Jump to content

Կանանց ցուցահանդես Կոպենհագենում (1895)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Արվեստի ցուցադրություն Կանանց Ցուցահանդեսում
Կանանց ցուցահանդեսի էսքիզը Illustreret Tidende (Պատկերազարդ Թերթ) ամսագրից

«Կանանց ցուցահանդեսն անցյալից և ներկայից» (դան․՝ Kvindernes Udstilling fra Fortid og Nutid) արվեստի և մշակույթի ցուցահանդես է, որն անցկացվել է Կոպենհագենում 1895 թվականին սկանդինավյան երկրների կանանց համար: Ոգեշնչված 1893 թվականին Չիկագոյում անցկացված Համաշխարհային ցուցահանդեսից՝ այն կազմակերպել էին ցույց տալու, թե որքան են սկանդինավյան կանայք առաջադիմել կրթության, աշխատանքի և արվեստի ոլորտներում: Իր տեսակի մեջ առաջինը լինելով Եվրոպայում՝ այն ​​համարվում էր մեծ ձեռքբերում։[1][2]

Նախադրյալներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հին և նոր խոհանոցի ցուցահանդես

1893 թվականին Չիկագոյի համաշխարհային ցուցահանդեսը տպավորել էր դանիացի այցելուներին իր Կնոջ շենքով, որը պարունակում է արվեստի և գրականության ցուցադրություններ: Սոֆի Օքսհոլմը (1848–1935), ով այցելել էր ցուցահանդես, ակնհայտորեն տպավորված էր ցուցահանդեսով, հատկապես դանիական ասեղնագործությամբ: Դանիա վերադառնալուց հետո նա անմիջապես հավաքեց մի շարք ազդեցիկ կանանց՝ հաջորդ տարի Կոպենհագենում սկանդինավյան կանանց ցուցահանդես կազմակերպելու նպատակով: Չնայած նախնական ոգևորությանը, բյուջետային և կառավարման խնդիրների արդյունքում 1894 թվականի փետրվարին հայտարարվեց, որ ցուցահանդեսը մինչև 1895 թվականը տեղի չի ունենա։[1][3]

Օքսհոլմը, ով դժվարություններ ունեցավ նախապատրաստական աշխատանքների կազմակերպման ժամանակ, 1895 թվականի սկզբին հրաժարվեց համակարգող կոմիտեի ղեկավարի պաշտոնից։ Նրան փոխարինեց Բերտա Բուխը Կանանց Միությունից, բայց Էմմա Գադը (1852–1921) ապացուցեց, որ ինքն է ամենահաջող անդամը: Փոխնախագահ նշանակվելով՝ Գադին հաջողվեց ժամանակին կատարել բոլոր պայմանավորվածությունները։ Դրանք ներառում էին ցուցահանդեսի վայրի ընտրությունը, որն ի վերջո կենտրոնացավ երկու տարբերակի շուրջ՝ Արդյունաբերական ասոցիացիայի շենքի (Industriforeningen), որի կառուցումը կապված էր 1872 թվականի սկանդինավյան ցուցահանդեսի հետ, և մյուսը Դեն Ֆրի Ուդսթիլինգի (Den Frie Udstilling) շենքն էր: Ուստի ցուցահանդեսի բացումը իրականություն դարձավ 1895 թվականի հունիսի 22-ին՝ թագուհի Լուիզայի ներկայությամբ։[1]

Գրենլանդիայի ցուցահանդեսը

Բացի Դանիայից բերված ցուցանմուշներից, ցուցահանդեսն ուներ տարածքներ, որոնք հատուկ նվիրված էին Դանիայի նահանգներին և անդրծովյան տարածքներին (Ֆարերյան կղզիներ, Գրենլանդիա, Իսլանդիա և Դանիայի Արևմտյան Հնդկաստան), ինչպես նաև Նորվեգիային և Շվեդիային: Կան արձանագրություններ 2415 ցուցանմուշների մասին, որոնք առնչվում են նկարչությանը, հետաքրքրասիրությանը (ներառյալ հայտնի կանանց հետ կապված իրեր), արվեստներին և արհեստներին, տարազներին, զարդերին (ներառյալ ոսկյա և արծաթյա իրեր), գրականությանը (ձեռագրեր, ամսագրեր, գրքեր) և տեխնիկային: Կային նաև ցուցանմուշների առանձին ցանկեր, որոնք վերաբերում էին տնային տնտեսությանը, բարեգործությանը, հիգիենային, կրթությանը, կենցաղային արհեստներին (մանում և ջուլհակություն, կաշեգործություն, փայտագործություն, ասեղնագործություն, նկարչություն մետաքսի վրա և սպիտակ ասեղնագործություն), երաժշտությանը և արվեստին: [4]

Դեն Ֆրի Ուդսթիլինգ շենքի համար կար 301 արվեստի գործերի, նկարների և քանդակների առանձին գույքացուցակ՝ թվարկված նկարչի կողմից:[5]

Հիմնական կազմակերպիչներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ցուցահանդեսի կազմակերպչական աշխատանքներում մեծ դերակատարություն ունեցան երկու կանայք՝ Սոֆի Օքսհոլմը և, ամենից առաջ, Էմմա Գադը:[6]

Վերջնարդյունք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կանանց ցուցահանդեսը մեծ հաջողություն ունեցավ: Այն ոչ միայն գնահատվեց Դանիայում և դրանից դուրս, այլև զգալի շահույթ ապահովեց: Գադը հույս ուներ, որ այդ գումարը կարող է օգտագործվել անկախ «Կանանց շենքի» համար (Kvindernes Bygning), որը կունենար հանդիպումների սենյակ, ընթերցասրահ, ռեստորան և գավառների կանանց համար կացարան:[7] Շենքի վրա սկսեցին աշխատել միայն 1929 թվականին: Այն ավարտուն տեսք ստացավ 1937 թվականին։[8]

Ցուցադրողներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կանանց ցուցահանդեսում ընդգրկվել են հետևյալ արվեստագետների աշխատանքները.[5]

Քանդակագործներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կոմպոզիտորներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Յոհան Ֆենգեր
  • Նաննա Լիբման
  • Էլիզաբեթ Մեյեր
  • Տեկլա Գրիբել-Վանդալ
  • Աննա Անկեր
  • Մարի Բենգ
  • Վիլ Բենգ
  • Բրիտա Բարնեկով
  • Լուիզ Բոնֆիլս
  • Ալֆրիդա Բադսգարդ
  • Կլարա Կարլ
  • Անտոնորա Քրիստենսեն
  • Օգուստա Դոլման
  • Շառլոտ Ֆրիմոդտ
  • Յոհան Ֆրիմոդտ
  • Հենրիետ Հան-Բրինկման
  • Անե Մարի Հանսեն
  • Մարի Հենրիկես
  • Սոֆի Հոլթեն
  • Սյուզետ Հոլթեն
  • Էլիզա Կոնստանտին-Հանսեն
  • Յոհան Քեթրին Քրեբս
  • Բիրջիթ Լևիսոն
  • Ագնես Լուն (նաև քանդակագործ)
  • Մարի Լուպլաու
  • Ավգուստա Լեսո
  • Էմմա Լոֆլեր
  • Էմմա Մեյեր
  • Ջենի Մեյեր
  • Էմիլի Մունդտ
  • Բերտա Նաթանիելսեն
  • Դագմար Օլրիկ
  • Աննա Պետերսեն
  • Մարի Պրետցման
  • Լուիզա Ռավն-Հանսեն
  • Հոլգա Ռայնհարդ
  • Մարի Սենդհոլտ
  • Շառլոտ Սանոմ
  • Լաուրա Սարաու
  • Էլիզաբեթ Շիոթ
  • Իդա Շյոտց-Յենսեն
  • Միմի Շվարցկոպֆ
  • Աննա Սմիդթ
  • Օլգա Սմիթ
  • Էդմա Ֆրոլիչ
  • Էմմա Թոմսեն
  • Էմմի Թորնամ
  • Լյուդովիկա Թորնամ
  • Էլիզաբեթ Տորնոե
  • Նիկոլին Թուքսեն
  • Էլիզաբեթ Վանդել
  • Բերտա Վեգման
  • Էլիզաբեթ Յերիխաու-Բաուման
  • Ջուլիան Համմեր (մահացել է բացումից օրեր առաջ)
  • Էլեոնորա Քրիստին Հարբո
  • Հաննե Հելլեսեն
  • Մարի Կնուդսեն
  • Ջուլի Լյութկեն
  • Քրիստինա Լյովման
  • Սոֆի Մադսեն
  • Հերմանիա Նիրգարդ
  • Բոլետ Պուգգաարդ
  • Ջորջիա Սկովգարդ (երկու նկարչական ալբոմ իտալական ճանապարհորդություններից 1854-55 և ութ ասեղնագործություն)
  • Մարիանե Ստաբ
  • Էլեոնորա Չերնինգ

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 Hald, Tonny. «Kvindernes Udstilling 1895» (դանիերեն). Emma Gad. Վերցված է 12 Մարտ 2018-ին.
  2. Ludvigsen, Christian. «Emma Gad (1852 - 1921)» (դանիերեն). Kvinfo. Վերցված է 12 Մարտ 2018-ին.
  3. «Eva Lous: Kvindernes Udstilling 1895» (դանիերեն). Emma Gad. Վերցված է 12 Մարտ 2018-ին.
  4. «Fortegnelse over Kvindernes Udstilling 1895» (PDF) (դանիերեն). Nielsen & Lydiche. 1895. Վերցված է 12 Մարտ 2018-ին.
  5. 5,0 5,1 «Kunst: Den frie Udstillings bygning» (դանիերեն). Nielsen & Lydiche. 1895. Վերցված է 12 Մարտ 2018-ին.
  6. «Kvinnornas utställning i Köpenhamn» (շվեդերեն). Idun (Årg. 8, N:r 26). 28 Հունիս 1895. Վերցված է 12 Մարտ 2018-ին.
  7. «Kvindernes Bygning» (դանիերեն). Kvindernes Bygning. Վերցված է 12 Մարտ 2018-ին.
  8. «Kvindernes Bygnings historie» (դանիերեն). Kvindernes Bygning. Վերցված է 12 Մարտ 2018-ին.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]