Jump to content

Երեք թագ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Շվեդիայի փոքր զինանշանը առանց վահանի
Պետեր Ֆորսբերգը՝ Շվեդիայի հոկեյի ազգային հավաքականի համազգեստով

«Երեք թագ» (շվեդ.՝ tre kronor, հանդիպում է տրե կրունուր տառադարձումը), Շվեդիայի ազգային հերալդիկ խորհրդանիշը, որը ներկա է Շվեդիայի պետական զինանշանի վրա և բաղկացած է երեք բաց թագերից, որոնք տեղակայված են երկուսը մեկի վերևում՝ կապույտ ֆոնի վրա: Շվեդիայի այս պետական խորհրդանիշը ավելի երիտասարդ է, քան առյուծ Ֆոլկունգները[1]:

Պատմություն և նշանակություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Երեք թագ Ստոկհոլմի քաղաքապետարանում

1539 թվականին Օլաֆ Մագնուսը նշել է, որ երեք թագերը սվեև պետության պատմական խորհրդանիշն են, իսկ Լև Ֆոլկունգովը՝ գետերի պետության խորհրդանիշը։ Մի փոքր անց Յունաս Պետրի Քլինթը դա բացատրեց որպես Շվեդիայի երեք հիմնական հարստության խորհրդանիշ՝ լեռներ, անտառներ և ջուր: Յոհաննես Շեֆերուսը ենթադրում էր, որ երեք թագերը խորհրդանշում են սկանդինավյան հեթանոսական երեք աստվածներին՝ Թորին, Օդինին և Ֆրեյրին՝ այս տեսակետը շատ տարածված է դառնում գոթիկիստների շրջանում 17-րդ և 18-րդ դարերում։ 19-րդ դարի վերջին պատմաբաններ Հիլդեբրանդտ եղբայրները ենթադրեցին, որ երեք թագերը Մեկլենբուրգի Ալբրեխտի զինանշանի շվեդական տարբերակն են[2]։ Կալմարի միության ժամանակ երեք թագեր ներկա էին նաև Մարգարիտ թագուհու զինանշանին։ 1980-ականներին ֆրանսիացի պատմաբանները գտել են ապացույց, որ երեք թագեր օգտագործվել են որպես Շվեդիայի խորհրդանիշ դեռևս 1330-ականներին թագավոր Մագնուս Էրիկսոնի կողմից՝ զինանշանը երեք թագեր ներառված է Ավինյոնի պապական պալատում նկարված ֆրիզում: Այս ֆրիզում ներկայացված են բոլոր կարդինալների և պետությունների զինանշանները, որոնք 1336 թվականին մասնակցել են խաչակրաց արշավանքի ծրագրերին[3]։

Այնուամենայնիվ, երեք թագներով զինանշանն ինքնին նախկինում օգտագործվել է: 13-րդ դարում դրանք հայտնվել են Քյոլնի զինանշանի վրա՝ որպես երեք սուրբ թագավորների խորհրդանիշ, որոնց մասունքները 1164 թվականին Ֆրիդրիխ Բարբարոսայի կողմից Միլանից տեղափոխվել են Քյոլն[4]։ Միջնադարյան ավանդույթում երեք թագերը համարվում էին լեգենդար Արթուր թագավորի զինանշանը։ 1294 թվականից այս զինանշանն օգտագործել է նաև Կրակովի եպիսկոպոս Յան Մուսկատան, որից հետո այն դարձել է ողջ Կրակովի եպիսկոպոսության զինանշանը, իսկ 15-րդ դարում նաև Վիլենի կապիտուլի զինանշանը[4]։

1938 թվականից ի վեր երեք թագեր ներկա են եղել նաև Շվեդիայի հոկեյի ազգային հավաքականի մարզահագուստին[5]։ 1982 թվականից ի վեր Երեք թագերի օգտագործումը որպես Շվեդիայի խորհրդանիշ պաշտպանված է օրենքով[6]։

Երեք թագով այլ զինանշաններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սեն Բարտելմիի զինանշանը
Վիբորգի զինանշան

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ En artikel om Sveriges riksvapen Արխիվացված է Մարտ 26, 2019 Wayback Machine-ի միջոցով: i Nordisk Familjebok (1916 års upplaga; Projekt Runeberg)
  2. ↑ Sveriges historia, band 2. Riksvapnet tre kronor Heribert Seitz
  3. ↑ Loÿe, Georges de (1986). «Om ursprunget till det svenska riksvapnet Tre Kronor». Heraldisk tidsskrift 1986(6):54,: sid. 155—174 : ill.. 0440-6966.
  4. ↑ 4,0 4,1 Den svenska historien band 1, s 172-74 Heribert Seitz
  5. ↑ Kälkhockey — Kälkhockeyhistoria Արխիվացված 2009-04-11 Wayback Machine
  6. ↑ Nevéus, Clara; Bror Jacques de Wærn, Eriksson Kurt (1992). Ny svensk vapenbok. Stockholm: Streiffert i samarbete med Riksarkivet. Sid. 15.

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Lilla Uppslagsboken, Förlagshuset Norden AB, Nordens boktryckeri, Malmö 1974.
  • Nordisk familjebok (1916 års upplaga) på nätet (Projekt Runeberg), http://runeberg.org
  • Ny svensk vapenbok, av Clara Nevéus (text) och Bror Jacques de Wærn (illustrationer), Streiffert & Co Bokförlag HB i samarbete med
  • Den svenska historien (del 2 av totalt 15 band), huvudförfattare: professor Sten Carlsson och professor Jerker Rosén, Bonniers ISBN 91-0-042663-6
  • Riksarkivet, Stockholm 1992. Originalframställning med färgseparering gjord i samarbete med Skapa Publishing AB, tryckt och bunden av Butler & Tanner Ltd, England. ISBN 91-7886-092-X
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Երեք_թագ&oldid=10125140» էջից