Չաժաշ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Գյուղ
Չաժաշ
վրաց.՝ ჩაჟაში
Չաժաշ գյուղը 2016 թվականի դրությամբ
ԵրկիրՎրաստան Վրաստան
ՄխարեՍամեգրելո-Զեմո Սվանեթ
ՇրջանՄեստիայի շրջան
ԲԾՄ2160 մետր
Պաշտոնական լեզուվրացերեն
Խոսվող լեզուներՍվաներեն
Բնակչություն28 մարդ (2014)
Ազգային կազմՍվաններ
Տեղաբնականունչաժաշցի
Ժամային գոտիUTC+4
Չաժաշ (Վրաստան)##
Չաժաշ (Վրաստան)

Չաժաշ (վրաց.՝ ჩაჟაში), գյուղ Վրաստանի հյուսիսարևմտյան հատվածում՝ Սամեգրելո-Զեմո Սվանեթի մխարեի Մեստիայի շրջանում։

Գյուղը գտնվում է Մեծ Կովկասի լեռնաշղթայի հարավային ստորոտին՝ Ինգուրի գետի վերին հովտում[1]՝ ծովի մակարդակից 2160 մետր բարձրության վրա։

Գյուղի միջնադարյան պատմամշակութային օբյեկտները ներառված են Վրաստանում ՅՈւՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտների ցանկի մեջ[2]։

Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չաժան տեղակայված է Վրաստանի հյուսիսային հատվածում՝ Սվանեթի պատմական երկրամասում։

Համարվում է Ուշգուլի սվանական համայնքի ամենամեծ գյուղը, ինչպես նաև Վրաստանի և ամբողջ Եվրոպայի ամենաբարձրադիր բնակավայրերից մեկը։

Գտնվում է ծովի մակարդակից 2160 մետր բարձրության վրա, տեղանքը ևս բարձրադիր է։ Չաժանը շրջկենտրոն հանդիսացող Մեստիա քաղաքի հետ միացված է ավտոխճուղով։ Գյուղից քաղաք ընկած հեռավորությունը կազմում է 45 մետր։

Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ըստ 2014 թվականի մարդահամարի տվյալների՝ Չաժաշի բնակչությունը կազմում է 28 մարդ[3]։

Գյուղի բնակիչները սվաններն են, որոնք համարվում են վրացիների ազգագրական խմբերից մեկը։ 2002 թվականից ի վեր գյուղի բնակիչների թիվը կրճատվել է ութ մարդով[4]։

Մշակութային ժառանգություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չաժաշի սվանական աշտարակների համալիրը

Չաժաշում պահպանվել է միջնադարյան և նոր շրջանի վաղ շինությունների համալիր։ Այն ներառում է 13 լավ պահպանված սվանական աշտարակներ։ Գյուղում կան նաև միջնադարում շահագործված երեք կամ հինգ հարկանի մի շարք բնակելի շենքեր։ Այստեղ է գտնվում նաև Չաժաշի միջնադարյան ամրոցը։ Ըստ վարկածի՝ Վրաց թագավորության հզորագույն միապետը՝ Թամար թագուհին, այստեղ ունեցել է ամառանոց։

Համալիրը ներառում է նաև երկու քարե վրաց ուղղափառ եկեղեցիներ և հարակից մի քանի օժանդակ շինություններ։ Եկեղեցիները կրում են Սուրբ Գևորգի և Քրիստոս փրկչի անունները (ամենայն հավանականությամբ դրանք կառուցվել են համապատասխանաբար 10-րդ և 12-րդ դարերում)։ Սուրբ Գևորգ եկեղեցին համարվում է Թամար թագուհու ամրոցի մի մասը։ Երկրորդ եկեղեցին առատորեն զարդարված են միջնադարյան որմնանկարներով։

2000 թվականին Վրաստանի կառավարությունն ու Հուշարձանների և տեսարժան վայրերի պահպանման միջազգային խորհուրդը միմյանց հետ կնքել են համաձայնագիր, համաձայն որի այդ կազմակերպությունը պետք է վերականգնողական գործողություններ իրականացնի գյուղի տարածքում։ Գյուղի միջնադարյան պատմամշակութային օբյեկտները ներառված են Վրաստանում ՅՈւՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտների ցանկի մեջ։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Իրակլի Աբաշիձե, ed. (1987). «ჩაჟაში (Չաժաշ)». ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 11 (Վրացական սովետական հանրագիտարան, հ. 11) (վրացերեն). Թբիլիսի: Մեծնիերեբա. էջեր 82–83.
  2. «Չաժաշի սվանական պատմամշակութային օբյեկտներ» (անգլերեն). Վրաստանում ՅՈւՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտների ցանկը. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 27-ին.
  3. «მოსახლეობის საყოველთაო აღწერა 2014». საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახური. ნოემბერი 2014. Վերցված է 7 ნოემბერი, 2016-ին.
  4. «საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის შედეგები, ტომი II (2002 թվականի համավրացական առաջին մարդահամարի տվյալները)» (PDF) (վրացերեն). Վրաստանի ազգային վիճակագրական ծառայություն. 2003. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2018 թ․ սեպտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 15-ին.