Գրեմ Փոլ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Գրեմ Փոլ
Քաղաքացիությունը  Միացյալ Թագավորություն
Ծննդյան ամսաթիվ հուլիսի 29, 1963(1963-07-29) (60 տարեկան)
Ծննդավայր Հիթչին, Նորթ Հարթֆորդշիր, Հարթֆորշիր, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն[1]


Գրեմ Փոլ (անգլ.՝ Graham Poll; հուլիսի 29, 1963(1963-07-29), Հիթչին, Նորթ Հարթֆորդշիր, Հարթֆորշիր, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն[1]), անգլիական ֆուտբոլի մրցավար։ Նրա մրցավարական կարիերան տևել է 26 տարի[2], այդ տարիներին ունեցել է 1544 հանդիպում։ Գրեմ Փոլը համարվում է անգլիացի նշանավոր ֆուտբոլային մրցավարներից մեկը[3][4], որին վստահում էին դատել բարձր մակարդակի հանդիպումները։ Նրա վերջին հանդիպումը ֆուտբոլային լիգայի առաջնության փլեյ-օֆֆ փուլի խաղն էր «Դերբի Քաունթի» և «Վեստ Բրոմվիչ Ալբիոն» խաղում 2007 թվականի մայիսի 28-ին[5]։

Փոլը բազմաթիվ հանդիպումներ է սպասարկել Եվրոպայի և աշխարհի առաջնություններում, Անգլիայի առաջնությունում, Անգլիայի Գավաթում և ՈՒԵՖԱ-ի Չեմպիոնների լիգայում։ Միջազգային մրցաշարերի եզրափակիչները դատելը նա դադարեցրել Է 2006 թվականի աշխարհի գավաթի խաղարկությունից հեռացվելուց հետո՝ Խորվաթիայի և Ավստրալիայի հավաքականների խաղում անբավարար աշխատանքի համար[6]։

Դատավորի կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կարիերայի սկիզբ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրեմ Փոլը սկսել է աշխատել որպես մրցավար 1980 թվականին Իստմիայի ֆուտբոլային լիգայում, 1986 թվականին դարձել է մրցավարի օգնական ֆուտբոլային լիգայի խաղերում, 1991 թվականից՝ Անգլիայի ֆուտբոլային լիգայի մրցավար, 1993 թվականից՝ Անգլիայի Պրեմիեր լիգայի մրցավար։ 1996 թվականից դարձել է ՖԻՖԱ-ի մրցավար։ Միջազգային մակարդակում Փոլը դատում էր 2000 և 2004 թվականների Եվրոպայի առաջնությունների և 2002 ու 2006 թվականների աշխարհի առաջնությունների եզրափակիչ մասի հանդիպումները, ինչպես նաև դատում էր 2005 թվականի ՈՒԵՖԱ-ի գավաթի եզրափակիչը[7]։

2000 թվական[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եվրոպայի առաջնություններում Փոլն իր նորամուտը նշեց որպես խմբային փուլի երկու խաղերի մրցավար՝ Ֆրանսիա-Չեխիա և Նորվեգիա-Սլովենիա։ Նույն թվականին ապրիլի 21-ին, նույնիսկ Եվրոպայի առաջնության մեկնարկից առաջ, նա դարձավ սկանդալի մասնակից. «Լիվերպուլի» և «Էվերթոնի» միջև «Մերսիսայդյան դերբի»-ի ժամանակ 0։ 0 հաշվի ժամանակ «կարմիրների» դարպասապահը գնդակն ուղարկեց Դոն Հաթչինսոնի մեջքին, որի ռիկոշետով արկը դիպավ դարպասին, սակայն Փոլը չհաշվեց այդ գոլը՝ հայտարարելով, որ դրանից առաջ սուլիչ է տվել երկրորդ խաղակեսի ավարտի մասին[8]։ Հեռուստահեռարձակման կրկնությունը ցույց է տվել, որ Փոլը սուլել է գոլից հետո, և միայն 2007 թվականի մայիսին Փոլն ընդունել է իր սխալը[9]։

Աշխարհի առաջնություն 2002[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռուս երկրպագուներին Գրեհեմ Փոլը հայտնի է ոչ միայն 2005 թվականի ՈՒԵՖԱ-ի գավաթի խաղարկության եզրափակչում իր աշխատանքով, այլև Սլովենիայի և Ռուսաստանի միջև 2002 թվականի աշխարհի առաջնության որակավորման փուլի խաղի մրցավարությամբ. 2001 թվականի սեպտեմբերի 1-ին խաղի վերջին րոպեներին Փոլը 11 մետրանոց նշանակեց Ռուսաստանի հավաքականի դարպասին՝ այդպես էլ չբացատրելով պատճառը (Eurosport հեռուստաալիքի տեսաերիզը նույնպես ոչինչ ցույց չտվեց)։ Սլովենիայի հավաքականը հաղթեց 2:1 հաշվով[10], իսկ Ռուսաստանի հավաքականի մարզիչ Օլեգ Ռոմանցևը Փոլին մեղադրել է դավադրության մեջ. նա, իբր, մրցավարական սենյակում շփվել է սլովենացիների մարզիչ Սրեչկո Կատանցի հետ ընդմիջմանը[11]։ 2002 թվականի մայիսի 30-ին ռուսական լրատվամիջոցներին տված հարցազրույցում Փոլը հրաժարվել է մեկնաբանել իր որոշումները՝ վկայակոչելով ՖԻՖԱ-ի մրցավարական կոմիտեի արգելքը՝ քննարկելու որակավորման խաղերի մանրամասները, սակայն ակնարկել է, որ իր գործողությունները դիտավորյալ բնույթ չեն կրել[12]։ 2009 թվականին Փոլն ընդունել է իր սխալը՝ նրա խոսքով՝ ինքը ենթադրել է, որ Վյաչեսլավ Դաևի կողմից խախտում է կատարվել Միլան Օստերցի դեմ, ով ինքն է զարմացել 11-մետրանոց նշանակելուց[13], սակայն տեսանյութի կրկնության ժամանակ խախտման փաստը ի վերջո չի հաստատվել[14]։

Փոլը նշանակվել էր դատելու 2002 թվականի աշխարհի առաջնության եզրափակիչ փուլի հանդիպումները. մրցաշարի նախօրեին նա բնակվում էր Չիբա քաղաքի հյուրանոցում, որը նախատեսված էր հատուկ մրցավարների համար[15]։ Աշխարհի առաջնության եզրափակիչ հատվածում Փոլը երկու խաղ է դատում. առաջինը հունիսի 8-ին կայացած Իտալիա-Խորվաթիա հանդիպումն էր, որի ընթացքում Փոլը ցույց տվեց երկու դեղին քարտ, երկու անգամ չեղյալ հայտարարեց գոլերը և ընդհանուր առմամբ արձանագրեց կանոնների 42 խախտում։ 1/8 եզրափակչի Թուրքիա-Ճապոնիա խաղում նա պահեստային մրցավար էր իտալացի Պիեռլուիջի Քոլինի օրոք[16]։

Աշխարհի առաջնություն 2006[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Փոլը միակ անգլիացի մրցավարն էր Գերմանիայում կայացած աշխարհի առաջնությունում. առաջին խաղը նա մրցեց Հարավային Կորեայի և Տոգոյի թիմերի միջև՝ հեռացնելով տոգոլացի Ժան-Պոլ Աբալոյին և ցույց տալով նրան երկու դեղին քարտ (կորեացիները հաղթեցին 2:1 հաշվով)։ Փոլի մասնակցությամբ երկրորդ հանդիպումը Սաուդյան Արաբիա- Ուկրաինա էր, որում ուկրաինացիները հաղթեցին 4:0 հաշվով, իսկ Փոլը երեքական քարտ ցույց տվեց երկու հավաքականներին։ Երրորդ խաղը Փոլի համար վերջինն էր աշխարհի առաջնությունում. Խորվաթիա-Ավստրալիա խաղում Փոլը կարողացավ խորվաթ Յոսիպ Շիմունիչին ցույց տալ միանգամից երեք դեղին քարտ՝ մոռանալով երկրորդից հետո հեռացնել խաղացողին խաղադաշտից և միայն երրորդից հետո հեռացրեց նրան[17][18]։

Վարկածներն այն մասին, թե ում հետ է շփոթել Փոլ Շիմունիչը, տարբերվում են Փոլի տարբեր հարցազրույցներում։ Ըստ մի վարկածի՝ նա նախազգուշացումներից մեկից հետո նոթատետրում գրել է պատժված Շիմունիչի ազգանվան «Šim.» հապավումը, բայց սխալմամբ որոշել է, որ նախազգուշացումը ցույց է տրվել նմանատիպ ազգանունով մեկ այլ խորվաթին՝ Դարիո Շիմիչին, որը մի քանի րոպե առաջ հեռացվել էր Կյուելի վրա կոպիտ խախտումից հետո։ Իրականում նրա վրա խախտում է կատարել Սրնան, որն իր հերթին գտնվել է Շիմիչի կողքին, սակայն վերջինս ոչ մի կտրուկ շարժում չի կատարել Կյուելի ուղղությամբ։ Մեկ այլ վարկածի համաձայն՝ Շիմունիչի ավստրալական առոգանության պատճառով, որը որոշ ժամանակ ապրել է Ավստրալիայում, Փոլը սխալմամբ որոշել է, որ խախտել է ավստրալացին. նա գրել է կանոնները խախտած Շիմունիչի 3-րդ համարը, սակայն նախազգուշացում է գրել ոչ թե նրան, այլ այդ համարի տակ խաղացող Քրեյգ Մուրին[19]։

Ոչ-ոքի՝ 2:2 հաշվով ավարտված խաղի արդյունքում Ավստրալիան դուրս եկավ հաջորդ փուլ։ Խաղից հետո Ավստրալիայի հավաքականի դարպասապահ Մարկ Շվարցերը հեգնանքով բղավել է Փոլի հասցեին, որ հունիսի 26-ին՝ ավստրալացիների համար աշխարհի առաջնության հաջորդ խաղի օրը (1/8 եզրափակիչի՝ Իտալիայի դեմ հանդիպումը), արդեն կորակազրկեն և տուն կուղարկեն[20]։ Այնուամենայնիվ, հունիսի 26-ին ավստրալացիները պարտվեցին 0:1 հաշվով և լքեցին մրցաշարը, և միայն հունիսի 28-ին ՖԻՖԱ-ն հայտարարեց, որ Փոլը չի դատելու աշխարհի առաջնության մնացած հանդիպումները[21]։ ՖԻՖԱ-ի մրցավարական կոմիտեի նախագահ Անխել Մարիա Վիլյարը հայտարարել է, որ Փոլը ականավոր մրցավար է և մեծ մարզիկ, որը կկարողանա հասկանալ ՖԻՖԱ-ի որոշումը[6]։ Հաջորդ օրը Փոլը հայտարարեց, որ դադարեցնում է դատել միջազգային մրցաշարերի եզրափակիչ փուլերը, քանի որ գիտակցում է իր մեղքը Խորվաթիա-Ավստրալիա խաղում իր թույլ տված սխալի համար։

Ես խախտել եմ խաղի կանոնները, վեճեր չեն կարող լինել։ Հեռանալու իմ որոշումը թելադրված է ոչ ՖԻՖԱ-ի հրահանգով, ոչ էլ Անգլիայի Պրեմիեր լիգայում դատելու պահանջով։ Խաղի կանոնները խիստ են, մրցավարը պատասխանատու է խաղադաշտում իր գործողությունների համար։ Այդ երեկո ես դատեցի խաղը, ես սխալվեցի և ես որոշում եմ կայացնում[6]։

Կարիերայի ավարտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Փոլը մամուլին հայտնել է, որ ՖԻՖԱ-ին խնդրել է իրեն բաց թողնել ընտանիք, որպեսզի ինչ-որ կերպ հանգստանա։ Նա հրաժարվել է հետագայում իր թեկնածությունը դնել հավաքականների մրցաշարերի եզրափակիչ փուլերի մրցավարության համար՝ ասելով, որ ավելի արժանի մեկը պետք է փոխարինի իրեն[6]։ 2007 թվականի մայիսի 13-ին նա որակազրկեց իր կարիերայի վերջին հանդիպումը «Պորտսմութի» և «Արսենալի» միջև Անգլիայի առաջնությունում՝ չեղյալ համարելով «Պորտսմութի» խաղացող Նիկո Կրանչարի գոլը խաղից դուրս վիճակից (այդ որոշումը վրդովմունք առաջացրեց երկրպագուների շրջանում)։ Հունիսի 6-ին նա պետք է դատեր Ֆինլանդիայի և Իսպանիայի հավաքականների միջև վերջին հանդիպումը[22], սակայն հեռացվել է մրցավարությունից, քանի որ հարցազրույց է տվել, որը քննադատում է Անգլիայի ֆուտբոլային ասոցիացիային ակումբների մարզիչների հետ կոնֆլիկտներում մրցավարներին աջակցելուց հրաժարվելու համար[23] (նրան փոխարինեց Մայք Ռայլին)։

2007 թվականի օգոստոսին Փոլը թողարկեց ինքնակենսագրություն՝ «Տեսնելով կարմիր լույսը» (անգլ.՝ Seeing Red, վերնագրում խաղարկվում է հեռացվող խաղացողին ներկայացված կարմիր քարտը), ակտիվորեն համագործակցում է BBC Sport-ի և Daily Mail թերթի հետ[24]։

Դեղին և կարմիր քարտերի վիճակագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրեմ Փոլը՝ «Արսենալ»- «Վեսթ Հեմ» խաղում
Մրցաշրջան Հանդիպումներ Ընդհանուր

Դեղին քարտ

Դեղին քարտ խաղի համար ԸնդհանուրԿարմիր քարտ Կարմիր քարտ խաղի համար
1995/1996 21 62 2,95 3 0,14
1997/1998 28 113 4,03 12 0,42
1998/1999 32 119 3,71 9 0,28
1999/2000 40 136 3,40 6 0,15
2000/2001 43 119 2,76 11 0,25
2001/2002 45 120 2,66 6 0,13
2002/2003 40 119 2,98 5 0,12
2003/2004 42 114 2,71 4 0,09
2004/2005 45 124 2,75 5 0,11
2005/2006 49 166 3,38 10 0,20
2006/2007 48 165 3,43 8 0,16
Ընդհանուր 433 1357 3,13 79 0,18

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 Roberts D. Interview: Former referee Graham Poll on his return to action at Hitchin Town // The Comet — 2015. — ISSN 1353-9310; 1353-9329; 1353-9337; 1353-9345; 1740-696X; 1758-9606
  2. Mark Kendall (2006 թ․ հունիսի 29). «Poll ends international career». Sky Sports. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ մարտի 18-ին. Վերցված է 2006 թ․ հուլիսի 10-ին.
  3. Lawrie Madden (2002 թ․ օգոստոսի 23). «Poll: Scrutiny is relentless». TheFA.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2004 թ․ հունվարի 15-ին. Վերցված է 2006 թ․ հուլիսի 10-ին.
  4. «World-Poll blows whistle on wedding anniversary». Reuters. 2006 թ․ հունիսի 5. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 17-ին. Վերցված է 2006 թ․ հունիսի 23-ին.
  5. «Hackett let down by Poll's exit» (անգլերեն). The Guardian. 2007 թ․ մայիսի 28. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ նոյեմբերի 19-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 2-ին.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 Lutz, Tom (2006 թ․ հունիսի 29). «Poll retires from international game». London: The Guardian. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ նոյեմբերի 19-ին. Վերցված է 2006 թ․ հունիսի 29-ին.
  7. «Profile». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ հունվարի 15-ին.
  8. Everton v. Liverpool, 2000 Արխիվացված 23 Դեկտեմբերի 2004 թվականին.: soccerbase.com website. Retrieved 17 February 2008.
  9. «Time to forgive Poll for howler» Արխիվացված 22 փետրվարի 2012 թվականին.: Liverpool Echo, 9 June 2007. Retrieved 17 February 2008.
  10. Семёрка сенсационных поражений сборной России Արխիվացված է Մարտ 29, 2018 Wayback Machine-ի միջոցով:(ռուս.)
  11. Рабинер, 2008, էջ 176
  12. Рабинер, 2008, էջ 178
  13. Александр Просветов (2001 թ․ սեպտեմբերի 3). «Судья Полл повёл себя в Любляне, как бандит с большой дороги» (ռուսերեն). Спорт-Экспресс. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ փետրվարի 13-ին. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 5-ին.
  14. «Простите меня, я ошибся…». Арбитр Грэм Полл извинился через «Советский спорт» за свой пенальти в предыдущем матче Словения — Россия Արխիվացված է Մարտ 29, 2018 Wayback Machine-ի միջոցով:(ռուս.)
  15. Рабинер, 2008, էջ 177—178
  16. Keith Cooper’s comments following Italy v. Croatia, World Cup 200 Արխիվացված 8 Ապրիլի 2008 թվականին.2: BBC.co.uk website. Retrieved 6 September 2007.
  17. «Архивированная копия». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ ապրիլի 8-ին. Վերցված է 2007 թ․ սեպտեմբերի 18-ին. following Italy v. Croatia, World Cup 2002: BBC.co.uk website. Retrieved 6 September 2007.
  18. «Worldcup06 22.6. Croatia - Australia 2-2». Արխիվացված օրիգինալից 2007 թ․ մարտի 28-ին. Վերցված է 2006 թ․ հուլիսի 10-ին.
  19. Roberto Baggio’s skied penalty, Graham Poll’s three-card trick in top World Cup bloopers Արխիվացված է Հունիս 2, 2019 Wayback Machine-ի միջոցով:(անգլ.)
  20. Mark Schwarzer Tells Tale Which Shows What A Cock Graham Poll Is Արխիվացված է Նոյեմբեր 9, 2020 Wayback Machine-ի միջոցով:(անգլ.)
  21. «Ref Poll sent home from World Cup». BBC. 2006 թ․ հունիսի 28. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ հոկտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2006 թ․ հունիսի 28-ին.
  22. Poll no-showԱրխիվացված 26 հունվարի 2008 թվականին.
  23. Interview given in May 2007 Արխիվացված 28 Հոկտեմբերի 2016 թվականին.
  24. «The Official Line», Daily Mail column written by Poll: the Mail’s own website. Retrieved 4 February 2008.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]


Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գրեմ Փոլ» հոդվածին։