Նոր կորոնավիրուսի բռնկումը Իրանում (2020)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

2019–20 թվականների կորոնավիրուսային բռնկման ժամանակ Իրանում առաջին հաստատված դեպքը տեղի է ունեցել 2020 թվականի փետրվարի 19-ին՝ Ղոմում։ Ըստ Իրանի առողջապահական մարմինների տվյալների՝ Իրանում գրանցվել է 54 մահվան դեպք,իսկ վարակվածների թիվը կազմում է շուրջ 980։ Նույն ամսաթվի դրությամբ Իրանում կա ամենից շատ մահվան դեպքերը Չինաստանից դուրս։

2020 թվականի փետրվարի վերջին ոչ-իրանական կառավարական աղբյուրները գնահատականներ են տվել SARS-CoV-2-ով վարակվածների և մահացածների դեպքերի մասին,որոնք շատ ավելին են, քան պաշտոնական տվյալները։ Փետրվարի 25-ին, Տորոնտոյի համալսարանի հետազոտողները վիճակագրորեն գնահատեցին Իրանում մոտ 4.000-ից 53.000 հազար SARS-CoV-2-ով վարակված մարդ։ Փետրվար 24-ին Ահմադ Ամիրաբադի Ֆարահանին պնդում էր, որ Ղոմ-ում մահացածների թիվը 50 է։ BBC Պարսկերեն-ը փետրվարի 28-ին գնահատել է իրանական հիվանդանոցային աղբյուրներից, որ Իրանում կա 210 մահվան դեպք։ Իրանցի պաշտոնյաները հերքել են Ամիրաբադի և BBC Persian-ի գնահատականները։

2020 թվականի փետրվարի 27-ի դրությամբ իրանական երեք բարձրաստիճան պաշտոնյաների մոտ ախտորոշվել էր SARS-CoV-2 դրական արդյունք։ Առողջապահության փոխնախարար Իռաջ Հարիրչիի, Կանանց և ընտանեկան հարցերով փոխնախագահ Մասումեմ Էբթեքարի և Խորհրդարանի Ազգային անվտանգության և արտաքին հարցերի հանձնաժողովի նախագահ Մոջթաբի Զոլնուրի մոտ։ Փետրվարի 27-ին, Ղոմում COVID-19-ից մահացավ Վատիկանում Իրանի առաջին դեսպան Հադի Խոսրոշահին։

Ժամանակացույց[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2020 թվականի փետրվար[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Փետրվարի 19։ Ղոմում 2 մարդու արդյունքների պատասխաները եղել են դրական։ Այդ օրը ավելի ուշ առողջապահության և բժշկական կրթության նախարարությունը հայտարարեց, որ երկուսն էլ մահացել են։
  • Փետրվարի 20։ Առողջապահության նախարարությունը գրանցում է 3 նոր դեպք։ Նրանցից երկուսը Ղոմ քաղաքից էին, իսկ մեկը՝ Արաքից։
  • Փետրվարի 21։ Հաղորդվել է 13 նոր դեպքի մասին։ Յոթ դեպքը Քոմից, 4-ը ՝ Թեհրանից և 2-ը ՝ Գիլան նահանգից։ Փետրվարի 21-ին Իրանում մահացել է ևս երկու մարդ։
  • Փետրվարի 22։ Պարսկաստանի Առողջապահության նախարարությունը հայտնեց ևս 10 վարակված դեպքի մասին, ընդհանուր վարակվածների թիվը հասցնելով 29-ի,ինչպես նաև ևս երկու մահվան դեպքերի մասին՝ ընդհանուրը թիվը դառնալով ութի։ Նոր դեպքերից ութը եղել են Քոմ քաղաքից, իսկ երկուսը ՝ Թեհրանից։
  • Փետրվարի 23։ Հաստատված դեպքերի թիվը հասնում է 43-ի, իսկ COVID-19-ի զոհերի թիվը հասնում է ութի։ Իրանի առողջապահության նախարար Սաիդ Նամաքին ասել է, որ մահացածներից մեկը եղել է վաճառական, ով պարբերաբար ճանապարհորդում էր Չինաստանի և Ղոմի միջև։
  • Փետրվարի 24։ Իրանի առողջապահության նախարարի տեղակալ Իրաջ Հարիրչին, ասաց, որ արդեն տասներկու մարդ է մահացել, և մինչև 61 մարդ վարակվել է նոր կորոնավիրուսով։ ԱԺ պատգամավոր Ահմադ Ամիրաբադին պնդում է, որ 50 մարդ է մահացել Ղում-ում COVID-19-ից, որը Հարիրչին համարեց սխալ տեղեկություն։ Ասուլիսում Հարիրչին հազաց և քրտնեց։
  • Փետրվարի 25։ Իրաջա Հարիրչին SARS-CoV-2 վարակի թեստի դրական արդյունք ունի։ Տեղի է ունենում խորհրդարանի փակ նիստը, որին ներկա են լինում առողջապահության նախարար Սաիդ նամակին և Ահմադ Ամիրաբադի Ֆարահանին։ Նիստի մեկնարկից առաջ տեղի է ունեցել մարմնի ջերմաստիճանի ստուգում, և խորհրդարանի երեք անդամներին, ներառյալ Ամիրաբադի Ֆարահանին, առաջարկվում է հրաժարվել նիստին մասնակցելուց։ Սակայն Նիստին ներկա են լինում երեքն էլ։ Ամիրաբադի Ֆարահանին ավելի ուշ շփվում է լրագրողների հետ և հարցազրույց է տալիս դիմակով և ձեռնոցներով։ Խորհրդարանի պատգամավոր Մահմուդ Սադեգիի մոտ նույնպես դրական արդյունք է հայտնաբերվում։
  • Փետրվարի 26։ Իրանի առողջապահության նախարարությունը հայտնում է ևս 44 նոր հաստատված դեպքերի և 4 նոր մահվան դեպքերի մասին։
  • Փետրվարի 27։ Իրանի առողջապահության նախարարությունը հայտնում է ևս 126 հաստատված նոր դեպքի և 7 նոր մահվան դեպքերի մասին։ Իրանի կանանց և ընտանիքի հարցերով փոխնախագահ Մասումե Էբթեքարի և Իրանի խորհրդարանի ազգային անվտանգության և արտաքին գործերի կոմիտեի նախագահ Մոջթաբա Զոլնոուրի մոտ ախտորոշվում է COVID-19-ի համախտանիշ։ Վատիկանում Իրանի առաջին դեսպան Հադի Խոսրոշահին մահանում է COVID-19-ի վարակից։
  • Փետրվարի 28։ Իրանի առողջապահության նախարարությունը հայտնում է ևս 14 նոր հաստատված դեպքերի և 8 նոր մահվան դեպքերի մասին։
  • Փետրվարի 29։ Իրանի առողջապահության նախարարությունը հայտնում է հիվանդության 205 նոր հաստատված դեպքերի և 9 նոր մահվան մասին։ նաև հայտարարվում է, որ 50 մարդ ապաքինվել է։ Իրանի քաղաքացի Նազանին Զագարի-Ռեթքլիֆը, որը 2016 թվականի ապրիլի 3-ից ձերբակալվել է Իրանում, հայտարարել է, որ կասկածում է, որ նա վարակվել է SARS-CoV-2-ով, և որ Էվինի բանտային իշխանությունները հրաժարվել են ստուգել նրան։

2020 թվականի մարտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Մարտի 1։ Իրանի առողջապահության նախարարությունը հայտնում է ևս 38 նոր հաստատված դեպքերի և 11 նոր մահվան դեպքերի մասին։ Նաև հաղորդել է, որ ևս 52 մարդ ապաքինվել է ՝ ընդհանուր թիվը հասցնելով 175-ի։
SARS-CoV-2-ի և COVID-19-ի մահվան հաստատված դեպքերը Իրանում (
)
Օր Նոր Ը. վարակվածներ Մահեր Ը.մահ
19 Փետ 2020 2 2 2 2
20 Փետ 2020 3 5 0 2
21 Փետ 2020 13 18 2 4
22 Փետ 2020 10 28 2 6
23 Փետ 2020 14 43 2 8
24 Փետ 2020 18 61 4 12
25 Փետ 2020 34 95 4 16
26 Փետ 2020 44 139 3 19
27 Փետ 2020 106 245 7 26
28 Փետ 2020 143 388 8 34
29 Փետ 2020 205 593 9 43
1 Մարտ 2020 385 978 11 54
Նոր ԿՈՎԻԴ-19 դեպք Իրանում ըստ նահանգների (
)
Օր Տարածք 1 Տարածք 2 Տարածք 3 Տարածք 4 Տարածք 5 Հաստատված դեպքեր Մահեր
Ղոմ Թեհ Մազ Էլբ Սեմ Գոլ Ղազ Սպա Ֆրս Հոր Կոհ Գիլ Արդ Ազա Ազար Քուր Մար Համ Խուզ Քեր Լոռ Իլա Ռազ Սիս Յազ Խոր Քեր Նոր Ընդհանուր Նոր Ընդհանուր
2020-02-19 2 2 2 2 2
2020-02-20 2 1 3 5 2
2020-02-21 7 4 2 13 18 2 4
2020-02-22 8 2 10 28 2 6
2020-02-23 7 4 1 2 1 15 43 2 8
2020-02-24 8 3 2 2 2 1 18 61 4 12
2020-02-25 16 8 2 2 1 1 2 1 34 95 3 15
2020-02-26 15 4 1 1 2 1 2 1 1 3 1 1 2 44 139 4 19
2020-02-27 7 38 7 3 3 8 23 5 2 1 1 1 2 3 1 1 106 245 7 26
2020-02-28 16 64 9 3 2 2 2 10 25 1 4 2 3 143 388 8 34
2020-02-29 21 52 12 8 4 22 6 12 8 17 3 6 5 18 4 1 1 4 1 205 593 9 43
2020-03-01 30 170 11 31 3 13 8 2 28 44 3 9 2 8 1 17 2 2 2 394 978 11 54
Ընդհանուր 139 349 43 47 13 24 8 45 19 4 2 101 10 12 1 8 67 5 19 5 12 2 19 5 5 3 2 Չկա տվյալ 978 Չկա տվյալ 54

Կառավարության պատասխանը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իսլամական մշակույթի և առաջնորդության նախարարությունը հայտարարեց բոլոր շաբաթվա ընթացքում բոլոր համերգները և մշակութային այլ միջոցառումների չեղարկվում են[1]։ Առողջապահության և բժշկական կրթության նախարարությունը հայտարարեց մի շարք քաղաքների և մարզերի բուհերի և դպրոցների փակման մասին[2]։ Սպորտի և երիտասարդության նախարարությունը քայլեր է ձեռնարկել չեղյալ հայտարարելու մարզական միջոցառումները, ներառյալ ֆուտբոլային հանդիպումները[3]։ Պաշտպանության նախարարությունը ստեղծել էլ COVID-19-ի դեմ առաջին փորձարկման հանդերձանքը փետրվարի 23-ին[4]։ Կառավարման և պլանավորման կազմակերպությունը հայտարարեց, որ կառավարությունը հատկացրել է 5 տրիլիոն ռիալ ՝ վիրուսի դեմ պայքարի համար[5]։ Նախագահ Հասան Ռոհանին հրամայել է ճանապարհների և քաղաքաշինության նախարարությանը որոշում կայացնել հասարակական տրանսպորտի վերաբերյալ, իսկ արդյունաբերության և առևտրի նախարարությունը ՝ անհրաժեշտ բժշկական սարքավորումները կառուցելու համար[6]։

Նախագահ Ռուհանի 2020 թվականի փետրվարի 26-ին հայտարարել է, որ բռնկման հետևանքով տուժած շրջանների կարանտինի վերաբերյալ ոչ մի ծրագիր չկա, և միայն առանձին անձինք կլինեն կարանտինի մեջ։ Իրանի առողջապահության նախարարությունը հայտարարել է, որ ուրբաթօրյա աղոթքները չեն անցկացվի Թեհրանում։

Փետրվարի 20-ին Իրանի առողջապահության նախարարության նամակի համաձայն ՝ Ղումի նահանգապետին խնդրել են "սահմանափակել ուխտավորների թիվը Ֆաթիմա Մասումե սրբավայր և այլ կրոնական վայրերում": Սակայն Ղում քաղաքի որոշ սրբավայրեր, բաց են մնացել ուխտավորների համար։

Միջազգային համագործակցություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չինացի բժշկական փորձագետների խումբը մարդասիրական օգնության նոր փաթեթով Իրան է ժամանել փետրվարի 29-ին[7]։

Ինչպես հաղորդում է BBC-ն, այն դեպքում, երբ ԱՄՆ-ի պատժամիջոցներն իրավաբանորեն թույլ են տալիս հումանիտար ապրանքներ վաճառել Իրանին, նրանց բնույթով շատ քիչ բանկեր ենպատրաստ ռիսկի դիմել պատժամիջոցներով՝ առևտուր անել Իրանի հետ։ Սակայն Իրանն ասում է, որ ընկերություններին դժվար է վճարումներ կատարել բանկերի հետ, որոնք չեն ցանկանում ռիսկի դիմել ԱՄՆ-ի կանոնները խախտելու համար և իրենք են ռիսկի դիմում պատժամիջոցներով":

Միջազգային տարածման և ճանապարհորդության սահմանափակումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Փետրվարի 20-ին, SARS-CoV-2- ի հաստատված դեպք է գրանցվել մի 60-ամյա կնոջ մոտ, ով Իրանից Կանադա էր ժամանել[8]։ Փետրուարի 26-ին, նրա ամուսինը, ով նույնպես 60 տարեկան է, նրա մոտ նույնպես պատասխանը եղել է դրական[9]։

Փետրվարի 21-ին Լիբանանը հաստատեց COVID-19-ի առաջին դեպքը՝ 45-ամյա մի կին, ով ճանապարհորդում էր Ղոմից, տեղափոխվել է Բեյրութի հիվանդանոց[10]։

Փետրվարի 24-ին Իրաքը, Հայաստանը, Քուվեյթը, Օմանը, Վրաստանը, Տաջիկստանը[11], և Արաբական Միացյալ Էմիրությունները սահմանափակեցին և կասեցրեցին բոլոր թռիչքները դեպի Իրան[12][13][14]։ Թուրքիան, Հայաստանը, Աֆղանստանը և Պակիստանը փակեցին իրենց սահմանները Իրանի հետ և դադարեցրին թռիչքները Իրանի հետ[15]։ Հարևան երկրները Քուվեյթը, Իրաքը և Բահրեյնը հայտարարեցին, որ արձանագրվել է առաջին կորոնավիրուսային դեպքերը այն մարդկանց մոտ, ովքեր եկել են Իրանից։

Փետրվարի 25-ին Իրանից վերադարձած 4 իրաքցի ընտանիքի մոտ հաստատվել է SARS-CoV-2-ի դրական արդյունք։ Նույն օրը Իրանից Աֆղանստան, Բահրեյն, Քուվեյթ և Օման ժամանած մարդկանց մոտ գրանցվել են SARS-CoV-2-ի դրական արդյունքներ։

Փետրվար 26-ին Պակիստանը հայտարարեց, որ երկու անձի մոտ ախտորոշվել է COVID-19, որոնցից մեկը հայտնել է, որ այցելել է Իրան։ Լիբանանը հաստատեց, որ մի կին, ով վերադարձել է Իրանից և գտնվում էր նույն ինքնաթիռում, երբ առաջին հիվանդը փորձարկել էր, նա նույնպես ունի դրական արդյունք[16]։ Վրաստանը հաստատեց COVID-19 առաջին դեպքը ՝ 50-ամյա մի քաղաքացու մոտ, ով վերադարձել է Իրանից[17]։  

Փետրվարի 27-ին Էստոնիան հաստատեց COVID-19 առաջին դեպքը ՝ Էստոնիայում բնակվող իրանցի քաղաքացու մոտ, ով վերադարձել էր Իրանից։ Քուվեյթը հաստատել է COVID-19-ի 43 դեպք, բոլորը այն մարդկանց կողմից, ովքեր փետրվարին մեկնել էին Իրան։ Լիբանանը, Գերմանիան, Նորվեգիան, Շվեդիան և Իսպանիան հաստատեցին նաև նոր դեպքեր, որոնք առնչվում են Իրանում նախկին ուղևորությունների հետ[18][19][20][21][22]։

Փետրվարի 28-ին, Նոր Զելանդիան և Բելառուսը հայտնեցին COVID-19-ի իրենց առաջին դեպքերը ՝ երկուսն էլ Իրանում ճանապարհորդող անձանց մասնակցությամբ։ Շվեդիան հաստատեց նաև նոր դեպքեր, որոնք առնչվում են նախկինում Իրան ուղևորություն ունեցող անձանց հետ[23][24]։

Միացյալ Նահանգների հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման կենտրոնները (CDC) բարձրացրեցին Իրանի կարգավիճակը մինչև 3 մակարդակ (խուսափեք ոչ էական ուղևորություններից, համայնքներում տարածված վարակի փոխանցման պատճառով)։ Նոր Զելանդիան հայտարարել Է Իրանից մարդկանց մուտքի ժամանակավոր սահմանափակումների մասին։

Փետրվարի 29-ին Ավստրալիան հայտարարել է անմիջապես Իրանից օտարերկրացիների մուտքն արգելելու մասին ՝ նրանց պարտավորեցնելով Ավստրալիա մուտք գործելուց երկու շաբաթ առաջ մնալ երրորդ երկրում։ Ավելի ուշ Ադրբեջանը փակել Է Իրանի հետ իր սահմանը։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ «Iranian Doctors Call For 'Long Holiday' To Contain Coronavirus, As Sixth Victim Dies». RFE/RL. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 23-ին.
  2. ↑ «Iran Announces Closure Of Universities, Schools As Coronavirus Death Toll Rises». RFE/RL. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 23-ին.
  3. ↑ «لغو همه مسابقات ورزشی به مدت ۱۰ روز». varzesh3.com (Persian). Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 23-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  4. ↑ «تولید نخستین کیت تشخیص ویروس کرونا در ایران» (պարսկերեն). Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 23-ին.
  5. ↑ «اختصاص 530 میلیارد تومان به وزارت بهداشت برای مقابله با کرونا». پایگاه خبری جماران – امام خمینی – انقلاب اسلامی (պարսկերեն). Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 23-ին.
  6. ↑ «روحانی دستورات لازم را برای مقابله همه‌جانبه با "کرونا" صادر کرد». ساعت24 (պարսկերեն). 2020 թ․ փետրվարի 23. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 23-ին.
  7. ↑ https://plus.google.com/113403756129291503583 (2020 թ․ փետրվարի 29). «More Int'l Medical Aid Arrives in Iran». Financial Tribune (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ մարտի 2-ին. {{cite web}}: |last= has generic name (օգնություն); External link in |last= (օգնություն)CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
  8. ↑ Holliday, Ian (2020 թ․ փետրվարի 20). «B.C.'s new coronavirus case is woman who recently returned from Iran». British Columbia (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 27-ին.
  9. ↑ Herhalt, Chris. «Toronto husband of Ontario's fifth COVID-19 case test positive for virus». cp24 (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 27-ին.
  10. ↑ «Lebanon confirms first coronavirus case as death toll hits 4 in Iran». Arab News. 2020 թ․ փետրվարի 21. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 21-ին.
  11. ↑ https://www.rferl.org/a/tajikistan-suspends-flights-to-iran-over-coronavirus/30451515.html
  12. ↑ «Kuwait, Bahrain, Iraq report coronavirus cases linked to Iran». channelnewsasia.com. 2020 թ․ փետրվարի 24. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ մարտի 10-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 2-ին.
  13. ↑ «Oman reports first two cases of coronavirus, halts flights to Iran: TV». Reuters. 2020 թ․ փետրվարի 24.
  14. ↑ «U.A.E. Bans Citizens From Iran Travel as Virus Cases Climb». Bloomberg. 2020 թ․ փետրվարի 24.
  15. ↑ Wintour, Patrick (2020 թ․ փետրվարի 23). «Turkey and Pakistan close borders with Iran over coronavirus deaths».
  16. ↑ «Lebanon reports second coronavirus case». www.aa.com.tr. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 27-ին.
  17. ↑ «Georgia Confirms First Case of Coronavirus». Civil.ge (ամերիկյան անգլերեն). 2020 թ․ փետրվարի 26. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 27-ին.
  18. ↑ Foundation, Thomson Reuters. «Lebanon health ministry confirms third case of coronavirus, NNA reports». news.trust.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ փետրվարի 27-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 27-ին. {{cite web}}: |first= has generic name (օգնություն)
  19. ↑ Aktuell, S. W. R.; Aktuell, S. W. R. «Coronavirus bei Patient in Kaiserslautern festgestellt». swr.online (գերմաներեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ մարտի 10-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 27-ին.
  20. ↑ «Tre nye personer har testet positivt på koronavirus». Folkehelseinstituttet (նորվեգերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ փետրվարի 27-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 29-ին.
  21. ↑ NoticiasCyL. «El fantasma del coronavirus ya es real en Valladolid con el primer caso confirmado». NoticiasCYL (իսպաներեն). Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 27-ին.
  22. ↑ vården, Hitta rätt i; resa, Planera din; sjukresor, Färdtjänst och; cookies, Om; webbplatsen, Om; Prenumerera; Anslagstavla; Telefon: 08-737 25 00; regionstockholm@sll.se, E.-post:. «Bekräftat fall av nya coronaviruset i Stockholm – patient vårdas isolerat på infektionsklinik». www.sll.se (շվեդերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ մայիսի 9-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 29-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)
  23. ↑ «Via TT». via.tt.se. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 29-ին.
  24. ↑ «2020 coronavirus outbreak in Sweden», Wikipedia (անգլերեն), 2020 թ․ փետրվարի 28, Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 29-ին
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Նոր_կորոնավիրուսի_բռնկումը_Իրանում_(2020)&oldid=9804842» էջից