Ամբողջագիր
Արտաքին տեսք
Ամբողջագիր (հուն․՝ παν γράμμα, pan gramma «բոլոր տառերը»), կարճ գրվածք, որը պարունակում է այբուբենի բոլոր կամ գրեթե բոլոր տառերը՝ հնարավորության չափով առանց դրանց կրկնությունների։
Կիրառություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ամբողջագրերը կիրառվում են համակարգչային տառատեսակների ներկայացման համար, հաղորդալարերի միջոցով գրվածքի փոխանցման ստուգման համար, տպիչ մեքենաների փորձարկման համար և ծածկագրության մեջ[1]։
Ճապոներենում «Իրոխա» ամբողջագիրը կիրառվում է որպես այբբենական շարվածքի համարժեքներից մեկը[2] 11-րդ դարից սկսած։
Կատարյալ ամբողջագիր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ամբողջագիրը կոչվում է կատարյալ եթե այբուբենի բոլոր տառերը հանդիպում են մեկ և միյան մեկ անգամ։ Կատարյալ ամբողջագիրը կարելի է համարել այբուբենի անագրամա։
Ամբողջագրեր տարբեր լեզուներում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Հայերեն՝
- Բել դղյակի ձախ ժամն օֆ ազգությանը ցպահանջ չճշտած վնաս էր և փառք։
- Չին ֆիզիկոսը օճառաջուր ցողելով բժշկում է հայ գնդապետի փքված ձախ թևը։
- Ադրբեջաներեն՝
- Zəfər, jaketini də, papağını da götür, bu axşam hava çox soyuq olacaq.
- Անգլերեն՝
- The quick brown fox jumps over the lazy dog.
- Jackdaws love my big sphinx of quartz.
- The five boxing wizards jump quickly.
- Բուլղարերեն՝
Ах, чудна българска земьо, полюшквай цъфтящи жита. - Բելառուսերեն՝
- У Іўі худы жвавы чорт у зялёнай камізэльцы пабег пад’есці фаршу з юшкай.
- Я жорстка заб’ю проста ў сэрца гэты расквечаны профіль, што ходзіць ля маёй хаты.
- У рудога вераб’я ў сховішчы пад фатэлем ляжаць нейкія гаючыя зёлкі.
- Գերմաներեն՝
- Zwölf große Boxkämpfer jagen Viktor quer über den Sylter Deich.
- Falsches Üben von Xylophonmusik quält jeden größeren Zwerg.
- «Fix, Schwyz!» quäkt Jürgen blöd vom Paß. (Հին ուղղագրությամբ, մինչև 1996 թվականի բարենորոգության)
- Էսպերանտո՝
- Laŭ Ludoviko Zamenhof bongustas freŝa ĉeĥa manĝaĵo kun spicoj.
- Gajecvoĉa fuŝmuĝaĵo de knabĥoro haltpaŭzis.
- Իռլանդերեն՝
- Chuaigh bé mhórshách le dlúthspád fíorfhinn trí hata mo dhea-phorcáin bhig.
- Իսպաներեն՝
- Quiere la boca exhausta vid, kiwi, piña y fugaz jamón.
- Fabio me exige, sin tapujos, que añada cerveza al whisky.
- Jovencillo emponzoñado de whisky, ¡qué figurota exhibe!
- David exige plazo fijo para el embarque de truchas y niños New York.
- La cigüeña tocaba cada vez mejor el saxofón y el búho pedía kiwi y queso.
- El jefe buscó el éxtasis en un imprevisto baño de whisky y gozó como un duque
- Exhíbanse politiquillos zafios, con orejas kilométricas y uñas de gavilán.
- El cadáver de Wamba, rey godo de España, fue exhumado y trasladado en una caja de zinc que pesó un kilo.
- El pingüino Wenceslao hizo kilómetros bajo exhaustiva lluvia y frío, añoraba a su querido cachorro.
- El veloz murciélago hindú comía feliz cardillo y kiwi.
- La cigüeña tocaba el saxofón detrás del palenque de paja.
- Իտալերեն՝
- Pranzo d’acqua fa volti sghembi
- Quel fez sghembo copre davanti
- Pochi sforzan quel gambo di vite
- Qualche vago ione tipo zolfo, bromo, sodio
- Իտալերեն այբուբենը չի պարունակում լատիներենի j, k, w, x, y տառերը, սակայն դրանք կարող են առկա լինել փոխառություններում։ Այդ դեպքի համար կա հետևյալ ամբողջագիրը՝
- Quel vituperabile xenofobo zelante assaggia il whisky ed esclama: alleluja!
- Լատիներեն՝
- Gaza frequens Lybicum duxit Karthago triumphum
- Լատիշերեն՝
- Glāžšķūņa rūķīši dzērumā čiepj Baha koncertflīģeļu vākus.
- Ķieģeļu cepējs Edgars Buls fraku un hūti žāvē uz čīkstošām eņģēm.
- Četri psihi faķīri vēlu vakarā zāģēja guļbūvei durvis, fonā šņācot mežam.
- Լոժբաներեն
- .o'i mu xagji sofybakni cu zvati le purdi
- Լեհերեն՝
- Pchnąć w tę łódź jeża lub ośm skrzyń fig.
- Pójdźże, kiń tę chmurność w głąb flaszy!
- Mężny bądź, chroń pułk twój i sześć flag.
- Ռուսերեն՝
- Съешь же ещё этих мягких французских булок да выпей чаю.
- Կորեերեն՝
- 키스의 고유조건은 입술끼리 만나야 하고 특별한 기술은 필요치 않다.
- Հունարեն՝
Τάχιστη αλώπηξ βαφής ψημένη γη, δρασκελίζει υπέρ νωθρού κυνός- Γαζίες καὶ μυρτιὲς δὲν θὰ βρῶ πιὰ στὸ χρυσαφὶ ξέφωτο
- Ξεσκεπάζω τὴν ψυχοφθόρα βδελυγμία.
- Ζαφείρι δέξου πάγκαλο, βαθῶν ψυχῆς τὸ σῆμα.
- Ճապոներեն՝
«Իրոխա», բանաստեղծության ամբողջ գրվածքը՝ いろはにほへと ちりぬるを わかよたれそ つねならむ うゐのおくやま けふこえて あさきゆめみし ゑひもせす. - Չեխերեն՝
- Příliš žluťoučký kůň úpěl ďábelské ódy.
- Ուկրաիներեն՝
- Чуєш їх, доцю, га? Кумедна ж ти, прощайся без ґольфів!
- Єхидна, ґава, їжак ще й шиплячі плазуни бігцем форсують Янцзи.
- Жебракують філософи при ґанку церкви в Гадячі, ще й шатро їхнє п’яне знаємо.
- Гей, хлопці, не вспію — на ґанку ваша файна їжа знищується бурундучком.
- Хвацький юшковар Філіп щодня на ґанку готує сім’ї вечерю з жаб.
- На подушечці форми любої є й ґудзик щоб пір’я геть жовте сховати.
- У ґазди є ж бо гевеї, які шиють прості килими, наче хащі фацелій.
- З’їв аґрусу — та ягода цілюща б’є жах інфекцій шипучим «ь».
- Файкою пихкаючи, щаслива ґаво — мандруєш, зібгані цвяхи стеж!
- Щурячий бугай із їжаком-харцизом в’ючись підписали ґешефт у єнах.
- Фабрикуймо гідність, лящім їжею, ґав хапаймо, з’єднавці чаш!
- Глянь (!): що ж є шрифт, цей «спазм» — ґід букв? Юч їх.
- Їхав єдиний москаль. Чув, що віз царю жезл, п’ять шуб і гофр.
- Юнкерський джинґл, що при безхліб’ї чує фашист, це ловця гімн.
- Грішний джиґіт, що хотів у Францію, позбувався цієї думки з’їдаючи трюфель.
- Безпігментний шлейф інжектора здається очищався від корозії в Цюриху.
- В Бахчисараї фельд’єґер зумів одягнути ящірці жовтий капюшон!
- Ֆրանսերեն՝
- Portez ce vieux whisky au juge blond qui fume.
- Dès Noël où un zéphyr haï me vêt de glaçons würmiens je dîne d’exquis rôtis de bœuf au kir à l’aÿ d’âge mûr & cætera !
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Youssef Bassil. A Text Steganography Method Using Pangram and Image Mediums. // eprint arXiv:1212.2908.
- ↑ Е. С. Штейнер. Аура азбуки: кириллическое «глаголь: добро есть» и японское «красота увяла вся». // Культура и искусство. — 2011. — № 2.
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Grant, Jeff. An Unabbreviated 26-Letter Pangram. // Word Ways: Vol. 21: Iss. 4, Article 7. 1988. (անգլերեն)
- Eckler, A. Ross. Pangram Variations. // Word Ճանապարհ 10.1 (1977): 17. (անգլերեն)
- Brooke, Maxey. Pangrams. Word Ways 20.2 (1987): 11. (անգլերեն)