Իտալիայի տնտեսություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Իտալիայի տնտեսություն
Միլան, Իտալիայի ֆինանսական կենտրոն
ԱրժույթԵվրո (EUR, €)
Ամրագրված փոխարժեքԿամպիոնե դ’Իտալիա - Շվեյցարական ֆրանկ
Ֆիսկալ տարիՀունվարի 1 - դեկտեմբերի 31
Առևտրային կազմակերպություններԵՄ, ԱՀԿ, ՏՀԶԿ, ԻՆԱԲ
Վիճակագրություն
ԲնակչությունDecrease 60,359,546 (Հունվարի 1 2019, նախնական)[1]
ՀՆԱ
  • Decrease $1.989 տրիլիոն (անվանական, 2019)[2]
  • $2.443 տրիլիոն (ԳՀ, 2019)[2]
ՀՆԱ տեղ
ՀՆԱ-ի աճ
  • 1.7% (2017) 0.9% (2018)
  • 0.0% (2019) 0.5% (2020)[2]
ՀՆԱ-ն մեկ շնչի հաշվով
  • Decrease $32,947 (անվանական, 2019)[2]
  • $40,470 (ԳՀ, 2019)[2]
ՀՆԱ֊ն ըստ սեկտորի
Գնաճ (ՍԳԻ)
Աղքատության շեմից ցածր բնակչություն
  • 5.7% աղքատության մեջ, 2014;[4]
  • positive decrease 27.3% աղքատության ռիսկ (2018)[5]
Ջինիի գործակիցnegative increase 33.4 միջին (2018, Eurostat)[6]
Մարդկային զարգացման ինդեքս
Աշխատուժ
  • 23.398 միլիոն (2019)[9]
  • 59.2% զբաղվածություն (2019)[9]
Աշխատուժ ըստ մասնագիտության
Գործազրկություն
  • 9.8% (2020 հունվար)[10]
  • positive decrease 29.6% երիտասարդների գործազուրկ (Q2, 2019)[11]
  • positive decrease 2.53% միլիոն գործազուրկ (Q3, 2019)[9]
Միջին համախառն աշխատավարձ€2,595 / $2,916 ամսական (2018)
Համախառն աշխատավարձի միջնարժեքը€1,878 / $2,110 ամսական (2018) (առանց հաշվի առնելու սոցիալական և մասնավոր օգուտները)
Հիմնական արտադրություններ
Արտաքին
Արտահանում $496.3 միլիարդ (2017)[3]
Արտահանվող ապրանքներՄեքենաշինական արտադրանք, մանածագործական արտադրատեսակներ և հագուստ, արտադրական սարքավորումներ, ավտոմեքենաներ, տրանսպորտային սարքավորումներ, քիմիական նյութեր, սննդամթերք, խմիչքներ և ծխախոտ, օգտակար հանածոներ, գունավոր մետաղներ
Արտանհանման հիմնական գործընկերներ
  • Գերմանիա 12.5%
  • Ֆրանսիա 10.3%
  • Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ 9%
  • Իսպանիա 5.2%
  • Միացյալ Թագավորություն 5.2%
  • Շվեյցարիա 4.6%
  • (2017)[3]
Ներկրում $432.9 միլիարդ (2017)[3]
Ներկրվող ապրանքներՄեքենաշինական արտադրանք, քիմիական արտադրանք, տրանսպորտային սարքավորումներ, էներգետիկ արտադրանք, հանքային և գունավոր մետաղներ, տեքստիլ և հագուստ, սննդամթերք, խմիչքներ, ծխախոտ
Ներկրման հիմնական գործընկերներ
  • Գերմանիա 16.3%
  • Ֆրանսիա 8.8%
  • Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն 7.1%
  • Նիդերլանդներ 5.6%
  • Իսպանիա 5.3%
  • Բելգիա 4.5%
  • (2017)[3]
Օտարերկրյա ուղղակի ներդրումենրի ծավալ
  • $552.1 միլիարդ (31 դեկտեմբերի, 2017)[3]
  • Արտասահման՝ $671.8 միլիարդ (31 դեկտեմբերի, 2017)[3]
Համախառն արտաքին պարտք$2.324 տրիլիոն (Հունիս, 2017)[12]
Պետական ֆինանսներ
Պետական պարտք
  • negative increase ՀՆԱ-ի 134.8% (2018)[13]
  • negative increase €2.380 տրիլիոն (2018)[13]
ԵկամուտՀՆԱ-ի 46.2% (2018)[13]
ԾախսերՀՆԱ-ի 48.4%(2018)[13]
Վարկային վարկանիշ
  • Standard & Poor's[14]՝ BBB
  • Կանխատեսում՝ կայուն
  • Moody's[15]՝
  • Կանխատեսում՝ բացասական
  • Fitch[16]
  • Կանխատեսում՝ կայուն
Արտաքին պաշարներ $151.2 միլիարդ (31 դեկտեմբերի, 2017)[3]

Իտալիան զարգացած ինդուստրիալ-ագրարային պետություն է։ Արժույթը 2002 թվականից եվրոն է։ Իտալիան տնտեսության մեծությամբ եվրագոտում երրորդն է[17][18]։ Երկրի տնտեսության համար ավանդաբար բնորոշ են եկամուտների մակարդակի և տնտեսական մասնագիտացման մեծ տարածաշրջանային տարբերությունները[19]։ Երկրի հյուսիսում արդյունաբերական զարգացած ինդուստրիալ և հետինդուստրիալ օջախներին բարձր համամասնությամբ ստվերային տնտեսությամբ դիմակայում է հետամնաց ճգնաժամային հարավը[20][21]։

2008 թվականի համաշխարհային ֆինանսական ճգնաժամից հետո երկիրը մտել է երկարաժամկետ ռեցեսիայի մեջ, որը բնորոշվում էր արտաքին պարտքի աճով, գործազրկության մինչև ռեկորդային հասնող բարձրացմամբ[22], արտադրության և այլ գործարար ակտիվության անկմամբ[23][24][25]։ Երկրի համար կարևոր խնդիրներից է նաև ներգաղթի հաշվին բնակչության արագ աճը, որը 2000-ական թվականներին մի քանի անգամ գերազանցել է ՀՆԱ-ի աճման տեմպերը[26]։

Վիճակագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աղյուսակում ներկայացված է 1980-2018 թվականների Իտալիայի հիմնական տնտեսական ցուցիշները[27]՝

Տարի ՀՆԱ
(մլրդ եվրո) 		Մեկ շնչին ընկնող ՀՆԱ
(եվրո) 		ՀՆԱ-ի աճ
(իրական) 		Գնաճի ցուցանիշ
(տոկոսներով) 		Գործազրկություն
(տոկոսներով) 		Պետական պարտք
(ՀՆԱ-ից տոկոսներով)
1980 213,0 3 777 3,4 % negative increase21,8 % 7,4 %
1981 255,2 4 517 0,8 % negative increase19,5 % negative increase7,6 %
1982 301,2 5 328 0,4 % negative increase16,5 % negative increase8,3 %
1983 350,7 6 200 1,2 % negative increase14,7 % positive decrease7,4 %
1984 400,9 7 088 3,2 % negative increase10,7 % negative increase7 8 %
1985 450,0 7 952 2,8 % negative increase9,0 % negative increase8,2 %
1986 497,5 8 790 2,9 % negative increase5,8 % negative increase8,9 %
1987 544,2 9 617 3,2 % negative increase4,7 % negative increase9,6 %
1988 604,8 10 683 4,2 % negative increase5,1 % negative increase9,7 % 93,0 %
1989 664,0 11 721 3,4 % negative increase6,2 % 9,7 % negative increase95,5 %
1990 722,8 12 749 2,1 % negative increase6,4 % positive decrease8,9 % negative increase98,8 %
1991 789,6 13 915 1,5 % negative increase6,2 % positive decrease8,5 % negative increase102,3 %
1992 830,9 14 636 0,8 % negative increase5,0 % negative increase8,8 % negative increase109,7 %
1993 855,9 15 062 Decrease−0,9 % negative increase4,5 % negative increase9,8 % negative increase120,5 %
1994 905,2 15 926 2,2 % negative increase4,2 % negative increase10,6 % negative increase127,1 %
1995 985,0 17 328 2,3 % negative increase5,4 % negative increase11,1 % positive decrease116,9 %
1996 1 043,1 18 350 1,3 % negative increase4,0 % 11,2 % positive decrease116,3 %
1997 1 089,9 19 162 1,8 % 1,8 % 11,2 % positive decrease113,8 %
1998 1 135,5 19 954 1,6 % 2,0 % negative increase11,3 % positive decrease110,8 %
1999 1 171,9 20 593 1,6 % 1,7 % positive decrease10,9 % positive decrease109,7 %
2000 1 239,3 21 771 3,7 % negative increase2,6 % positive decrease10,1 % positive decrease105,1 %
2001 1 298,9 22 803 1,7 % negative increase2,3 % positive decrease9,1 % positive decrease104,7 %
2002 1 345,8 23 610 0,2 % negative increase2,6 % positive decrease8,6 % positive decrease101,9 %
2003 1 390,7 24 313 0,2 % negative increase2,8 % positive decrease8,5 % positive decrease100,5 %
2004 1 448,4 25 134 1,6 % negative increase2,3 % positive decrease8,0 % positive decrease100,0 %
2005 1 489,7 25 656 1,0 % negative increase2,2 % positive decrease7,7 % negative increase101,9 %
2006 1 548,5 26 553 2,0 % negative increase2,2 % positive decrease6,8 % negative increase102,6 %
2007 1 609,6 27 495 1,5 % 2,0 % positive decrease6,1 % positive decrease99,8 %
2008 1 632,2 27 647 Decrease−1 1 % negative increase3,5 % negative increase6,7 % negative increase102,4 %
2009 Decrease1 572,9 Decrease26 457 Decrease−5,5 % 0,7 % negative increase7,7 % negative increase112,5 %
2010 1 604,5 26 873 1,7 % 1,6 % negative increase8,3 % negative increase115,4 %
2011 1 637,5 27 313 0,6 % negative increase2,9 % negative increase8,4 % negative increase116,5 %
2012 Decrease1 613,3 Decrease26 813 Decrease−2,8 % negative increase3,3 % negative increase10,7 % negative increase123,4 %
2013 Decrease1 604,6 Decrease26 518 Decrease−1,7 % 1,2 % negative increase12,1 % negative increase129,0 %
2014 1 621,9 26 682 0,1 % 0,1 % positive decrease12,6 % negative increase131,8 %
2015 1 652,6 27 183 1,0 % 0,1 % positive decrease11,9 % positive decrease131,5 %
2016 1 680,9 27 708 0,9 % positive decrease−0,1 % positive decrease11,7 % negative increase132,0 %
2017 1 716,2 28 326 1,5 % 1,3 % positive decrease11,3 % positive decrease131,5 %

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ «Population on 1 January». ec.europa.eu/eurostat. Eurostat. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 «World Economic Outlook Database, October 2019». IMF.org. International Monetary Fund. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 15-ին.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 «CIA World Factbook». CIA.gov. Central Intelligence Agency. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունիսի 9-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 7-ին.
  4. ↑ «Poverta': Istat, in 2014 assoluta per 1,47 mln famiglie - Economia». ANSA.it. 2016 թ․ մարտի 14.
  5. ↑ «People at risk of poverty or social exclusion». ec.europa.eu. Eurostat. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
  6. ↑ «Gini coefficient of equivalised disposable income - EU-SILC survey». ec.europa.eu/eurostat. Eurostat. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 12-ին.
  7. ↑ «Human Development Index (HDI)». hdr.undp.org. HDRO (Human Development Report Office) United Nations Development Programme. Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
  8. ↑ «Inequality-adjusted Human Development Index (IHDI)». hdr.undp.org. HDRO (Human Development Report Office) United Nations Development Programme. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ դեկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 «Labour market III quarter of 2019» (PDF). istat.it. Italian National Institute of Statistics. էջ 2. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 6-ին.
  10. ↑ «Unemployment by sex and age - monthly average». appsso.eurostat.ec.europa.eu. Eurostat. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 5-ին.
  11. ↑ «Youth unemployment rate». data.oecd.org. OECD. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 6-ին.
  12. ↑ «Euromoney Institutional Investor Company». Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 30-ին.
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 «Euro area government deficit at 0.5% and EU28 at 0.7% of GDP» (PDF). ec.europa.eu/eurostat. Eurostat. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 4-ին.
  14. ↑ «Sovereigns Rating List». Standard & Poor's. Վերցված է 2011 թ․ մայիսի 26-ին.
  15. ↑ Bufacchi, Isabella (2014 թ․ հոկտեմբերի 16). «Moody's confirms stable outlook on Italy's "Baa2" sovereign rating». Il Sole 24 Ore. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 6-ին. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 8-ին.
  16. ↑ «Fitch Affirms Italy at 'BBB+'; Outlook Stable». Reuters. 2014 թ․ հոկտեմբերի 24. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 24-ին.
  17. ↑ «Select Country or Country Groups». www.imf.org.
  18. ↑ «Report for Selected Countries and Subjects». www.imf.org.
  19. ↑ Stringa, Giovanni (2013 թ․ հունվարի 5). «Italia terza al mondo per riserve d'oro, per ogni cittadino dote di 1.650 euro». Corriere della Sera. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 6-ին.
  20. ↑ «Quel bilancio Ue poco equilibrato». Il Sole 24 Ore. 2013 թ․ փետրվարի 1. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 8-ին.
  21. ↑ «The Economist Intelligence Unit's quality-of-life index» (PDF). The Economist. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 8-ին.
  22. ↑ Безработица в Италии бьет рекорды // novostiua.net
  23. ↑ Mediobanca hints at Italian euro exit unless Germany shifts on EMU policy // Telegraph.co.uk
  24. ↑ Gustafson, Krystina (2015 թ․ դեկտեմբերի 31). «The world's biggest luxury markets in 2015». www.cnbc.com.
  25. ↑ «Italy remains the third market for luxury goods». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ մարտի 10-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 5-ին.
  26. ↑ В 2013 году естественный прирост населения ЕС-28 составил 0,2 ‰, миграционный 1,3 ‰ // demoscope.ru
  27. ↑ «Report for Selected Countries and Subjects». www.imf.org (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 10-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իտալիայի տնտեսություն» հոդվածին։
 ⛭ 
  Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Իտալիայի_տնտեսություն&oldid=9350742» էջից