Լուկաս Սամարաս

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Լուկաս Սամարաս
հուն․՝ Λουκάς Σαμαράς
Ծնվել էսեպտեմբերի 14, 1936(1936-09-14)[1][2][3][…]
ԾննդավայրԿաստորիա, Հունաստանի թագավորություն
Վախճանվել էմարտի 7, 2024(2024-03-07)[4] (87 տարեկան)
Մահվան վայրՆյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն ԱՄՆ[5]
ԿրթությունՌատգերսի համալսարան և Կոլումբիայի համալսարան
Մասնագիտությունքանդակագործ, լուսանկարիչ, նկարիչ, նկարազարդող, գծանկարիչ և վիզուալ արտիստ
Թեմաներլուսանկարչություն և objet d'art?[6]
Ուշագրավ աշխատանքներChair Transformation Number 20B?
 Lucas Samaras Վիքիպահեստում

Լուկաս Սամարաս (հուն․՝ Λουκάς Σαμαράς, սեպտեմբերի 14, 1936(1936-09-14)[1][2][3][…], Կաստորիա, Հունաստանի թագավորություն - մարտի 7, 2024(2024-03-07)[4], Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ), հունական ծագմամբ ամերիկյան նկարիչ, քանդակագործ-պոստմոդեռնստ, աբսուրդիստական քանդակիներից մինչև վիդեոարտ ժանրերում նեո-դադաիստական աշխատանքների հեղինակ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լուկաս Սամարասը ծնվել է 1936 թվականի սեպտեմբերի 14-ին, Հունաստանում, Արևմտյան Մակեդոնիայի Կաստորիա քաղաքում։ Հայրը՝ Դամիանոս Սամարասը, 1939 թվականին տեղափոխվել է ԱՄՆ, իսկ 1948 թվականին, նրա կինը՝ Տրիգոն Սամարան և նրանց որդին՝ Լուկասը, տեղափոխվեցին նրա մոտ[7][8]։ Այդ ժամանակից ի վեր ընտանիքը ապրում էր Նյու Ջերսիում։

1951 թվականից Լուկաս Սամարասը սովորում է Նյու Ջերսիի նահանգի Արևմտյան Նյու Յորք քաղաքի Memorial High School միջնակարգ դպրոցի ավարտական դասարաններում։ 1955 թվականին ամերիկյան քաղաքացիության հետ Լուկասին հաջողվում է ձեռք բերել Նյու Ջերսի նահանգի կրթաթոշակ, և նա ընդունվում է Նյու Բրանսուիկի հնագույն Ռատգերսի համալսարանը։ Այստեղ նա ծանոթացավ Ալան Կապրոուի և Ջորջ Սիգալի հետ։ Նրանցից առաջինի հետ նա մասնակցել է հեփենինգների, իսկ երկրորդին՝ կեցվածք է ընդունել գիպսե ձուլվածքի քանդակի համար։ Համալսարանն ավարտելուց հետո, 1959-ից մինչև 1962 թվականը, Սամարասը շարունակում է Վուդրո Վիլսոնի կրթաթոշակով Կոլումբիայի համալսարանում արվեստի պատմության դասեր՝ արվեստի ազդեցիկ տեսաբան և քննադատ Մեյեր Շապիրոյի (1904-1996) ղեկավարությամբ։

Լուկաս Սամարասին որպես նկարիչ և քանդակագործ սկզնական համբավ (1960-ականների սկզբին) են բերել նրա «զարդատուփերը» (տուփեր, որոնք առատորեն սոսնձված են փայլուն ստրազներով, ուլունքներով)։ Դրանք անսպասելիորեն «զարդարված» էին ցցված ասեղներով, մեխերով և ածելիներով, իսկ ներսում պարունակում էին դանակներ, թռչունների խրտվիլակներ, քարեր, հայելիներ, դիմանկարային լուսանկարներ, խճճված մազերի զանգվածներ[9]։

1960-ականների կեսերից Լուկաս Սամարասը պատկերասրահներում և թանգարանային տարածություններում բարդ, բազմաշերտ օպտիկական էֆեկտների ստեղծման համար օգտագործում է թափանցիկ և արտացոլող նյութեր, այդպիսի սրահների օրինակ է «Հայելային սենյակը» (1966)[10], որտեղ դիտողը ինքն է անվերջ արտացոլվում, ընկղմվում՝ տարածական ապակողմնորոշման գլխապտույտ մթնոլորտի մեջ։

1960-ականների վերջից նրա լուսանկարչական շարքի հիմնական թեման իր սեփական պատկերացումն է հենց իր մասին, որպես կանոն, միտումնավոր խեղաթյուրված էր։ Նա աշխատել է մուլտիմեդիա կոլաժների հետ և մանիպուլյացիայի է ենթարկել Polaroid-ի ժապավենը[11]՝ ռետուշի ենթարկելով պատրաստի լուսանկարները։ Արդյունքները եղել են (ինչպես նրանց նկարիչն էր անվանում) «Ֆոտո-վերափոխումներ», որոնք հանդիսատեսի մեջ առաջացնում են տագնապ և անհանգստություն[12]։

Սամարասը 1968-ին Կասելում մասնակցել է չորրորդ documenta-յին , 5-րդ documenta-յին (1972) և 6-ի documenta-յին (1977)։ 1986 թվականին նկարիչն արժանացել է Infinity Award for Art(ֆր.) մրցանակի։ Լուկաս Սամարասի առաջին խոշոր հետահայաց ցուցահանդեսը տեղի է ունեցել 1982 թվականին՝ Նյու Յորքի Ուիթնի թանգարանում, իսկ 1988-ին՝ Փարիզի Ժ. Պոմպիդուի ժամանակակից արվեստի կենտրոնում, իսկ 1996-ին տեղի է ունեցել հետադարձ ցուցահանդեսներ հինգ ամերիկյան թանգարաններում։

Սամարասը Հունաստանը ներկայացրել Է Վենետիկի 53-րդ բիենալեում PARAXENA մուլտիմեդիա ինստալյացիայով (2009)[13]։

Վերջերս նա սկսել է ուսումնասիրել համակարգչային արվեստի բնագավառը՝ համադրելով լուսանկարներն ու վիրտուալ իրականությունը, ստեղծել է կարճ տեսաֆիլմերի շարք, որոնք նա անվանել է «Photoflicks»[14].։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 RKDartists (նիդերլ.)
  2. ↑ 2,0 2,1 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
  3. ↑ 3,0 3,1 Luminous-Lint — 2005.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 https://www.artnews.com/art-news/news/lucas-samaras-dead-1234699122/
  5. ↑ Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու
  6. ↑ Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  7. ↑ Καρουζάκη, Γιώργου. (2009 թ․ հունվարի 20). «Με την τρίτη ο Λουκάς Σαμαράς πάει Μπιενάλε». ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ ապրիլի 25-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 12-ին.(հուն.)
  8. ↑ ВИДЕО (4 мин.) Лукас Самарас рассказывает о влянии детских впечатлений на его творческие поиски.
  9. ↑ Более шестидесяти произведений на выставке 2014 года «Приношения от беспокойной души» в Музее Метрополитен, Нью-Йорк.
  10. ↑ Лукас Самарас. «Зеркальная комната», 1966
  11. ↑ Самарас начал эксперименты с камерой Polaroid 360 одним из первых среди современных художников, ранние его опыты датируются 1969 годом: «Lucas Samaras : Biography». PACE/McGuill Gallery. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 19-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 12-ին.
  12. ↑ ВИДЕО (1 мин. 58 сек.): Образцы фотоманипуляций Самараса с сопровождающим закадровым текстом.
  13. ↑ ВИДЕО (16 мин.): мультимедийная инсталляция PARAXENA Лукаса Самараса на биеннале в Венеции (2009).
  14. ↑ Samaras, Lucas. Lucas Samaras Photoflicks & Photofictions Hardcover – 2005. — Pace Wildenstein and Pace/Macgill Gallery, 2005.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Լուկաս_Սամարաս&oldid=9711506» էջից