Գաստոն Մասպերո
_crowned.svg){kind=small}
Գաստոն Մասպերո (ֆր.՝ Gaston Camille Charles Maspero, հունիսի 24, 1846[1], former 1st arrondissement of Paris, Փարիզ, Ֆրանսիա[1] - հունիսի 30, 1916[2][3][4][…], Փարիզ, Ֆրանսիա[5]), ֆրանսիացի եգիպտագետ, Վիմագրությունների ֆրանսիական ակադեմիայի անդամ (1883 թվական), Պատվավոր լեգեոնի շքանշանի կոմանդոր (1896)[9]։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծնվել է Փարիզում, Իտալիայի քաղաքացիների ընտանիքում։ Գաստոնի ծնողները եկել են Լոմբարդիայից և ունեն հրեական արմատներ[10]։ 14 տարեկանից հետաքրքրվում էր եգիպտագիտությամբ։ 1867 թվականին Մասպերոն հանդիպեց Ֆրանսիայի առաջատար եգիպտագետ Օգյուստ Մարիետին, ով առաջարկեց նրան երկու համեմատաբար բարդ հիերոգլիֆական տեքստեր, Մասպերոն դրանք թարգմանեց երկու շաբաթվա ընթացքում։ Այդ թարգմանությունների հրապարակումը ուսանող Մասպերոյին բերեց ճանաչման ակադեմիական շրջանակներում, սակայն նա մեկնեց Պերու ուղեկցելու բազմաթիվ «հետախույզներից» մեկին, ով փորձում էր կապ հաստատել հնդկացիների և հնդեվրոպացիների միջև։
1868 թվականին Գաստոն Մասպերոն վերադարձավ Ֆրանսիա և հաջորդ տարի դարձավ եգիպտերեն լեզվի և հնագիտության դասախոս Սորբոնում, իսկ 1874 թվականին գլխավորեց Քոլեջ դե Ֆրանսում Ժան Ֆրանսուա Շամպոլյոնի անվան եգիպտագիտության ամբիոնը[11]։ 1880 թվականի նոյեմբերին Նրան հրավիրեցին Եգիպտոս Օգյուստ Մարիետի փոխարեն տնօրինելու հնությունները և պեղումները։ 1881 թվականին Կահիրեում հիմնում է Արևելյան հնագիտության ֆրանսիական ինստիտուտը։ 1881-1886 թվականներին և 1899-1914 թվականներին եղել է «Հնությունների ծառայության» և Եգիպտական թանգարանի տնօրեն։ Դեյր էլ-Բահարիում հայտնաբերել է XVII-XXII դինաստիաների փարավոնների մումիաներով գաղտնարանը և այլ նյութեր։ Սկզբնավորել է Կահիրեի թանգարանի գլխավոր կատալոգի հրապարակումը։ Մասպերոյի աշխատություններն ընդգրկում են եգիպտագիտության բոլոր բնագավառները։ «Դասական Արևելքի ժողովուրդների հին պատմություն» (հատոր 1-3, 1895-1899 թվականներ) երկում (որ գրել է իր ժամանակին հայտնի փաստերի հիման վրա) հանրագումարի է բերել Մերձավոր Արևելքի հին ժողովուրդների ամբողջ պատմությունը։ «Արևելքի պատմություն» 1894 թվական) աշխատության մեջ խոսում է նաև Հայաստանի, հայ-ասուրական, հայ-պարսկական հարաբերությունների մասին։ Մասպերոն հին արևելյան հասարակությունը բնորոշել է որպես ֆեոդալական, թեև ընդունել է ստրուկների աշխատանքի լայն օգտագործումը։
Հիշատակ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Գաստոն Մասպերոյի կիսանդրին գտնվում է Կահիրեի Եգիպտական թանգարանի մեծ եգիպտագետներին նվիրված հուշահամալիրում[12]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 ծննդական — P. 21.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Encyclopædia Britannica
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 www.accademiadellescienze.it (իտալ.)
- ↑ Ֆրանսիայի քոլեջի պրոֆեսորների ցանկ
- ↑ http://www.aibl.fr/membres/academiciens-depuis-1663/article/maspero-gaston-camille-charles
- ↑ https://aibl.fr/academiciens-depuis-1663/
- ↑ Notice 1896, Base Léonore.
- ↑ Paul R. Katz "Religion in China and Its Modern Fate", Brandeis University Press, Waltham, 2014, p. 214
- ↑ egyptologues.net
- ↑ Dans la cour du musée du Caire, le monument de Mariette... et les bustes qui l'entourent
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գաստոն Մասպերո» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 7, էջ 274)։ 
|
- Հունիսի 24 ծնունդներ
- 1846 ծնունդներ
- Փարիզ քաղաքում ծնվածներ
- Հունիսի 30 մահեր
- 1916 մահեր
- Փարիզ քաղաքում մահացածներ
- Մոնպառնասի գերեզմանատանը թաղվածներ
- Ամերիկայի արվեստների և գիտությունների ակադեմիայի անդամներ
- Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամներ
- Նիդերլանդների արվեստի և գիտությունների թագավորական ակադեմիայի անդամներ
- Փարիզի բարձրագույն նորմալ դպրոցի շրջանավարտներ
- Պատվո լեգեոնի շքանշանի կոմանդորներ
- Գիտնականներ այբբենական կարգով
- Անձինք այբբենական կարգով
- Ֆրանսիացի եգիպտագետներ
- Ֆրանսիացի հնագետներ
- Ֆրանսիացի պատմաբաններ
- Բանահավաքներ
- Պատվո լեգեոնի շքանշանի ասպետներ
- Ֆրանսիացի արևելագետներ
- Ֆրանսիական ակադեմիայի անդամներ