Ժան Ֆրանսուա Շամպոլյոն

Ժան Ֆրանսուա Շամպոլյոն; Jean-François Champollion
Ծնվել է	դեկտեմբերի 23, 1790; Ֆիլաժ, Ֆրանսիայի թագավորություն
Մահացել է	մարտի 4, 1832 (41 տարեկանում); Փարիզ, Հուլիսյան միապետություն; բնական պատճառով
Գերեզման	Պեր Լաշեզ
Քաղաքացիություն	Ֆրանսիայի թագավորություն; Առաջին ֆրանսիական կայսրություն
Մասնագիտություն	եգիպտագետ
Հաստատություն(ներ)	Կոլեժ դե Ֆրանս
Գործունեության ոլորտ	եգիպտական հիերոգլիֆներ
Անդամակցություն	Ասիական ընկերություն, Սուրբ Յոզեֆի շքանշան, Արձանագրությունների և բելետրիստիկայի ակադեմիա, Գերմանիայի հնագիտական ինստիտուտ, Նիդեռլանդական արվեստների և գիտությունների թագավորական ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա և Royal Swedish Academy of Letters, History and Antiquities
Ալմա մատեր	Գրենոբլի համալսարան, Կոլեժ դե Ֆրանս, Արևելյան լեզուների և քաղաքակրթությունների ազգային ինստիտուտ և լիցե Ստենդալ
Տիրապետում է լեզուներին	ֆրանսերեն
Գիտական ղեկավար	Antoine Isaac Silvestre de Sacy
Հայտնի աշակերտներ	Francesco Salvolini և Karl Richard Lepsius
Պարգևներ
	Jean-François Champollion Վիքիպահեստում

Անվան այլ կիրառումների համար տես՝ Շամպոլյոն

Ռոզեթյան արձանագրությունը, որի տեքստը Շամպոլյոնին հաջողվել է վերծանել

Ժան Ֆրանսուա Շամպոլյոն (1790 թ. դեկտեմբերի 24, Ֆիժակ, Ֆրանսիա - 1832 թ. մարտի 4, Փարիզ), ֆրանսիացի գիտնական, եգիպտագիտության հիմնադիրը։ Գրենոբլի (1807) և Ֆրանսիական (1830) ակադեմիաների անդամ, Պետերբուրգի ԳԱ պատվավոր անդամ (1826)։

Տիրապետել է մի շարք հին լեզուների, այդ թվում՝ եգիպտերենին և եբրայերենին։ Ուսումնառության տարիներից զբաղվել է Եգիպտոսի հնագիտական արժեքների ուսումնասիրությամբ։ 1814-ին լույս է ընծայել «Եգիպտոսը փարավոնների օրոք» գիրքը։ Երկար տարիներ նվիրել է Ռոզեթյան արձանագրության ընթերցմանը և 1822-ին շարադրել հին եգիպտական գրի վերծանման հիմնական սկզբունքները, որոշել նրա զարգացման հաջորդականությունը՝ հիերոգլիֆային, հիերատական, դեմոտական։

1828-30-ին ղեկավարել է Եգիպտոս ուղևորվող հնագիտական արշավախումբը, այնտեղ հավաքել և պատճենահանել է մեծ քանակությամբ տեքստեր, հուշարձաններ, պատկերներ, որոնք ետմահու լույս են տեսել «Եգիպտոսի և Նուբիայի հուշարձաններ» հրատարակությամբ։

1831-ից ղեկավարել է Կոլեժ դը Ֆրանսի՝ հատկապես իր համար բացված եգիպտագիտության ամբիոնը։ 1835-41-ին լույս է տեսել Շամպոլյոնի «Եգիպտերենի քերականություն», 1841 - 43-ին՝ «Եգիպտերենի բառարան և հիերոգլիֆային գիր» աշխատությունները։

Շամպոլյոնի երկերը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Precis du systeme hieroglyphique, P., 1824;
Monuments de l’Egypte et la Nubie, v. 1 - 4, P., 1835-45

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #118746219 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q20666306"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a>
↑ http://www.astrotheme.com/astrology/Jean-Fran%C3%A7ois_Champollion
↑ http://www.nytimes.com/1999/08/29/travel/figeac-s-flair-for-the-egyptian.html
↑ http://www.thenational.ae/arts-culture/books/cracking-the-egyptian-code
↑ http://www.bbc.co.uk/pressoffice/pressreleases/stories/2005/10_october/17/egypt_champ.shtml
↑ Ֆրանսիայի քոլեջի պրոֆեսորների ցանկ
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3253460"></a>
↑ http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11895998s

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։

Սա անձի մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։

[.3Cspan_class.3D.22wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q17152639_citetype_Q1172284.22_data-entity-id.3D.22Q36578.22.3E.3Ci_class.3D.22wef_low_priority_links.22.3E.5B.5B:.D4.B3.D5.A5.D6.80.D5.B4.D5.A1.D5.B6.D5.AB.D5.A1.D5.B5.D5.AB_.D5.A1.D5.A6.D5.A3.D5.A1.D5.B5.D5.AB.D5.B6_.D5.A3.D6.80.D5.A1.D5.A4.D5.A1.D6.80.D5.A1.D5.B6.7CGerman_National_Library.5D.5D.2C_.5B.5B:.D4.B2.D5.A5.D5.BC.D5.AC.D5.AB.D5.B6.D5.AB_.D5.BA.D5.A5.D5.BF.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6_.D5.A3.D6.80.D5.A1.D5.A4.D5.A1.D6.80.D5.A1.D5.B6.7CBerlin_State_Library.5D.5D.2C_.5B.5B:en:Bavarian_State_Library.7CBavarian_State_Library.5D.5D_et_al..3C.2Fi.3E_.5Bhttp:.2F.2Fd-nb.info.2Fgnd.2F118746219.2F_Record_.23118746219.5D_.2F.2F_Gemeinsame_Normdatei.3Cspan_class.3D.22wef_low_priority_links.22.3E_.E2.80.94_2012.E2.80.942016..3C.2Fspan.3E.3C.2Fspan.3E.3Cdiv_style.3D.22display:none.22.3E.3Ca_href.3D.22https:.2F.2Fwikidata.org.2Fwiki.2FTrack:Q27302.22.3E.3C.2Fa.3E.3Ca_href.3D.22https:.2F.2Fwikidata.org.2Fwiki.2FTrack:Q304037.22.3E.3C.2Fa.3E.3Ca_href.3D.22https:.2F.2Fwikidata.org.2Fwiki.2FTrack:Q256507.22.3E.3C.2Fa.3E.3Ca_href.3D.22https:.2F.2Fwikidata.org.2Fwiki.2FTrack:Q170109.22.3E.3C.2Fa.3E.3Ca_href.3D.22https:.2F.2Fwikidata.org.2Fwiki.2FTrack:Q36578.22.3E.3C.2Fa.3E.3C.2Fdiv.3E-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #118746219 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[.3Cspan_class.3D.22wikidata_cite_citetype_Q35127_citetype_Q8513_citetype_Q27031827.22_data-entity-id.3D.22Q20666306.22.3E.5Bhttp:.2F.2Fdata.bnf.fr.2Fark:.2F12148.2Fcb11895998s_data.bnf.fr.5D:_.D5.BF.D5.BE.D5.B5.D5.A1.D5.AC.D5.B6.D5.A5.D6.80.D5.AB_.D5.A2.D5.A1.D6.81_.D5.B7.D5.BF.D5.A5.D5.B4.D5.A1.D6.80.D5.A1.D5.B6.3Cspan_class.3D.22wef_low_priority_links.22.3E_.E2.80.94_2011..3C.2Fspan.3E.3C.2Fspan.3E.3Cdiv_style.3D.22display:none.22.3E.3Ca_href.3D.22https:.2F.2Fwikidata.org.2Fwiki.2FTrack:Q20666306.22.3E.3C.2Fa.3E.3Ca_href.3D.22https:.2F.2Fwikidata.org.2Fwiki.2FTrack:Q54837.22.3E.3C.2Fa.3E.3C.2Fdiv.3E-2] 2,0 ^2,1 data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q20666306"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a>

[.5Bhttp:.2F.2Fwww.astrotheme.com.2Fastrology.2FJean-Fran.25C3.25A7ois_Champollion_http:.2F.2Fwww.astrotheme.com.2Fastrology.2FJean-Fran.25C3.25A7ois_Champollion.5D.3Cspan_class.3D.22wef_low_priority_links.22.3E.3C.2Fspan.3E.3Cdiv_style.3D.22display:none.22.3E.3C.2Fdiv.3E-3] ttp://www.astrotheme.com/astrology/Jean-Fran%C3%A7ois_Champollion

[.5Bhttp:.2F.2Fwww.nytimes.com.2F1999.2F08.2F29.2Ftravel.2Ffigeac-s-flair-for-the-egyptian.html_http:.2F.2Fwww.nytimes.com.2F1999.2F08.2F29.2Ftravel.2Ffigeac-s-flair-for-the-egyptian.html.5D.3Cspan_class.3D.22wef_low_priority_links.22.3E.3C.2Fspan.3E.3Cdiv_style.3D.22display:none.22.3E.3C.2Fdiv.3E-4] ttp://www.nytimes.com/1999/08/29/travel/figeac-s-flair-for-the-egyptian.html

[.5Bhttp:.2F.2Fwww.thenational.ae.2Farts-culture.2Fbooks.2Fcracking-the-egyptian-code_http:.2F.2Fwww.thenational.ae.2Farts-culture.2Fbooks.2Fcracking-the-egyptian-code.5D.3Cspan_class.3D.22wef_low_priority_links.22.3E.3C.2Fspan.3E.3Cdiv_style.3D.22display:none.22.3E.3C.2Fdiv.3E-5] ttp://www.thenational.ae/arts-culture/books/cracking-the-egyptian-code

[.5Bhttp:.2F.2Fwww.bbc.co.uk.2Fpressoffice.2Fpressreleases.2Fstories.2F2005.2F10_october.2F17.2Fegypt_champ.shtml_http:.2F.2Fwww.bbc.co.uk.2Fpressoffice.2Fpressreleases.2Fstories.2F2005.2F10_october.2F17.2Fegypt_champ.shtml.5D.3Cspan_class.3D.22wef_low_priority_links.22.3E.3C.2Fspan.3E.3Cdiv_style.3D.22display:none.22.3E.3C.2Fdiv.3E-6] ttp://www.bbc.co.uk/pressoffice/pressreleases/stories/2005/10_october/17/egypt_champ.shtml

[.3Cspan_class.3D.22wikidata_cite_citetype_Q13406463.22_data-entity-id.3D.22Q3253460.22.3E.5Bhttp:.2F.2Fwww.college-de-france.fr.2Fmedia.2Fchaires-et-professeurs.2FUPL4953952915996097727_LISTE_DES_PROFESSEURS.pdf_.D5.96.D6.80.D5.A1.D5.B6.D5.BD.D5.AB.D5.A1.D5.B5.D5.AB_.D6.84.D5.B8.D5.AC.D5.A5.D5.BB.D5.AB_.D5.BA.D6.80.D5.B8.D6.86.D5.A5.D5.BD.D5.B8.D6.80.D5.B6.D5.A5.D6.80.D5.AB_.D6.81.D5.A1.D5.B6.D5.AF.5D.3Cspan_class.3D.22wef_low_priority_links.22.3E.3C.2Fspan.3E.3C.2Fspan.3E.3Cdiv_style.3D.22display:none.22.3E.3Ca_href.3D.22https:.2F.2Fwikidata.org.2Fwiki.2FTrack:Q3253460.22.3E.3C.2Fa.3E.3C.2Fdiv.3E-7] Ֆրանսիայի քոլեջի պրոֆեսորների ցանկ
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q3253460"></a>

[.5Bhttp:.2F.2Fdata.bnf.fr.2Fark:.2F12148.2Fcb11895998s_http:.2F.2Fdata.bnf.fr.2Fark:.2F12148.2Fcb11895998s.5D.3Cspan_class.3D.22wef_low_priority_links.22.3E.3C.2Fspan.3E.3Cdiv_style.3D.22display:none.22.3E.3C.2Fdiv.3E-8] ttp://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11895998s

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Ժան Ֆրանսուա Շամպոլյոն

Շամպոլյոնի երկերը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նավարկման ցանկ

Անձնական գործիքներ

Անվանատարածքներ

Տարբերակներ

Դիտումները

Ավելին

Որոնել

Նավարկում

Մասնակցել

Գործիքներ

Տպել/արտահանել

Այլ նախագծերում

Այլ լեզուներով

Ժան Ֆրանսուա Շամպոլյոն Jean-François Champollion

Ծնվել է	դեկտեմբերի 23, 1790^[1]^[2] Ֆիլաժ, Ֆրանսիայի թագավորություն^[1]
Մահացել է	մարտի 4, 1832^[1]^[2] (41 տարեկանում) Փարիզ, Հուլիսյան միապետություն^[1]^[3]^[4]^[5] բնական պատճառով
Գերեզման	Պեր Լաշեզ
Քաղաքացիություն	Ֆրանսիայի թագավորություն^[6] Առաջին ֆրանսիական կայսրություն
Մասնագիտություն	եգիպտագետ
Հաստատություն(ներ)	Կոլեժ դե Ֆրանս^[7]
Գործունեության ոլորտ	եգիպտական հիերոգլիֆներ
Անդամակցություն	Ասիական ընկերություն, Սուրբ Յոզեֆի շքանշան, Արձանագրությունների և բելետրիստիկայի ակադեմիա, Գերմանիայի հնագիտական ինստիտուտ, Նիդեռլանդական արվեստների և գիտությունների թագավորական ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա և Royal Swedish Academy of Letters, History and Antiquities
Ալմա մատեր	Գրենոբլի համալսարան, Կոլեժ դե Ֆրանս, Արևելյան լեզուների և քաղաքակրթությունների ազգային ինստիտուտ և լիցե Ստենդալ
Տիրապետում է լեզուներին	ֆրանսերեն^[8]
Գիտական ղեկավար	Antoine Isaac Silvestre de Sacy
Հայտնի աշակերտներ	Francesco Salvolini և Karl Richard Lepsius
Պարգևներ
Jean-François Champollion Վիքիպահեստում