Jump to content

Հուգո ֆոն Հոֆմանսթալ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հուգո ֆոն Հոֆմանսթալ
գերմ.՝ Hugo von Hofmannsthal
Ծնվել էփետրվարի 1, 1874(1874-02-01)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՎիեննա, Ավստրո-Հունգարիա[4][5]
Վախճանվել էհուլիսի 15, 1929(1929-07-15)[4][1][2][…] (55 տարեկան)
Վախճանի վայրՌոդաուն, Վիեննա, Ավստրիա[4]
ԳերեզմանCemetery Kalksburg[6]
Գրական անունLoris[7] և Theophil Morren[7]
Մասնագիտությունվիպասան, լիբրետիստ, բանաստեղծ, դրամատուրգ, գրող, սցենարիստ, կոմպոզիտոր և ակնարկագիր
Լեզուգերմաներեն
Քաղաքացիություն Ավստրիա,  Ցիսլեյտանիա և  Գերմանիա
ԿրթությունՎիեննայի համալսարան և Վիեննայի ակադեմիական գիմնազիա
Գիտական աստիճանդոկտորի աստիճան
Գրական ուղղություններYoung Vienna?, Wiener Moderne? և Fin de siècle
Ուշագրավ աշխատանքներJedermann?, Վարդի ասպետը և Էլեկտրա
ԱնդամակցությունYoung Vienna?
ԱմուսինԳերտրուդ Շլեզինգեր[8][9]
ԶավակներՌայմունդ ֆոն Հոֆմանստալ[10][8], Քրիստիան Զիմմեր[8][9] և Ֆրանց ֆոն Հոֆմանստալ[8]
ԱզգականներIsaak Löw Hofmann, Edler von Hofmannsthal?
Изображение автографа
 Hugo von Hofmannsthal Վիքիպահեստում

Հուգո Լաուրենց Հոֆման ֆոն Հոֆմանսթալ, (գերմ.՝ Hugo Laurenz Hoffmann von Hofmannsthal,փետրվարի 1, 1874(1874-02-01)[1][2][3][…], Վիեննա, Ավստրո-Հունգարիա[4][5] - հուլիսի 15, 1929(1929-07-15)[4][1][2][…], Ռոդաուն, Վիեննա, Ավստրիա[4]), ավստրիացի գրող, էսսեիստ, բանաստեղծ, դրամատուրգ, 19-րդ դարավերջի և 20-րդ դարասկզբի ավստրիական գրականության մեջ դեկադանսի գաղափարների ջատագով[11]։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հոֆմանսթալն ավարտել է Վիեննայի էլիտար ակադեմիական գիմնազիան , որտեղ սովորել է իտալերեն, ֆրանսերեն , անգլերեն , լատիներեն և հունարեն: Տասնվեց տարեկանում սկսել է հրատարակել (կեղծանվամբ) իր գրվածքները, որոնցում զգացվում էր Ֆրիդրիխ Նիցշեի երկերի ազդեցությունը: Պատանեկան տարիքում հանդիպել է Հենրիկ Իբսենին և Գերհարդ Հաուպտմանին: Սակայն նրա հոգևոր զարգացման գործում ամենամեծ նշանակությունն ունեցել է Շտեֆան Գեորգեի հետ հանդիպումը, որը տեղի է ունեցել 1891 թվականին: Անդամագրվել է «Արվեստի տերևներ» գրական խմբակին, որի հրատարակած ամսագրի էջերում առաջ է մղել «արվեստը արվեստի համար» գաղափարը։

Հոֆմանսթալը սովորել է Վիեննայի համալսարանում , բայց շուտով հեռացել է և մեկ տարով կամավոր զինվորական ծառայության անցել Բրյունի (այժմ՝ Բռնո ) դրագունների գնդում: Այնուհետև ընդունվել է ֆրանսիական բանասիրության ֆակուլտետ, որն ավարտել է՝ ստանալով գիտությունների դոկտորի կոչում: Նա ուղևորություններ է կատարել Վենետիկ և Փարիզ, որտեղ հանդիպել է Մորիս Մետերլինկին և քանդակագործ Օգյուստ Ռոդենին: Ընկերացել է Ռայներ Մարիա Ռիլկեի և կոմպոզիտոր Ռիխարդ Շտրաուսի հետ, մի շարք համատեղ նախագծեր իրականացրել նրանց, ինչպես նաև ռեժիսոր Մաքս Ռայնհարդի հետ:

Ամուսնացել է կաթոլիկություն դավանող հրեուհու՝ Գերտրուդա Շլեզինգերի հետ[12]: Ունեցել են երեք երեխա. Քրիստինան ծնվել է 1902 թ., Ֆրանցը՝ 1903 թ., Ռայմունդը՝ 1906 թ.: Բարդ են եղել հոր հարաբերությունները Ֆրանցի հետ: 1929 թ. հուլիսի 13-ին 26-ամյա Ֆրանցը ինքնասպան է եղել իր սենյակում: Դրանից մի քանի օր անց Հոֆմանստալը մահացել է՝ ուղեղին արյան զեղման պատճառով: Թաղվել է Ֆրանցի շիրմի կողքին:

Ստեղծագործություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հոֆմանսթալը տուրք է տվել իմպրեսիոնիզմին, սիմվոլիզմին, նեոռոմանտիզմին։ Նրա մեկ գործողությամբ չափածո դրամաներին («Երեկ»-1891 թվական, «Տիցիանի մահը»- 1892 թվական) բնորոշ են կյանքի ու մահվան խնդիրները, գեղեցկության ու վայելքի պաշտամունքը։ «Բանաստեղծություններ և փոքր դրամաներ» (1907 թվական) ժողովածուում արտահայտված է լիարժեք կյանքի երազանքը։ Հոֆմանսթալի քնարերգությունը («Ընտիր բանաստեղծություններ», 1903 թվական, «Բանաստեղծությունների ժողովածու», 1907 թվական) սիմվոլիստական բնույթի է։ Ռ. Շտրաուսի մի քանի օպերաների լիբրետոների հեղինակ է։ Թշնամաբար է վերաբերվել Հոկտեմբերյան հեղափոխությանը, ժխտել ժողովրդի իշխանությունը («Աշտարակ», 1925 թ.)։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Internet Broadway Database — 2000.
  3. 3,0 3,1 Discogs — 2000.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 Гофмансталь Гуго фон // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  5. 5,0 5,1 5,2 Archivio Storico Ricordi — 1808.
  6. https://www.friedhoefewien.at/grabsuche?submitHidden=true&name=Hugo%20Hofmannsthal&friedhof=025&jdb_bis=1929
  7. 7,0 7,1 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 Kindred Britain
  9. 9,0 9,1 Գերմանիայի ազգային գրադարանի կատալոգ (գերմ.)
  10. Lundy D. R. The Peerage
  11. Шиллер Ф. П. Курс Истории Западной литературы. — 1938. — Т. 3. — С. 97—101. — 25 000 экз.
  12. Frankfurter Allgemeine: «Geheimnisse eines hinreißend Schwierigen» Արխիվացված է Մարտ 6, 2016 Wayback Machine-ի միջոցով:(գերմ.)

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Кенигсберг А. К. От Вебера до Рихарда Штрауса: 24 немецкие оперы XIX – первой половины ХХ вв. История создания, сюжет, музыка. — СПб: Санкт-Петербургская государственная консерватория имени Н.А. Римского-Корсакова, 2010. — 227 с.
  • Borchardt R. Rede über Hofmannsthal. — Berlin: Hyperion, 1918.
  • Stefan P. Hofmannsthal. Eine imaginäre Ansprache. — Wien: Wila Wiener Literarische Anstalt, 1924 (Die Wiedergabe, 3. Reihe, Band 2).
  • Broch H. Hofmannsthal und seine Zeit; eine Studie. — München: R. Piper, 1964 (англ. изд. 1984).
  • Wunberg G. Der frühe Hofmannsthal. Schizophrenie als dichterische Struktur. — Stuttgart: Kohlhammer, 1965.
  • Mayer M. Hugo von Hofmannsthal. — Stuttgart: Metzler, 1993.
  • Volke W. Hugo von Hofmannsthal in Selbstzeugnissen und Bilddokumenten. — Reinbek: Rowohlt, 1997.
  • Renner U. „Die Zauberschrift der Bilder“. Bildende Kunst in Hofmannthals Texten. Reihe Litterae 55). — Freiburg: Rombach, 2000.
  • Magris, C. Der habsburgische Mythos in der modernen osterreichischen Literatur Արխիվացված է Մայիս 18, 2018 Wayback Machine-ի միջոցով: — Вена: Paul Zsolny Verl., 2000.
  • König Chr. Hofmannsthal: Ein moderner Dichter unter den Philologen. — Göttingen: Wallstein, 2001.
  • Nicolaus U. Souverän und Märtyrer. Hugo von Hofmannsthals späte Trauerspieldichtung vor dem Hintergrund seiner politischen und ästhetischen Reflexionen. — Würzburg: Königshausen & Neumann, 2004.
  • Wandruszka M.L. Der Abenteurer und die Sängerin. Über Hugo von Hofmannsthal. — Wien: Passagen-Verlag, 2005.
  • Lesniak S. Thomas Mann, Max Rychner, Hugo von Hofmannsthal und Rudolf Kassner: Eine Typologie essayistischer Formen. — Würzburg: Königshausen & Neumann, 2005.
  • Weinzierl U. Hofmannsthal — Skizzen zu seinem Bild. — Wien: Zsolnay, 2005.
  • Junk A. Andreas oder Die Vereinigten von Hugo von Hofmannsthal : eine kulturpsychoanalytische Untersuchung. — Hannover: Impr. Henner Junk, 2015, OCLC 1002264029.
  • Nonnenmacher, K. Form und Leben zwischen Positivismus und Idealismus. - Romanische Studien Արխիվացված է Փետրվար 19, 2021 Wayback Machine-ի միջոցով: Nomer 1, 2015, Stranitza 171 - 190.
  • Bohnenkamp, K. (Hrg.) Briefwechsel mit Marie von Thurn und Taxis-Hohenlohe 1903-1929 / Hugo von Hofmannsthal. — Freiburg: Rombach-Verl., 2016.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հուգո ֆոն Հոֆմանսթալ» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 6, էջ 594