Ավե Մարիա (Բախ/Գունո)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ավե Մարիա
լատին․՝ Ave Maria
Ձևերաժշտական գործ/ստեղծագործություն
ԿոմպոզիտորՇառլ Գունո
Սյուժեի աղբյուրPrelude and Fugue in C major, BWV 846? և Սրբուհի Մարիամ

«Ավե Մարիա» (լատին․՝ Ave Maria՝ Ցնծա՛, Մարիամ) «Ավե Մարիա» աղոթքի հանրաճանաչ և շատ ձայնագրված տարբերակն է, որն ի սկզբանե հրապարակվել է 1853 թվականին որպես «Méditation sur le Premier Prélude de Piano de S. Bach»[1]։ Ստեղծագործության հիմքում ընկած է ֆրանսիացի ռոմանտիկ կոմպոզիտոր Շառլ Գունոյի մեղեդին, որը նա գրել է Բախի Պրելյուդ համար 1-ին, դո մաժոր BWV 846 նախերգանքից, միայն մի փոքր փոփոխված տարբերակի վրա և իր 1722 թվականի «Լավ տեմպերացված կլավիր» առաջին գրքից։ 1853 թվականի հրատարակությունն ունի ֆրանսերեն տեքստ, բայց դա 1859 թվականի լատիներեն տարբերակն է «Ave Maria»-ից, որը հայտնի դարձավ։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գունոն իմպրովիզացրել է մեղեդին, իսկ նրա ապագա սկեսրայր Պիեռ-Ժոզեֆ-Գիյոմ Ցիմերմանը արտագրել է իմպրովիզացիան և 1853 թվականին ջութակի (կամ թավջութակի), դաշնամուրով և ֆիսհարմոնով մշակում է կատարել։ Նույն թվականին այն երևան է եկել Ալֆոնս դը Լամարթինի «Le livre de la vie» («Կյանքի գիրքը») բանաստեղծության խոսքերով[2][3]։ 1859 թվականին Ժակ-Լեոպոլդ Հոյգելը հրապարակել է մի տարբերակ՝ ծանոթ լատիներեն տեքստով։ Գունոդի օգտագործած Բախի նախերգանքի տարբերակը ներառում է «Շվենկեի չափումը» (մ.23), որն իբր ավելացրել է Քրիստիան Ֆրիդրիխ Գոտլիբ Շվենկեն՝ փորձելով ուղղել այն, ինչ նա կամ մեկ ուրիշը սխալմամբ համարել է «սխալ»[4]։

Շուբերտի «Ավե Մարիա»-ի կողքին Բախ/Գունոդ «Ավե Մարիա»-ն դարձել է հուղարկավորությունների, հարսանյաց արարողությունների ժամանակ հնչող մնայուն ստեղծագործություն։ Կան բազմաթիվ տարբեր գործիքային վերադաշնակումներ, այդ թվում՝ ջութակի և կիթառի, լարային քառյակի, դաշնամուրի (մենակատար), թավջութակի և նույնիսկ տրոմբոնների կատարմամբ։ Օպերային երգիչներ, ինչպիսիք են Նելլի Մելբան, Ֆրանկո Կորելլին և Լուչանո Պավարոտտին, ինչպես նաև երգչախմբերը՝ քսաներորդ դարում հարյուրավոր անգամներ ձայնագրել են այն։

Ավելի ուշ, Գունոն իր կարիերայի ընթացքում ստեղծել է Ave Maria-ի չորս մասից բաղկացած SATB երգչախմբի համար տարբերակը։

Կոմպոզիցիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

(աուդիո)
(աուդիո)
[[:Պատկեր:{{{Ֆայլի անվանում}}}|{{{Անվանում}}}]]
[[Պատկեր:{{{Ֆայլի անվանում}}}|180px|noicon]]

Գունոն աշխատանքը հիմնել է Բախի նախերգանքի վրա, որը ակորդների ներդաշնակության ուսումնասիրություն է։ Նա օգտագործել է առաջին չորս չափերը նախերգանքի համար՝ կրկնելով դրանք ձայնի առաջին մուտքի համար։ Նա օգտագործել է Բախի կոմպոզիցիան՝ օրիգինալ 22-ից հետո ներդրված չափով տարբերակում, այսպես կոչված, «Schwencke-measure», որն այն ժամանակ տարածված էր։ Այս չափով ձայնն ունի կրկնվող արտահայտիչ «Մարիա»։ Նա ավելացրել է տեմպերի արտահայտիչ նշաններ, Moderato, ոտնակով գծանշումներ դաշնակահարի համար և դինամիկ գծանշումներ։

Ձայնագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ալեսանդրո Մորեշկին՝ վերջին կաստրատ երգիչներից մեկը, կատարել է «Ավե Մարիա» և մի քանի այլ ստեղծագործություններ «Gramophone & Typewriter Company»-ի համար 1900-ականների սկզբին։

Նոան (Աչինոամ Նինի) 1994 թվականին Վատիկանում կատարել է իր սեփական երգերը՝ ուղղված «Ավե Մարիա»-ին, Հռոմի Պապ Հովհաննես Պողոս II-ի համար[5]։

2003 թվականին «Erasure synthpop» դուետը կատարել է երգի քավր, որը թողարկվեց իրենց «Solsbury Hill» սինգլի համար[6]։

2017 թվականի «Ոսկյա արմավենու ճյուղի» հաղթող շվեդական «Քառակուսի» ֆիլմում, որպես գլխավոր թեմա օգտագործվել է Յո-Յո Մա և Բոբի Մաքֆերինի կատարումը[7]։

Հատվածը նաև ցուցադրվում է Դիսնեյի «Սուրբ Ծննդյան պատմության» ժամանակ։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «[Méditation sur le 1er prélude de piano de S. Bach. CG 89a». Bibliothèque nationale de France Catalogue Général. Bibliothèque nationale de France. Վերցված է 2022 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
  2. «La musique religieuse de Charles Gounod». Musica et memoria (ֆրանսերեն). Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
  3. «Score: Gounod Bach». Gallica. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
  4. Barber, Elinore (1970). «Questions to the editor». Bach. 1 (1): 19–22. JSTOR 41639775.
  5. «Noa performs Ave Maria at Vatican City with Pope John Paul II (1994) | Performing for Pope John Paul II in the Vatican all those years ago, the first Jews to ever do so, was a life-changing moment for Gil Dor and myself.... | By Noa (Achinoam Nini)», Facebook (անգլերեն), Վերցված է 2023-12-29-ին
  6. «Erasure - Solsbury Hill Album Reviews, Songs & More», AllMusic.com (անգլերեն), Վերցված է 2023-12-29-ին
  7. «Yo-Yo Ma Songs, Albums, Reviews, Bio & More». AllMusic (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ դեկտեմբերի 29-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ավե Մարիա (Բախ/Գունո)» հոդվածին։