Աիդա Բոյաջյան

Աիդա Բոյաջյան
Ծնվել է	դեկտեմբերի 16, 1932
Ծննդավայր	Կահիրե, Եգիպտոս
Վախճանվել է	2019
Քաղաքացիություն	Հայաստան
Կրթություն	Փանոս Թերլեմեզյանի անվան գեղարվեստի պետական քոլեջ և Երևանի պետական գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտ
Մասնագիտություն	նկարչուհի
Անդամակցություն	Հայաստանի նկարիչների միություն

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Բոյաջյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Աիդա Միհրանի Բոյաջյան (դեկտեմբերի 16, 1932(1932-12-16), Կահիրե, Եգիպտոս - 2019), հայ նկարչուհի։

Կենսագրություն

Աիդա Բոյաջյանը ծնվել է Կահիրեում (Եգիպտոս) 1932 թվականին բժշկի ընտանիքում։ Չորս տարեկանից հաճախել է Մայրապետների ֆրանսիական կաթոլիկ դպրոցը։

1946 թվականին Եգիպտոսում հաճախել է հայ հայտնի նկարիչ Աշոտ Զորյանի նկարչական դասերին։ Եգիպտոսում լույս տեսնող «Ալի-բաբա» մանկական շաբաթաթերթի համար կատարել է ծաղրանկարներ։ 1947 թվականին ընտանիքով հայրենադարձել է Հայաստան։ Նույն թվականին ընդունվել է Երևանի Կրուպսկայայի անվան հանրակրթական դպրոցի 8-րդ դասարան և համատեղ հաճախել պիոներպալատի գեղանկարչական բաժինը։ 1947 թվականին պիոներ պալատում բացված նրա աշխատանքների անհատական ցուցահանդեսին ներկա է գտնվել հայտնի նկարիչ Հակոբ Կոջոյանը, որի խորհրդով Աիդա Բոյաջյանն ընդունվել է Երևանի Փանոս Թերլեմեզյանի անվան գեղարվեստի ուսումնարան` միանգամից 2-րդ կուրս, առանց քննություններ հանձնելու (Մկրտիչ Քամալյանի և Ցոլակ Ազիզյանի դասարան)։ 1952 թվականին ավարտել է ուսումնարանը գերազանցության դիպլոմով, այնուհետև սովորել է Երևանի գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտում (պրոֆեսոր Արա Բեքարյանի դասարան), որտեղ ուսման վեց տարիների ընթացքում գերազանց ուսման համար ստացել է «Գրիբոյեդովի անվան կրթաթոշակ», որի շնորհիվ ինստիտուտի կողմից ամեն տարի ուղարկվել է Մոսկվա և Լենինգրադ ռուսական և համաշխարհային գեղարվեստական գլուխգործոցները ուսումնասիրելու համար։

1957 թվականին ինստիտուտը նրան ուղեգիր է հատկացրել «Երիտասարդության և ուսանողության համաշխարհային 6-րդ փառատոնին» մասնակցելու համար։

1959 թվականից նախկին ԽՍՀՄ և Հայաստանի նկարիչների միության անդամ է։

Ստեղծագործական գործունեություն

Բացի գեղանկարչական գործերից Աիդա Բոյաջյանը զբաղվել է նաև գրաֆիկայով։ Ունի մոտ հարյուր նկարազարդած գրքեր Հայաստանի և Սփյուռքի պատվերներով։

Զբաղվել է նաև էքսլիբրիսներով, որոնք ցուցադրվել են Հայաստանում և արտերկրում։

1957 թվականից (դեռ ուսման տարիներից) մասնակցել է հանրապետական, միութենական և արտերկրում կազմակերպված ցուցահանդեսներին։

Նրա աշխատանքներն արժանացել են բազմաթիվ դիպլոմների։

1979 թվականին մանկական համաշխարհային տարվա կապակցությամբ հայտարարված գրքի ձևավորման մրցույթում արժանացել է միակ մրցանակին՝ Աթաբեկ Խնկոյանի «Լուսին, լուսին, լուսերես» մանկական գրքի ձևավորման համար։ Նրա էքսլիբրիսները ցուցադրվել են Լեհաստանում, Չեխոսլովակիայում և այլուր։

Աիդա Բոյաջյանի գործերը գտնվում են Հայաստանի ազգային պատկերասրահում^[1], Ֆրանսիայում, Լիբանանում, Եգիպտոսում, Սիրիայում, Կանադայում, ԱՄՆ-ում, (Նյու Յորք, Բոստոն, Լոս Անջելես, Ֆիլադելֆիա, Փասադենա)^[2]։

Ծանոթագրություններ

↑ «Աիդա Բոյաջյանի ստեղծագործությունները Հայաստանի ազգային պատկերասրահում». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2014 թ․ հուլիսի 29-ին.
↑ Biographischer Index Rußlands und der Sowjetunion (ռուսերեն). Walter de Gruyter. 2011 թ․ հոկտեմբերի 31. ISBN 9783110933369.

Գրականություն

«KROUNK» ամսագիր N 4 (Երևան, 1987)։
Գերմանական էնցիկլոպեդիկ բառարանում` «SAUR,ALLGEMEINES KUNSTLER-LEXIKON Die Bildenden Kunstler aller Zeiten und Volker», band 13 BORDALESO-BRAUN, K.G.Saur, (Munchen-Leipzig, 1996).
Հայաստանի նկարիչների միության «Ժամանակակից կերպարվեստ» կատալոգ, (Երևան, 2002)։
Հայաստանի նկարիչների միության «Հայկական գրաֆիկա» կատալոգ, (Երևան, 2003)։
«Եգիպտահայ վարժարանների աշակերտների համաշխարհային հավաք» հուշամատյան, (Երևան, 2003)։
Հայաստանի ազգային պատկերասրահի կատալոգ, «Դիմանկարը հայկական գրաֆիկայում», ցուցահանդեսի կատալոգ (Երևան, 2004)։
Հայաստանի նկարիչների միության, «Գրաֆիկա. Քանդակ» կատալոգ, (Երևան, 2004)։
Արվեստաբան Արմեն Սաթյանի «Անհատականության և ստեղծագործական փնտրումներ» գրքում զետեղված է Աիդա Բոյաջյանի կենսագրությունը և աշխատանքների լուսանկարները (ռուսերեն), (Երևան, 2006)։
Հայաստանի նկարիչների միության 75-ամյակին նվիրված կատալոգ (Երևան, 2007)։
Համաշխարհային հայկական կոնգրեսի, Ռուսաստանի հայերի միության, ՀՀ սփյուռքի նախարարության, Հայաստանի նկարիչների միության կազմած «Հայոց ցեղասպանության 95-րդ տարելիցին նվիրված ցուցահանդես, մրցույթ» կատալոգ (Երևան, 2010)։
Հայաստանի նկարիչների միության «Գրաֆիկա. քանդակ» կատալոգ (Երևան, 2010)։
«Հայուհիներ» հանրագիտարանի 2-րդ հատոր, Ամարաս (Երևան, 2011)
Հայաստանի նկարիչների միության 80-ամյակին նվիրված կատալոգ (Երևան, 2012)։

[1] «Աիդա Բոյաջյանի ստեղծագործությունները Հայաստանի ազգային պատկերասրահում». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2014 թ․ հուլիսի 29-ին.

[2] Biographischer Index Rußlands und der Sowjetunion (ռուսերեն). Walter de Gruyter. 2011 թ․ հոկտեմբերի 31. ISBN 9783110933369.

[1]

[2]