 կիլոմետր)
Վեիսօպենհեյմ	1,796	Հարավ-արևմուտք (5․5 կիլոմետր)

Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հռենոսի հովտում ձմռանը կլիման չափազանց մեղմ է, իսկ ամռանը՝ բավականին հաճելի։ Տեղումների քանակը միջինից ցածր է շրջակա տարածքներում։ Ձյան շերտը ցածր է և հաճախ արագ հալչում է։

Տեսարժան վայրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սուրբ Պետրոսին նվիրված ռոմանական տաճար
Սուրբ Երրորդություն եկեղեցի՝ քաղաքի ամենամեծ բողոքական եկեղեցին
Սուրբ Պողոսի եկեղեցի (13-րդ դար)
Սուրբ Անդրեի եկեղեցի (13-րդ դար)
Սուրբ Մարտինի եկեղեցի (13-րդ դար)
Liebfrauenkirche (15-րդ դար)
Լյութերի հուշարձան (1868 թվական)
Սինագոգ
Հրեական թանգարան Ռաշի տանը
Նիբելունգեն թանգարան

Քույր քաղաքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վորմսի քույր քաղաքներն են․

Ֆրանսիա Օսեր, Ֆրանսիա Գերմանիա Բաուտցեն, Գերմանիա Մոբիլ, Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ	Պարմա, Իտալիա Սենտ Օլբանս, Միացյալ Թագավորություն Իսրայել Տիբերիա, Իսրայել