Jump to content

Բրիթնի Գրայներ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բրիթնի Գրայներ
Անձնական տեղեկություն
Սեռ՝իգական
Ամբողջական անուն՝անգլ.՝ Brittney Yevette Griner[1]
Բնօրինակ անուն՝անգլ.՝ Brittney Griner
Մասնագիտացում՝բասկետբոլիստ
Երկիր՝ ԱՄՆ
Ծննդյան ամսաթիվ՝հոկտեմբերի 18, 1990(1990-10-18) (33 տարեկան)
Ծննդավայր՝Հյուստոն, Տեխաս, ԱՄՆ
Ակումբ՝UMMC Ekaterinburg?, Baylor Bears women's basketball?, Phoenix Mercury?, Zhejiang Far East?, Beijing Great Wall? և Phoenix Mercury?
203 սանտիմետր
Քաշ՝94 կիլոգրամ
Պարգևներ

Բրիթնի Իվետ Գրայներ (անգլ.՝ Brittney Griner, հոկտեմբերի 18, 1990(1990-10-18), Հյուստոն, Տեխաս, ԱՄՆ), ամերիկացի պրոֆեսիոնալ բասկետբոլիստ,  խաղում է կենտրոնական դիրքում, Բասկետբոլի ազգային ասոցիացիայի կանանց «Ֆինիքս Մերկուրի» ակումբում։

Սկսել է լրջորեն զբաղվել բասկետբոլով ավագ դպրոցում։ 11-րդ դասարանում ազգային ճանաչում ձեռք բերեց Սլեմ դանկեր կատարելու ունակության շնորհիվ։ Դպրոցականների շրջանում ազգային ռեկորդակիր է դարձել մեկ սեզոնի ընթացքում բլոկշոթերի քանակով։ 2012 թվականին հաղթել է Ուսանողական սպորտի ազգային ասոցիացիայի (ՆԿԱԱ) առաջնությունը «Բեյլոր Լեդի Բերս» թիմի կազմում՝ դառնալով այդ մրցաշարի ամենանշանավոր խաղացողը։ ԱՄՆ-ում կանանց քոլեջի բասկետբոլի գլխավոր մրցանակների բազմակի մրցանակակիր։

Ընտրվել է 2013 թվականի ՎՆԲԱ դրաֆթում ընդհանուր առաջին համարի ներքո։ 2014 թվականին «Ֆինիքս Մերկուրի» թիմի կազմում դարձել է կանանց Բասկետբոլի ազգային ասոցիացիայի չեմպիոն, երկուական անգամ դարձել է լիգայի լավագույն ռմբարկու և ճանաչվել նրա լավագույն պաշտպանողական խաղացող։ Լիգայի ռեկորդակիր՝ կատարված սլեմ-դանկերի քանակով Բացի ԱՄՆ-ից, խաղացել Է Չինաստանի և Ռուսաստանի ակումբներում։ Ռուսաստանի վեցակի չեմպիոնուհի և Եվրոլիգայի քառակի չեմպիոնուհի «ՈՒՄԿ Եկատերինբուրգ» ակումբի կազմում, Ռուսաստանի առաջնությունների եռակի MVP, Չինաստանի կանանց բասկետբոլի ասոցիացիայի անհատական մրցանակների դափնեկիր։ ԱՄՆ-ի հավաքականի կազմում աշխարհի 2014 և 2018 թվականների չեմպիոն, 2016 և 2020 թվականների օլիմպիական չեմպիոններկաղապար․ անցում։

2022 թվականի փետրվարին ձերբակալվել է «Շերեմետևո» օդանավակայանում՝ ուղեբեռում հաշիշի յուղով վեյփ հայտնաբերելու կապակցությամբ։ Ռուսական դատարանը դատապարտվեց 9 տարվա ազատազրկման։ 2022 թվականի դեկտեմբերի 8-ին ազատ է արձակվել Վիկտոր Բուտի հետ փոխանակման արդյունքում։

Վաղ տարիներ

Բրիթնին՝ չորս երեխաներից կրտսերը, ծնվել է 1990 թվականի հոկտեմբերի 18-ին Շերիֆ Ռայմոնդ Գրայների և տնային տնտեսուհի Սանդրա Գրայների ընտանիքում Հյուսթոնում (Տեխաս նահանգ)[5]։ Սովորել է նույն տեղում Ու . Նիմիցի Չեսթերի անվան ավագ դպրոցում։ Ծնողների հասակը միջինից շատ բարձր է. հոր հասակը՝ 188 սմ, մոր հասակը՝ 173 սմ[6]։ Ինքը՝ Բրիթնին, հասակով բավական շուտ առաջ է անցել իր հասակակիցներից։ Այս հանգամանքը, ինչպես նաև նրա տարիքի աղջիկներից տարբերվող կազմվածքը, ըստ մարզուհու ինքնակենսագրության, միջին դասարաններում հաճախակի բուլիինգի առիթ են հանդիսացել[7]։

Մինչև ավագ դպրոց ընդունվելը հիմնականում հետաքրքրվել է ֆուտբոլով և վոլեյբոլով. բասկետբոլի թիմ աղջկան 9-րդ դասարանում հրավիրել է դպրոցի հավաքականի մարզիչ Դեբի Ջեքսոնը։ Առաջին վեց խաղերից հետո Բրիթնին ամրապնդվեց դպրոցական թիմի հիմնական կազմում։ Չնայած փորձառության բացակայությանը, նա իր առաջին տարում միջինը վաստակել է 10,2 միավոր մեկ խաղում[6]։ 10-րդ դասարանից սկսել է մարզվել պատանիների թիմի հետ[8]։ Այս տարվա վերջին Գրայները հասավ 198 սմ-ի, սկսեց սլեմ  դանկեր կատարել ինչպես մարզումների, այնպես էլ խաղերի ընթացքում և ավելի քան կրկնապատկեց մեկ խաղում վաստակած միավորների քանակը։ Երբ Բրիթնին սովորում էր 11-րդ դասարանում, նրա մասնակցությամբ խաղի տեսանյութը YouTube հարթակում հավաքեց 2,7 միլիոն դիտում և գրավեց Շաքիլ Օ'Նիլ ուշադրությունը, որը համաձայնել էր հանդիպել երիտասարդ տաղանդի հետ[6]։

Ավարտական դասարանում՝ 2008/2009 մրցաշրջանում, Գրայների հասակը հասել է 203 սմ-ի, իսկ ձեռքերի բացվածքը՝ 218 սմ-ի, և նա շարունակել է աճել[6]։ Այս տարվա ընթացքում նա կատարել է 318 բլոկ-կրակոց՝ սահմանելով ռեկորդ մեկ մրցաշրջանի ընթացքում դպրոցական թիմի խաղացողի կողմից արված բլոկ-կրակոցների քանակով[9]։ «Հյուսթոն Էյլիֆ Հեյսթինգսի» դեմ մրցաշրջանի մեկնարկային խաղում Գրայները արգելափակել է 25 նետում՝ այդպիսով սահմանելով ռեկորդ մեկ խաղում բլոկշոթերի քանակով[6][9]։ Նույն մրցաշրջանում նա 32 խաղում Կատարել է 52 դանք, այդ թվում՝ յոթը՝ ալդայնի ավագ դպրոցի թիմի դեմ խաղում[8]։ Այս տարի իր դպրոցի հանդիպումների կեսում Բրիթնին միայնակ ավելի շատ միավոր է հավաքել, քան մրցակիցների ամբողջ թիմը[6]։ Տեխասի դպրոցական առաջնության փլեյ-օֆում Գրայները իր «Նիմից Կուգարզ» թիմին բերեց 44 միավոր և 17 անդրադարձ և կիսաեզրափակչում կատարեց 8 բլոկ-կրակոց, իսկ եզրափակիչ խաղում վաստակեց 21 միավոր և 12 անդրադարձ։ Несмотря на это, девушки из школы им. Нимица, вышедшие в финал фаворитками, уступили «Мэнсфилд Саммит Джагуарс» со счётом 43—52[10]. Հյուսթոնի քաղաքապետ Բիլ Ուայթը 2009 թվականի մայիսի 7-ը հայտարարել է Բրիթնի Գրիների օր[11]։

2009 թվականին Գրայները մասնակցել է նաև McDonald's All-American խաղին, որին մասնակցում են ԱՄՆ-ի և Կանադայի դպրոցների լավագույն շրջանավարտները, որտեղ հավաքել է 20 միավոր և 9 անդրադարձ[12]։ Տարվա արդյունքներով նա USA Today-ի[13] և ԱՄՆ-ի կանանց բասկետբոլի մարզիչների ասոցիացիայի վարկածով ճանաչվել է ավագ դպրոցի աղջիկների տարվա բասկետբոլիստուհի[14]։

Ուսանողական կարիերա

Դպրոցն ավարտելուց հետո Գրայները ստացել է մարզական կրթաթոշակ՝ Բեյլորի համալսարանում սովորելու համար[5]։ Չորս տարի շարունակ նա հանդես է եկել «Բեյլոր Լեդի Բերս» ուսանողական թիմում[15], որը մարզել է Քիմ Մալկին[16]։

Առաջին կուրսում, որպես «Լեդի Բերս» խաղացող, Գրայները կատարել է 223 բլոկ-կրակոց՝ սահմանելով նոր ռեկորդ մեկ մրցաշրջանում կատարյալ բլոկ-կրակոցների քանակով[8]։ Նա նաև մրցաշրջանի ընթացքում վաստակել է 644 միավոր, ինչը նոր ռեկորդ է Բեյլորի համալսարանի առաջին կուրսեցու համար[15]։ 12009 թվականի դեկտեմբերի 6-ին «Օրալ Ռոբերտս Գոլդեն Իգլս» դեմ հաղթական խաղում (101-76) նա գրանցեց Բեյլորի համալսարանի հավաքականի պատմության մեջ առաջին թրիփլ-դաբլը՝ վաստակելով 34 միավոր, 13 անդրադարձ և ռեկորդային մեծ 12 կոնֆերանսի կանանց թիմերի համար 11 բլոկ-կրակոցներ[17]։ Խաղային սեզոնի ավարտից առաջ Գրայները ընդհանուր առմամբ երեք տրիպլ-դաբլ է կատարել՝ այս մրցաշրջանում NCAA-ի լավագույն արդյունքը[15]։ Նա դարձավ յոթերորդ խաղացողը, ով սլեմ դանկ կատարեց կանանց քոլեջի բասկետբոլի պատմության մեջ[8] և երկրորդը (2005 թվականին Քենդիս Փարկերից հետո), ով կարողացավ մեկ խաղում մեկից ավելի դանկ անել։ Դա տեղի է ունեցել 2010 թվականի հունվարի 2-ին Տեխասի Պետական Համալսարանի թիմի դեմ ջախջախիչ խաղում (99-18)[18]։

2010 թվականի մարտի 22-ին, տարածաշրջանային փլեյ-օֆֆի քառորդ եզրափակչում, Գրայները սահմանեց NCAA մրցաշարի ռեկորդ՝ կատարելով 14 բլոկ-կրակոց «Ջորջթաուն Հոյասի» դեմ հաղթական խաղում (49-33)[19]։ Տարածաշրջանային կիսաեզրափակչում «Լեդի Բերս»-ը հաղթեց առաջինը ցանած «Թենեսի Լեդի Վոլանտիրս» Պետ Սեմմիթին:Այս խաղում Գրայները օղակի տակ միաժամանակ խնամում էր հակառակորդի մինչև չորս խաղացող, բայց նա կարողացավ հավաքել 27 միավոր և առանցքային դեր խաղաց իր թիմի վերջին պոկում վարժությունում, որը 5 միավոր կորցրեց հանդիպման ավարտից 8 րոպե առաջ [20]։ NCAA ազգային մրցաշարի քառորդ եզրափակչում (անգլ.՝ Elite Eight) «Բեյլորը» հաղթեց «Դյուկ Բլյու Դևիլսին» (51-48)։ Այդ խաղում Բեյլորի կենտրոնը արգելափակել է մրցակցի 9 նետում։ Ընդհանուր առմամբ, փլեյ-օֆֆում նրա արգելափակած նետումների քանակը հասել է 35-ի, ինչը նաև NCAA կանանց մրցաշարի նոր ռեկորդ էր։ 30 բլոկ-շոթերի նախորդ ռեկորդը պատկանում էր «Բլյու Դևիլսի» բասկետբոլիստ Էլիսոն Բեյլսին, ով այն սահմանել էր 2006 թվականի մրցաշարում։ «Լեդի Բերսը» դուրս եկավ եզրափակիչ 4-րդ փուլ (անգլ.՝ Final Four), որտեղ կիսաեզրափակչում զիջեցին մրցաշարի ապագա հաղթողին՝ «Կոնեկտիկուտ Հասկիսին» (50-70)։ 2009/2010 մրցաշրջանի արդյունքներով Գրայները ընդգրկվել է NCAA-ի երկրորդ համաամերիկյան հավաքականում Associated Press-ի վարկածով, ինչպես նաև USBWA-ի վարկածով ճանաչվել է տարվա առաջին կուրսեցի[21]։

Իր երկրորդ տարվա ընթացքում՝ 2011 թվականի հունվարի 12-ին, «Լեդի Բերս»ի կազմում իր 51-րդ խաղում, Գրայները վաստակեց իր 1000-րդ միավորը համալսարանի բասկետբոլում։ Նա մրցաշրջանն ավարտեց NCAA-ի առաջին տեղում՝ բլոկ-կրակոցներով (170) և չորրորդ տեղում՝ վաստակած միավորներով (23,0 մեկ խաղում)։ Մրցաշրջանի արդյունքներով կանանց բասկետբոլի մարզիչների ասոցիացիան նրան ճանաչել է տարվա պաշտպանողական խաղացող և ընդգրկել NCAA-ի առաջին համաամերիկյան հավաքականում, Գրայները ճանաչվել է նաև Big 12 կոնֆերանսի տարվա խաղացող։ Առաջին անգամ նվաճած այս բոլոր տիտղոսները նա պահպանել է նաև հաջորդ երկու մրցաշրջաններում համալսարանում[15]։ NCAA մրցաշարի 1/8 եզրափակչում Բրիթնին իր համար ռեկորդային 40 միավոր վաստակեց «Գրին Բեյ Ֆենիքսի» դեմ հաղթական խաղում (86-76)[22], բայց քառորդ եզրափակչում «Լեդի Բերս»-ը պարտվեց «Տեխաս A & M Ագիս» մրցաշարի ապագա հաղթողին (46-58)[23]։

2012 թվականին Գրայները ստանում է Մարգարեթ Ուեյդի անվան մրցանակ

Երրորդ կուրսում Գրայները միջինում մեկ խաղում վաստակել է 23,2 միավոր, 9,4 անդրադարձ և 5,0 բլոկ-կրակոց։ 2011/2012 մրցաշրջանում Բրիթնին միայնակ արգելափակեց ավելի շատ նետումներ, քան NCAA-ի առաջին դիվիզիոնի ցանկացած այլ կանանց թիմ[24]։ Մրցաշրջանի արդյունքներով նա դարձել է կանանց ուսանողական բասկետբոլի երեք գլխավոր մրցանակների դափնեկիր՝ Մարգարեթ Ուեյդի[13], Ջեյմս Նեյսմիթի և Ջոն Վուդենի, ինչպես նաև Associated Press - ի վարկածով տարվա խաղացող[5], Big 12 կոնֆերանսի լավագույն մարզուհի և Հոնդա-Բրոդերիկի գավաթակիր՝ Տարվա լավագույն ուսանող - մարզուհու մրցանակ՝ անկախ մարզաձևից[15]։ 2012 թվականի փլեյ-օֆֆի վճռորոշ խաղում՝ ապրիլի 3-ին, Բեյլորի համալսարանի հավաքականը 80-61 հաշվով առավելության հասավ «Նոտր-Դան Ֆայինգ Այրիշ» թիմի նկատմամբ։ Այս խաղում Գրայները վաստակել է 26 միավոր, 13 անդրադարձ և 5 բլոկ-կրակոց։ Այսպիսով, «Լեդի Բերս» - ը դարձավ NCAA-ի չեմպիոններ, իսկ Գրայներն ինքը ճանաչվեց NCAA բասկետբոլի մրցաշարի ամենանշանավոր խաղացող։ «Լեդի Բերս» - ը դարձավ NCAA-ի պատմության մեջ յոթերորդ թիմը, որն ավարտեց մրցաշրջանը առանց պարտության և, միևնույն ժամանակ, տարավ 40 հաղթանակ, ինչը ռեկորդային ցուցանիշ է ամերիկյան քոլեջի բասկետբոլի պատմության մեջ[25]։

Առաջնությունում հաղթելուց հետո՝ Լոնդոնի Օլիմպիական խաղերի նախօրեին, Գրայները ընդգրկվել է ԱՄՆ-ի հավաքականի թեկնածուների ցուցակում։ Նա համալսարանի բասկետբոլի առաջին ներկայացուցիչն էր 1988 թվականից ի վեր, որը դիտվում էր որպես օլիմպիական հավաքականի տեղ զբաղեցնելու հավակնորդ; մյուս 20 թեկնածուները գործող օլիմպիական չեմպիոններ էին, ՎՆԲԱ-ի կամ եվրոպական լիգաների չեմպիոններ[11]։ Ենթադրություններ են եղել նաև, որ Գրայները կհրաժարվի ուսումն ավարտելուց և կմիանա ՎՆԲԱ նախագծին[5]։ Սակայն բեյլորայի կենտրոնը հայտարարել է, որ հրաժարվում է մասնակցել Օլիմպիադային և մտադիր է դրա փոխարեն ավարտել այն դասընթացները, որոնք վերցրել է ամառային կիսամյակի համար։ Օլիմպիական խաղերին չմասնակցելու ևս մեկ պատճառ Է դարձել Բրիթնիի մոր հիվանդությունը։ Դրանից անմիջապես հետո, սքեյթբորդ վարելիս, բասկետբոլիստը անհաջող ընկավ և կոտրեց ճաճանչոսկրը։ Վերականգնումը տևել է մինչև հաջորդ ուսումնական տարվա սկիզբը մնացած ամբողջ ժամանակահատվածը, սակայն հաջող է անցել[26]։

2012/2013 մրցաշրջանն ամենաանհաջողն էր «Լեդի Բերս»-ի համար Գրայների՝ թիմ մտնելուց հետո. Բեյլորի համալսարանի հավաքականն արդեն 1/8 եզրափակչում պարտվեց «Լուիսվիլ Կարդինալսին», որն այնուհետև մրցաշարի եզրափակչում զիջեց «Կոնեկտիկուտ Հասկիսին»։ Լուիսվիլի պաշտպանությունը կարողացավ հիմնականում չեզոքացնել Գրայներին, ով խաղի ընթացքում ընդամենը տասը նետում կատարեց, որոնցից միայն չորսն էին արդյունավետ[27]։ Այնուամենայնիվ, կենտրոնն ինքը դեռ գերազանց արդյունքներ է ցույց տվել։ Բեյլորի կազմում իր վերջին տնային խաղում, Ֆլորիդայի պետական համալսարանի դեմ 2013 թվականի մարտի 26-ին, նա մասնավորապես կատարել է երեք սլեմ դանկ[28]։ Այս արդյունքը մնում է NCAA կանանց ռեկորդ[29]։ Գրայները երկրորդ տարին անընդմեջ դարձել է Ջեյմս Նեյսմիթի, Մարգարեթ Ուեյդի և Ջոն Վուդենի մրցանակների դափնեկիր և Associated Press-ի վարկածով Տարվա խաղացող և երրորդ անգամ անընդմեջ ընդգրկվել է համաամերիկյան առաջին հավաքականի կազմում, WBCA-ի վարկածով ընտրվել է Տարվա լավագույն պաշտպանողական խաղացող և Big 12 կոնֆերանսի ամենաօգտակար խաղացող[15]։

Բեյլորի համալսարանում հանդես գալու չորս տարվա ընթացքում Գրայները թիմին վաստակել է 3283 միավոր, կատարել է 1305 անդրադարձ, 748 բլոկ-կրակոց և 18 դանք։ Վերջին երկու արդյունքները NCAA-ի ռեկորդներ էին[16], իսկ առաջինը՝ Big 12 կոնֆերանսի ռեկորդներ[15]։ 2024 թվականի փետրվարին Բեյլորի համալսարանի թիմում նրան ընդմիշտ ամրագրվել է 42 համարը[30]։

Մասնագիտական կարիերա

Կանանց բասկետբոլի ազգային ասոցիացիա

2013—2016

2013 թվականի ՎՆԲԱ-ի դրաֆթում Բրիթնի Գրայները առաջին համարով ընտրվեց «Ֆինիքս Մերկուրի» ակումբի կողմից[5]։ Նրա դեբյուտը պրոֆեսիոնալ բասկետբոլի լիգայում տեղի է ունեցել 2013 թվականի մայիսին «Չիկագո Սքայ» թիմի դեմ խաղում։ Այս խաղում Գրայները կատարեց երկու սլեմ դանկ, նվաճում, որին ոչ ոք չէր հասել ՎՆԲԱ-ում (լիգայի նախորդ պատմության ընթացքում դանկերը կատարվել են միայն երեք անգամ)[11]։ Միջին հաշվով 2013-ի մրցաշրջանում Գրայները մեկ խաղում վաստակել է 12,6-ական միավոր՝ դառնալով իր թիմի չորրորդ ամենաարդյունավետ խաղացողը[31] և երկրորդը ՎՆԲԱ-ի նորեկների շարքում՝ Ելենա Դելե Դոնից հետո։ Նա նաև մրցաշրջանն ավարտեց որպես լիգայի առաջատար բլոկ-կրակոցներով (3,0 մեկ խաղում), ընդգրկվեց ՎՆԲԱ-ի նորեկների հավաքականում[32] և ընտրվել է լիգայի բոլոր աստղերի խաղին մասնակցելու համար[13], որը, սակայն, բաց է թողել վնասվածքի պատճառով[33]։

Հաջորդ մրցաշրջանում «Մերկուրին» նվաճեց ՎՆԲԱ-ի չեմպիոնի տիտղոսը՝ եզրափակիչ շարքում 3-0 հաշվով հաղթելով «Չիկագո Սքայ» թիմին[34]։ Թիմը ՎՆԲԱ-ի նոր ռեկորդ է սահմանել հաղթանակների քանակով՝ հաղթելով 29 խաղում 5 պարտության դեպքում[8]։ Այս մրցաշրջանում Գրայները Դիանա Տաուրազիից հետո դարձել է թիմի երկրորդ ամենաարդյունավետ խաղացողը՝ մեկ խաղում վաստակելով միջինը 15,6 միավոր[35]։ Ինչպես նախորդ տարի, նա մրցաշրջանն ավարտեց որպես ՎՆԲԱ-ի կանոնավոր առաջնության բլոկի կրակոցների առաջատար (3,79 մեկ խաղում)։ Գրայները լիգայի նոր ռեկորդներ է սահմանել մեկ մրցաշրջանի (139) և մեկ խաղի համար (11, հունիսի 29-ին «Տալսա Շոկի» դեմ խաղում)։ Նրա խաղի հարվածների տոկոսը (0,578) երկրորդն էր լիգայում[36]։ Բացի այդ, «Ֆինիքսի» կենտրոնը մասնակցել է ՎՆԲԱ-ի բոլոր աստղերի խաղին, ընդգրկվել է բոլոր աստղերի առաջին հավաքականում և ՎՆԲԱ-ի պաշտպանության առաջին բոլոր աստղերի հավաքականում, ինչպես նաև ճանաչվել է կանանց բասկետբոլի ազգային ասոցիացիայի լավագույն պաշտպանական խաղացող[37]։

Գրայները կատարում է սլեմ դանկ 2015 թվականի ՎՆԲԱ-ի բոլոր աստղերի խաղում

2015 թվականին Գրայները բաց թողեց մրցաշրջանի առաջին յոթ խաղերը խաղընկերուհի Գլորի Ջոնսոնի հետ կռվի պատճառով, որը նույնպես հանդես էր գալիս ՎՆԲԱ-ում[38]։ Մնացած 26 հանդիպումների ընթացքում նա արգելափակել է 105 նետում՝ միջինը 4,04 ամբողջ խաղի ընթացքում՝ մեկ մրցաշրջանում արգելափակման կրակոցների ռեկորդին ավելացնելով նաև ռեկորդ՝ մեկ խաղում դրանց միջին քանակով։ Կենտրոնական «Մերկուրին» մրցաշրջանն ավարտեց լիգայի երկրորդ տեղում՝ մեկ խաղում իր մատանու տակ անդրադարձների քանակով (6,42) և երկրորդ անգամ անընդմեջ ընտրվեց տարվա լավագույն պաշտպան։ Բացի այդ, Գրայները, որը խաղի ընթացքում վաստակել է 15,1-ական միավոր, զբաղեցրել է 4-րդ տեղը ՎՆԲԱ-ի ամենաարժեքավոր խաղացողի կոչման թեկնածուների քվեարկությունում[39]։ Նա ևս մեկ անգամ ընտրվել է բոլոր աստղերի խաղին մասնակցելու համար, իսկ մրցաշրջանի ավարտին ընդգրկվել է պաշտպանության աստղերի առաջին հավաքականում և ՎՆԲԱ - ի բոլոր աստղերի երկրորդ հավաքականում[37]։ «Տալսայի» դեմ փլեյ-օֆֆի առաջին խաղում «Մերկուրի» կենտրոնը առաջնությունների այս փուլի համար սահմանել է նոր ռեկորդ՝ արգելափակելով մրցակիցների 11 նետում[33]։ Նրան, սակայն, չի հաջողվել պաշտպանել չեմպիոնական տիտղոսը. «Ֆինիքսը» Արևմտյան կոնֆերենցիայի եզրափակչում երկու հանդիպումներում պարտվել է «Մինեսոտա Լինքսի» մրցակիցներին[40]։

Հաջորդ մրցաշրջանում «Մերկուրին» երկրորդ անգամ անընդմեջ կիսաեզրափակչում պարտվեց «Մինեսոտային»։ Գրայները խաղադաշտում անցկացրել է 34 խաղ, չորրորդ անգամ անընդմեջ Կատարել է ավելի շատ բլոկշոթեր, քան ՎՆԲԱ-ի ցանկացած այլ բասկետբոլիստ, ինչպես նաև ընդգրկվել է լավագույն տասնյակում՝ խաղից ստացած հարվածների տոկոսով և կատարված ու խփված ազատ նետումների քանակով[41]։ Այս արդյունքները նրան բավարար էին ՎՆԲԱ-ի պաշտպանության աստղերի երկրորդ թիմում հայտնվելու համար[37]։

2017—2019

2017 թվականին Գրայները վնասվածքի պատճառով բաց է թողել կանոնավոր մրցաշրջանի 8 խաղ (ինչպես նաև բոլոր աստղերի խաղը, որին մասնակցելու համար կրկին ընտրվել է[41])։ Այնուամենայնիվ, մնացած հանդիպումներում նա զգալիորեն բարելավեց իր հարձակման արդյունքները և դարձավ լիգայի լավագույն ռմբարկուն՝ մեկ խաղում 21,9 միավորով։ Սա ՎՆԲԱ-ի պատմության մեջ առաջին մրցաշրջանն էր, երբ ամենաարդյունավետ խաղացողը կենտրոնում էր։ Գրայները նաև անձնական ռեկորդ սահմանեց՝ 38 միավորով մեկ խաղում (հունիսի 7-ին հյուրընկալվելով «Ինդիանա Ֆիվերին»), և այս արդյունքն ամենաբարձրն էր լիգայում այս մրցաշրջանում։ Կենտրոնական «Ֆինիքսը» հերթական անգամ դարձել է ՎՆԲԱ-ի առաջատարը բլոկ-շոթերով մեկ խաղում (2,5) և ցույց է տվել 9-րդ արդյունքը անդրադարձների լիգայում (5,9 մեկ խաղում)։ 2017-ին Գրայները ՎՆԲԱ-ում կատարված սլեմ-դանկերի քանակը հասցրեց տասի, չնայած այն հանգամանքին, որ լիգայի մնացած պատմության ընթացքում դանկը կատարվել է ընդամենը երեք անգամ[42]։

2018 թվականին Գրայները կրկին հավաքեց միջինը 20-ից ավելի միավոր մեկ խաղում (20,5), ինչը լիգայի մրցաշրջանի վեցերորդ արդյունքն էր։ Երեքով Դիանա Տաուրազիի և Դևանա Բոների հետ նրանք մրցաշրջանի ընթացքում վաստակել են 1967 միավոր՝ մեկ թիմի երեք խաղացողների համար ՎՆԲԱ - ի ռեկորդ։ Նրանք նաև ՎՆԲԱ-ի ռեկորդ սահմանեցին առանձին խաղի համար (առանց լրացուցիչ ժամանակի)՝ օգոստոսի 7-ին հավաքելով 87 միավոր «Վաշինգտոնի» դեմ խաղում։ Գրայները ևս մեկ անգամ դարձավ լիգայի առաջատարը բլոկ-կրակոցներով, գրավեց երրորդ տեղը խաղի արդյունավետ նետումներով, իսկ չորրորդը՝ արդյունավետ ազատ նետումներով։ Նա նաև արդեն հինգերորդ անգամ ընտրվել է բոլոր աստղերի խաղի համար[41] և երրորդ անգամ ընդգրկվել է պաշտպանության աստղերի առաջին հավաքականում և ՎՆԲԱ-ի երկրորդ բոլոր աստղերի հավաքականում[37]։

2019 թվականին Գրայները ճանաչվեց լիգայի օգոստոս ամսվա լավագույն խաղացող՝ կիսելով այդ կոչումը Ելենա Դելե Դոնի հետ[43]։ Ամբողջ տարվա արդյունքներով նա կարիերայի ընթացքում երկրորդ անգամ և երեք մրցաշրջանների ընթացքում երկրորդ անգամ դարձել է ՎՆԲԱ-ի ամենաարդյունավետ խաղացողը՝ մեկ խաղում վաստակելով 20,7-ական միավոր։ Սա ՎՆԲԱ-ի պատմության մեջ առաջին դեպքն էր, երբ կենտրոնի դիրքում գտնվող բասկետբոլիստը երեք մրցաշրջան անընդմեջ խաղում միջինը 20 միավորից ավելի էր վաստակում։ Գրայները ևս մեկ անգամ գլխավորեց լիգան մեկ խաղի համար արգելափակման կրակոցների քանակով (2,0), Չնայած այս անգամ Նա կիսեց առաջին տեղը «Կոնեկտիկուտի» կենտրոնի հետ Ջոնքվել Ջոնս[44]։ Նա յոթերորդ անգամ անընդմեջ դարձավ լիգայի առաջատարը բլոկ-կրակոցներով՝ սահմանելով ՎՆԲԱ-ի նոր ռեկորդ (նախորդը պատկանում էր Մարգո Դուդեկին)[41]։ Այս ցուցանիշները թույլ են տվել Կենտրոնական «Ֆինիքսին» կարիերայում երկրորդ անգամ ընդգրկվել ՎՆԲԱ-ի բոլոր աստղերի առաջին հավաքականում։ Նրա ակումբը, սակայն, ցույց տվեց իր վատագույն արդյունքը մրցաշրջանում Գրայների ելույթների մեկնարկից ի վեր այս ակումբում. թիմը 34 խաղում 15 հաղթանակներով կանոնավոր մրցաշրջանում զբաղեցրեց ութերորդ տեղը և պարտվեց փլեյ-օֆֆի առաջին իսկ շրջանում[45] (Գրայները չավարտեց այս հանդիպումը «Չիկագո Սքայ» - ի դեմ՝ ծնկի վնասվածք ստանալով խաղի առաջին կեսում[41]):

2020—2023

COVID-19 համաճարակի բռնկման պատճառով, որը սկսվել է 2020 թվականի գարնանը, ՎՆԲԱ-ի սեզոնը կրճատվել է և կարանտինի պայմաններում անցկացվել է «պղպջակի» մեջ։ Գրայները չի ավարտել այս մրցաշրջանը և 12 խաղից հետո լքել է լիգայի դիրքը՝ վկայակոչելով «անձնական հանգամանքները»[5]։ Այս պահի դրությամբ նա ուներ թիմի լավագույն միջին ցուցանիշները մեկ խաղի համար՝ վաստակած միավորներով (17,7) և անդրադարձներով (7,5)։ Ավելի ուշ՝ 2021 թվականի փետրվարին, թիմ վերադարձած բասկետբոլիստը հարցազրույցում պատմել է, որ այլևս չի կարող մնալ Բրեյդենտոնում (Ֆլորիդա)՝ հոգեբանական խնդիրների պատճառով։ Նրա խոսքով՝ նա անհրաժեշտ օգնություն է ստացել հոգեբաններից եւ ծնկի բուժման կուրս է անցել։ նրա հոգեկան առողջության վրա դրական ազդեցություն է ունեցել նաև Արիզոնայում տանը ավելի երկար դրսում գտնվելը[46]։

2021-ի մրցաշրջանը Կենտրոնական «Ֆինիքսի» համար ամենաարդյունավետն էր ՎՆԲԱ - ում սլեմ դանկերի տեսանկյունից. փլեյ-օֆֆի համար այն նրանց ընդհանուր թիվը հասցրեց 23-ի (ներառյալ 17-ը կանոնավոր մրցաշրջանում, 5-ը բոլոր աստղերի խաղերում և 1-ը փլեյ-օֆֆում)։ Գրայների խոսքով՝ դա կապված էր այն մտավախությունների հետ, որ նա սկսում է կորցնել մարզավիճակը տարիքի հետ (նախորդ աշնանը նա դարձավ 30 տարեկան), և նա ցանկանում էր ապացուցել իրեն և շրջապատին, որ դեռ ունակ է բարձր մարզական նվաճումների։ Մրցաշրջանը ռեկորդային էր նաև բասկետբոլիստի համար՝ մեկ խաղում անդրադարձներով (9,5), իսկ նրա մնացած ցուցանիշները ներառում էին 20,5 միավոր և 1,9 բլոկ-շոտ մեկ խաղում։ Սեպտեմբերին Գրայները հայտնվեց կանանց NBA-ի պատմության 25 լավագույն խաղացողների ցուցակում, որը հրապարակվել էր լիգայի 25-ամյակի կապակցությամբ[47]։ Նա նաև կրկին մասնակցել է բասետբոլի ազգային հանաքականի բոլոր աստղերի խաղին, մրցաշրջանի արդյունքներով ընդգրկվել է պաշտպանության աստղերի երկրորդ հավաքականում[37] և ՎՆԲԱ- ի բոլոր աստղերի առաջին թիմում[48]։ Դիանա Տաուրազիի հետ միասին նա «Մերկուրիին» անակնկալ հաղթանակ տարավ երկրորդ համարի տակ գտնվող «Լաս Վեգասի» նկատմամբ և 2014 թվականից ի վեր առաջին անգամ դուրս եկավ փլեյ-օֆֆի եզրափակիչ[49]։

Չնայած նրան, որ բասկետբոլիստն ամբողջությամբ բաց է թողել 2022 մրցաշրջանը Ռուսաստանում դատական հետապնդման պատճառով, նրան խորհրդանշական կարգով ընդգրկել են բոլոր աստղերի խաղի 22 մասնակիցների թվում[50]։ 2023 թվականի փետրվարին Գրայները, ով պաշտոնապես ազատ գործակալի կարգավիճակ ուներ, նոր պայմանագիր է կնքել «Մերկուրիի» հետ մեկ տարի ժամկետով[51]։ 2023-ի մրցաշրջանի խաղերի մի մասում նա բացակայում էր, սկզբում ազդրի վնասվածքի պատճառով, իսկ հետո հոգեկան առողջության հետ կապված խնդիրների պատճառով, բայց մնացած ժամանակ նա շարունակում էր լավ արդյունքներ ցույց տալ՝ ընդգրկվելով լիգայի լավագույն հնգյակում՝ յուրաքանչյուր խաղի համար բլոկային կրակոցներով և խաղից՝ հարվածների տոկոսով։ Արդյունքում Գրայները կրկին հայտնվել է բոլոր աստղերի խաղի մասնակիցների թվում։ Դա տեղի է ունեցել արդեն 9-րդ անգամ, որն այդ ժամանակ 4-րդ ցուցանիշն էր կանանց բասկետբոլի ազգային հավաքականի պատմության մեջ[52]։ Այս խաղում նա վաստակեց 18 միավոր, այդ թվում՝ իր թիմի առաջին վեց միավորները և կատարեց երկու սլեմ դանկ[53]։Մրցաշրջանի ընթացքում կենտրոնը բարձրացավ երկրորդ հորիզոնական թիմի պատմության մեջ «Մերկուրիի» լավագույն ռմբարկուների ցուցակում՝ հետ մնալով միայն Տաուրազիից[54]։ Մրցաշրջանի ավարտին «Ֆինիքսը» զբաղեցրեց լիգայի վերջին տեղը՝ թիմի պատմության ամենավատ ցուցանիշներից մեկով (9 հաղթանակ՝ 31 պարտությամբ), բայց Գրայները նվաճեց ՎՆԲԱ-ի տարվա վերադարձի մրցանակը՝ այն կիսելով Նաֆիսա Կոլիերի հետ, ով վերադարձավ խաղադաշտ ծննդաբերությունից հետո[55]։

Չինաստան և Ռուսաստան

Գրայների աշխատավարձը ՎՆԲԱ-ում առաջին տարվա համար կազմել է 49,400 դոլար[56]։ Սակայն արդեն 2013 թվականի մայիսին նա պայմանագիր է կնքել Չինաստանի կանանց բասկետբոլի ասոցիացիայի «Չժեցզյան Գոլդ Բուլզ» ակումբի հետ, որի մրցաշրջանը շարունակվել է նոյեմբերից Փետրվար՝ չհատելով ՎՆԲԱ-ի մրցաշրջանը[57]։ Մեկ մրցաշրջանի համար նրա պայմանագրի գումարը Չինաստանում կազմել է 600 հազար դոլար։ Նույն գումարը ստացել են նաև ամերիկյան մյուս առաջատար բասկետբոլիստները, որոնք հանդես են եկել Կանանց Չինաստանի բասկետբոլի ասոցացիայում՝ Սիլվիա Ֆաուլզը և Մայա Մուրը[56]։ Հանդես գալով «Գոլդ Բուլսում»՝ Գրայները մասնակցել է Կանանց Չինաստանի բասկետբոլի ասոցիացիայի բոլոր աստղերի հանդիպմանը, որի ընթացքում վաստակել է 25 միավոր և կատարել 9 անդրադարձ, ինչպես նաև կատարել է 4 սլեմ դանք։ Նա ճանաչվել է հանդիպման ամենաարժեքավոր խաղացող, որում իր կողմը՝ հարավի հավաքականը, 107-95 հաշվով հաղթել Է Հյուսիսի հավաքականին[58]։ Նրա ակումբը մրցաշրջանն ավարտեց փլեյ-օֆֆի կիսաեզրափակչում[37]։

2014 թվականի աշնանը Գրայները վերադարձավ Չինաստան, այս անգամ «Բեյզինգ Գրեյթ Ուոլ» ակումբում։ Նոյեմբերին ամերիկուհին հրամանատարական ավտոբուս նստելու ժամանակ դանակով հարձակվել էր տղամարդու վրա, սակայն կարողացել էր միայն ձախ արմունկի մակերեսային կտրվածք անել[59]։ Չնայած միջադեպին, Գրայները շարունակել է ելույթները և նոր ակումբի հետ դարձել է Կանանց Չինաստանի բասկետբոլի ասոցիացիայի եզրափակչի մասնակից։ Եզրափակիչ շարքում Պեկինի թիմը զիջել Է Մայա Մուրի «Շանսի Ֆլեյմ» ակումբին[60]։ Մրցաշրջանի արդյունքներով Գրայները ճանաչվել է տարվա լավագույն կենտրոնական Կանանց Չինաստանի բասկետբոլի ասոցիացիայի [37]։

2019 թվական «ՈՒԳՄԿ»-ի տեսքով

2015/16 մրցաշրջանից առաջ Գրայները պայմանագիր է կնքել Եկատերինբուրգի ՈՒԳՄԿ ռուսական ակումբի հետ։ Այս թիմում նա հանդես է եկել Ռուսաստանի առաջնությունում և Եվրալիգայում, որի հաղթողը դարձել է 2016, 2018 և 2019 թվականներին։ 2017-ին Եկատերինբուրգի ակումբը սայթաքեց կիսաեզրափակչում, իսկ 2019/20 մրցաշրջանում հասավ քառորդ եզրափակիչ՝ 13-1 հաշվով հաղթանակների և պարտությունների մնացորդով, նախքան մրցույթը դադարեցվեց COVID-19 համաճարակի բռնկման պատճառով[37]։ 2020/21 մրցաշրջանում Եվրալիգայի վերսկսումից հետո Գրայները ՈՒԳՄԿ-ի կազմում երրորդ անգամ անընդմեջ դարձավ նրա հաղթող[61]։ Անձամբ Գրայների համար Եվրալիգայում ամենահաջողը 2018/19 մրցաշրջանն էր, երբ նա ճանաչվեց «Եզրափակիչ քառյակի» ամենաարժեքավոր խաղացող։ Կուրսկի «Դինամոյի» դեմ եզրափակչում ամերիկուհին խաղի առաջին 15 րոպեների ընթացքում արգելափակել է չորս նետում և խաղն ավարտել դաբլ -դաբլ-ով՝ 16 միավոր և 10 անդրադարձ[62]։

Գրայները նաև վեց անգամ անընդմեջ դարձավ Ռուսաստանի չեմպիոն, ՈՒԳՄԿ-ի տիտղոսների շարքը ընդհատվեց արդեն նրա բացակայության ժամանակ՝ 2022 թվականին[63]։ 2021 թվականին ՈՒԳՄԿ-ն իր մասնակցությամբ դարձավ նաև Ռուսաստանի սուպերգավաթակիր։ Ուրալյան ակումբի ամերիկյան կենտրոնը երեք անգամ անընդմեջ՝ 2018-2020 թվականներին, ճանաչվել է Ռուսաստանի առաջնության ամենաարժեքավոր խաղացող[64]։ Ինչպես և չինական թիմերի դեպքում, Գրայները շատ ավելի շատ է վաստակել Ռուսաստանի Պրեմիեր լիգայում, քան ՎՆԲԱ-ում. ԱՄՆ-ում նրա առավելագույն աշխատավարձը կազմել է տարեկան 227,9 հազար դոլար, այն դեպքում, երբ ՈՒՄՄԿ-ի կազմում ամերիկուհին մեկ մրցաշրջանի համար ստացել է մեկ միլիոն դոլար[65]։

2023 թվականի ապրիլին կայացած մամուլի ասուլիսի ժամանակ Ռուսաստանից ԱՄՆ վերադարձած Գրայները հայտարարեց, որ այլևս երբեք չի հեռանա երկրից։ Միակ բացառությունը բասկետբոլիստն արել է Օլիմպիական խաղերում հանդես գալու հնարավորության համար, եթե ընդգրկվի ԱՄՆ-ի հավաքականում[66]։

Կարիերան ԱՄՆ-ի հավաքականում

2011 թվականի մայիսին Գրայները հրավիրվել է ԱՄՆ բասկետբոլի ազգային հավաքականի ուսումնամարզական հավաք, և նույն թվականի օգոստոսին հայտարարվել է ազգային հավաքականում ընդգրկվելու մասին։ Նույն թվականին նա հավաքականի հետ մասնակցել է եվրոպական շրջագայության, որի ընթացքում ամերիկուհիները երեք հաղթանակ են տարել երկու պարտությամբ։ Ինքը՝ Գրայները, հավաքականի կազմում միակ ուսանողուհին է[37], վաստակել է միջինը 12,8 միավոր և 7,3 անդրադարձ մեկ խաղում[26]։ Հաջորդ տարի Բրիթնին դարձավ նաև միակ ուսանողուհին, ով հայտնվեց հավաքականի նախնական կազմում Լոնդոնի ամառային Օլիմպիական խաղերում, սակայն ստիպված եղավ հրաժարվել Օլիմպիադայում հանդես գալու հնարավորությունից՝ ուսման և ընտանեկան հանգամանքների պատճառով[11][26]։

2014 թվականին Գրայները Թուրքիայում կայացած աշխարհի առաջնությունում ընդգրկվել է ԱՄՆ-ի հավաքականի կազմում։ Ամերիկյան թիմը հաղթել է մրցաշարի բոլոր վեց խաղերում՝ նվաճելով ոչ միայն ոսկե մեդալներ, այլև հաջորդ Օլիմպիական խաղերի ուղեգիր։ Մրցաշարի ընթացքում Գրայները վաստակել է միջինը 12,3 միավոր, 6,3 անդրադարձ և 2,0 բլոկ-շոթ և ընդգրկվել առաջնության խորհրդանշական առաջին հնգյակում[37]։

2015 թվականին հավաքականի եվրոպական տուրի հաջող ելույթից հետո (միջին արդյունավետությունը 12,7 միավոր մեկ խաղում ամենաբարձրն է թիմում)[37], Կենտրոնական «Ֆինիքս» - ն ընդգրկվել է Ռիո դե Ժանեյրոյի Օլիմպիական խաղերին մեկնող ազգային թիմի կազմում[67]։ Ամերիկուհիներն այդ խաղերում վեցերորդ անընդմեջ ոսկե մեդալների հավաքածու են նվաճել[8], իսկ Գրայները մեկնարկային կազմում էր ութ խաղերից յուրաքանչյուրում և թիմին բերեց միջինը 9,8 միավոր և 5,6 անդրադարձ յուրաքանչյուր խաղում[37]։

Չնայած վնասվածքի պատճառով Գրայները բաց էր թողել հավաքականի 2017 թվականի աշնանը կայանալիք ուսումնամարզական հավաքը, սակայն 2018 թվականի աշխարհի առաջնությանն ընդառաջ մասնակցել է ձմեռային հավաքների և ցուցադրական ելույթների:Նրա մասնակցությամբ թիմը հաղթել է բոլոր երեք ընկերական խաղերում, այնուհետև աշխարհի առաջնության բոլոր վեց խաղերում՝ կրկին նվաճելով ոսկե մեդալներ։ Գրայները ճանաչվել է եզրափակչի լավագույն խաղացող, որում ամերիկուհիները 73/56 հաշվով հաղթել են Ավստրալիայի հավաքականին։ ԱՄՆ-ի կենտրոնական հավաքականը վաստակեց 15 միավոր և աչքի ընկավ պաշտպանությունում. պաշտպանելով առաջնության լավագույն ռմբարկու Լիզ Քեմբիջին, ով մինչ այդ միջինը 27,2 միավոր էր վաստակել մեկ խաղում, Գրայները նրա ներդրումը ավստրալական թիմի արդյունքին հասցրեց յոթ միավորի։ Խաղի ընթացքում Քեմբիջը խաղից տասը նետում է կատարել, բայց միայն երկուսն են հաջող եղել[37]։

2020 թվականի Օլիմպիական խաղերի ընտրական մրցաշարում Գրայները միջինը վաստակել է 15,3 միավոր և 6,3 անդրադարձ մեկ խաղում։ 2020 թվականի Օլիմպիական խաղերի ընտրական մրցաշարում Գրայները միջինը վաստակել է 15,3 միավոր և 6,3 անդրադարձ մեկ խաղում։ Բուն օլիմպիադայում, 2021 թվականին կայացած COVID-19 համաճարակի պատճառով, ամերիկուհիները կրկին հաղթեցին իրենց բոլոր խաղերում և դարձան չեմպիոններ։ Գրայները խաղադաշտ է դուրս եկել մեկնարկային կազմում հավաքականի բոլոր 6 հանդիպումներում՝ նրան բերելով միջինը 16,5-ական միավոր և կատարելով 7,2 անդրադարձ[37]։ ԱՄՆ-ի կենտրոնական հավաքականն աչքի է ընկել կիսաեզրափակչում Սերբիայի հավաքականի դեմ խաղում, որտեղ դուբլ է կատարել՝ 15 միավոր և 12 անդրադարձ. երկուսն էլ լավագույնն են խաղի բոլոր մասնակիցների մեջ[68]։ Ճապոնիայի հավաքականի դեմ եզրափակչում նա վաստակել է 30 միավոր. ԱՄՆ-ի կանանց հավաքականի նոր ռեկորդը միջազգային մրցաշարերի եզրափակիչներում[69]։

Գրայները բաց է թողել 2022 թվականի աշխարհի առաջնությունը Ռուսաստանում քրեական հետապնդման պատճառով[70], սակայն 2023 թվականի աշնանը վերադարձել է ԱՄՆ-ի հավաքական՝ մասնակցելու Թենեսիի համալսարանի և Դյուկի համալսարանի թիմերի դեմ ցուցադրական խաղերին[71]։

Խաղաոճ և գնահատականներ

Գրայները (մեջքով կանգնած, նարնջագույն հագուստով) պաշտպանությունում

Գրայների կազմվածքը թույլ է տալիս նրան անել այնպիսի բաներ, որոնց հակառակորդներն ընդունակ չեն։ Նա կատարում է մեծ թվով սլեմ դանկեր, մինչդեռ նրա ոճը տարբերվում է այլ բասկետբոլիստների ոճից, որոնք կարող են գնդակը վերևից ռինգ նետել։ Եթե նախորդ «դանկերի թագուհին»՝ ՎՆԲԱ Քենդիս Պարկերը, դրա համար պետք է վազքուղի վերցներ, Գրայները դրանք կատարում է առանց ջանքերի, մեկ քայլով, մեկ նազելի շարժումով։ Նա նաև ի վիճակի է վերցնել ընկրկել տակ ռինգում մի ձեռքով. Կենտրոնի ձեռքերի բացվածքը Houston Chronicle-ի մարզական լրագրողին ստիպել է համեմատել նրան, երբ պաշտպանությունում մրցակցի ձեռքին գնդակին է հասնում պտերոդակտիլի հետ[6]։

2012 թվականին, NCAA I դիվիզիոնի եզրափակչում հաղթելուց հետո, Բեյլորի համալսարանի մարզիչ Քիմ Մալկին Գրայներին անվանեց «ԱՄՆ-ում կանանց բասկետբոլի դեմքը»[16]։ Արդեն 2009 թվականին, երբ Գրայները ավարտեց ավագ դպրոցը և հայտարարեց Բեյլորում ուսումը շարունակելու մտադրության մասին, Մալկին իր ունակությունները անվանեց եզակի և կանխատեսեց, որ Բրիթնիի հետ համեմատելի բասկետբոլիստն այլևս երբեք չի հայտնվի։ Նման կարծիք է հայտնել ESPN-ի վերլուծաբան Մարկ Լյուիսը. օրինակ ընտրելով Շերիլ Միլերին՝ նշանավոր բասկետբոլիստուհուն, որի շնորհիվ ԱՄՆ-ում փոխվել է կանանց բասկետբոլը, նա պնդել է, որ նմանատիպ տվյալներ ունեցող բասկետբոլիստները Միլերից հետո արդեն հայտնվել են, մինչդեռ գրայների նմանակը դեռ շուտով չի հայտնվի[6]։ Ընդհանուր առմամբ, այս ժամանակահատվածում շատ մասնագետներ, համեմատելով Գրայներին Քենդիս Պարկերի հետ, խոստովանեցին, որ Նիմիցի կենտրոնական դպրոցն ավելի տաղանդավոր է[11]։ ԱՄՆ-ի հավաքականի մարզիչ Ջինո Օրիման Գրայներին անվանել է սերնդեսերունդ հանդես եկող խաղացող և համեմատել նրա ներդրումը համալսարանական բասկետբոլի զարգացման գործում Լոս Անջելեսի կալիֆոռնյան համալսարանի կենտրոն Լյու Ալսինդորի ներդրման հետ, որը մասնագիտական տարիներին հայտնի է որպես Քարիմ Աբդուլ-Ջաբար[16]։

Անձնական կյանք և հասարակական գործունեություն

2013 թվականի ապրիլի 17-ին Sports Illustrated ամսագրին տված հարցազրույցում Բրիթնի Գրայները հրապարակային քամինգ-աութ է արել՝ պաշտոնապես հայտարարելով, որ լեսբուհի է։ Նույն հարցազրույցում նա պատմել է բուլիինգի մասին, որը նա ունեցել է մանկության տարիներին՝ շրջապատից տարբերվելու պատճառով։ Մարզուհին բացատրել է, որ այդ մասին հիշողություններն իրեն դրդում են աշխատել նույն խնդրով տառապող երեխաների, հատկապես ԼԳԲՏ ներկայացուցիչների հետ և փորձել իր մասին տեղեկատվությունը հասցնել հանրությանը[72]։ Հաջորդ տարի Գրայները դարձավ պատմության մեջ առաջին բացահայտ համասեռամոլ մարզուհին, որը գովազդային պայմանագիր կնքեց Nike ընկերության հետ[5]։

Նենսի Փելոսի, Ներկայացուցիչների պալատի անդամ Գրեգ Սթենթոն, Գլորի Ջոնսոն և Գրայներ, 2019 թվական

2014 թվականի օգոստոսի 14-ին Գրայները հայտարարել է իր վաղեմի ընկերուհու՝ ՎՆԲԱ «Տալսա Շոկ» ակումբի բասկետբոլիստ Գլորի Ջոնսոնի հետ նշանադրության մասին[73][74]։ 2015 թվականի ապրիլին երկու մարզուհիները ձերբակալվել էին հարձակման և հասարակական կարգը խախտելու մեղադրանքներով։ Դա տեղի է ունեցել այն բանից հետո, երբ նրանց միջև ծեծկռտուքի պատճառ է դարձել Արիզոնայի Մարիկոպա շրջանի ոստիկանությունը։ Ծեծկռտուքի ընթացքում երկու մասնակիցներն էլ աննշան վնասվածքներ են ստացել[75]։ Չնայած այս վեճին՝ 2015 թվականի մայիսի 8-ին նրանք ամուսնացան Ֆենիքսում։ 2015 թվականի հունիսի 4-ին հայտնի դարձավ, որ Ջոնսոնը հղի է[76] (ավելի ուշ Ջոնսոնը հայտնեց, որ բեղմնավորումը տեղի է ունեցել արտամարմնային բեղմնավորման միջոցով՝ օգտագործելով իր ձվաբջիջը և դոնորի սերմնահեղուկը[77])։ Հաջորդ օրը Գրայները հայց ներկայացրեց ամուսնությունը չեղյալ հայտարարելու համար՝ ասելով, որ դա «խաբեության և ճնշման» արդյունք է[78]։ Հունիսի 29-ին ՈՒՁՀ-ից հետո հայտնի է դարձել, որ Ջոնսոնը երկվորյակներ է ունենալու[79], իսկ 2015 թվականի հոկտեմբերի 12-ին լույս աշխարհ են եկել նրա երկու դուստրերը՝ Էյվա Սայմոնը և Սոլեյ Դիեմը[80]։ 2016 թվականի ապրիլին դատարանը Գրայներին պարտավորեցրել էր նախկին կնոջը վճարել ամսական մոտ 2,5 հազար դոլար ալիմենտ՝ երեխաներին պահելու համար[81]։ Նույն թվականի հունիսին Գրայների և Ջոնսոնի ամուսնությունը պաշտոնապես դադարեցվեց[82]։

2019 թվականի հունիսի 19-ին Գրայներն ամուսնացել է 28-ամյա Շերել Ուոթսոնի հետ[83]։

Գրայներն աչքի է ընկնում ակտիվ քաղաքացիական դիրքորոշմամբ։ Նա պարբերաբար մասնակցում է հպարտության շքերթներին և կազմակերպում է Ֆինիքսի ԼԳԲՏ համայնքի աջակցությունը տեղական գործարարների կողմից։ 2016 թվականից ի վեր նրա շարունակական սոցիալական նախագծերի թվում էր Ֆինիքսի և շրջակա տարածաշրջանի անօթևանների համար կոշիկ հավաքելը[84]։ Բասկետբոլիստուհին մասնակցել է անօթևան կենդանիների ապաստարանների նվիրատվությունների հավաքագրմանը և  COVID-19 համաճարակից տուժած քաղաքացիներին և ձեռնարկություններին օգնելուն։ Գրայները նաև օգտագործել է իր սպորտային աստղի կարգավիճակը՝ քաղաքացիներին ընտրություններին մասնակցելու համար քարոզելու համար[8]։ 2017 թվականի հունիսին նա դարձել է GNBA ամենամսյա մրցանակի դափնեկիր՝ հասարակությանը օգնելու համար[84]։

2020 թվականին Black Lives Matter շարժման բողոքի ցույցերի ժամանակ Գրայները, Ֆինիքս Մերկուրիի մյուս խաղացողների հետ միասին, ազգային օրհներգի ժամանակ ցուցադրաբար հրաժարվել է խաղադաշտ դուրս գալ մրցաշրջանի մեկնարկային խաղում։ Բասկետբոլիստուհիներն այս ժեստն արել են ի հիշատակ ոստիկանության կողմից սպանված Բրիոննա Թեյլորի։ Ավելի ուշ Գրայները հարցազրույցում ասաց, որ կարծում է, որ ԱՄՆ օրհներգը չպետք է ընդհանրապես կատարվի ՎՆԲԱ-ի խաղերից առաջ, որպեսզի ուշադրություն դարձնի ոստիկանության բռնությանը։ Մարզուհին, սակայն, վերապահում է արել, որ սիրում է իր երկիրը և հարգում է այն պաշտպանող մարդկանց՝ մասնավորապես նշելով, որ իր հայրը զինված ուժերի վետերան է և 30 տարի ծառայել է որպես Շերիֆ։ 2020 թվականի սեզոնի ընթացքում Գրայները խաղադաշտ է դուրս եկել Բրիոննա Թեյլորի անունով մարզաշապիկով[8]։

Ձերբակալությունն ու բանտարկությունը Ռուսաստանում

2022 թվականի փետրվարի 17-ին մարզուհին Նյու Յորքից մեկնել է Մոսկվա՝ «ՈՒԳՄԿ» թիմի կազմում մասնակցելու Եվրոլիգայի խաղերին[85]։ Շերեմետևո օդանավակայանում նրան ձերբակալել են ծառայողական շան արձագանքի պատճառով և նրա իրերի մեջ հայտնաբերել հաշիշի յուղով էլեկտրոնային ծխախոտ (կանեփի խտացված արտադրանք), որի շրջանառությունն արգելված է Ռուսաստանում[86]։ Նյութի զանգվածը կազմել է 0,702 գրամ[87]։

Գրայների նկատմամբ որպես խափանման միջոց կալանավորումը բազմիցս երկարացվել է դատարանի կողմից՝ քննության պահանջով[85]։ Դատարանում Գրայները հայտարարել է, որ մուտքի մոտ հայտնաբերված փամփուշտները պարունակում են բժշկական մարիխուանա։ Նա պարզաբանել է, որ ԱՄՆ-ում մարիխուանա է օգտագործել բժիշկների թույլտվությամբ՝ որպես անալգետիկ, և նշել է, որ դա ԱՄՆ-ում տարածված պրակտիկա է (այդ թվում՝ մարզիկների շրջանում)։ Բասկետբոլիստի խոսքով՝ ինքը չէր պատրաստվում իր հետ քարտրիջներ բերել Ռուսաստան[88]։ ՈՒԳՄԿ ակումբի բժիշկ Ա. Կալաբինը դատարանին տված իր ցուցմունքում նշել է, որ Գրայները թիմում խաղալու յոթ տարվա ընթացքում ոչ մի անգամ կարգապահական տույժի չի ենթարկվել, սակայն այն բանից հետո, երբ նա 2022 թվականի փետրվարին հիվանդացել է COVID-19-ով, նրա մոտ նկատվում է նվազեցված ուշադրության համախտանիշ, որը բնութագրվում է գլխացավերով և հիշողության վատացմամբ։ Բացի այդ, ըստ Կալաբինի, ամերիկուհին մինչ այդ արդեն տառապել է ցավերից, որոնք առաջացել են ծնկային հոդերի արթրոզից, կոճի և արգանդի վզիկի ողնաշարի հետ կապված խնդիրներից[89]։ 2022 թվականի օգոստոսի 4-ին Խիմկիի քաղաքային դատարանը Գրայներին մեղավոր է ճանաչել, նրան պատիժ է նշանակել ընդհանուր ռեժիմի 9 տարվա գաղութում և 1 մլն ռուբլու չափով տուգանք[88]։

2022 թվականի հոկտեմբերի 25-ին Մոսկվայի շրջանային դատարանը հաստատել է դատավճիռը[90], դրանից հետո Բրիթնի Գրայները տեղավորվել Է Ռուսաստանի ՈՒՖՍԻՆ քաղաքի թիվ 1 ուղղիչ գաղութում՝ Նովոյե Գրիշինո ավանում (Մոսկվայի մարզ)[91]։ Նոյեմբերին նրան տեղափոխել են Յավասի (Մորդովիա) թիվ 2 կանանց ուղղիչ գաղութ[92]։ Գաղութում ամերիկուհին նշանակվել է կարի արհեստանոցում օժանդակ աշխատանքների և մայթերից սառույցը մաքրելու համար[93]։

Վերադարձ ԱՄՆ

Լրատվամիջոցները հաճախ կարծիք էին հայտնում, որ Գրայները ձերբակալվել է շինծու մեղադրանքով՝ որպես դիվանագիտական պատանդ[94][95]։ Նրան աջակցելու արշավում զգալի դեր են խաղացել տղամարդկանց բասկետբոլի որոշ գործիչներ՝ Գրանտ Վիլյամսը, Կայրի Իրվինգը, Կարմելո Էնթոնին, Դոկ Ռիվերսը[93]։ ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը Գրայների կայացրած դատավճիռն անընդունելի է գնահատել և հայտարարել, որ Ռուսաստանում մարզուհուն անհիմն են պահում, և աշխարհում բոլորը գիտեն այդ մասին։ Նա Ռուսաստանին կոչ է արել անհապաղ ազատ արձակել Գրայներին[96]։ Մարզուհուն ազատ արձակելու արշավին մասնակցել են ԱՄՆ ներկայացուցիչների Պալատի թեքսասից պատգամավորներ Շեյլա Ջեքսոն Լին և Քոլին Օլրեդը[97], իսկ հուլիսին նրան ազատ արձակելու կոչ անող բանաձևը սենատում ընդունվել էր երկու կուսակցությունների պատգամավորների աջակցությամբ[98]։

Ծովակալ Ջոն Քերբիի խոսքով՝ ԱՄՆ կառավարությունը Գրայների ձերբակալությունից անմիջապես հետո Ռուսաստանին բանտարկյալների փոխանակման առաջարկ է արել։ Ամերիկացիներն առաջարկել են բասկետբոլիստն և ԱՄՆ մեկ այլ քաղաքացի Փոլ Ուելանին, որը 16 տարվա ազատազրկման է դատապարտվել լրտեսության մեղադրանքով, փոխանակել Վիկտոր Բուտի հետ։ Բուտը 25 տարվա ազատազրկում էր կրում ԱՄՆ-ում՝ զենքի մաքսանենգության մեղադրանքով։ Ըստ Reuters լրատվական գործակալության՝ փոխանակմանը խոչընդոտել է Ռուսաստանի հակընդդեմ պահանջը՝ փոխանակման ցուցակում ներառել նաև Վադիմ Կրասիկովին, որը Գերմանիայում ազատազրկման էր դատապարտվել սպանության համար[99]։

2022 թվականի դեկտեմբերի 8-ին Գրայները ազատ է արձակվել ռուսական բանտից՝ Վիկտոր Բուտի հետ փոխանակման արդյունքում։ Փոխանակումը տեղի է ունեցել Աբու Դաբիի օդանավակայանում (Արաբական Միացյալ Էմիրություններ)։ Մամուլի հաղորդագրությունների համաձայն՝ նրան նպաստել են Սաուդյան թագաժառանգ Մուհամմադ իբն Սալմանի և ԱՄԷ-ի առաջնորդ Մուհամմադ իբն Զաիդի ջանքերը[100]։ ԶԼՄ-ների տվյալներով՝ երկու նախկին Բանտարկյալներն էլ փոխանակումից առաջ ներում են ստացել և չպետք է շարունակեն իրենց պատիժը կրել իրենց երկրների տարածքում[101]։ Դատավոր Շիրա Շեյնդլինը, որը ժամանակին դատավճիռ էր կայացրել Բութուի նկատմամբ, հավանություն է տվել կնքված գործարքին[93]։ Միևնույն ժամանակ, այն քննադատության է արժանացել ԱՄՆ պահպանողական շրջանակներում։ Դատապարտման պատճառ են դարձել ինչպես Բայդենի վարչակազմի՝ «ոչ հայրենասեր» մարզուհու ազատության համար պայքարի փաստը, այնպես էլ նրա դիմաց «մահվան վաճառականի» ազատ արձակումը[102] և այն, որ գործարքում հնարավոր չեղավ ներառել ավելի երկար ժամկետ կրող Փոլ Ուելանին[103]։ Ազատ արձակվելուց հետո Գրայներն ինքը ակտիվորեն միացավ հանրային արշավին՝  Ուելանի պաշտպանությունում[93]։ 2023 թվականի ապրիլին հաղորդվել էր, որ բասկետբոլիստն սկսել է աշխատել իր անազատության մեջ գտնվելու մասին գրքի վրա[104]։

2023 թվականի սեզոնի մեկնարկից անմիջապես հետո Դալլասի օդանավակայանում ՎՆԲԱ-ում միջադեպ է տեղի ունեցել Գրայների և պահպանողական լրագրող Ալեքս Սթայնի միջև։ Սթեյնը, ով տեսախցիկով ներխուժել է թիմի թիկնապահների կողքով, սկսել է սադրիչ հարցեր տալ բասկետբոլիստուհուն և մեղադրել նրան «Ամերիկան ատելու» մեջ։ Օդանավակայանի պահակախումբը նրան հետ մղեց Գրայներից։ ՎՆԲԱ-ի ղեկավարությունը դատապարտել է միջադեպը և հայտարարել, որ աշխատում է թիմերի համար չարտերային չվերթներ կազմակերպելու ուղղությամբ, որպեսզի ապահովի խաղացողների անվտանգությունը[105]։

2023 թվականի սեզոնի ավարտին Գրայները արժանացել է ՎՆԲԱ-ի ամենամյա մրցանակին՝ հասարակությանը օգնելու համար։ Նա մրցանակ է ստացել Ֆենիքսի անօթևաններին և ԱՄՆ-ից դուրս ապօրինի բանտարկված մարդկանց օգնելու համար[106]։

Ձեռքբերումներ

Թիմային

  • NCAA առաջին դիվիզիոնի չեմպիոն (2012)[37]
  • Կանանց բասկետբոլի ազգային ասոցիացայի չեմպիոն (2014), եզրափակչի մասնակից (2021)[5]
  • Պրեմիեր լիգայի վեցակի չեմպիոն (2016-2021)[64]
  • Եվրալիգայի քառակի չեմպիոն (2016, 2018, 2019, 2021)[64]
  • Չինաստանի կանանց բասկետբոլի ասոցիացիայի փոխչեմպիոն (2015)[37]
  • Կրկնակի օլիմպիական չեմպիոն (2016, 2020)[37]
  • Աշխարհի կրկնակի չեմպիոն (2014, 2018)[37]

Անձնական

Դպրոցական և ուսանողական բասկետբոլ
  • ԱՄՆ-ի ռեկորդակիր դպրոցական աղջիկների շրջանում բլոկ-շոթերի (25) և սլեմ դանկերի (7) մեկ խաղի համար[37]
  • Տարվա ավագ դպրոցի բասկետբոլիստ ըստ  USA Today-ի և ըստ ԱՄՆ կանանց բասկետբոլի մարզիչների ասոցիացիայի (2009)[15]
  • NCAA-ի առաջին դիվիզիոնի ռեկորդակիր բլոկ-շոթերի (748) և Սլեմ-դանկերի (18) կարիերայում[37]
  • Նեյսմիթի Մրցանակ (2012, 2013)[107]
  • Ջոն Վուդենի անվան մրցանակ (2012, 2013)[107]
  • Մարգարեթ Ուեյդի անվան մրցանակ (2012, 2013)[15]
  • Associated Press - ի և USBWA-ի վարկածով ուսանողների տարվա բասկետբոլիստ (2012, 2013)[15]
  • NCAA բասկետբոլի մրցաշարի ամենաակնառու խաղացողը (2012)[25]
  • Հոնդա-Բրոդերիկի Գավաթ (2012)[15]
  • ESPY-ի մրցանակները տարվա լավագույն մարզիկ և տարվա լավագույն ուսանող մարզիկ (2012)[15]
  • NCAA-ի «Եզրափակիչ չորս» MVP (2012)[107]
  • Ուսանողների շրջանում լավագույն պաշտպանողական խաղացողը՝ ըստ WBCA-ի (2011—2013)[15]
  • NCAA առաջին Համաամերիկյան հավաքական (2011-2013), NCAA երկրորդ Համաամերիկյան հավաքական (2010)[107]
Պրոֆեսիոնալ բասկետբոլ
  • Կանանց բասկետբոլի ազգային ասոցացիայի ռեկորդակիր կարիերայի սլեմ դանկերի համար[41]
  • Կանանց բասկետբոլի ազգային ասոցիացիայի առաջատարը միավորներով մեկ խաղի համար (2017, 2019) և մեկ մրցաշրջանի համար (2019)[107]
  • Կանանց բասկետբոլի ազգային ասոցացիայի առաջատարը բլոկ-շոթերով մեկ խաղի համար (2013-2019, 2021) և մեկ մրցաշրջանի համար (2013-2016, 2018, 2021)[107]
  • Կանանց բասկետբոլի ազգային ասոցիացիայի լավագույն պաշտպանողական խաղացող (2014, 2015)[107]
  • Կանանց բասկետբոլի ազգային ասոցացիայի տարվա վերադարձը (2023)[55]
  • Կանանց բասկետբոլի ազգային ասոցացիայի նորեկների հավաքական (2013)[107]
  • Կանանց բասկետբոլի ազգային ասոցացիայի բոլոր աստղերի հավաքական. առաջին (2014, 2019, 2021), երկրորդ (2015, 2017, 2018)[107]
  • Կանանց բասկետբոլի ազգային ասոցացիայի բոլոր աստղերի պաշտպանության հավաքական. առաջին (2014, 2015, 2018), երկրորդ (2016, 2017, 2019, 2021)[107]
  • Կանանց բասկետբոլի ազգային ասոցացիայի բոլոր աստղերի խաղ (2013-2015, 2017-2019, 2021, 2023)[107]
  • Ներառված է կանանց բասկետբոլի ազգային ասոցացիայի պատմության 25 լավագույն խաղացողների ցուցակում (2021)[107]
  • Չինաստանի կանանց բասկետբոլի ասոցիացիայի լավագույն Կենտրոն (2015)[37]
  • Ռուսաստանի Պրեմիեր լիգայի MVP(2018-2020)[64]
  • Եվրալիգայի «Եզրափակիչ քառյակի» MVP (2019)[64]
Հանրային պարգևներ
  • Կանանց բասկետբոլի ազգային ասոցացիայի մրցանակ՝ հասարակությանը օգնելու համար[106]։

Ծանոթագրություններ

  1. ↑ https://www.standard.co.uk/news/world/who-is-brittney-griner-basketball-star-lands-us-russia-prisoner-swap-b1010648.html
  2. ↑ 2,0 2,1 https://www.collegiatewomensportsawards.com/archives/basketball
  3. ↑ 3,0 3,1 https://es.euronews.com/cultura/2023/04/14/estas-son-las-100-personas-mas-influyentes-de-2023-segun-la-revista-time
  4. ↑ 4,0 4,1 https://www.out.com/out100/innovators/brittney-griner
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 Amy Tikkanen. Կաղապար:Британника онлайн
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 6,7 Steve Campbell (2009-01-12). «Basketball prodigy's tall tale is no myth». Houston Chronicle (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2023-06-16-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  7. ↑ Bagavathi Eswaran (2022-10-25). «"What Are You, Some Kind of Freak?": Brittney Griner's Painful Struggles in Her Childhood Became a "Twisted Game of Pay It Forward"». Essentially Sports (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2023-06-23-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 8,7 «A look at Brittney Griner's career on, off basketball court». WTNH (անգլերեն). 2022-12-08. Արխիվացված է օրիգինալից 2023-06-16-ին. Վերցված է 2023-06-15-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  9. ↑ 9,0 9,1 «Record Book Result: Basketball - Girls, Blocked Shots». National Federation of State High School Associations (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2023-06-16-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  10. ↑ Jenny Dial (2009-03-08). «Nimitz falls to Mansfield Summit in girls hoops final». Houston Chronicle (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2023-06-16-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 Paris L. (2022-08-11). «The Untold Truth Of Brittney Griner». MSN (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2023-06-16-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  12. ↑ «WBCA High School All-America Game Box Scores». WBCA.org (անգլերեն). Women's Basketball Coaches Association. Արխիվացված է օրիգինալից 2014-07-15-ին. Վերցված է 2015-01-21-ին.
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 «Brittney Griner to perform ceremonial coin toss prior to Houston Dash season opener». Houston Dynamo FC (անգլերեն). 2015-03-12. Արխիվացված է օրիգինալից 2023-06-16-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  14. ↑ «Brittney Griner Named State Farm/WBCA High School Player of the Year» (PDF). Women's Basketball Coaches Association (անգլերեն). 2009-02-12. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2022-05-24-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  15. ↑ 15,00 15,01 15,02 15,03 15,04 15,05 15,06 15,07 15,08 15,09 15,10 15,11 15,12 «Brittney Griner». The Official Site of Baylor Athletics (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2013-08-01-ին.
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 Jerry Hill (2021-02-09). «Brittney Griner (2009-13): 'The Face of Women's Basketball'». Baylor University Athletics (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-03-09-ին.
  17. ↑ «Brittney Griner has triple-double, misses 3 dunks». Interbasket.net (անգլերեն). 2009-12-17. Արխիվացված է օրիգինալից 2016-04-11-ին. Վերցված է 2015-01-21-ին.
  18. ↑ «Brittney Griner scores 26 points as Baylor improves to 13-1». Baylor Lady Bears basketball (անգլերեն). 2010-01-02. Արխիվացված է օրիգինալից 2015-01-26-ին. Վերցված է 2015-01-21-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  19. ↑ «Georgetown makes fewer shots than Griner blocks as Baylor rolls». ESPN (անգլերեն). 2010-03-23. Արխիվացված է օրիգինալից 2016-04-11-ին. Վերցված է 2015-01-21-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  20. ↑ «Baylor, Griner send Tennessee home». Monterey Herald (անգլերեն). 2010-03-28. Արխիվացված է օրիգինալից 2023-06-17-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  21. ↑ «Brittney Griner Scouting Profile». WNBA Draft (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2013-02-22-ին. Վերցված է 2015-01-21-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  22. ↑ «Career-high by Brittney Griner carries Lady Bears to second straight Elite Eight». Baylor Lady Bears basketball (անգլերեն). 2011-03-27. Արխիվացված է օրիգինալից 2015-01-23-ին. Վերցված է 2015-01-21-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  23. ↑ «Lady Bears finish the season 34-3; a new school-record in wins in a season». Baylor Lady Bears basketball (անգլերեն). 2011-03-29. Արխիվացված է օրիգինալից 2015-01-23-ին. Վերցված է 2015-01-21-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  24. ↑ «Comfort Zone: Elena Delle Donne, Brittney Griner and Skylar Diggins». ESPN (անգլերեն). 2012-12-04. Արխիվացված է օրիգինալից 2016-05-17-ին. Վերցված է 2015-01-21-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  25. ↑ 25,0 25,1 «Lady Bears become first basketball team, men or women, to finish season 40-0». Baylor Lady Bears basketball (անգլերեն). 2012-04-03. Արխիվացված է օրիգինալից 2015-01-24-ին. Վերցված է 2015-01-21-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  26. ↑ 26,0 26,1 26,2 «Griner focused on senior season with champ Baylor». USA Today (անգլերեն). 2012-10-15. Արխիվացված է օրիգինալից 2016-01-24-ին. Վերցված է 2015-01-21-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  27. ↑ Mechelle Voepel (2013-03-31). «Game's biggest upset stuns Baylor». ESPN (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2016-01-24-ին. Վերցված է 2015-01-21-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  28. ↑ «Roundup: Griner makes 3 dunks, Delle Donne reaches 3,000». USA Today (անգլերեն). 2013-03-26. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-03-29-ին.
  29. ↑ Zac Al-Khateeb (2023-05-19). «How good is Brittney Griner? Exploring stats, All-Star appearances, championships & more for Mercury star». The Sporting News (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2023-11-16-ին.
  30. ↑ «Brittney Griner's No. 42 jersey retired by Baylor in her 1st game on campus since she played». Associated Press (անգլերեն). 2024-02-18. Արխիվացված է օրիգինալից 2024-02-26-ին.
  31. ↑ «2013 Phoenix Mercury Stats». Basketball Reference (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2015-11-26-ին. Վերցված է 2015-01-21-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  32. ↑ «Delle Donne, Griner Headline 2013 WNBA All-Rookie Team as Unanimous Selections». WNBA (անգլերեն). 2013-09-20. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-06-06-ին.
  33. ↑ 33,0 33,1 Matias Grez (2022-12-08). «She's one of the WNBA's biggest stars. This is Brittney Griner's stellar career so far». CNN (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-12-18-ին.
  34. ↑ «2014 WNBA Playoffs». WNBA (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2023-05-24-ին.
  35. ↑ «2014 Phoenix Mercury Stats». Basketball Reference (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2016-08-01-ին. Վերցված է 2015-01-21-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  36. ↑ «Record-Setting Griner Named 2014 WNBA Defensive Player of the Year Presented by Samsung». WNBA (անգլերեն). 2014-08-22. Արխիվացված է օրիգինալից 2014-12-14-ին. Վերցված է 2015-01-21-ին.
  37. ↑ 37,00 37,01 37,02 37,03 37,04 37,05 37,06 37,07 37,08 37,09 37,10 37,11 37,12 37,13 37,14 37,15 37,16 37,17 37,18 37,19 37,20 «Brittney Griner». USA Basketball (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2023-06-17-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  38. ↑ «Mercury star Brittney Griner wins WNBA Defensive Player of the Year». USA Today (անգլերեն). 2015-09-17. Արխիվացված է օրիգինալից 2023-06-19-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  39. ↑ «Mercury's Brittney Griner named 2015 WNBA Defensive Player of the Year». NBA (անգլերեն). 2015-09-17. Արխիվացված է օրիգինալից 2016-04-07-ին.
  40. ↑ «Maya Moore carries Lynx to WNBA Finals». Sports Illustrated (անգլերեն). 2015-09-27. Արխիվացված է օրիգինալից 2021-01-22-ին.
  41. ↑ 41,0 41,1 41,2 41,3 41,4 41,5 «Brittney Griner». WNBA (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2023-05-29-ին.
  42. ↑ Joe Jacquez (2017-09-05). «Mercury's Brittney Griner wins 2017 WNBA Peak Performer Award». Arizona Sports (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2018-10-28-ին.
  43. ↑ «Delle Donne, Griner Named Players Of The Month». WNBA (անգլերեն). 2019-09-04. Արխիվացված է օրիգինալից 2019-09-04-ին.
  44. ↑ «Brittney Griner Wins WNBA'S 2019 Scoring Title». Phoenix Mercury (անգլերեն). 2019-09-09. Արխիվացված է օրիգինալից 2019-12-23-ին.
  45. ↑ Kevin Gamgort (2019-11-22). «2019 Season Review: Phoenix Mercury». WNBA (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2019-12-22-ին.
  46. ↑ Tyler Conway (2021-02-04). «Brittney Griner: Taking Mental-Health Break from WNBA Has 'Done Wonders for Me'». ESPN (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021-03-09-ին.
  47. ↑ Josh Weinfuss (2021-09-23). «2021 WNBA playoffs: Brittney Griner owns the WNBA dunking record — and is coming for more». ESPN (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021-10-18-ին.
  48. ↑ Ben Rickman (2021-10-15). «Mercury's Griner, Diggins-Smith Join MVP Jones on All-WNBA First Team». Sports Illustrated (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021-10-20-ին.
  49. ↑ Wilton Jackson (2021-10-09). «Diana Taurasi, Brittney Griner Propel Mercury to 2021 WNBA Finals». Sports Illustrated (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021-11-02-ին.
  50. ↑ «Brittney Griner chosen as honorary WNBA All-Star starter; retiring stars named co-captains». USA Today (անգլերեն). 2022-06-22. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-07-04-ին.
  51. ↑ «Brittney Griner re-signs with Phoenix Mercury». Sportsnet (անգլերեն). 2023-02-21. Արխիվացված է օրիգինալից 2023-03-19-ին.
  52. ↑ Jack Maloney (2023-08-04). «Brittney Griner mental health update: Mercury star expected to return from three-game absence on Saturday». CBS (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2023-08-07-ին.
  53. ↑ «Brittney Griner makes emotional and dominant return to WNBA All-Star Game». Sportsnet (անգլերեն). 2023-07-15. Արխիվացված է օրիգինալից 2023-07-16-ին.
  54. ↑ «Brittney Griner becomes Mercury's No. 2 all-time scorer in win over Sky». Arizona Sports (անգլերեն). 2023-07-20. Արխիվացված է օրիգինալից 2023-07-21-ին.
  55. ↑ 55,0 55,1 Антон Шатров (2023-09-18). «Бриттни Грайнер после тюрьмы в РФ: выступала в поддержку заключенных, участвовала в Матче звезд и эпично провалилась с «Финиксом»». Sports.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2023-09-20-ին.
  56. ↑ 56,0 56,1 Cork Gaines (2014-04-21). «Brittney Griner Makes 12 Times As Much Money Playing Basketball In China». Business Insider (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2015-01-01-ին.
  57. ↑ Barry Petchesky (2013-05-03). «Brittney Griner Signs With A Chinese Team Because It Pays A Lot More». Deadspin (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2013-11-05-ին.
  58. ↑ «CHN/USA - Griner dunk-fest lights up WCBA All-Star game». FIBA (անգլերեն). 2014-02-11. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-12-12-ին.
  59. ↑ «Agent: Brittney Griner cut in knife attack in China». Sports Illustrated (անգլերեն). 2014-11-04. Արխիվացված է օրիգինալից 2023-06-18-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  60. ↑ Tyler Killian (2015-03-11). «Brittney Griner backs Diana Taurasi's decision to sit out WNBA season». Azcentral (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021-06-15-ին.
  61. ↑ Эмре Доган, Абдулрахман Юсупов (2021-04-18). «Баскетболистки УГМК «Екатеринбург» выиграли женскую Евролигу». Анадолу. Արխիվացված է օրիգինալից 2021-04-18-ին.
  62. ↑ «MVP Griner gets it done for UMMC». FIBA (անգլերեն). 2019-04-14. Արխիվացված է օրիգինալից 2019-04-25-ին.
  63. ↑ Андрей Карев (2022-07-28). «Попала в кольцо». Новая газета. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-12-15-ին.
  64. ↑ 64,0 64,1 64,2 64,3 64,4 «Бриттни Грайнер». Баскетбольный клуб «УГМК». Արխիվացված է օրիգինալից 2022-12-13-ին.
  65. ↑ Taylor Audrey (2022-12-13). «A former WNBA player who competed in Russia hopes Brittney Griner's ordeal reignites the conversation on 'pay disparity between the men and the women's game,' which drives many WNBA players overseas». Business Insider (անգլերեն).
  66. ↑ Marlene Lenthang (2023-04-27). «Brittney Griner says she'll 'never go overseas' again unless it's to play for the U.S. in the Olympics». NBC (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2023-05-09-ին.
  67. ↑ Tim Daniels (2016-04-27). «Brittney Griner, Elena Delle Donne Headline USA's Roster for Rio 2016 Olympics». Bleacher Report (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2016-04-27-ին.
  68. ↑ «Basketball: U.S. women all business to defeat Serbia and secure place in eleventh Olympic final». International Olympic Committee (անգլերեն). 2021-08-06. Արխիվացված է օրիգինալից 2023-11-14-ին. Վերցված է 2023-06-17-ին.
  69. ↑ Benyam Kidane (2021-08-08). «Tokyo Olympics: Brittney Griner dominates as Team USA defeat Japan to win seventh consecutive gold medal». The Sporting News (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021-10-19-ին.
  70. ↑ Michael Voepel (2022-09-21). «How Brittney Griner's absence affects Team USA at 2022 FIBA World Cup». ESPN (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-09-27-ին.
  71. ↑ «Brittney Griner, 5-time Olympian Diana Taurasi head up US national women's roster for November». Associated Press (անգլերեն). 2023-10-26. Արխիվացված է օրիգինալից 2023-10-31-ին.
  72. ↑ Doug Feinberg (2013-04-18). «Griner, Delle Donne and Diggins dealt with bullies». Sports Illustrated (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2013-04-18-ին.
  73. ↑ «Brittney Griner Proposes To Girlfriend Glory Johnson». The Huffington Post (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2016-04-17-ին. Վերցված է 2015-01-21-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  74. ↑ Jake Silver (2014-08-15). «WNBA's Brittney Griner Gets Engaged to Former Tennessee Vols Star Glory Johnson». Bleacher Report (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2014-08-18-ին. Վերցված է 2015-01-21-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  75. ↑ «Mercury's Brittney Griner arrested on assault allegations». Azcentral (անգլերեն). 2015-04-23. Վերցված է 2015-05-10-ին.
  76. ↑ «Brittney Griner and Glory Johnson Expecting First Child». People (անգլերեն). 2015-04-06. Արխիվացված է օրիգինալից 2015-06-05-ին. Վերցված է 2015-06-05-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  77. ↑ Alyssa Toomey (2015-06-15). «Glory Johnson "Really Saddened" by Brittney Griner Split Amid Pregnancy, Clears Up Fertility Rumors». E! News (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2015-06-19-ին.
  78. ↑ «Report: Mercury's Brittney Griner files for annulment». Azcentral (անգլերեն). 2015-06-05. Վերցված է 2015-06-06-ին.
  79. ↑ «Glory Johnson Is Expecting Twins». People (անգլերեն). 2015-06-29. Արխիվացված է օրիգինալից 2015-06-30-ին. Վերցված է 2015-06-30-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  80. ↑ «Glory Johnson Welcomes Twin Daughters Ava Simone and Solei Diem Several Months Premature». People (անգլերեն). 2015-10-19. Արխիվացված է օրիգինալից 2016-02-11-ին. Վերցված է 2015-10-19-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  81. ↑ «Brittney Griner ordered to pay child support to Glory Johnson». ESPN (անգլերեն). 2016-04-25. Արխիվացված է օրիգինալից 2016-08-09-ին.
  82. ↑ Caleb Gebrewold (2022-12-29). «When Brittney Griner was furious with media interfering in her personal life: "The media can sometimes make things messier than they really are"». Sportskeeda (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2023-06-23-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  83. ↑ Tereza Shkurtaj (2022-03-06). «Who is Brittney Griner's wife Cherelle Griner?». The U. S. Sun (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-04-16-ին.
  84. ↑ 84,0 84,1 «Griner Receives June WNBA Cares Community Assist Award Presented by State Farm». WNBA (անգլերեն). 2017-07-27. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-08-07-ին.
  85. ↑ 85,0 85,1 Holly Honderich (2022-06-15). «Brittney Griner: Russia extends WNBA star's detention again». BBC. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-06-15-ին.
  86. ↑ «Баскетболистка сборной США задержана в России по подозрению в перевозке наркотиков». Газета.Ru (ռուսերեն). 2022-03-05. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-03-05-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  87. ↑ Яна Суринская (2022-10-25). «Мособлсуд оставил в силе приговор американской баскетболистке Грайнер». Ведомости. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-10-25-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն); Unknown parameter |subtitle= ignored (օգնություն)
  88. ↑ 88,0 88,1 «Суд приговорил баскетболистку Грайнер к 9 годам за контрабанду наркотиков». Интерфакс. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-08-04-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  89. ↑ ««Мы очень скучаем по ней». Команда УГМК вступилась за американскую баскетболистку». Спорт-Экспресс. 2022-07-15. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-07-18-ին.
  90. ↑ «Мособлсуд утвердил 9-летний срок в колонии для Бриттни Грайнер за контрабанду наркотиков». Sports.ru (ռուսերեն). 2022-10-25. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-10-26-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  91. ↑ Марат Арасланов (2022-11-14). ««Полон решимости вернуть Грайнер». Президент Байден готов к конкретным переговорам». Чемпионат. Արխիվացված է օրիգինալից 2023-03-16-ին.
  92. ↑ «Американская баскетболистка Бриттни Грайнер - в ИК-2 в Мордовии. Чем известна эта колония?». BBC. 2022-11-17. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-11-28-ին.
  93. ↑ 93,0 93,1 93,2 93,3 T. J. Quinn (2023-12-08). «Inside Brittney Griner's Russia arrest, detainment and release». ESPN (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2023-12-10-ին.
  94. ↑ Barbara Plett Usher (2022-08-02). «Brittney Griner case throws spotlight on hostage diplomacy». BBC (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-08-20-ին.
  95. ↑ «США могут обменять Виктора Бута на Бриттни Грайнер и Пола Уилана». BBC. 2022-07-22. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-08-07-ին.
  96. ↑ «Байден назвал приговор Бриттни Грайнер неприемлемым». Интерфакс. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-08-04-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  97. ↑ Natasha Dado (2022-03-10). «Members of Congress Working with State Department to Secure Release of Brittney Griner in Russia». People (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-03-31-ին.
  98. ↑ Josh Weinfuss (2022-0721). «U.S. Senate introduces bipartisan resolution calling for Brittney Griner's release from Russian prison». ESPN (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-07-25-ին.
  99. ↑ Robert Plummer (2022-08-05). «Brittney Griner: US urges Russia to accept deal to free jailed basketball star». BBC. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-08-05-ին.
  100. ↑ «How do prisoner swaps work?». The Economist (անգլերեն). 2022-12-08. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-12-09-ին.
  101. ↑ «Правозащитник сообщил, что Бута и Грайнер помиловали перед обменом». TACC. Արխիվացված է օրիգինալից 2022-12-08-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  102. ↑ Tiffanie Drayton (2022-12-08). «The MAGA faithful who refuse to celebrate Brittney Griner's release». NBC (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-12-16-ին.
  103. ↑ Jonathan Weisman and Ken Bensinger (2022-12-12). «Blowback Over Griner's Release Exposes Depth of America's Divisions». The New York Times (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-12-24-ին.
  104. ↑ Hillel Italie (2023-04-11). «Brittney Griner working on memoir about Russian captivity». Associated Press (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2023-04-13-ին.
  105. ↑ Isobel van Hagen (2023-06-11). «Brittney Griner faced 'excessive harassment' by a right-wing social-media personality at Dallas airport». Business Insider (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2023-06-17-ին.
    Jasmyn Wimbish & Isabel Gonzalez (2023-06-13). «Brittney Griner harassed at airport in 'inappropriate and unfortunate' incident; police report revealed». CBS Sports (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2023-11-13-ին.
  106. ↑ 106,0 106,1 Jack Maloney (2023-10-27). «Brittney Griner earns WNBA's season-long Community Assist Award for work with wrongful detainees overseas». CBS Sports (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2023-11-08-ին.
  107. ↑ 107,00 107,01 107,02 107,03 107,04 107,05 107,06 107,07 107,08 107,09 107,10 107,11 Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «BR» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բրիթնի Գրայներ» հոդվածին։
Ֆոտո, վիդեո և աուդիո
Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Չափորոշչային վերահսկողություն
GND: 1264230591 · ISNI: 0000000418321902 · LCCN: n2013055575 · VIAF: 305197784 · WorldCat VIAF: 305197784
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Բրիթնի_Գրայներ&oldid=9720987» էջից