Իտալիայի նախարարների խորհուրդ
| Իտալիայի նախարարների խորհուրդ իտալ.՝ Consiglio dei ministri | |
|---|---|
 Խորհրդի պատկերազնիշ | |
 Իտալիայի կառավարության պատկերանիշ | |
| Տեսակ | գործադիր իշխանություն |
| Երկիր |  Իտալիա |
| Հապավում | ԻՆԽ |
| Ստեղծման թվական | 1861 թվականի մարտի 3 (Իտալիայի թագավորություն) 1946 թվականի հուլիսի 10 (Իտալիայի Հանրապետություն) |
| Ենթարկում | Նախագահ |
| Վերադաս մարմին | Government of Italy? |
| Շտաբակայան | Պալացցո Չիգի, Հռոմ |
| Պետ | Խորհրդի նախագահ |
| Կայք | Պաշտոնական կայք |
Իտալիայի նախարարների խորհուրդ (իտալ.՝ Consiglio dei Ministri, CdM), Իտալիայի գործադիր իշխանության կոլեգիական մարմիր, որը գոյություն ունի 1861 թվականից[1]։
Իտալիայի նախարարների ներկայիս խորհուրդն աշխատում է 2019 թվականի սեպտեմբերի 5-ից՝ Ջուզեպպե Կոնտեի նախագահության ներքո[2][3]։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1861 թվականի մարտի 17-ին հռչակվել է Իտալիայի թագավորությունը Թուրին մայրաքաղաքով։ Առաջին Իտալիայի թագավորություն կառավարությունը ձևավորվել է 1861 թվականի մարտի 23-ին՝ Սարդինիայի թագավորության վերջին վարչապետի՝ պահպանիչ Կամիլլո Բենսո Կավուրի նախագահությամբ։ Քանի որ Կավուրն անհրաժեշտ էր համարում իրավաբանորեն ձևակերպել Իտալիայի միավորումը որպես Սարդինյան թագավորությանը այլ իտալական հողերի միանալը, պահպանվել է թագավորների, կառավարությունների և խորհրդարանի գումարումների համարակալումը։ Իտալիայի առաջին թագավորը դարձել է Վիկտոր Էմանուիլ II-ը, 1861 թվականի հունվարի 27-ին ընտրված առաջին խորհրդարանը դարձել է 8-րդ գումարման խորհրդարան, առաջին կառավարությունը համարվել է Կավուրի չորրորդ կառավարությունը[4]։
Ի սկզբանե Իտալիայի պետական կառույցը հիմնված էր Ալբերտինոյի ստատուտի սկզբունքների վրա, որոնք կառավարության պատասխանատվությունը նախատեսում էին միայն թագավորի առաջ։ Այդ փաստաթղթի հիման վրա նոր պետությունում ընդունվել է կենտրոնացված կառավարման համակարգ, կառավարության վարման մեջ ընդգրկվել են տեղական կառավարման բազմաթիվ գործառույթներ՝ հանրային աշխատանքներ, առողջապահություն, կրթություն։ Թագավորը դարձել էր գործադիր իշխանության առաջնորդ, նրա լիազորությունները ներառում էին նախարարների նշանակելու և ազատելու իրավունքը։ Խորհրդի ստորին պալատի (Պատգամավորների պալատ) ընտրություններին մասնակցելու իրավունք են ունեցել 25 տարեկից բարձր տղամարդիկ, որոնք կարողանում էին գրել և կարդալ և վճարում էին բարձր քան 40 լիրա։ Ստորին պալատի պատգամավորներն ընտրվել են մեծամասնական համակարգով քվեարկության երկու շրջանում, սենատորները թագավորի կողմից նշանակվում էին ցմահ[5]։
1864 թվականին թագավորության մայրաքաղաքը Թուրինից տեղափոխվել է Ֆլորենցիա։ Ֆրանս-պրուսական պատերազմում Ֆրանսիայի պարտությունից հետո երկրի զորքերը մնացել էին Հռոմում, 1870 թվականի սեպտեմբերի 20-ին բերասյելները մտել են քաղաք՝ դնելով պապական իշխանության ավարտը, որից հետո Հռոմը հայտարարվել է Իտալիայի մայրաքաղաք[6]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Ministri del governo: nomina e revoca, la prassi in Italia». OpenBlog (իտալերեն). 2016 թ․ ապրիլի 4. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 26-ին.
- ↑ «Governo Italiano - La normativa della PCM». presidenza.governo.it. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ սեպտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 26-ին.
- ↑ «I Ministri, i Vice Ministri e i Sottosegretari del Governo Renzi». The official website of the Government of Italy. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 17-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 11-ին.
- ↑ Fulvio Cammarano, 2011, էջ 3
- ↑ Aurelio Lepre, 2012, էջեր 10—17
- ↑ Giuseppe Vottari, 2005, էջեր 27—28
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Прокаччи Дж. История итальянцев. — М.: Весь мир, 2012. — 590 с. — ISBN 978-5-7777-0463-4
- Cammarano F. Storia dell'Italia liberale. — Editori Laterza, 2011. — 315 p. — ISBN 978-88-4209-599-6
- Vespa B. Storia d'Italia da Mussolini a Berlusconi. — Milano: Oscar Mondadori, 2010. — 826 p. — (Oscar Storia). — ISBN 978-88-0456-382-2
- Lepre A., Petraccone C. Storia d'Italia dall'unita a oggi. — Bologna: Mulino, 2012. — 436 p. — (Storia paperbacks). — ISBN 978-88-1523-874-0
- Meriggi M. Breve storia dell'Italia settentrionale dall'Ottocento a oggi. — Donzelli Editore, 1996. — 167 p. — ISBN 978-88-7989-297-1
- Storia contemporanea / Alberto Mario Banti. — Donzelli Editore, 1997. — 685 p. — ISBN 978-88-7989-345-9
- Vottari G. Storia d'Italia. — Alpha Test, 2005. — 178 p. — ISBN 978-88-4830-555-6
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Governo Italiano» (իտալերեն). Официальный сайт. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 28-ին.
- «Consiglio dei ministri». Enciclopedie on line (իտալերեն). Treccani. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 8-ին.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իտալիայի նախարարների խորհուրդ» հոդվածին։ |
| ||||||
