Ռուպի Կաուր

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ռուպի Կաուր
Ծնվել էհոկտեմբերի 4, 1992(1992-10-04) (31 տարեկան)
ԾննդավայրՓենջաբ, Հնդկաստան[1]
Մասնագիտությունscrivener, նկարազարդող, բանաստեղծուհի և գրող
Քաղաքացիություն Կանադա
ԿրթությունՎաթերլուի համալսարան և Turner Fenton Secondary School?
Ժանրերպոեզիա
Ուշագրավ աշխատանքներMilk and Honey? և The Sun and Her Flowers?
Պարգևներ
Կայքrupikaur.com
 Rupi Kaur Վիքիպահեստում

Ռուպի Կաուր (հոկտեմբերի 4, 1992(1992-10-04), Փենջաբ, Հնդկաստան[1]), հնդկական ծագմամբ կանադացի բանաստեղծուհի, նկարազարդող, լուսանկարիչ և գրող։ Ընտանիքի հետ երիտասարդ տարիքում ներգաղթել է Կանադա։ Նա սկսեց բանաստեղծություններ պատմել 2009-ին և հայտնի դարձավ Instagram-ում՝ ի վերջո դառնալով ամենահայտնի «ինստա-բանաստեղծներից» մեկը՝ շնորհիվ իր երեք բանաստեղծությունների ժողովածուների։

2015 թվականի մարտին, որպես իր համալսարանական լուսանկարչական նախագծի մի մաս, Կաուրը Instagram-ում տեղադրեց մի շարք լուսանկարներ, որոնցում երևում է, թե ինչպես է ինքն իր դաշտանային արյան բծերով հագուստի և սավանների վրա։ Instagram-ը հեռացրել է նկարը, ինչին ի պատասխան՝ Կաուրը բողոք է գրել։ Այս միջադեպի արդյունքում Կաուրի բանաստեղծությունները մեծ ժողովրդականություն են վայելել, և նրա դեբյուտային ժողովածուն՝ «Milk and Honey» (2014), որն ի սկզբանե հրատարակվել է ինքնուրույն, վերահրատարակվել է առևտրային հաջողությամբ։

«Milk and Honey»-ի հաջողությունը ստիպեց Ռուպիին անհանգստանալ, քանի որ նա դժվարություններ ունեցավ շարունակության վրա աշխատելիս. «The Sun and Her Flowers» (2017)։ Հավաքածուի թողարկումից հետո նա բախվեց այրման, բայց շուտով ազատվեց դրանից։ Առևտրային հաջողության ճնշում չզգալու ցանկությունը ազդեց նրա երրորդ հավաքածուի վրա՝ «Домашнее тело»  (2020), որը մասնակի պատասխան է COVID-19 համաճարակին։ «Instapoetry» խմբի մաս համարվող Կաուրի աշխատանքներն իրենց բնույթով պարզեցված են և ուսումնասիրում են հարավասիական ինքնությունը, ներգաղթը և կանացիությունը. նրա մանկությունն ու անձնական կյանքը ոգեշնչում են։ Գծային գծանկարներն ուղեկցում են նրա պոեզիան կոշտ սյուժեներով։

Նրա հանրաճանաչությունը համեմատվել է փոփ աստղի հանրաճանաչության հետ, և նա նաև գովաբանվել է ժամանակակից գրական ոլորտում իր ազդեցության համար, չնայած Կաուրի պոեզիան քննադատների կողմից երկիմաստ էր և հաճախ դառնում էր ծաղրանքի առարկա. նրան հետապնդում էին «Instapoets»-ի գործընկերների կողմից գրագողության մեղադրանքները և ինտերնետային տրոլների կողմից հետապնդումները։ Կաուրը ներառվել Է BBC-ի և Elle-ի տարեվերջյան շնորհավորական ցուցակներում, New Republic-ը նրան ոչ միանշանակ անվանել է «տասնամյակի գրող»։

Կյանքի վաղ շրջան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կաուրը ծնվել է սիկհերի ընտանիքում, Հնդկաստանի Փենջաբ քաղաքում, 1992 թվականի հոկտեմբերի 5-ին։ Երեք տարեկանում նա ծնողների հետ ներգաղթել է Կանադա՝ սիկհերի հետապնդումից խուսափելու համար։ Նրա հայրը նախկինում հեռացել էր սիկհամ տղամարդկանց ատելության հանցագործությունների պատճառով և ներկա չէր Կաուրի ծննդյան ժամանակ։ Ֆինանսական դժվարությունների պատճառով նա ուղարկեց Կաուրի և նրա դաստիարակության համար անհրաժեշտ իրերը։ Նա ապրում էր իր ծնողների և երեք կրտսեր եղբայրների ու քույրերի հետ նկուղում գտնվող երկու սենյականոց բնակարանում, որտեղ նրանք քնում էին նույն անկողնում։ Նրա ընտանիքը, ի վերջո, հաստատվեց Բրամփթոնում՝ հարավասիական մեծ համայնքի և Կաուրի հոր կողքին, ով աշխատում էր որպես բեռնատարի վարորդ։

Երբ նրա հայրը ապրում էր Ճապոնիայում, նա բանաստեղծություններ էր գրում մոր՝ Կաուրի համար, ով, ի դեպ, զբաղվում էր նկարչությամբ[3]։ Կաուրը հիշեց, որ պոեզիան իր հավատքի, հոգևորության և առօրյա կյանքի մշտական կողմն էր. «Եղել են երեկոներ, երբ հայրս ժամերով նստել և վերլուծել է մեկ հատված»[4]։ Մանուկ հասակում Կաուրը ամաչում էր մորից ստացած շեշտադրումից և փորձում էր հեռու մնալ։ Կաուրն ընդհանրապես ամաչում էր իր անհատականությունից[4]։ Նրա հարաբերությունները ծնողների, մասնավորապես մոր հետ, անհանգիստ են դարձել դեռահաս տարիքում։ Մանկության տարիներին նա ականատես է եղել, թե ինչպես են հարազատներն ու ընկերները ենթարկվում ընտանեկան կամ սեռական բռնության. դիտելով, թե ինչպես են ծնողները ռասիզմի ենթարկվում, նա հավատում էր, որ դա հանգեցնում է իր գաղտնի վարքի։ Այն միջավայրը, որտեղ նա մեծացել է, հանգեցրել է նրան, որ նա հայտնվել է «մշտական գոյատևման ռեժիմի» ալիքի վրա։

Մի քանի տարի նա կատարում էր կիրթան և հնդկական դասական երաժշտություն և հույս ուներ դառնալ նորաձևության դիզայներ, չնայած հայրը մերժեց նրան սովորելու հարցում[3][5][6]։ Կաուրը նաև ձգտում էր դառնալ տիեզերագնաց կամ սոցիալական աշխատող. նրա հավակնությունները հաճախ փոխվում էին[7]։ Նա փոքր տարիքից հետաքրքրություն է ցուցաբերել ընթերցանության նկատմամբ՝ բառեր կտրելով և տեղադրելով պատկերների հետ միասին և բանաստեղծությունները զարդարելով նկարներով՝ զգալով, որ դա հեշտացնում է իր մենակությունը։ Նրա հետաքրքրությանը խանգարում էր այն, որ նա օգտագործում էր անգլերենը որպես երկրորդ լեզու՝ առաջին անգամ սովորելով այն 10 տարեկանում[3][8][9]։

Անգլերենի նկատմամբ նախնական զզվանքը նշանակում էր, որ Կաուրը որոշ ժամանակ իրականում լուռ էր։ Ավագ դպրոցի ընթացքում նա մասնակցել է խոսքի մրցույթներին, որոնցից մեկում՝ յոթերորդ դասարանում, հաղթելը, օգնել է նրան առաջընթաց և հույս ունենալ՝ չնայած մեկուսացմանը և ահաբեկմանը[5][7]։ Կաուրն ասել է, որ նա  հեշտ թիրախ էր իր խոցելության և տեսքի պատճառով։ Ինքնավստահությունը սկսեց աճել վեցերորդ դասարանից հետո, երբ նա հասկացավ, որ օժտված էր նման «ձայնային տվյալներուվ»[10]։ Նա վերապրեց իր ավագ դպրոցի կրթության գագաթնակետը, երբ նա, իր կարծիքով, թունավոր խնամք էր ստանում։ Նա հանգստացավ, երբ հեռացավ այն մարդկանցից, ովքեր, իր խոսքով, «շատ վտանգավոր էին իր համար»։

Նա սովորել է հռետորաբանություն և մասնագիտական գրություն Վաթեռլոոյի համալսարանում, նա գրել է ավագ դպրոցի և քոլեջի ուսանողների համար, մինչ ինքը սովորում էր[11][12][13]։ Բանաստեղծություններն ուսումնասիրելիս նա «տանջվում էր յուրաքանչյուր բառի վրա»։

Կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վաղ աշխատանքներ (2009—2013)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կաուրն առաջին անգամ սկսել է հանդես գալ պոեզիայով 2009 թվականին։ Նա խոսակցական պոեզիան անվանեց «շատ բնական»՝ նկարագրելով իր առաջին կատարումը որպես «անիծյալ գրկախառնություն», նա փաթաթեց թուղթը դեմքի վրա և հեռացավ հուզմունքից, նույնիսկ հանդիսատեսը սկսեց ծափահարել։ Սկզբում նրա պոեզիան այնքան էլ ողջունելի չէր ընդունվում, նրան ասում էին, որ նա չափազանց ագրեսիվ է որոշակի շրջանակների համար կամ ստիպում է որոշ մարդկանց անհարմար զգալ։ «Սկզբում ինձ շրջապատող շատ մարդիկ կարծում էին, որ դա պարզապես ծիծաղելի է»։ Կաուրը սկսեց գրել՝ փորձելով արտահայտել իր անձնական տրավման. նա պարզապես բռնարար հարաբերությունների միջով անցավ, և դա ազդեց պոեզիայով հանդես գալու նրա որոշման վրա։ Համալսարանում նա սկսեց գրել ավելի ռեֆլեկտիվ, քան նախկինում.նախկինում նա գրում էր իրեն դուր եկած տղաների և քաղաքական փոփոխությունների մասին, որոնք կցանկանար տեսնել աշխարհում։ Կաուրը հաճախ էր բախվում ծնողների հետ պոեզիայով զբաղվելու իր ընտրության պատճառով։

Ավագ դպրոցի ողջ ընթացքում Կաուրը անանուն կերպով կիսվում էր իր տեքստերով[7]։ 2013 թվականից նա սկսել է իր աշխատանքը առանց կեղծանունի հրապարակել Tumblr-ում, իսկ 2014 թվականին տեղափոխվել է Instagram, որտեղ սկսել է ավելացնել պարզ նկարազարդումներ[7]։ Այդ ժամանակ նա սկսեց պաշտամունքային ժողովրդականություն ձեռք բերել, և երբեմն նրա ելույթներին մասնակցում էր 600 մարդ։ Նրա առաջին բանաստեղծությունը, որը հրապարակվել է Instagram-ում, վերաբերում է մի կնոջ, ով հաղթահարում է իր ամուսնու ալկոհոլիզմը. նա նկարագրել է փորձը որպես կատարսիկ.

Milk and Honey (2014—2016)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրական անթոլոգիաներում և ամսագրերում հրատարակման մի շարք անհաջող հայտերից հետո Կաուրը 2014 թվականի նոյեմբերի 4-ին ինքնուրույն հրատարակեց իր առաջին գիրքը՝ «Կաթ և մեղր» (անգլ.՝ Milk and Honey), որի վրա նա սկսել է աշխատել 18 տարեկանում։ Նա բանաստեղծություններ է գրել «բացառապես իր համար՝ առանց գրքի հայեցակարգի ստեղծման», և վաճառել է ավելի քան 10,000 օրինակ։ Կաուրը հիշում է, որ տատանվում էր իր աշխատանքը ամսագրերին ներկայացնել, քանի որ  «այնպիսի զգացողություն կար, որ ես կտոր-կտոր եմ անում իմ գիրքը և դրա տարրերը նետում եմ տարբեր պատերի վրա՝ հուսալով, որ դրանք կկպչեն»։

Կաուրը կարդում է հատված « Milk and Honey»-ից

2015-ի մարտին, որպես իր համալսարանական լուսանկարչական նախագծի մի մաս, Կաուրը, նպատակ ունենալով մարտահրավեր նետել հասարակության մեջ տարածված դաշտանային տաբուներին և կանանց օբյեկտիվացմանը, Instagram-ում տեղադրեց մի շարք լուսանկարներ, որոնցում նա պատկերված էր հագուստի և սավանների վրա դաշտանային արյան բծերով[14][15][16]։ Ինտերնետային տրոլները հետապնդում էին Կաուրին այն լուսանկարների պատճառով, որոնք երկու անգամ ջնջվել էին կայքի ծառայության պայմաններին չհամապատասխանելու համար. Կաուրը պնդում էր, որ իրեն նախապես չեն ծանուցել և չեն բացատրել պատճառը, ուստի նա քննադատեց գրաքննությունը որպես միսոգինիստական և հաստատելով, որ իրեն փորձել են դատապարտել՝ համարելով այդ արարքը «հարձակում իր մարդկության վրա»։ Instagram-ը ներողություն է խնդրել և վերադարձրել պատկերները՝ պատճառաբանելով սխալ ջնջումը[15][17]։

Նրա պատասխանը վիրուսային դարձավ ՝ ավելի շատ հետևորդներ ձեռք բերելով Կաուրին և նրա բանաստեղծությունների ժողովրդականության հետագա աճին։ Ավելի ուշ նա զղջաց իր պատասխանը գրելու համար՝ պարզելով, որ համատարած անտեսումը ազդել է իր հոգեկան առողջության վրա, նա զգացել է անհանգստություն, որը «առաջացել է և երբեք չի վերացել», և որոշ ժամանակ նա նույնիսկ մտածել է ինքնասպանության մասին[18][19]։ Նույն թվականին նա գրել է դեռևս չհրապարակված վեպի 10-րդ գլուխ։

Երբ Կաուրը հայտնի դարձավ սոցիալական ցանցերում, «Milk and Honey» հրատարակությունը վերահրատարակվեց Andrews McMeel Publishing-ի կողմից, որտեղ նա առաջին անգամ տեսավ իր աշխատանքը խմբագրի հետ միասին[12]։ Գիրքը դարձել է «բլոկբաստեր», իսկ 2017 թվականի համար ամբողջ աշխարհում վաճառվել է 2,5 միլիոն օրինակ և թարգմանվել 25 լեզուներով, նույն թվականին այն դարձել է Կանադայի ամենավաճառվող գիրքը[20][21]։ 2015-ին բանաստեղծություններ կարդալիս Կաուրը, տեսնելով իր երկրպագուների չորս բլոկ ձգվող հերթը, լիովին հասկացավ իր լսարանի չափը և արդյունքում ավելի վստահ դարձավ իր բանաստեղծություններում[22]։ Հաջորդ տարի նա ելույթ ունեցավ TED Talk-ով[23]։ Կիրստի Մելվիլը, AMP-ի հրատարակիչ և նախագահ, կարծում է, որ գրքի հաջողությունը գալիս է Կաուրի ամուր կապից իր ընթերցողների հետ[24]։

22 տարեկանում նա վարձել է յոթ հոգու, որպեսզի օգնի իրեն՝ որպես իր հիմնադրած ընկերության մի մաս[25]։ Գրելու ընթացքում նրա թիմը սովորաբար ղեկավարում էր նրա սոցիալական ցանցերը[26]։

Արևը և նրա ծաղիկները (2017—2019)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կալիֆոռնիա եռամսյա ուղևորությունից հետո և նույն թվականին, երբ այն բերվեց Բրեմփթոնի արվեստի Փառքի ծառուղի, 2017 թվականի հոկտեմբերի 3-ին լույս տեսավ Կաուրի երկրորդ գիրքը՝ «Արևը և նրա ծաղիկները» (անգլ.՝ The Sun and Her Flowers)[8][27][28]։ Նա դա տեսնում է որպես «մեկ երկար, շարունակական բանաստեղծություն, որը շարունակվում է 250 էջերում»[29]։ 2020 թվականի դրությամբ գիրքը վաճառվել է ավելի քան մեկ միլիոն օրինակով և թարգմանվել մի քանի լեզուներով[18]։ 2018-ին նա բանաստեղծությունների վաճառքից վաստակել է գրեթե 1,4 միլիոն դոլար[30]։ նա ելույթ է ունեցել Ջեյփուրի գրական փառատոնում․ «Կարծես ամբողջ կյանքս սպասում էի այս պահին։ Դա իմ միակ ներկայացումն էր, որտեղ ես չէի նյարդայնանում։ Ամբոխը եռանդուն էր»[31]։

Աշխարհով մեկ ճանապարհորդելիս նա դեպրեսիայի և անհանգստության զգացում է ունեցել[32]։ «Արևը և նրա գույները» ստեղծելու գործընթացը ազդել է նրա հոգեկան առողջության վրա։ Նա ամիսներ շարունակ գրողի գերբնակվածություն և հիասթափություն ապրեց իր աշխատանքում՝ ի վերջո անվանելով իր ստեղծագործությունը՝ «իր կյանքի ամենամեծ մարտահրավերը»[33]։ Նրա թողարկումից հետո նա հաղթահարեց այրման զգացումը՝ ի պատասխան գրելով «Անժամանակ» բանաստեղծությունը[25]։ Այս զգացմունքները սկսեցին հանդարտվել, քանի որ նա դրանք դիտում էր որպես անցողիկ, ինչը նպաստեց Էլիզաբեթ Գիլբերթի մեծ մոգությանը, որը, նրա խոսքով, «փրկեց իր կյանքը»:[25]2019-ի սկզբին նա սկսեց թերապիա՝ դեպրեսիան և անհանգստությունը մեղմելու համար[18]։

Նույն թվականին Penguin Classics-ը նրան հանձնարարեց գրել Կալիլ Գեբրանի «Մարգարեն» նոր հրատարակության նախաբանը՝ ակնկալելով, որ այս գիրքը կդառնա հանրային սեփականություն Միացյալ Նահանգներում և կներկայացվի Լոնդոնի գրքի տոնավաճառում[34][35]։ Կաուրը Գեբրանին համարում է ազդեցիկ և Մարգարեին անվանել է իր «կյանքի Աստվածաշունչը»[36][37]։

Տնային մարմին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կաուրը թողարկել է իր նոր բանաստեղծությունների ժողովածուն, որը կոչվում է Home Body 2020 թվականի նոյեմբերի 17-ին[38]։ Հավաքածուն ներառում է Կաուրի նկարազարդումները և դարձել է 2020 թվականի ամենավաճառվող հավաքածուներից մեկը[38][39]։ Մտադրվելով ավելի քիչ ճնշում զգալ առևտրային շահույթի մասին մտածելուց՝ Կաուրը խորհուրդ է խնդրել գործընկեր հեղինակներից՝ զգալով իմպոստերի սինդրոմը դրա ստեղծման ընթացքում՝ Milk and Honey հաջողության պատճառով։[18][32] Նա սկսել է աշխատել 2018 թվականին՝ դեպրեսիայի դեմ պայքարի շրջանում[19]։

COVID-19 համաճարակի ժամանակ Կաուրը վերադարձավ իր ծնողների տուն Բրեմփթոն և սկսեց սեմինարներ անցկացնել Instagram Live-ում՝ մենակության և վախի, ինչպես նաև իր լսարանի հետ շփվելու ցանկության պատճառով[40]։ Նա իր ուսանողներին խորհուրդ է տալիս գրել բնական և բուժական մոտեցում[40]։

Նա ինքնուրույն թողարկեց պոեզիայի հատուկ թողարկում՝ Rupi Kaur Live-ը, որը բաղկացած էր բանաստեղծական ընթերցումներից և անեկդոտներից, որոնք ուղեկցվում էին տեսողական էֆեկտներով և երաժշտությամբ, 2021 թվականի ապրիլին, այն բանից հետո, երբ հոսքային ծառայությունները մերժեցին այն՝ Կաուրը խոստովանեց, որ դա ատիպիկ հեռանկար է[41][42][43]։ Այդ տարվա օգոստոսին այն թողարկվեց Amazon Prime-ում սահմանափակ քանակությամբ[44]։ Բացատրելով իմպուլսը՝ Կաուրը հիշեց, թե ինչպես է նա կիսել ներկայացումը և արձակը՝ փորձելով թաքցնել առաջինը, և ինչպես է երկու ոճերի իր հնարավոր միությունը՝ «միգուցե 2016 թվականին», թույլ տալ, որ շոուն տեղի ունենա[41]։ 2021 թվականին նա ելույթ ունեցավ Ջեք Լեյթոնի հարգանքի տուրքի շրջանակներում[45]։

Վարպետություն և ազդեցություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քանի որ Գուրմուխայի նամակում բացակայում է մեծատառ և փոքրատառ տառերի բաժանման գաղափարը, նրա աշխատանքը գրված է բացառապես փոքրատառերով, նա օգտագործել է միայն կետը որպես կետադրական նշան[46], Կաուրը գրում է այնպես, որ հարգի փենջաբիի լեզուն[47]։ Նա ասաց, որ իրեն դուր է գալիս տառերի «հավասարությունը», և որ ոճն արտացոլում է իր աշխարհայացքը[7]։ Կանադա տեղափոխվելուց և պոեզիա ուսումնասիրելուց հետո անգլերեն սովորելու փորձը ազդել է նրա գրելու ոճի վրա՝ հետագայում հասանելի դարձնելով նրա աշխատանքը, հատկապես անգլերեն սովորող ընթերցողների համար[48]։ Կաուրը շեշտեց իր պոեզիայի կապը Հարավային Ասիայի մշակույթի հետ, այն աստիճան, որ արևմտյան ընթերցողները լիովին հասկանան այն[49]։

Նրա բանաստեղծությունները հաճախ ավարտվում են կամ շեղատառ վերջին տողով, որը կամ նույնացնում է հանդիսատեսին, կամ ձևակերպում է թեման[12], կամ նրա անունով The Globe and Mail-ի համար իր հոդվածում Թաջա Իսենը դա նկարագրեց որպես Կաուրի «ապրանքային նշանի քայլ» և համեմատեց այն հեշթեգի օգտագործման հետ[28]։ Կաուրի ոճը տատանվում է աֆորիստականից, չնայած նրա բանաստեղծությունները «100 տոկոսով ինքնակենսագրական չեն»՝ գեղարվեստական տարրերը հաճախ անթափանց են իրենց իսկության առումով[10][48][50]։ Նրա հոր ակտիվությունը, ով մանուկ հասակում Քաուրին ծանոթացրեց բողոքներին, ոգեշնչեց նրան իր բանաստեղծությունների քաղաքական բնույթը[4]։

Վարդերի թատրոն, որտեղ Կաուրը պարբերաբար կատարում է իր բանաստեղծությունները[10]

Գրելու գործընթացը սկսվում է այն բանից, որ այն սկսվում է թղթի վրա, այնուհետև «ամենահեռանկարային» նյութը տեղափոխում է Microsoft Word-ի ընդլայնված փաստաթուղթ։ Այն պահպանվում է այն բանից հետո, երբ նա բանաստեղծությունը նեղացնում է հիմնական տարրերին և հաստատում ստանում իր քրոջից։ Քանի որ նա պոեզիա գրելուն վերաբերում է որպես «բուժման ձև», նա հաշվի չի առնում հանդիսատեսին՝ գնահատելով միայն իր արձագանքն ու մասնակցությունը։ Իր բոլոր նախագծերում նա պահպանում է «լիակատար ստեղծագործական վերահսկողություն»՝ նպաստելով այնպիսի ասպեկտների, ինչպիսիք են շապիկը և իր գրքերի տարբեր մանրամասները[41]։ Կաուրն ասաց, որ ինքը մոտենում է իր պոեզիային որպես բիզնես վարելու՝ տեսարանը տեսնելով որպես մի վայր, որտեղ իր հավակնությունները լիովին ձեռք են բերվում[51][52]։ Կատարման համատեքստում տողերի ընդմիջումների և կետերի օգտագործումը նշանակում է, թե որտեղ է այն դադար տալու և որտեղ է ներկայացվելու նոր գաղափարը, համապատասխանաբար[36]։

Նրա գրավոր բանաստեղծությունների կիզակետը էջի ձևավորման մեջ է, իսկ ելույթները՝ ոտանավորի, պատմվածքի և ներկայացման մեջ[26]։ Նա հանդես է գալիս երգեցողությամբ, երբեմն հանդիսատեսի հետ միասին[36]։ Քերոլ Մասկե-Դյուքսը շեշտեց, որ լինելով «կատարողական բանաստեղծ»՝ Կաուրը շարունակում է «մտքում կատարողական գործողություն կատարելու» ավանդույթը[29]։ Էլիզա Նյուը ուշադրություն հրավիրեց Կաուրի մտերմության և նմանության վրա խոսակցական ժանրի և հիփ-հոփ արտիստների հետ[49]։

Էլիզա Նյուը ուշադրություն է հրավիրել արվեստագետների հետ Կաուրի մտերմության և նմանության վրա նրա բանաստեղծություններն ուղեկցվում են գծային գծանկարներով՝ «հանդես գալով որպես տեսողական կետադրական նշաններ», և դրանք համեմատվում են օտար արվեստի և «խզբզոցների հետ... հայտնաբերված հին դպրոցական դասագրքերի լուսանցքում»[9][53][54]։ Պոեզիայի ազգային գրադարանը նշել է, որ «Milk and Honey»-ում նրանք հանդես են գալիս որպես գրաֆիկական վեպ[55]։ Նկարչության ոճը շարունակվում է «Արևը և նրա ծաղիկները»-ում[56]։ Նրա նկարազարդումները, որոնք համադրված են բանաստեղծությունների հետ, «ապշեցուցիչ են» և «հաճախ անհանգստացնող», օրինակ՝ դրանցից մեկում ինքնավնասումը կապված է հուսահատության հետ[54][57]։ Պատկերները, որոնք հայտնվում են նրա աշխատանքներում, ներառում են ոլորված մարմիններ, սողացող ծաղիկներ և մատներ, որոնք կազմում են սրտի ձևեր։ Կաուրը բացատրեց, որ իր ոճը պետք է ճանաչելի լինի և նման լինի Apple-ի ապրանքանիշի[54]։ Նա դրանք ստեղծում է համապատասխան բանաստեղծություն գրելուց հետո[19]։

Իր գործընկերների՝ Նայիրա Վահիդի, Լանգ Լիվի, Վարսան Շիրի և այլ «ինստապոետների» հետ միասին Կաուրի անկեղծ և ազատ պոեզիան մատուցվում է «կտոր-կտոր» ձևով․ որոշ բանաստեղծություններ բաղկացած են ընդամենը մեկ տողից[20][58]։ «Արևը և նրա ծաղիկները»-ի շնորհիվ նրա բանաստեղծություններն ընդլայնվեցին[36]։ Կաուրը, որին դուր չի գալիս «Instapoet» տերմինը, ասում է, որ ինքը պատկանում է միգրանտ գրողների նոր սերնդին, մի սերունդ, որը «նստում է, թվիթ է անում, փակցնում և հեռարձակում», և համարվում է, հնարավոր է, «մի ամբողջ սերնդի արժեքների և էթնոսի ներկայացուցիչ»…[6][59][60] Կաուրն ասաց, որ գրում է «մի սերնդի համար, որը կարդում է իմ աշխատանքը... Ես այդ սերնդի համար հավատալի բան եմ գրում»[54]։

The New York Times-ի Թինա Դահլին և Գրեգորի Քոուլզը խոստովանեցին Կաուրի պոեզիայի բացահայտ և քնարական բնույթը, երբ Քոուլզն ասաց, որ իր «անխելք խոցելիությունը նման է Չարլզ Բուկովսկու և կատվային ուժի խաչմերուկին»[61][62]։ Չոր, բաց և խոսակցական լեզվի օգտագործման շնորհիվ, ասում են, որ Կաուրը հեռանում է պոեզիայի ավանդական չափանիշներից և առանձնահատկություններից, որոնց մեծ նշանակություն է տրվում, և մերժում է դրանք[29][63][64]։ Quill & Quire-ի Մեթյու Զապրուդերը, Բեքի Ռոբերտսոնը և Կաուրը որոշեցին իրենց աշխատանքի բազմակողմանիությունը[29][65][66]։

«Կաթ և մեղր»-ից հետո նա ավելի ընտրողական դարձավ իր պոեզիան առցանց հրապարակելու հարցում՝ լայնորեն ցուցադրելով իր աշխատանքը առցանց, եթե դրա բովանդակությունը նրան չէր շփոթեցնում[5]։ «Տարիների ընթացքում ես հեռացա դրանից... Երբ թվերը սկսեցին աճել, ես սկսեցի չափազանց շատ մտածել։ Ես ավելի մեծ ճնշում էի զգում՝ պահանջելով անընդհատ լինել ճիշտ և կատարյալ»[67]։ Կաուրի 3,5 միլիոն հետևորդ ունեցող Instagram-ի հաշիվը, որը կենտրոնացած է «դիզայնի, շուկայավարման, ստեղծագործական գրելու և բրենդինգի» վրա, տատանվում է Կաուրի լուսանկարների և նրա բանաստեղծությունների միջև՝ հատուկ ուշադրություն դարձնելով հարավասիական ժողովուրդներին և պատկերագրությանը[50][68]։ Որպես հիմք ընդունելով «Արևը և նրա ծաղիկները»՝ նրա բանաստեղծական հատուկ ներկայացումն ուներ «եթերային բնական գեղագիտություն»՝ բեմի շուրջ դեղին ծաղիկների մեծ թերթիկներով և պրոյեկցիայով[51][69]։ «Բեյոնսեի» (2013) թողարկումից հետո նա կատարելագործեց իր գեղագիտությունը ավելի ոճավորված ձևով[70]։

Թեմաներ և մոտիվներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կաուրը, ոգեշնչվելով իրենից, ընկերներից և մորից, իր բանաստեղծություններում ուսումնասիրում է հնդիկ կանանց և ներգաղթյալների առջև առկա մարտահրավերները։ Նրա բանաստեղծություններում կա նաև կանանց տրավմայի թեման և «Հարավային Ասիայի փորձը»[14][20][71]։ Նա հարգանքի տուրք է մատուցում իր ծնողներին, հատկապես մորը, իր «Կոտրված անգլերեն» բանաստեղծության մեջ[69]։ Էլեոնորա Թայը գրել է, որ Կաուրն իր բանաստեղծություններով «բացահայտում է ընտանեկան կյանքի հոգեբանական բարդությունների նուրբ ըմբռնումը»[50]։ Չնայած նրա գրված և կատարված բանաստեղծությունները տարբեր կերպ են արտահայտվում, նրանք կիսում են նույն թեմաները[26]։

Ընտանեկան և սեռական բռնությունները նրա առաջին աշխատանքների ուշադրության կենտրոնում էին, և բռնաբարության հետ կապված վնասվածքն ավելի ակնհայտ դարձավ Milk and Honey-ից հետո[5][72]։ Իր վաղ աշխատանքում նա շատ է ուսումնասիրել բռնությունն ու տրավման, քանի որ «նա ցանկություն ուներ բացահայտելու այնքան խորը հույզեր և խնդիրներ, որոնք նա տեսնում էր, որ ազդում են ոչ միայն իր, այլև այդքան շատ կանանց վրա»[73]։ Նրա «Ես վերցնում եմ իմ մարմինը» բանաստեղծությունը պատմում է, թե ինչպես է նա վերապրել սեռական բռնությունը[74]։ Կաուրը խոստովանեց, որ այս ծանր բաների մասին գրելը կարող է և հանգստացնող, և մարտահրավեր լինել իր հոգեկան վիճակի համար։ Ընտանեկան բռնության իր ամենալուրջ պատկերներում նա գրում է երկրորդ դեմքով, «կարծես փորձում է հեռու մնալ ֆիզիկական բռնության իր փորձից»[50]։

Կաուրը օգտագործում է ընդհանուր մշակութային փոխաբերություններ և դրդապատճառներ (օրինակ՝ մեղր, մրգեր, ջուր)[59]։ «Կաթն ու մեղրը» պարունակում են չարաշահման, սիրո, կորստի և բուժման թեմաներ[58]։ Սերը ծառայում է որպես նրա հիմնական թեման[75]։ Ֆեմինիզմը, փախստականները, ներգաղթը և նրա հարավասիական ինքնությունն ավելի ցայտուն դարձան «Արևը և նրա ծաղիկները»-ում, ինչպես նաև մարմնի դիսորֆիայի, չարաշահման, բռնաբարության և ինքնասիրության մասին մտորումներ[71][76]։ Կաուրը գրքերի մասին ասաց, որ դրանք համապատասխանաբար «ներքին ճանապարհորդություններ» և «արտաքին ճանապարհորդություններ» են. «Արևը և նրա ծաղիկները» թեմաների ավելի լայն շրջանակ ունեն[56][77]։ Covid-19 համաճարակի ազդեցության տակ Home Body-ն ավելի շատ է ուսումնասիրում կապիտալիզմի, արտադրողականության և հոգեկան առողջության թեմաները, քան նախկինում[32]։

Ընդունում և ազդեցություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Buzzfeed News-ի Կիարա Ջովաննին, որը «Instapoet»-ից ամենահայտնին է և ստացել է «իր սերնդի Օփրա» մականունը, նշել է, որ Կաուրի ճանաչումը ստիպել է իր գործընկեր Կազիմ Ալիին անվանել նրան, հավանաբար, բոլոր ժամանակների ամենահայտնի բանաստեղծը, «ավելի շատ հիշեցնում է փոփ աստղ, ինչպիսին է Արիանա Գրանդեն, քան ավանդական բանաստեղծը»՝ վերագրելով նրան մատչելիությունը[58][78][79]։ Ագաթա Ֆրենչը, ով գրել է Los Angeles Times-ի համար, «Արևի և նրա ծաղիկների» անոնսի արձագանքը Քաուրի երիտասարդ երկրպագուների մեծամասնության կողմից համեմատել է «Beatles-ի երկրպագուների ջերմեռանդ նվիրվածության» հետ․ նրան վերագրում են «պոեզիայի և փոփ մշակույթի միաձուլում»[9][29][43]։ Նրա կենդանի կատարումները սովորաբար հավաքում են հարյուրավոր այցելուներ, իսկ երբեմն՝ 800[10][80]:

Ըստ Կաուրի, իր հաջողությունը, որն ազդել է գրավաճառների, ամերիկացի մեծահասակների և երիտասարդների վրա, որոնք սկսել են ավելի մեծ ուշադրություն դարձնել պոեզիային, «ժողովրդավարացրել է պոեզիան և ընդհանրապես գրականությունը»[27][32][77][81]:[Ն 1][Ն 2] «Ինստապոետ» ոճի «պիոներ» համարվող Էրիկա Վագները նշել է Կաուրի ազդեցությունը այն բանի վրա, ինչը նա անվանել է «ընթերցանության սովորությունների ամենամեծ ընդհանուր փոփոխությունը, որը մենք տեսել ենք վերջին տասնամյակում»[55][85]։ Երկրպագուները գովել են նրան իր անձնական տրավմայի մասին գրելու և «հիմնականում» սպիտակ գրական տեսարանում բազմազանությունը բարձրացնելու համար[58]։ Նրա բանաստեղծությունները ճանաչվել են որպես «երիտասարդ սևամորթ աղջիկների ստեղծագործական ոգեշնչող կենտրոն», գրող Տանյա Բիրնը պնդում էր, որ BAME խմբի գրողները պետք է կրկնեն Կաուրի ինքնահրապարակումը[86][87]։ Նրա «դաշտանային գործունեության» ոճը դարձել է «ավելի շատ նորմ, քան բացառություն», և շատ գունավոր կանայք նույն լրատվամիջոցների ուշադրությունն են գրավել Կաուրի ժամանակներից ի վեր[88]:[Ն 3]

Ավելի ուշ Կաուրը խոստովանել է, որ տարիների ընթացքում ինտերնետ-տրոլները «կոտրել են իրեն»՝ ավելի վաղ մերժելով նման գաղափարները[25]։ Որպեսզի փարատեր անհանգստությունը, նա եզրակացրեց. «Ես այստեղ եմ ճշմարտությունն ասելու և ընթերցողների հետ շփվելու համար, և վերջ»[25]։ Նրա աշխատանքը ինտերնետային մեմերի առարկա էր, սովորաբար ծաղրական բանաստեղծությունների տեսքով, որոնք ծաղրում էին Կաուրի գրելու ոճը, նրանց համբավը համեմատվում էր արհեստագործական արդյունաբերության հետ[90][91]։ 2017-ին լույս տեսավ Կաուրի բանաստեղծությունները ծաղրերգող մի գիրք, որը կոչվում էր Milk and Vine[92]:

Քննադատական գնահատում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ջեյն Հիրշֆիլդի քննադատությունը (նկարում) Կաուրի ստեղծագործության մասին:

Քննադատներն ավելի քիչ էին գովաբանում Կաուրի ստեղծագործությունը, քան սովորական ունկնդիրները։ Նա դարձել է «մի տեսակ բևեռացնող կերպար գրական, հրատարակչական և մեդիա համայնքներում», որի «աշխատանքը հաճախ անվանում են ցածր կամ չնչին կամ լուրջ պոեզիայի հարուստ ավանդույթներից դուրս»[27][93]։ Նրա կողմից ժամանակակից ժարգոնի օգտագործումը զայրույթ առաջացրեց, և այլ քննադատություններ այն մասին, որ նրա աշխատանքը կաղապարված է, խլացված, երիտասարդ և տևական ազդեցություն չունի[54][91][94][95][96]։ Կաուրը կարծում է, որ իր աշխատանքը չի կարող «ամբողջությամբ դիտարկվել կամ քննադատվել սպիտակ ոսպնյակների կամ արևմտյան ոսպնյակների միջոցով»[74]։ Ըստ Ալիի, «Կաուրի հասցեին ոչ մի քննադատություն չի հնչել, որը նույն կերպ չի ուղղվի „իրական բանաստեղծների“ հասցեին», վկայակոչելով Մերի Օլիվերին, Ջեյն Հիրշֆիլդին, Շերոն Օլդսին և Լյուսիլ Քլիֆթոնին[78]։

Ռեբեկա Ուոթսը քննադատեց իր բանաստեղծությունների ճանաչումն ու մատչելիությունը՝ դրանք բնութագրելով որպես «ոչ բարդ» և բնութագրվում է «մտավոր ներգրավվածության բացահայտ արատավորմամբ և արհեստից հրաժարվելով»։ Պրիա Խայրա-Հենքսը, ով գրել է The Guardian-ի համար, նշել է, որ Կաուրի առկայությունը հաճախ հանգեցնում է չափազանց պարզության[9][97][98]։ Իզենը արհամարհանքով խոսեց այն մասին, ինչը նա համարում էր չափազանց բացատրական ոճ, հատկապես կատարման ժամանակ, քանի որ «ուշացած ռիթմի պարտադրումը» չի բացահայտում կոմպոզիցիոն թերությունները[28]։ Կառլ Ուիլսոնը և Հայրա-Հենքսը պնդում էին, որ Կաուրի հիմնական հաջողությունն ու անձնական պատկանելությունը նպաստել են նրան, որ մարդիկ անտեսեն նրա աշխատանքը[9][48]։ Կաուրի պոեզիան և նրա բանաստեղծի կարգավիճակը զարդարվեցին և համարվեցին ոչ վավերական. այս ընկալումը դատապարտվեց[20][99]։

Վահիդն ու Շիրը, որոնք գտնվում էին Կաուրի ազդեցության տակ, նրան մեղադրեցին գրագողության մեջ[59]։ Վահիդի կողմնակիցների պնդումները հիմնված են կետադրության բացակայության և մեղրը որպես փոխաբերություն օգտագործելու վրա[100]։ Կաուրը հերքում է գրագողության մասին պնդումները՝ ենթադրելով, որ նմանատիպ թեմաներն ու մեղրի օգտագործումը «մեր ժամանակի կողմնակի արտադրանքն է»[74][90]։

2017-ին BBC-ն և Vogue-ը Կաուրին ներառեցին տարվա կանանց իրենց ցուցակներում, Quill & Quire-ն ընտրել է «Արևը և նրա ծաղիկները» իրենց ամենամյա լավագույն գրքերի ցուցակում[75][77][101]։ Հաջորդ տարի նա ընդգրկվեց Forbes-ի և Elle-ի երիտասարդ նկարիչների անվճար ցուցակներում[79][102]։ 2019 թվականին The New Republic-ը Կաուրին անվանեց «տասնամյակի գրող»՝ պոեզիայի վրա ունեցած ազդեցության պատճառով, դա հանգեցրեց բանավեճերի այն մասին, թե արդյոք մրցանակը արժանի էր, ինչպես նաև նրա աշխատանքը որպես ամբողջություն[53][59][81]։

Աշխատանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրքեր
  • Կաթ և մեղր (2014)
  • Արևը և նրա ծաղիկները (2017)
  • Տնային մարմին (2020)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 https://www.catorze.cat/biblioteca/rupi-kaur-llet-mel-2-191001/
  2. https://podcasts.apple.com/sg/podcast/in-conversation-rupi-kaur/id1352875216?i=1000501108627
  3. 3,0 3,1 3,2 Gopal, Vivek (2018 թ․ մայիսի 1). «Pop-Poet Rupi Kaur Isn't Worrying About Being Unique». Vice (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ մարտի 17-ին. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 31-ին.
  4. 4,0 4,1 4,2 Bozinoski, Mónica (2019 թ․ հոկտեմբերի 10). «Rupi Kaur: "When we connect, we feel less alone"». Vogue (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 3-ին.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Biedenharn, Isabella (2017 թ․ հոկտեմբերի 13). «Instagram sensation Rupi Kaur doesn't have social media on her phone». Entertainment Weekly (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ նոյեմբերի 13-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 15-ին.
  6. 6,0 6,1 Burgum, Becky (2019 թ․ մայիսի 28). «Rupi Kaur And Amika George: Two Teen Icons Taking On The World». Elle (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 18-ին.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 Jain, Atishsa (2016 թ․ հոկտեմբերի 22). «A poet and rebel: How Insta-sensation Rupi Kaur forced her way to global fame». Hindustan Times (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ ապրիլի 21-ին. Վերցված է 2016 թ․ դեկտեմբերի 8-ին.
  8. 8,0 8,1 Fishwick, Samuel (2017 թ․ մայիսի 5). «Rupi Kaur: 'I've never been more aware of my colour'». Evening Standard (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ մարտի 29-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 12-ին.
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 Khaira-Hanks, Priya (2017 թ․ հոկտեմբերի 4). «Rupi Kaur: the inevitable backlash against Instagram's favourite poet». The Guardian (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 9-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 9-ին.
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 Choe, Jaywon (2018 թ․ հունվարի 2). «How poet Rupi Kaur became a hero to millions of young women». PBS (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 3-ին.
  11. «Beyond Words». University of Waterloo (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հոկտեմբերի 14-ին. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 14-ին.
  12. 12,0 12,1 12,2 Fischer, Molly (2017 թ․ հոկտեմբերի 3). «The Instagram Poet Outselling Homer Ten to One». The Cut (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 5-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 14-ին.
  13. Aguiar, Deborah Vieira Pinto (2020 թ․ հունվարի 30). «Rupi Kaur: Women's Writing Tradition in Translation». International Journal of Linguistics, Literature and Translation (անգլերեն). 3 (1). doi:10.32996/ijllt.2020.3.1.6. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 15-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 9-ին.
  14. 14,0 14,1 Briscoll, Drogan (2015 թ․ հուլիսի 23). «Feminist Artist Rupi Kaur, Whose Period Photograph Was Removed From Instagram: 'Men Need To See My Work Most'». HuffPost (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 1-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 22-ին.
  15. 15,0 15,1 Faust, Gretchen. Digital Environments: Ethnographic Perspectives Across Global Online and Offline Spaces (անգլերեն). ISBN 9783837634976. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 10-ին. «Источник». Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 10. Վերցված է 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ unfit URL (link)
  16. Das, Nabina (2015). «Blood, Period: In many countries, especially in India, menstruation is a subject of taboo and stigma, which feeds the ego and pride of a misogynist society that objectifies and sexualises women». Economic and Political Weekly (անգլերեն). 50 (16): 95–96. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 10-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 10-ին.
  17. Gaybor, Jacqueline (2020 թ․ նոյեմբերի 11). «Everyday (online) body politics of menstruation». Feminist Media Studies (անգլերեն): 1–16. doi:10.1080/14680777.2020.1847157. ISSN 1468-0777. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 15-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 10-ին.
  18. 18,0 18,1 18,2 18,3 Power, Tom (2020 թ․ դեկտեմբերի 2). «Rupi Kaur on Home Body, depression and the viral photo that changed her life». CBC Radio (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 2-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 12-ին.
  19. 19,0 19,1 19,2 Mathers, Joanna (2020 թ․ դեկտեմբերի 21). «Rupi Kaur: Meet Poetry's Defiant Darling». Viva NZ (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ մայիսի 8-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 23-ին.
  20. 20,0 20,1 20,2 20,3 Mezezwa, Tariro (2017 թ․ հոկտեմբերի 5). «Rupi Kaur Is Kicking Down the Doors of Publishing». The New York Times (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 13-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 24-ին.
  21. «Here are the bestselling books in Canada of 2017». CBC Books (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ օգոստոսի 3-ին. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 2-ին.
  22. Kassam, Ashifa (2016 թ․ օգոստոսի 26). «Rupi Kaur: 'There was no market for poetry about trauma, abuse and healing'». The Guardian (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 4-ին.
  23. «Rupi Kaur weaves a powerful narrative on human trauma and healing». The Indian Express (անգլերեն). 2019 թ․ հոկտեմբերի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հուլիսի 20-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 20-ին.
  24. Gross, Anisse (2016 թ․ օգոստոսի 26). «How To Sell Nearly a Half-Million Copies of a Poetry Book». Publishers Weekly (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 5-ին.
  25. 25,0 25,1 25,2 25,3 25,4 Maitland, Hayley (2019 թ․ մարտի 14). «Instagram Sensation Rupi Kaur Gets Candid About Trolls, Acne, And How To Make It As A Writer». British Vogue (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 17-ին.
  26. 26,0 26,1 26,2 Keswani, Sumeet (2016 թ․ հունիսի 5). «Men must read feminist poetry to know what we go through: Rupi Kaur». The Times of India (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 4-ին.
  27. 27,0 27,1 27,2 Maher, John (2018 թ․ փետրվարի 2). «Can Instagram Make Poems Sell Again?». Publishers Weekly (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 5-ին.
  28. 28,0 28,1 28,2 Isen, Tajja (2018 թ․ ապրիլի 27). «Poet Rupi Kaur comes full circle with Brampton performance». The Globe and Mail (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հուլիսի 31-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 31-ին.
  29. 29,0 29,1 29,2 29,3 29,4 French, Agatha (2017 թ․ հոկտեմբերի 12). «Instapoet Rupi Kaur may be controversial, but fans and book sales are on her side». Los Angeles Times (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 3-ին.
  30. Ferguson, Donna (2019 թ․ հունվարի 26). «'Keats is dead...': How young women are changing the rules of poetry». The Guardian (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 4-ին.
  31. Bali, Etti (2018 թ․ փետրվարի 17). «What Rupi Kaur heard while growing up: 'Can't you just fit in? Eww, you are so Indian!'». Hindustan Times (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 25-ին.
  32. 32,0 32,1 32,2 32,3 Joshi, Sonam (2020 թ․ դեկտեմբերի 13). «Everyone said the literary world would laugh at me but I didn't care: Rupi Kaur». The Times of India (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ փետրվարի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 12-ին.
  33. Rogers, Shelagh (2017 թ․ հոկտեմբերի 9). «How Rupi Kaur pushed through writer's block to create her second collection of poems». CBC Radio (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 3-ին.
  34. Alter, Alexandra (2018 թ․ դեկտեմբերի 29). «New Life for Old Classics, as Their Copyrights Run Out». The New York Times (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 6-ին.
  35. Albanese, Andrew (2019 թ․ մարտի 15). «London Book Fair 2019: Heard Any Good Poems Lately?». Publishers Weekly (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 5-ին.
  36. 36,0 36,1 36,2 36,3 Shaikh, Sadaf (2018 թ․ ապրիլի 23). «The Time Of Rupi Kaur In The Era Of A Vexed Generation». Verve Magazine) (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 18-ին.
  37. «Rupi Kaur and Shelagh Rogers share some of their favourite books of poetry». CBC Books (անգլերեն). 2017 թ․ հոկտեմբերի 10. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 2-ին.
  38. 38,0 38,1 «Rupi Kaur to publish new poetry collection, home body, in Nov. 2020». CBC Books (անգլերեն). 2020 թ․ սեպտեմբերի 14. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 2-ին.
  39. Isaac, Paulina Jayne (2020 թ․ դեկտեմբերի 11). «Here Are the Best-Selling Books of 2020». Cosmopolitan (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 2-ին.
  40. 40,0 40,1 «When COVID-19 hit, bestselling poet Rupi Kaur had writer's block — so she started teaching on Instagram». CBC Radio. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հուլիսի 18-ին. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 19-ին.
  41. 41,0 41,1 41,2 «Rupi Kaur Self-Releases Poetry Special After Being Turned Down By Streaming Services: 'A Journey'». People.com (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 9-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 9-ին.
  42. «Bestselling poet Rupi Kaur releasing on-demand poetry performance film on April 30». CBC Books (անգլերեն). 2021 թ․ ապրիլի 13. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  43. 43,0 43,1 Bozorg, Shadi (2021 թ․ սեպտեմբերի 2). «Rupi Kaur, Instagram's Favourite Poet, Shares Her Truth». Complex (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 30-ին.
  44. Zorrilla, Mónica Marie (2021 թ․ օգոստոսի 18). «Poet Rupi Kaur Gets One-Hour Special on Amazon Prime Video». Variety (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 30-ին.
  45. Staff The Canadian Press (2021 թ․ հուլիսի 18). «Star-studded event to mark 10th anniversary of Jack Layton's death». CTV News (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հուլիսի 31-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 31-ին.
  46. VanderBeek, Conner Singh (2020 թ․ ապրիլի 2). «To be a child of diaspora: The irreconcilable outsider in Sikh discourse». Sikh Formations (անգլերեն). 16 (1–2): 187–199. doi:10.1080/17448727.2018.1545192. ISSN 1744-8727. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 15-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 9-ին.
  47. O'Donnell? Norah (2018 թ․ փետրվարի 26). «Rupi Kaur on the simplicity of her poetry and the rise of "Instapoets"». CBS News (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 20-ին.
  48. 48,0 48,1 48,2 Wilson, Carl (2017 թ․ դեկտեմբերի 15). «Why Rupi Kaur and Her Peers Are the Most Popular Poets in the World». The New York Times (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ մարտի 7-ին. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 7-ին.
  49. 49,0 49,1 Rao, Sonia (2017 թ․ հոկտեմբերի 11). «Few read poetry, but millions read Rupi Kaur». The Boston Globe (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 18-ին.
  50. 50,0 50,1 50,2 50,3 Ty, Eleanor (2018). «Teaching Literatures in the Age of Digital Media». Canadian Review of Comparative Literature (անգլերեն). 45 (2): 213–221. doi:10.1353/crc.2018.0020. ISSN 1913-9659.
  51. 51,0 51,1 Harumi, Luana (2021 թ․ ապրիլի 30). «Rupi Kaur Wants To Give You Hope». V Magazine (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 3-ին.
  52. Hill, Faith (2018 թ․ հոկտեմբերի 15). «How Instagram Saved Poetry». The Atlantic (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 6-ին.
  53. 53,0 53,1 Alam, Rumaan (2019 թ․ դեկտեմբերի 23). «Rupi Kaur Is the Writer of the Decade». The New Republic (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ փետրվարի 29-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 29-ին.
  54. 54,0 54,1 54,2 54,3 54,4 «Rupi Kaur reinvents poetry for the social-media generation». The Economist (անգլերեն). 2017 թ․ նոյեմբերի 1. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հուլիսի 22-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 22-ին.
  55. 55,0 55,1 «New to Eloans: Tracy K. Smith and Rupi Kaur». National Poetry Library (անգլերեն). 2020 թ․ մայիսի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հուլիսի 19-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 19-ին.
  56. 56,0 56,1 Cerón, Ella (2017 թ․ հոկտեմբերի 4). «Rupi Kaur Talks "The Sun and Her Flowers" and How She Handles Social Media's Response to Her Work». Teen Vogue (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 20-ին.
  57. Dean, Michelle (2016 թ․ փետրվարի 26). «Instagram poets society: selfie age breeds life into verse and has a new following». The Guardian (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 4-ին.
  58. 58,0 58,1 58,2 58,3 Giovanni, Chiara (2017 թ․ օգոստոսի 4). «The Problem With Rupi Kaur's Poetry». Buzzfeed News (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հունվարի 8-ին. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 31-ին.
  59. 59,0 59,1 59,2 59,3 Ahsan, Sadaf (2020 թ․ հունվարի 2). «Rupi Kaur may not be MY 'writer of the decade,' but that doesn't mean she isn't THE 'writer of the decade'». National Post (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 15-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 29-ին.
  60. Harris, Ashleigh (2018 թ․ հուլիսի 3). «Introduction: African Street Literatures and the Global Publishing Go-Slow». English Studies in Africa (անգլերեն). 61 (2): 1–8. doi:10.1080/00138398.2018.1540173. ISSN 0013-8398.
  61. Tom Power (2020 թ․ դեկտեմբերի 2). «Rupi Kaur on Home Body, depression and the viral photo that changed her life». Q (Podcast). CBC Radio. Event occurs at 15:40 - 15:50. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 2-ին. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 3-ին.
  62. Cowles, Gregory (2016 թ․ հունիսի 17). «Inside the List». The New York Times (անգլերեն). ISSN 0362-4331. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 20-ին.
  63. Castillo, Rafael (2020 թ․ հունվարի 16). «2020 will be the year of the independent author». San Antonio Express-News (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հուլիսի 19-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 19-ին.
  64. Euse, Erica (2017 թ․ նոյեմբերի 7). «the cult of rupi kaur». i-D (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հուլիսի 20-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 20-ին.
  65. Robertson, Becky (2016 թ․ դեկտեմբերի 15). «Q&Q staff share their holiday-gift picks». Quill & Quire (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 18-ին.
  66. One Plus One: Rupi Kaur. 2017 թ․ մայիսի 25. «Источник». Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18. Վերցված է 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ unfit URL (link)
  67. Popa, Maya C. (2019 թ․ մարտի 29). «What Happens When Verse Goes Viral?». Publishers Weekly (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 18-ին.
  68. Leszkiewicz, Anna (2019 թ․ մարտի 6). «Why are we so worried about "Instapoetry"?». New Statesman (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 15-ին. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 14-ին.
  69. 69,0 69,1 «With an essential worker father and Brampton beset by COVID-19, poet Rupi Kaur celebrates the immigrant working class». Toronto Star (անգլերեն). 2021 թ․ ապրիլի 28. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հուլիսի 22-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 22-ին.
  70. «Beyonce changed my life: Rupi Kaur». The Times of India (անգլերեն). 2018 թ․ փետրվարի 8. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հուլիսի 19-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 19-ին.
  71. 71,0 71,1 Imran, Muhammad (2018). «The Sun and Her Flowers: Rupi Kaur. Kansas: Andrews McMeel Publishing, 2017, 248 pages» (PDF). Asian Women (անգլերեն). 34 (4): 121–124. doi:10.14431/aw.2018.12.34.4.121. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 10-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 10-ին.
  72. Noel-Tod, Jeremy (2017 թ․ հոկտեմբերի 15). «Book review: The Sun and Her Flowers by Rupi Kaur». The Times (անգլերեն). ISSN 0140-0460. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 2-ին.
  73. Szkutak, Rebecca (2017 թ․ հոկտեմբերի 10). «How Rupi Kaur used Instagram to transform poetry». Interview Magazine (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 3-ին.
  74. 74,0 74,1 74,2 Majumdar, Anushree (2018 թ․ փետրվարի 4). «Rupi Kaur: The attractive, marketable social media icon critics love to rage at and young Instagrammers flock to». The Indian Express (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 6-ին.
  75. 75,0 75,1 Pike, Naomi (2017 թ․ դեկտեմբերի 29). «The Girls Who Ruled 2017». British Vogue (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 8-ին.
  76. Medley, Mark (2017 թ․ հոկտեմբերի 6). «Rupi Kaur: The superpoet of Instagram». The Globe and Mail (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հուլիսի 31-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 31-ին.
  77. 77,0 77,1 77,2 Robertson, Becky (2017 թ․ դեկտեմբերի 11). «2017 Books of the Year: reviewers' picks | the sun and her flowers». Quill and Quire (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 18-ին.
  78. 78,0 78,1 «On Instafame & Reading Rupi Kaur by Kazim Ali». Poetry Foundation (անգլերեն). 2017 թ․ հոկտեմբերի 23. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 20-ին.
  79. 79,0 79,1 Pitt, Helen (2019 թ․ նոյեմբերի 1). «Thought poetry was dead? The 'Instapoets' raking it in online would beg to differ». The Sydney Morning Herald (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 2-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 6-ին.
  80. Kirch, Claire (2016 թ․ դեկտեմբերի 6). «PW Notables of the Year: Rupi Kaur». Publishers Weekly (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 5-ին.
  81. 81,0 81,1 Weaver, Jackson (2020 թ․ հունվարի 1). «Instapoet Rupi Kaur's 'writer of the decade' honour rekindles debate on her work, genre». CBC Books (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 15-ին.
  82. Walker, Rob (2017 թ․ հոկտեմբերի 7). «'Now it's the coolest thing': rise of Rupi Kaur helps boost poetry sales». The Guardian (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ փետրվարի 29-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 29-ին. {{cite news}}: More than one of |accessdate= and |access-date= specified (օգնություն)
  83. Wong, Jessica (2018 թ․ դեկտեմբերի 16). «Viral verse: Poets of Instagram inject new life, fresh voices into poetry genre». CBC News (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ դեկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 9-ին.
  84. Rogers, Sam (2019 թ․ մարտի 20). «The Rise Of The Insta-Poet: 6 Modern Bards You Should Be Following». British Vogue (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հուլիսի 19-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 19-ին.
  85. Wagner, Erica (2019 թ․ դեկտեմբերի 10). «How reading has changed in the 2010s». BBC Culture (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 19-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  86. Devaney, Susan (2020 թ․ նոյեմբերի 27). «Rupi Kaur's Poetry Inspired This Hub Of Creativity For Young Black Girls». British Vogue (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 3-ին.
  87. Byrne, Tanya (2017 թ․ օգոստոսի 18). «'BAME writers must tell their own stories – and we have to be disruptive'». The Guardian (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 4-ին.
  88. Copeman, Jacob. Hematologies: The Political Life of Blood in India (անգլերեն).
  89. Poland, Bailey (2016). Haters: Harassment, Abuse, and Violence Online (անգլերեն). University of Nebraska Press. էջ 220. ISBN 978-1-61234-872-8. «Источник». Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ նոյեմբերի 4. Վերցված է 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ unfit URL (link)
  90. 90,0 90,1 «Why Do We Love To Hate and Meme Insta-Poet Rupi Kaur?». Vice.com (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 9-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 9-ին.
  91. 91,0 91,1 Crawford, Blair (2017 թ․ նոյեմբերի 17). «Rupi Kaur, the 'Poet of Instagram' wows sellout crowd at Museum of History». Ottawa Citizen (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հուլիսի 23-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 23-ին.
  92. Kini, Aditi Natasha (2017 թ․ նոյեմբերի 15). «White Mediocrity Has Propelled This Rupi Kaur Parody Book to the Top of the Best-Seller List». Teen Vogue (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 20-ին.
  93. Leeder, Karen (2018 թ․ հուլիսի 3). «'I am a Double-voiced […] Bird': Identity and Voice in Ulrike Almut Sandig's Poetry». Oxford German Studies (անգլերեն). 47 (3): 329–350. doi:10.1080/00787191.2018.1503471. ISSN 0078-7191. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 15-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 9-ին.
  94. Mann, Jagdeesh (2017 թ․ հունիսի 9). «Rupi Kaur's literary ascent is poetry in motion». The Georgia Straight (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հուլիսի 20-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 20-ին.
  95. «Preface: Poetry's Revival and Mr. Wilson». Logos: A Journal of Catholic Thought and Culture (անգլերեն). 23 (3): 5–22. 2020. doi:10.1353/log.2020.0024. ISSN 1533-791X.
  96. Bresge, Adina (2018 թ․ հունիսի 8). «Verse goes viral». The Hamilton Spectator (անգլերեն). ISSN 1189-9417. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ օգոստոսի 1-ին. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 1-ին.
  97. Carpani, Jessica (2021 թ․ ապրիլի 3). «No rhyme or reason to publishers, says Britain's most followed poet on Instagram». The Daily Telegraph (անգլերեն). ISSN 0307-1235. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 3-ին.
  98. Flood, Alison (2018 թ․ հունվարի 23). «Poetry world split over polemic attacking 'amateur' work by 'young female poets'». The Guardian (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 4-ին.
  99. Paterson, Don (2018 թ․ հունվարի 26). «Curses and verses: the spoken-word row splitting the poetry world apart». The Guardian (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 4-ին.
  100. «'Instapoet' Rupi Kaur weaves Punjab into her poems». Hindustan Times (անգլերեն). 2017 թ․ հոկտեմբերի 2. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 25-ին.
  101. «BBC 100 Women 2017: Who is on the list?». BBC (անգլերեն). 2017 թ․ նոյեմբերի 1. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ մարտի 31-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 20-ին.
  102. Casparis, Lena de (2018 թ․ հունիսի 4). «Introducing The Elle List 2018: 50 Movers And Shakers Of The Moment». Elle (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 6-ին.


Քաղվածելու սխալ՝ <ref> tags exist for a group named "Ն", but no corresponding <references group="Ն"/> tag was found