Մարդկանց անվամբ կոչված քիմիական տարրերի ցանկ

Այս ցանկում ներառված են քիմիական տարրեր, որոնք կոչվել են մարդկանց անվամբ։ Հայտնի 118 քիմիական տարրերից 19-ը կապված են 20 անձանց անվան հետ։ Տարրերից 15-ը կոչվել են 16 գիտնականների պատվին (կյուրիումը կոչվել է Մարի Կյուրիի և Պիեռ Կյուրիի պատվին)։ Չորս այլ տարրերի անվանումը կապված է ոչ գիտնականների հետ։ Այս տարրերից գադոլինիումը և սամարիումը հանդիպում են բնության մեջ, մնացածը սինթետիկ տարրեր են։

Ցանկ

Այս 19 տարրերը կապված են մարդկանց անունների հետ։ Գլեն Սիբորգը և Յուրի Հովհաննիսյանը ողջ էին, երբ համապատասխան տարրը կոչվել է իրենց պատվին։ Ալբերտ Այնշտայնի և Էնրիկո Ֆերմիի պատվին տարրերի առաջարկը արվել է, երբ նրանք ողջ էին, սակայն մահացել են նախքան անվան պաշտոնական հաստատումը։

Տարրերից չորսը կոչվել են ոչ գիտնականների անվամբ անուղղակի ձևով, ոչ թե իրենց պատվին. սամարիումը կոչվել է սամարսկիտ միներալի անվամբ, ամերիցիում, բերկլիում և լիվերմորիում տարրեը կոչվել են տեղանունների անվամբ, որոնք իրենց հերթին կոչվել են անձանց պատվին։

Տարր				Անձինք
Z	Անուն	Նշան	Հայնաբերում	Անուն	Մասնագիտություն	Ծնունդ-մահ	Ազգություն
062 62	Սամարիում	Sm	1879	Վասիլի Սամարսկի-Բիխովեց	Հանքարդյունաբերության ինժեներ	1803–1870	Ռուս
064 64	Գադոլինիում	Gd	1886	Յոհան Գադոլին	Գիտնական	1760–1852	Ֆին
095 95	Ամերիցիում	Am	1944	Ամերիգո Վեսպուչի	Հետազոտող	1454–1512	Իտալացի
096 96	Կյուրիում	Cm	1944	Մարի Կյուրի	Գիտնական	1867–1934	Լեհ–ֆրանսիացի
				Պիեռ Կյուրի	Գիտնական	1859–1906	Ֆրանսիացի
097 97	Բերկլիում	Bk	1949	Ջորջ Բերկլի	Փիլիսոփա	1685–1753	Իռլանդացի
099 99	Էյնշտեյնիում	Es	1952	Ալբերտ Այնշտայն	Գիտնական	1879–1955	Գերմանացի–շվեյցարացի
100	Ֆերմիում	Fm	1953	Էնրիկո Ֆերմի	Գիտնական	1901–1954	Իտալացի–ամերիկացի
101	Մենդելեևիում	Md	1955	Դմիտրի Մենդելեև	Գիտնական	1834–1907	Ռուս
102	Նոբելիում	No	1966	Ալֆրեդ Նոբել	Գիտնական	1833–1896	Շվեդ
103	Լոուրենսիում	Lr	1961	Էռնեստ Լոուրենս	Գիտնական	1901–1958	Ամերիկացի
104	Ռեզերֆորդիում	Rf	1969	Էռնեստ Ռեզերֆորդ	Գիտնական	1871–1937	Նորզելանդացի
106	Սիբորգիում	Sg	1974	Գլեն Սիբորգ	Գիտնական	1912–1999	Ամերիկացի
107	Բորիում	Bh	1981	Նիլս Բոր	Գիտնական	1885–1962	Դանիացի
109	Մայտներիում	Mt	1982	Լիզա Մեյտներ	Գիտնական	1878–1968	Ավստրիացի–շվեդ
111	Ռենտգենիում	Rg	1994	Վիլհելմ Ռենտգեն	Գիտնական	1845–1923	գերմանացի
112	Կոպեռնիցիում	Cn	1996	Նիկոլայ Կոպեռնիկոս	Գիտնական	1473–1543	Լեհ–գերմանացի
114	Ֆլերովիում	Fl	1999	Գեորգի Ֆլերով	Գիտնական	1913–1990	Ռուս
116	Լիվերմորիում	Lv	2000	Ռոբերտ Լիվերմոր	Հեղատեր	1799–1858	Անգլիացի–մեքսիկացի
118	Օգանեսոն	Og	2002	Յուրի Հովհաննիսյան	Գիտնական	1933–	Ռուս-հայ

Տես նաև

• Քիմիական տարրերի անվանումների ստուգաբանություն
• Քիմիական տարրերի ցանկ