Ժան Ֆրանսուա Շամպոլյոն
-
Անվան այլ կիրառումների համար տես՝ Շամպոլյոն
Ժան Ֆրանսուա Շամպոլյոն (1790 թ. դեկտեմբերի 24, Ֆիժակ, Ֆրանսիա - 1832 թ. մարտի 4, Փարիզ), ֆրանսիացի գիտնական, եգիպտագիտության հիմնադիրը։ Գրենոբլի (1807) և Ֆրանսիական (1830) ակադեմիաների անդամ, Պետերբուրգի ԳԱ պատվավոր անդամ (1826)։
Տիրապետել է մի շարք հին լեզուների, այդ թվում՝ եգիպտերենին և եբրայերենին։ Ուսումնառության տարիներից զբաղվել է Եգիպտոսի հնագիտական արժեքների ուսումնասիրությամբ։ 1814-ին լույս է ընծայել «Եգիպտոսը փարավոնների օրոք» գիրքը։ Երկար տարիներ նվիրել է Ռոզեթյան արձանագրության ընթերցմանը և 1822-ին շարադրել հին եգիպտական գրի վերծանման հիմնական սկզբունքները, որոշել նրա զարգացման հաջորդականությունը՝ հիերոգլիֆային, հիերատական, դեմոտական։
1828-30-ին ղեկավարել է Եգիպտոս ուղևորվող հնագիտական արշավախումբը, այնտեղ հավաքել և պատճենահանել է մեծ քանակությամբ տեքստեր, հուշարձաններ, պատկերներ, որոնք ետմահու լույս են տեսել «Եգիպտոսի և Նուբիայի հուշարձաններ» հրատարակությամբ։
1831-ից ղեկավարել է Կոլեժ դը Ֆրանսի՝ հատկապես իր համար բացված եգիպտագիտության ամբիոնը։ 1835-41-ին լույս է տեսել Շամպոլյոնի «Եգիպտերենի քերականություն», 1841 - 43-ին՝ «Եգիպտերենի բառարան և հիերոգլիֆային գիր» աշխատությունները։
Շամպոլյոնի երկերը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Precis du systeme hieroglyphique, P., 1824;
- Monuments de l’Egypte et la Nubie, v. 1 - 4, P., 1835-45
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Record #118746219 // Gemeinsame Normdatei Ստուգված է ապրիլի 9-ին 2014:
- ↑ 2,0 2,1 data.bnf.fr Ստուգված է հոկտեմբերի 10-ին 2015:
- ↑ Record #118746219 // Gemeinsame Normdatei Ստուգված է դեկտեմբերի 10-ին 2014:
- ↑ Record #118746219 // Gemeinsame Normdatei Ստուգված է դեկտեմբերի 30-ին 2014:
- ↑ http://www.astrotheme.com/astrology/Jean-Fran%C3%A7ois_Champollion
- ↑ http://www.nytimes.com/1999/08/29/travel/figeac-s-flair-for-the-egyptian.html
- ↑ http://www.thenational.ae/arts-culture/books/cracking-the-egyptian-code
- ↑ http://www.bbc.co.uk/pressoffice/pressreleases/stories/2005/10_october/17/egypt_champ.shtml
- ↑ Ֆրանսիայի քոլեջի պրոֆեսորների ցանկ
- ↑ http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11895998s Ստուգված է հոկտեմբերի 10-ին 2015:
|
||||||||||
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։  |
 |
Սա անձի մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։ |
