Վարդան Մատթեոսյան

Վարդան Մատթեոսյան
Ծնվել է	մարտի 6, 1964(1964-03-06) (60 տարեկան)
Ծննդավայր	Մոնտեվիդեո, Ուրուգվայ
Քաղաքացիություն	Ուրուգվայ
Կրթություն	Բուենոս Այրեսի համալսարան
Մասնագիտություն	թարգմանիչ, պատմաբան և խմբագիր

Վարդան Մատթեոսյան (մարտի 6, 1964(1964-03-06), Մոնտեվիդեո, Ուրուգվայ), սփյուռքահայ պատմաբան, թարգմանիչ և խմբագիր։ Հայ Առաքելական եկեղեցու Արևելյան առաջնորդարանի (Նյու Յորք) գործադիր տնօրենը և «Արմինիըն Ռիվյու» ամսագրի գրախոսության խմբագիրը։

Կենսագրություն

Վարդան Մատթեոսյանը ծնվել է Ուրուգվայի մայրաքաղաք Մոնտեվիդեոյում 1964 թվականի մարտի 6-ին։ 1973 թվականին նա տեղափոխվել է Բուենոս Այրես։ Հայեցի ուսումը ստացել է Բուենոս Այրեսի Խրիմյան կրթական հիմնարկությունում (1973-1981)։ 1991 թվականին ավարտել է Բուենոս Այրեսի համալսարանի տնտեսական գիտությունների դպրոցը։ 1992-2000 թվականներին եղել է Ունիվերսիդադ դել Սալվադորի (Բուենոս Այրես) Արևելյան ուսումնասիրությունների դպրոցի հայոց պատմության և կրոնի դոցենտ։ 2000 թվականից բնակվում է ԱՄՆ-ի Նյու Ջերսի քաղաքում։ 2006 թվականին Հայաստանի գիտությունների ազգային ակադեմիայից ստացել է պատմական գիտությունների դոկտորի աստիճան։

2010-2019 թվականներին եղել է Հայ դատի կրթական հանձնախմբի (Նյու Յորք) տնօրենը։

Նրա հետաքրքրությունների ոլորտներն ընդգրկում են հայոց պատմությունն ու գրականությունը, ինչպես հին, այնպես էլ ժամանակակից։ Հայերեն, անգլերեն և իսպաներեն պարբերականների ակտիվ թղթակիցն է։

Ընտրյալ մատենագիտություն

Որպես հեղինակ

• Կոստան Զարեանի շուրջ (On Gostan Zarian), Antelias (Lebanon): Kevork Melidinetzi Literary Prize, 1998
• Անվերջ վերադարձ. Հայաստանի ճանապարհները (1988-2004) (Eternal Return: the Roads of Armenia, 1988-2004), Yerevan: Zangak-97, 2005
• Հարաւային կողմն աշխարհի. հայերը Լատին Ամերիկայի մէջ սկիզբէն մինչեւ 1950 (The Southern Side of the Earth: Armenians in Latin America from the Beginnings to 1950), Antelias (Lebanon): Richard and Tina Carolan Literary Fund, 2005
• Շամախեցի պարուհին. Արմէն Օհանեանի կեանքն ու գործը (The Dancer of Shamakha: Life and Work of Armen Ohanian), Yerevan: Press of the Museum of Literature and Art, 2007 (coauthored with Artsvi Bakhchinyan)
• Գրական-բանասիրական ուսումնասիրութիւններ (Literary and Philological Studies), Antelias (Lebanon): Kevork Melidinetzi Literary Prize, 2009
• Pasado sin retorno, futuro que espera: los armenios en la Argentina, ayer y hoy, Montevideo: Asociación Cultural Uruguay-Armenia, 2011
• Armenian Language Matters, New York: Armenian National Education Committee, 2019
• The Politics of Naming the Armenian Genocide: Language, History, and 'Medz Yeghern', London: I. B. Tauris, 2021

Որպես խմբագիր

• Los armenios en América del Sur: Primeras Jornadas de Estudio, Buenos Aires: Instituto de Investigación Armenológica, 1992
• Bedrós Hadjian, El cinturón, translated by Berg Agemian, Buenos Aires: Akian, 2004
• Bedros Hadjian, Հարաւը Սփիւռքի մէջ (The South in the Diaspora), Aleppo: Cilicia Press, 2008
• Gurgen Mahari, Չարենց-նամէ (Յուշեր, յօդուածներ) (Charents-Nameh: Recollections, Articles), compiled by Grigor Achemyan, Yerevan: Bookinist, 2012
• Հայաստանի պատմական ատլաս / Atlas of Historical Armenia, New York: Armenian National Education Committee, 2012
• Կոմիտաս-150 / Gomidas-150, New York: Sis Publications, 2019
• Gurghen Sarkissian, Իմ յուշերը (1914-1921) / My Memoirs, New York: Sis Publications, 2021

Որպես համախմբագիր

• Charents: Poet of the Revolution, Costa Mesa (Ca.): Mazda Press, 2003 (with Marc Nichanian)
• Gurgen Mahari, Երկերի լիակատար ժողովածու (Integral Collection of Works), vol. I-XIV, compiled by Grigor Achemyan, Yerevan: Antares, 2014-2021 (with Arqmenik Nikoghosyan)

Թարգմանություններ

Այս հեղինակի կատարած թարգմանությունների ցանկը կարող եք որոնել «Թարգմանչաց արվեստ» շտեմարանի «Թարգմանիչներ» բաժնում

• Sarkís Gulludjian, El arte de vivir, Buenos Aires: n.p., 1985
• Sarkís Gulludjian, La fuente de la luz, Buenos Aires: Shoghag, 1986
• Eghishé Charénts, Libro del camino, Buenos Aires: Avant, 1987
• Bedrós Hadjian, Grandes figuras de la cultura armenia (siglos V-X), Buenos Aires: Armengraf, 1987
• Sarkís Gulludjian, Dos conferencias esclarecedoras, Buenos Aires: Asociación Cultural Armenia Hamazkaín, 1988, 108 pages
• Bedrós Hadjian, Grandes figuras de la cultura armenia (siglos XI-XIII), Buenos Aires: Armengraf, 1990
• Iervant Odian, El camarada Panchuní, Buenos Aires: Armengraf, 1992
• Paruyr Sevak, El árbol solitario, Buenos Aires: Armengraf, 1995
• Bedrós Hadjian, La palabra silenciada: las pérdidas intelectuales del Genocidio Armenio, Buenos Aires: Armengraf, 2001
• Martirós de Yerzinka, Hovhannes Aprakunetzi, Sarguis el Monje, Itinerarios, Yerevan: Academia Linguistica Internacional, 2001, 50 pages (with Vahan Sarkisian)
• Otros tiempos: poesía contemporánea de Armenia, Yerevan: Unión de Escritores de Armenia, 2006
• Bedrós Hadjian, Cien años, cien historias: Armenia y los armenios en el siglo XX, Buenos Aires: Editum, 2007
• George (Kevork) Apelian, No vendas a mi hermanita, mamá (historias de un martirio eterno), Buenos Aires: n.p., 2009
• Artak Movsisian, La meseta sagrada: Armenia en la geografía espiritual del antiguo Medio Oriente, Yerevan: Universidad de Erevan, 2010 (with Ruben Artzruni)
• Artsvi Bakhchinyan, Armenian Cinema-100: The Early History of Armenian Cinema (from 1895 to mid 1920s), Yerevan: Academy of Cinema of Armenia and Union of Armenian Cinematographers, 2012 (with the collaboration of Susanna Mkrtchyan)
• Narrativa armenia contemporánea, Yerevan: Edit Print, 2014, 151 pages
• Հնգամեայ ծրագիր. Հայկական Համայնքներու բաժանմունք 2014-2018, Lisbon: Calouste Gulbenkian Foundation, 2014, pp. 33–67
• Haiganoush Satchian-Grkacharian, Hadjin, If We Forget You..., Glendale: Ars Publishing, 2017, 296 pages
• Hamasdegh, House of Prayer, New York: SIS Publications, 2018, 52 pages
• Vartan Matiossian (ed.), Gomidas-150, New York: SIS Publications, 2019, 109 pages
• Gurghen Sarkissian, Իմ յուշերը (1914-1921) / My Memoirs, New York: Sis Publications, 2021, 177 pages

Արտաքին հղումներ

• Վարդան Մատթեոսյանի կենսագրությունը
• Vartan Matiossian, Young Scholar, Analyzes Shahan Shahnour's Literary Talents at St. Thomas Gathering