Ռիչարդ Լինքլեյթեր

Ռիչարդ Լինքլեյթեր; անգլ.՝ Richard Linklater
Ծնվել է	հուլիսի 30, 1960 (63 տարեկան)
Ծննդավայր	Հյուստոն, Տեխաս, ԱՄՆ
Կրթություն	Սեմ Հյուսթոնի պետական համալսարան, Bellaire High School? և Austin Community College District?
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Մասնագիտացում	սցենարիստ, կինոռեժիսոր, դերասան, կինոպրոդյուսեր և ռեժիսոր
Պարգևներ	Բրիտանական ակադեմիայի կինոմրցանակ լավագույն ռեժիսուրայի համար Berlinale Camera? Արծաթե արջ մրցանակ լավագույն բեմադրության համար և Արծաթե արջ մրցանակ լավագույն բեմադրության համար
IMDb	ID ID 0000500
	detourfilm.com

Ռիչարդ Ստյուարտ Լինքլեյթեր (անգլ.՝ Richard Stuart Linklater, հուլիսի 30, 1960(1960-07-30)^[1]^[2]^[3], Հյուստոն, Տեխաս, ԱՄՆ^[4]), ամերիկացի անկախ ռեժիսոր։ Եղել է «Oսկարի» կրկնակի թեկնածու «Մայրամուտից առաջ» (2004) և «Կեսգիշերից առաջ» (2013) ֆիլմերի սցենարները գրելու համար, ինչպես նաև Բեռլինի կինոփառատոնի կրկնակի մրցանակակիր «Արևածագից առաջ» (1995) և «Պատանեկություն» (2014) ֆիլմերի համար։ Որպես ռեժիսոր, սցենարիստ և պրոդյուսեր 2015 թվականին ներկայացվել է «Օսկար»-ի իր կարիերայում ամենահաջող և ամենահայտնի ֆիլմերից մեկի՝ «Պատանեկության» համար։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռիչարդ Լինքլեյթերը ծնվել է 1960 թվականի հուլիսի 30-ին Հյուստոնում՝ Տեխասում։ Հյուստոնի համալսարանում (Sam Houston State University) ուսումնասիրել է գրականություն՝ պատրաստվելով դառնալ գրող։ Դադարեցնելով ուսումը՝ աշխատանքի է անցնում Մեքսիկական ծոցի նավթային կառամատույցում։ Այդ ընթացքում նա որոշում է դառնալ ռեժիսոր։ Կառամատույցում աշխատելուց հետո Լինլեյթերը իր աշխատած գումարով ձեռք է բերոմ տեսախցիկ և կինոնկարման այլ սարքավորումներ։ Նա տեղափոխվում է Օստին, որտեղ 1985 թվականին հիմնում է «Օստինյան կինեմատոգրաֆիան ընկերութունը», ինչպես նաև Detour Filmproduction ընկերությունը։

1987 թվականին Լինքլեյթերը նկարահանեց «Անհնար է հերկել սովորել գիրք կարդալով» կարճամետրաժ ֆիլմը։ 1991 թվականին նա ավարտեց առաջին՝ «Ձրիակեր» ֆիլմի նկարահանման աշխատանքները 23 հազար դոլար ընդհանուր բյուջեով։ Ֆիլմը մասնակցեց Սանդենս կինոփառատոնին։

Լինքլեյթերի երրորդ՝ «Հաճույքի և շփոթմունքի մեջ» լիամետրաժ ֆիլմը, պատմում է մի խումբ դպրոցականների կյանքի մասին, ովքեր 1976 թվականին աննպատակ ծախսում են դասերի վերջին օրը։ Ֆիլմում նկարահանվել են այդ ժամանակ դեռ ոչ այնքան հայտնի Բեն Աֆլեքը, Մեթյու Մակքոնահին և Միլա Յովովիչը։ Բոլոր գործողութունները, ինչպես ռեժիսորի շատ այլ ֆիլմերում, տեղի են ունենում մեկ օրում։

«Արևածագից առաջ» ֆիլմում (1995) ուսանողները, որոնց դերակատարներն են Իթան Հոուքը և Ժյուլի Դելբին, հանդիպում են գնացքում և անցկացնում ռոմանտիկ երեկո Վիեննայում։ Այս ֆիլմի ռեժիսորության համար Լինլեյթերն արժանանում է Բեռլինի կինոփառատոնի իր առաջին «Արածաթե արջին»։ 2004 թվականին թողարվում է ֆիլմի երկրորդ՝ «Մայրամուտից առաջ» մասը, որտեղ հենց նույն գործող անձինք հանդիպում են 9 տարի հետո, իսկ 2013 թվականին թողարվում է երրորդ՝ «Կեսգիշերից առաջ» մասը, որտեղ զույգն արդեն ունի 2 երեխա։

«Նյուտոնի տղաները» (1998) վեստեռնում վերարտադրվում է իրականում տեղի ունեցած մի պատմություն՝ եղբայրների բանդայի մասին, ովքեր թալանում են բանկեր և գնացքներ։ Ֆիլմում նկարահանվել է Մեթյու Մակքոնահին, Իտան Հոուը, Վինսեթ դը Օնոոֆռիոն և Սքիթ Օլրիկը։

Ստեղծագործական կյանքում ունեցած դադարից հետո Ռիչարդ Լինքլեյթերը 2001 թվականին վերադառնում է 2 նոր՝ «Կյանքի զարթոնք» և «Ժապավենը» ֆիլմերով։ «Կյանքի զարթոնք» ֆիլմի առանձնահատկությունն այն էր, որ օգտագործվել է տեխնիկան, որի ժամանակ անիմատորները ամեն կադրը նկարում (ձեռքով) են սովորական նկարված կադրի հիման վրա։ Ռեժիսորը նման հնարք է կիրառել նաև թմրամոլների մասին «Մթանգում» (2006) ֆիլմում, որը հիմնված է Ֆիլիպ Դիկայի համանուն վեպի վրա։ Ֆիլմի գլխավոր դերասաններն են Վայնոնա Ռայդերը, Կիանու Ռիվզը, Վուդի Հարելսոնը։

2003 թվականին էկրան է բարձրանում «Ռոքի դպրոց» կատակերգությունը։ 2005 թվականին Ռիչարդ Լինքլեյթերը նոմինացվում է «Օսկարի» լավագույն ադապտացված սցենար անվանակարգում «Մայրամուտից առաջ» ֆիլմի համար։ 2006 թվականի նոյեմբերին համանուն բեսթսելլերի հիման վրա ստեղծվում է «Ֆասթֆուդի ազգը» ֆիլմը՝ գլխավորապես արագ սննդի ինդուստրիայի ազդեցության մասին։

2014 թվականին պարգևատրվում է Բեռլինի կինոփառատոնի երկրորդ «Արծաթե արջով»՝ «Պատանեկություն» ֆիլմի համար, որի նկարահանման աշխատանքները տևել է 12 տարի։

Ֆիլմագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1988 - Անհնար է հերկել սովորել գիրք կարդալով/ It's Impossible to Learn to Plow by Reading Books
1991 - Դասալիք / Slacker
1993 - Շփոթմունքի և հաճույքի մեջ / Dazed and Confused
1995 - Լուսաբացից առաջ/ Before Sunrise
1996 - Ենթաքաղաք/ SubUrbia
1998 - Նյութոնի տղաները/ The Newton Boys
2001 - Կյանքի զարթոնքը / Waking Life
2001 - Ժապավեն/ Tape
2003 - Ռոքի դպրոց/ School of Rock
2004 -Մայրամուտից առաջ / Before Sunset
2005 - Անտանելի արջերը / Bad News Bears
2006 - Մթագնում/ A Scanner Darkly
2006 - Ֆասթֆուդի ազգը / Fast Food Nation
2008 - Ես և Օրսոն Ուելսը/ Me and Orson Welles
2011 - Բերնի / Bernie
2013 - Կեսգիշերից առաջ/ Before Midnight
2014 - Պատանեկություն/ Boyhօod
2016 - Ամենքին իրենը/ Everybody Wants Some

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 filmportal.de — 2005.
↑ ^2,0 ^2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ ^3,0 ^3,1 Munzinger Personen (գերմ.)
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #122101707 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ричард Линклейтер (англ.) Internet Movie Database կայքում
Richard Linklater’s HBO Pilot (англ.)
Senses of Cinema: Great Directors Critical Database (англ.)
Reverse Shot Online interview with Linklater and career overview (англ.)
Mindjack interview with Linklater (англ.)
The Art Show (документальный фильм на Channel 4) Արխիվացված 2007-06-01 Wayback Machine (англ.)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռիչարդ Լինքլեյթեր» հոդվածին։

[_b1769033522bb2a5-1] 1,0 ^1,1 filmportal.de — 2005.

[_e3950e104940a84a-2] 2,0 ^2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_3930bf17b22aec63-3] 3,0 ^3,1 Munzinger Personen (գերմ.)

[_acdd3a81b07cdacb-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #122101707 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[1]

[2]

[3]

[4]