Սերիկ Դավթյան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Սերիկ Դավթյան
Ծնվել էսեպտեմբերի 5 (17), 1893[1][2]
Դիլիջան, Երևանի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն[1][2]
Մահացել էփետրվարի 14, 1978(1978-02-14)[2] (84 տարեկան)
Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[2]
Բնակության վայր(եր)Մագադան[2]
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ
Ազգությունհայ
Մասնագիտությունարվեստագետ, ուսուցչուհի և քաղաքական գործիչ
Հաստատություն(ներ)ՀՀ ԳԱԱ արվեստի ինստիտուտ[1]
Ալմա մատերԵրևանի պետական համալսարան (1923)
Պարգևներ
ԿուսակցությունԽՄԿԿ[1]

Սերիկ (Սիրուհի) Ստեփանի Դավթյան, (սեպտեմբերի 5 (17), 1893[1][2], Դիլիջան, Երևանի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն[1][2] - փետրվարի 14, 1978(1978-02-14)[2], Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[2]), հայ խորհրդային արվեստաբան, ազգագրագետ, մանկավարժ[3], գիտնական, պետական և հասարակական գործիչ, կուսակցական աշխատող։ ՀԽՍՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ (1967 թվական)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սերիկ Դավթյանը ծնվել է 1893 թվականի սեպտեմբերին, Դիլիջանում՝ ուսուցչի բազմանդամ ընտանիքում[Նշում 1]։ Թիֆլիսի կանանց գիմնազիան ոսկե մեդալով ավարտելուց հետո երկար տարիներ զբաղվել է ուսուցչությամբ՝ նախ Դիլիջանում, ապա Բաքվում և Սարատովում (1913 - 1920)[4]։ 1922-1923 թվականներին սովորել է Երևանի համալսարանում։

1937 թվականին Դավթյանը ձերբակալվել է անհիմն մեղադրանքով, որպես «ժողովրդի թշնամի», դատապարտվել 10 տարվա ազատազրկման և աքսորվել Մագադան։ 1947 թվականին վերադարձել է Հայաստան և, չունենալով մեծ քաղաքներում բնակվելու իրավունք, հաստատվել Դիլիջանում, դասավանդել է դպրոցում, միաժամանակ ղեկավարելով քաղաքային գրադարանը, որտեղ կազմակերպել է բազմաթիվ շրջանակներ (գրական, կտրում-կար, ասեղնագործություն և այլն), գրական երեկոներ և այլ միջոցառումներ։ Մեծ է Սերիկ Դավթյանի դերը Դիլիջանի գավառագիտական թանգարանի հիմնադրման գործում (այժմ՝ Դիլիջանի երկրագիտական թանգարան-պատկերասրահ), ուր նրա նախաձեռնությամբ տեղի էնտուզիաստները, միջնակարգ դպրոցի աշակերտները հավաքել են ազգագրական ցուցանմուշներ շրջանի բոլոր գյուղերից[4]։

1955 թվականին արդարացվելուց հետո տեղափոխվել է Երևան։ Չնայած տարիքին և վատառողջությանը, զբաղվել է գիտական ​​աշխատանքով՝ այն համատեղելով մանկավարժական և գործնական-կիրառական գործունեության հետ[4]։

Եղել է լուսբաժնի (Դիլիջան և Էջմիածին) և ՀԿ(բ) կ ԿԿ դպրոցական բաժնի վարիչ։ Խմբագրել է «Ժողովրդական լուսավորություն» և «Հոկտեմբերիկ» ամսագրերը։ 1958 թվականից աշխատել է ՀԽՍՀ ԳԱ արվեստի ինստիտուտում, զբաղվել հայկական ժողովրդական և դեկորատիվ-կիրառական արվեստի խնդիրներով։ Ինքնագործ խմբերի համար կազմել է «Ասեղնագործության ձեռնարկ» (1956)։ 1948 թվականից մասնակցել է Երևանի և Մոսկվայի Ժողովրդական ստեղծագործության տների ցուցահանդեսներին։ Ինքնագործ արվեստի համամիութենական փառատոնի դափնեկիր (1967)։ Հեղինակ է «Հայկական ժանյակ» (1966), «Հայկական ասեղնագործություն» (1972) և «Հայկական կարպետ» (1975) գրքերի։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • ՀԽՍՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ (1967),
  • Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան։

Մատենագիտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նշումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ Եղբայրը՝ Գագիկ Ստեփանի Դավթյան (1909-1980), ականավոր գյուղատնտես, քիմիկոս, ԽՍՀՄ հիդրոպոնիկայի հիմնադիրներից, գյուղատնտեսական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, ԳԱԱ հիդրոպոնիկայի ինստիտուտի տնօրեն։ ԽՍՀՄ գերագույն խորհրդի պատգամավոր, ՀՀ ԳԱԱ գյուղատնտեսական գիտությունների բաժանմունքի ակադեմիկոս-քարտուղար։ ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ, Երևանի պետական համալսարանի ռեկտոր, ՀԽՍՀ Մինիստրների խորհրդի նախագահի տեղակալ։ Ավագ քույրը՝ Բերսաբե Ստեփանի Դավթյան, քիմիկոս, աշխատել է Մոսկվայի կարբիդի գործարանում որպես գլխավոր ինժեներ։ Միջնեկ քույրը՝ Հրանուշ Ստեփանի Դավթյան, տնտեսագիտության թեկնածու, դասավանդել է Մոսկվայի և Վիլնյուսի համալսարաններում։ Կրտսեր քույրը՝ Լյուսյա Ստեփանի Դավթյան, ավարտել է Թբիլիսիի բժշկական ինստիտուտը, երկար տարիներ աշխատել է Հայաստանի կլինիկաներում որպես առաջատար մանկաբույժ, դասավանդել է Երևանի բժշկական ինստիտուտում։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — 1974. — հատոր 3. — էջ 298—299.
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 Ով ով է. հայեր (հայ.) / Հ. Այվազյան — Երևան: 2005. — հատոր 1.
  3. ↑ Серик Степановна Давтян. Биобиблиография. Введение. Биобиблиография и аннотация Арменуи Степанян. Ереван, 1999.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 СЕРИК ДАВТЯН - ИССЛЕДОВАТЕЛЬНИЦА АРМЯНСКОГО НАРОДНОГО ПРИКЛАДНОГО ИСКУССТВА (1893 - 1978)

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 298)։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Սերիկ_Դավթյան&oldid=8810218» էջից