Մասնակից:Armine Sarukhanyan/Ավազարկղ5

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Armine Sarukhanyan/Ավազարկղ5
Young white man, clean-shaven, with groomed dark hair, holding french horn
Բրեյն 1950 թվական

Դենիս Բրեյն () բրիտանացի գալարափողահար։ Երաժշտական ընտանիքից էր։ Հայրն ու պապը գալարափողահարներ էին, նա հաճախել է Լոնդոնի Երաժշտության թագավորական ակադեմիա։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ ծառայել է թագավորական ռազմաօդային ուժերում՝ նվագելով բենդում և նվագախմբում։ Պատերազմից հետո նա եղել է Ֆիլհարմոնիայի և Թագավորական ֆիլհարմոնիկ նվագախմբերի գլխավոր գալարափողահար, նվագել է կամերային անսամբլներում։

Բրեյնի համար գրված ստեղծագործություններից է Բենջամին Բրիտենի Սերենադը տենորի, գալարափողի և լարայինների համար (1944 թվական)։ Բրեյնի համար նաև ստեղծագործել են՝ Մալքոլմ Առնոլդը, Լենոքս Բերքլին, Ալան Բուշը, Գորդոն Ջեյքոբը, Համֆրի Սիրլը և Մատյաս Զայբերը։

Բրեյնը մահացել է ավտովթարից 36 տարեկանում։

Կյանքը և կարիերան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վաղ տարիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Family tree showing Brain's grandfather horn player, father horn player, brother oboist, and Brain

Բրեյնը ծնվել է 1921 թվականի մայիսի 17-ին Համերսմիթում, Լոնդոն, երաժշտական ընտանիքում։ Նրա մայրը՝ Մարիոն (1887–1954 թվականներ), եղել է երգչուհի Քովենտ Գարդենում, իսկ հայրը՝ Օբրի Հարոլդ Բրեյնը, Լոնդոնյան սիմֆոնիկ նվագախմբի առաջին գալարափողն էր և համարվում էր այդ ժամանակի «Բրիտանիայում՝ գործիքի առաջատար ներկայացուցիչ[1]»։ Օբրիի հայր Ալֆրեդ Էդվին Բրեյնը և ավագ եղբայր Ալֆրեդ Էդվին Բրեյնը, հայտնի գալարափողահարներ էին Բրիտանիայում և ԱՄՆ-ում։ Բրեյնի մյուս ավագ եղբայրը՝ Լեոնարդը (1915–1975 թվականներ), հոբոյի և անգլիական եղջրափողի առաջատար նվագող էր[2], ինչպես նաև Թագավորական ֆիլհարմոնիկ նվագախմբի տնօրենը[3]։ Բրեյնը կրթություն է ստացել Ռիչմոնդ Հիլի նախապատրաստական դպրոցում, այնուհետև՝ Լոնդոնի Սուրբ Փոլի դպրոցում[4]։ Թեև ենթադրվում էր, որ նա դառնալու է գալարափող նվագող, հայրը նրան հիմնականում հեռու էր պահում գործիքից՝ կարծելով, որ այն չպետք է նվագել մինչև հասուն ատամները չզարգանան։ Բրեյնին թույլատրվում էր ամեն շաբաթ առավոտ մի քանի նոտա հնչեցնել հոր գալարափողով, որպեսզի չկորցնի իր հետաքրքրությունը, բայց նրա առաջին երաժշտական ուսումնասիրությունները դաշնամուրի և երգեհոնի վրա էին[5]։

1936 թվականին Բրեյնն ընդունվում է Երաժշտության թագավորական ակադեմիա՝ հոր մոտ գալարափող սովորելու համար, որն այնտեղ գործիքի պրոֆեսոր էր։ Բրեյնը նաև դաշնամուր է սովորել Մաքս Պիրանիի մոտ, երգեհոն՝ Ջի Դ. Կանինգհեմի և հարմոնիա՝ Մոնթեգ Ֆիլիպսի մոտ[6]։ Նրա պրոֆեսիոնալ դեբյուտը եղել է 1938 թվականի հոկտեմբերի 6-ին, երբ նա նվագել է Բախի Բրանդենբուրգյան կոնցերտը համար 1, որպես երկրորդ գալարափող՝ Լոնդոնի Թագուհու սրահում, հոր՝ Ադոլֆ Բուշի ղեկավարությամբ։ «The Daily Telegraph»-ի երաժշտական քննադատը գրել է․

«Հաջորդ ամիս Բրեյնը և նրա եղբայրը Մոցարտի «Horn Quintet» և «Oboe Quintet» ստեղծագործությունների մենակատարներն են եղել[7]։ Բրեյնը հանդես է եկել անսամբլներով, ներառյալ Գրիլլերի և Բուշի քառյակները, հեռարձակումներ է կատարել BBC-ի համար, որոնցից առաջինում՝ 1939 թվականի փետրվարին, ցուցադրվել է Մոցարտի «Divertimento»-ն ռե մաժորում Օբրին որպես առաջին գալարափող, իսկ Դենիսը՝ երկրորդ[8]։ Նույն ամսին հայր և որդի ձայնագրեցին աշխատանք Կոլումբիայի համար Լեներ քառյակի հետ»[9]։

Թագավորական օդուժը պատերազմի ժամանակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի սկզբին Բրեյնը և նրա եղբայրը միացան զինված ուժերին։ Ի տարբերություն Գերմանիայի և Իտալիայի, Բրիտանիան չէր ազատում երաժիշտներին զորակոչից, սակայն Թագավորական ռազմաօդային ուժերի կենտրոնական նվագախմբի (RAF Band) դիրիժոր, թևի հրամանատար Ռուդոլֆ Օ'Դոնելը զգալի ջանքեր գործադրեց՝ ապահովելու համար դա, ինչպես ասում է Վալտեր Լեգը․ «Յուրաքանչյուր բացառիկ ընդունակ երիտասարդ գործիքավորող գիտեր, որ իր համար տեղ կգտնվի RAF Band-ում»[10]։ Խումբը դարձավ այն, ինչ «The Independent»-ը նկարագրեց որպես «լեգենդար անսամբլ»[11]։ Նրանց հետ Բրեյնը կատարեց եռամսյա շրջագայություն ԱՄՆ-ում 1944-45 թվականներին և նվագեց Պոտսդամի կոնֆերանսի ժամանակ 1945 թվականին[12]։

RAF անսամբլի երաժիշտներին թույլատրվում էր ելույթ ունենալ, երբ դա պաշտոնական բնույթ չէր կրում։ Պատերազմի ժամանակաշրջանում Ազգային պատկերասրահում Մայրա Հեսսի կողմից կազմակերպված համերգներում, Բրեյնը հանդես է եկել 26 մենահամերգով մի շարք ստեղծագործություններով, ներառյալ Մոցարտ Հորնի կվինետը և Բրահմսի տրիոն, ջութակով և դաշնամուրով, որոնք, ինչպես գրում է իր կենսագիր Թիմ Բարինջերը, դարձել են «իր հեղինակային ստեղծագործությունները վերջին տարիների ընթացքում»[13]։ BBC-ի համար նա պատերազմի ժամանակ կատարել է 20 հեռարձակում տնային և ռազմական կապերի համար, հիմնականում կամեռային երաժշտություն, սակայն մի անգամ նվագել է Մոցարտի Կոնցերտը գալարափողի համար BBC-ի սիմֆոնիկ նվագախմբի հետ՝ դիրիժոր սըր Ադրիան Բուլտի ղեկավարությամբ[14]։

1942 թվականի կեսերին Բրեյնը հանդիպեց կոմպոզիտոր Բենջամեն Բրիտտենին։ Վերջինս գրում էր երաժշտություն, որը նվագում էր RAF նվագախումբը, BBC ռադիոյի մեկնաբանությունների շարքի համար, պատերազմի ժամանակների Բրիտանիայի մասին, որոնք ամեն շաբաթ հեռարձակվում էին ԱՄՆ-ում։ Բրիտտենը անմիջապես ճանաչեց Բրեյնի բացառիկ վարպետությունը և համոզեց նրան համերգային ստեղծագործություն գրել[15]։ Սա տենորի, գալարափողի և լարայինների սերենադ էր, որի պրեմիերան տեղի ունեցավ Ուիգմոր Հոլում 1944 թվականի հոկտեմբերին՝ Բրեյնի և Փիթեր Փիրսի մենակատարների մասնակցությամբ[16]։ Բրիտտենը խոստովանել է, որ Բրեյնը օգնել է ստեղծագործության ստեղծման ժամանակ։

Հետագա տարիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1945 թվականին Բրեյնը 24 տարեկանում Անգլիայի ամենապահանջված գալարափողահարն էր[17]։ Նրա հայրն վնասվել էր վայր ընկնելու հետևանքով և հեռացել BBC-ի սիմֆոնիկ նվագախմբից, թեև տասը տարի անց նա մնաց RAM-ի պրոֆեսոր մինչև իր մահը[18]։ Պատերազմից հետո Լեգը և Թոմաս Բիչեմը հիմնել են համապատասխանաբար Ֆիլհարմոնիան և Թագավորական ֆիլհարմոնիկ նվագախմբերը[19]։ Բրեյնը երկուսում էլ գլխավոր եղջյուրն էր՝ նվագելով Բիչեմի համար «Արքայական ընտանիք» կոչվող փայտահամերգային նվագարկիչների կողքին՝ Ջեք Բրայմեր (կլառնետ), Գվիդիոն Բրուկ (ֆագոտ), Թերենս ՄակԴոնահ (հոբոյ) և Ջերալդ Ջեքսոն (ֆլեյտա)[20]։ Հետագայում նա պարզել է, որ չի բավականացնում երկու պաշտոնները զբաղեցնելու համար և հրաժարական է տվել թագավորական ֆիլհարմոնիկից[21]։

Բրեյնն ի սկզբանե նվագել է ֆրանսիական գործիք՝ «Raoux» գալարափողով, որը նման է իր հոր գործիքին[22]։ Գործիքների այս տեսակն ունի հատկապես նուրբ տոնայնություն և լեգատո, բայց ավելի քիչ ուժեղ ձայն, քան գերմանական արտադրության գործիքները։ 1951 թվականին նա անցնում է Ալեքսանդր B♭/A մոդելի գործիքին։ Այն ուներ ավելի նեղ կապարե խողովակ, քան սովորականը, և այնպիսի ձայն էր տալիս, որը համեմատելի չէ «Raoux»-ի հետ[23]։

Հետամուտ լինելով կամերային երաժշտության հանդեպ իր հետաքրքրությանը, Բրեյնը եղբոր հետ 1946 թվականին ստեղծեց փողային կվինտետ[24]։ Նա նաև եռյակ ստեղծեց դաշնակահար Վիլֆրիդ Պարրիի և ջութակահար Ժան Պուգնեի հետ[25]։ Բրեյնը հավաքեց իր ընկերներից կազմված կամերային անսամբլը և դարձավ դրա ղեկավարը։ 1945 թվականից նվագել է Կարլ Հաասի Լոնդոնի բարոկկո անսամբլի հետ՝ ինչպես ձայնագրություններ, այնպես էլ համերգներ[26]։ Ցույց տալով իր հումորային ոճը՝ Բրեյնը 1956 թվականին Ջերարդ Հոֆնունգի երաժշտական փառատոնում ռետինե խողովակի վրա կատարեց Լեոպոլդ Մոցարտի գալարափողի համար գրված կոնցերտը՝ ճիշտ կամերտոնի հասնելու համար[27]։

1953 թվականի նոյեմբերին Հերբերտ ֆոն Կարայանի ղեկավարությամբ և Ֆիլհարմոնիայի նվագակցությամբ Բրեյնը ձայնագրեց Մոցարտի գալարափողի չորս կոնցերտները Կոլումբիայի համար[28]։ Նույն ամսին Սիդնի Սատկլիֆի (հոբոյ), Բեռնարդ Ուոլթոնի (կլառնետ) և Սեսիլ Ջեյմսի (ֆագոտ) հետ ձայնագրել է Մոցարտի «Sinfonia Concertante for Four Winds»[29]։ 1954 թվականի հուլիսին, կրկին Կարայանի ղեկավարությամբ Բրեյնը երգեհոնային հատված է նվագել Պիետրո Մասկանյի «Cavalleria rusticana»-ից Զատկի օրհներգի ձայնագրության մեջ։ Սաթկլիֆի, Ուոլթոնի, Ջեյմսի և դաշնակահար Ուոլթեր Գիզեկինգի հետ 1955 թվականի ապրիլին նա ձայնագրեց Մոցարտի «B flat Divertimento»-ը[30]։ Բրեյնի մյուս ձայնագրություններից Լեգեն մենակատար ելույթ ունեցավ Բրամսի չորս սիմֆոնիաներում, որոնք ղեկավարում էր Օտտո Կլեմպերերը։

Բրեյնի Ալեքսանդր B♭/A մոդել 90 վնասվել է վթարի ժամանակ, վերականգնվել է «Paxman»-ի կողմից և այժմ ցուցադրվում է Երաժշտության թագավորական ակադեմիայում։
Բրեյնի գերեզմանը, Հեմփստեդի գերեզմանատուն, Լոնդոն

Բրեյնը խելացի վարորդ էր։ Նրա եղբայրը նրան անվանում էր «լավագույն վարորդը, ում կողքը երբևէ նստել եմ»։

1957թ. սեպտեմբերի 1-ին, 36 տարեկան հասակում, Բրեյնը մահացավ տուն գնալիս՝ Էդինբուրգի փառատոնում Յուջին Օրմանդիի ղեկավարությամբ Չայկովսկու թիվ 6 սիմֆոնիան կատարելուց հետո[31]։ Նա իր «Triumph TR2» սպորտային մեքենայով կտրել է ճանապարհը և բախվել A1 պողոտայում գտնվող ծառին՝ «De Havilland Aircraft» գործարանի հյուսիսային դարպասների դիմաց։

Բրեյնը թաղվել է Լոնդոնի Հեմփստեդ գերեզմանատանը։ Նրա տապանաքարին փորագրված է հատված Հինդեմիթի գալարափողի կոնցերտի «Դեկլամացիա» բաժնից.

     My call transforms
     The hall to autumn-tinted groves
     What is into what
     Has been...[32]

Բրեյնի սիրելի գալարափողներից մեկը (Ալեքսանդր Մայնցացու B♭/A մոդել 90) վնասվել է նրա մահացու վթարի ժամանակ։ Այն ժամանակից ի վեր վերականգնվել է Լոնդոնի Պախման եղբայրների կողմից և հանրային ցուցադրության մեջ է գտնվում «York Gate Collections»-ում RAM-ում[33]։

Նոր աշխատանքներ և ոգեկոչումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ինչպես Սերենադը տենորի, գալարափողի և լարայինների համար, Բրիտտենը գրել է «Canticle III»-ը. Բրեյնը և Փիրսը կոմպոզիտորի նվագակցությամբ 1955 թվականի համերգի ժամանակ ունեցան իրենց առաջին ելույթը, որտեղ Բրեյնը նաև ներկայացրեց Ալան Բուշի երկու ստեղծագործությունների պրեմիերան[34]։ Մյուս կոմպոզիտորները, ովքեր գրել են Բրեյնի համար, եղել են Մալքոլմ Առնոլդը (գալարափողի կոնցերտ թիվ 2)[35], Լենոքս Բերքլին (Տրիո գալարափողի, ջութակի և դաշնամուրի համար)[36], Յորք Բոուենը (Կոնցերտ գալարափողի, լարայինների և լիտավրի համար)[37], Հինդեմիթը (Կոնցերտ գալարափողի և նվագախմբի համար)[38], Գորդոն Յակոբը (Կոնցերտ գալարափողի և լարային նվագախմբի համար)[39], Էլիզաբեթ Լյությենսը (գալարափողի կոնցերտը)[40], Համֆրի Սիրլը (Օբադ գալարափող և լարային նվագախմբի համար)[41], Մատյաս Զայբերը (Նոտուրնո գալարափողի և լարային նվագախմբի համար)[42] և Էռնեստ Թոմլինսոնը (Ռապսոդիա և Ռոնդոն, գալարափողի և նվագախմբի համար)[43]։ Ռոմանտիկա և Ռոնդոն գալարափողի և նվագախմբի համար)[44]։

Ծանոթագրություններ և աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ Barringer, Tim. "Brain, Dennis (1921–1957)" Արխիվացված 2021-06-14 Wayback Machine, Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2011. Retrieved 12 June 2021 (subscription or UK public library membership required)
  2. ↑ Gamble and Lynch, p. 1
  3. ↑ Waymark Peter. "Celebration to mark RPO's first concert", The Times, 15 September 1971, p. 17
  4. ↑ Gamble and Lynch, p. 2
  5. ↑ Gamble and Lynch, p. 1
  6. ↑ Gamble and Lynch, pp. 3 and 6
  7. ↑ "Recitals of the Week", The Times, 4 November 1938, p. 12
  8. ↑ "Tuesday National" Արխիվացված 2021-06-14 Wayback Machine, Radio Times, 26 February 1939, p. 38
  9. ↑ Legge, Walter. "Dennis Brain" Արխիվացված 2021-05-19 Wayback Machine, The Gramophone, November 1957. Retrieved 12 June 2021
  10. ↑ Legge, Walter. "Dennis Brain" Արխիվացված 2021-05-19 Wayback Machine, The Gramophone, November 1957. Retrieved 12 June 2021
  11. ↑ "Obituary: Cecil James" Արխիվացված 2021-02-18 Wayback Machine, The Independent, 23 October 2011
  12. ↑ Barringer, Tim. "Brain, Dennis (1921–1957)" Արխիվացված 2021-06-14 Wayback Machine, Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2011. Retrieved 12 June 2021 (subscription or UK public library membership required)
  13. ↑ Barringer, Tim. "Brain, Dennis (1921–1957)" Արխիվացված 2021-06-14 Wayback Machine, Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2011. Retrieved 12 June 2021 (subscription or UK public library membership required)
  14. ↑ "Dennis Brain" Արխիվացված 2021-06-14 Wayback Machine, BBC Genome; and "BBC Orchestra" Արխիվացված 2021-06-14 Wayback Machine, Radio Times, 13 September 1942, p. 14. Retrieved 12 June 2021
  15. ↑ Britten, Benjamin. "Dennis Brain (1921–1957)", Tempo , Winter 1957–58, pp. 5–6 «Archived copy». Արխիվացված օրիգինալից 12 June 2021. Վերցված է 14 June 2021-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ bot: original URL status unknown (link) CS1 սպաս․ արխիվը պատճենվել է որպես վերնագիր (link)
  16. ↑ Lewis, Geraint. "Britten's Serenade for Tenor, Horn and Strings", Gramophone, October 2020, pp. 94–97
  17. ↑ «Dennis Brain (1921–1957) – IHS Online». Hornsociety.org. Արխիվացված օրիգինալից 2019-02-02-ին. Վերցված է 2015-10-09-ին.
  18. ↑ Morley-Pegge, Reginald, and Niall O'Loughlin. "Brain family", Grove Music Online, Oxford University Press, 2001. Retrieved 14 June 2021 Արխիվացված 4 Հունիս 2018 Wayback Machine
  19. ↑ Legge, Walter. "Dennis Brain" Արխիվացված 2021-05-19 Wayback Machine, The Gramophone, November 1957. Retrieved 12 June 2021
  20. ↑ Melville-Mason, Graham. "Gwydion Brooke – Bassoonist in Sir Thomas Beecham's 'Royal Family'" Արխիվացված 2015-09-30 Wayback Machine, The Independent, 5 April 2005
  21. ↑ Barringer, Tim. "Brain, Dennis (1921–1957)" Արխիվացված 2021-06-14 Wayback Machine, Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2011. Retrieved 12 June 2021 (subscription or UK public library membership required)
  22. ↑ Gamble and Lynch, p. 190
  23. ↑ Gamble and Lynch, pp. 189 and 195–198
  24. ↑ Barringer, Tim. "Brain, Dennis (1921–1957)" Արխիվացված 2021-06-14 Wayback Machine, Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2011. Retrieved 12 June 2021 (subscription or UK public library membership required)
  25. ↑ Gamble and Lynch, pp. 219–220
  26. ↑ Gamble and Lynch, p. 18
  27. ↑ Gamble and Lynch, p. 232
  28. ↑ Notes to Naxos Historical CD set 8.111070
  29. ↑ Schwarzkopf, p. 271
  30. ↑ Notes to Naxos Historical CD set 8.111070
  31. ↑ Gamble and Lynch, p. 221
  32. ↑ Foreman, p. 114
  33. ↑ "Horn by Gebrüder Alexander, c.1950. Owned and played by Dennis Brain" Արխիվացված 2021-05-19 Wayback Machine, Royal Academy of Music. Retrieved 14 June 2021
  34. ↑ "A Memorial Concert", The Times, 29 January 1955, p. 8
  35. ↑ "Mr Dennis Brain: A Renowned Horn Player", The Times, 2 September 1957, p. 10
  36. ↑ Redding, Joan, and Peter Dickinson. "Berkeley, Sir Lennox", Grove Music Online, Oxford University Press, 2001. Retrieved 14 June 2021 Արխիվացված 5 Հունիս 2018 Wayback Machine
  37. ↑ Gamble and Lynch, p. 177
  38. ↑ Meucci, Renato, and Gabriele Rocchetti. "Horn", Grove Music Online, Oxford University Press, 2001. Retrieved 14 June 2021 Արխիվացված 4 Փետրվար 2021 Wayback Machine
  39. ↑ Mitchell, Donald. "Dennis Brain" Արխիվացված 2021-06-14 Wayback Machine, Tempo, New Series, no. 45 (1957), pp. 16–17. Retrieved 14 June 2021
  40. ↑ Mitchell, Donald. "Dennis Brain" Արխիվացված 2021-06-14 Wayback Machine, Tempo, New Series, no. 45 (1957), pp. 16–17. Retrieved 14 June 2021
  41. ↑ Gamble and Lynch, p. 186
  42. ↑ Gamble and Lynch, p. 173
  43. ↑ Gamble and Lynch, p. 180
  44. ↑ "Poulenc's Elegy for Dennis Brain", The Times, 8 February 1958, p. 3

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մասնակից:Armine_Sarukhanyan/Ավազարկղ5&oldid=9008200» էջից