«Հարավային ոզնի»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ մանր-մունր oգտվելով ԱՎԲ |
No edit summary |
||
Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Տաքսոտուփ2|Վիքիդատա=այո }} |
{{Տաքսոտուփ2|Վիքիդատա=այո }} |
||
'''Հարավային ոզնի'''<ref>{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/467889561|title=Die Säugetiere Europas, Nordafrikas und Vorderasiens : der Bestimmungsführer|date=2009|publisher=Haupt|others=Aulagnier, Stéphane., Chevallier, Jean., Roth, Olivier,|isbn=978-3-258-07506-8|location=Bern|oclc=467889561}}</ref> ({{lang-la|Erinaceus roumanicus}}) կաթնասունների դասի եվրասիական |
'''Հարավային ոզնի'''<ref>{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/467889561|title=Die Säugetiere Europas, Nordafrikas und Vorderasiens : der Bestimmungsführer|date=2009|publisher=Haupt|others=Aulagnier, Stéphane., Chevallier, Jean., Roth, Olivier,|isbn=978-3-258-07506-8|location=Bern|oclc=467889561}}</ref> ({{lang-la|Erinaceus roumanicus}}) կաթնասունների դասի ոզնիների ընտանիքի [[եվրասիական ոզնիներ]]ի ցեղի տեսակ<ref>{{Cite web|url=http://dx.doi.org/10.2305/iucn.uk.2008.rlts.t136344a4277483.en|title=Erinaceus roumanicus: Amori, G., Hutterer, R., Kryštufek, B., Yigit, N., Mitsain, G. & Palomo, L.J.|date=2008-06-30|website=IUCN Red List of Threatened Species|accessdate=2020-03-11}}</ref>: |
||
Մինչև [[20-րդ դար]]ի վերջը<ref name="Johns Hopkins University Press">{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/57557352|title=Mammal species of the world : a taxonomic and geographic reference|date=2005|publisher=Johns Hopkins University Press|others=Wilson, Don E., Reeder, DeeAnn M.|isbn=0-8018-8221-4|edition=3rd ed|location=Baltimore|oclc=57557352}}</ref>, այս տեսակը համարվում էր որպես E.color roumanicus-ի տեսակների ենթատեսակ՝ Erinaceus concolor (արևելաեվրոպական ոզնին)<ref name="Johns Hopkins University Press"/>, այնուամենայնիվ, 1990–2000 թվականներին իրականացված մորֆոլոգիական և մոլեկուլային գենետիկական ուսումնասիրությունների արդյունքում ստեղծվեց E. roumanicus-ի անկախության տեսակ{{sfn|Млекопитающие России|2012|с=30}}<ref>{{статья|автор=Банникова А. А., Матвеев В. А., Крамеров Д. А. |заглавие=Опыт использования интер-SINE-ПЦР в изучении филогенеза млекопитающих|ссылка=http://vertebrata.bio.msu.ru/SINEs_RJG2002Russ.pdf|издание=Генетика|год=2002|том=38, № 6|страницы=853—864|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161011034502/http://vertebrata.bio.msu.ru/SINEs_RJG2002Russ.pdf|archivedate=2016-10-11}}</ref>: |
Մինչև [[20-րդ դար]]ի վերջը<ref name="Johns Hopkins University Press">{{Cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/57557352|title=Mammal species of the world : a taxonomic and geographic reference|date=2005|publisher=Johns Hopkins University Press|others=Wilson, Don E., Reeder, DeeAnn M.|isbn=0-8018-8221-4|edition=3rd ed|location=Baltimore|oclc=57557352}}</ref>, այս տեսակը համարվում էր որպես E.color roumanicus-ի տեսակների ենթատեսակ՝ Erinaceus concolor (արևելաեվրոպական ոզնին)<ref name="Johns Hopkins University Press"/>, այնուամենայնիվ, 1990–2000 թվականներին իրականացված մորֆոլոգիական և մոլեկուլային գենետիկական ուսումնասիրությունների արդյունքում ստեղծվեց E. roumanicus-ի անկախության տեսակ{{sfn|Млекопитающие России|2012|с=30}}<ref>{{статья|автор=Банникова А. А., Матвеев В. А., Крамеров Д. А. |заглавие=Опыт использования интер-SINE-ПЦР в изучении филогенеза млекопитающих|ссылка=http://vertebrata.bio.msu.ru/SINEs_RJG2002Russ.pdf|издание=Генетика|год=2002|том=38, № 6|страницы=853—864|archiveurl=https://web.archive.org/web/20161011034502/http://vertebrata.bio.msu.ru/SINEs_RJG2002Russ.pdf|archivedate=2016-10-11}}</ref>: |
13:40, 7 Դեկտեմբերի 2020-ի տարբերակ
Հարավային ոզնի | |
Հարավային ոզնի | |
Դասակարգում | |
Ենթատիպ | Ողնաշարավորներ (Vertebrata) |
Վերնադաս | Չորքոտանիներ (Tetrapoda) |
Դաս | Կաթնասուն (Mammalia) |
Կարգ | Eulipotyphla |
Ընտանիք | Ոզնիներ (Erinaceidae) |
Ենթաընտանիք | Erinaceinae |
Ցեղ | Եվրասիական ոզնի (Erinaceus) |
Տեսակ | Հարավային ոզնի (E. roumanicus) |
Միջազգային անվանում | |
Erinaceus roumanicus | |
Տարածվածություն և պահպանություն | |
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝ Քիչ մտահոգող տեսակ Տաքսոնի տարածվածությունը |
Հարավային ոզնի[1] (լատին․՝ Erinaceus roumanicus) կաթնասունների դասի ոզնիների ընտանիքի եվրասիական ոզնիների ցեղի տեսակ[2]:
Մինչև 20-րդ դարի վերջը[3], այս տեսակը համարվում էր որպես E.color roumanicus-ի տեսակների ենթատեսակ՝ Erinaceus concolor (արևելաեվրոպական ոզնին)[3], այնուամենայնիվ, 1990–2000 թվականներին իրականացված մորֆոլոգիական և մոլեկուլային գենետիկական ուսումնասիրությունների արդյունքում ստեղծվեց E. roumanicus-ի անկախության տեսակ[4][5]:
Բնութագիր
Հարավային ոզնու մարմնի երկարությունը՝ մինչև 35 սմ, մարմնի քաշը՝ մինչև 1 կգ[6]: Հարավային ոզնու տեսքը նման է եվրոպական ոզնուն, բայց նրա գլուխն ու կողմերը մուգ շագանակագույն են (շատ ավելի մուգ է, քան վիզը և որովայնը): Ասեղները շոկոլադի գույն ունի, որովայնի վրայի մորթին շագանակագույն է, կրծքավանդակի վրա կան լայն սպիտակ բծեր[7]:
Տարածվածություն
Հարավային ոզնին հանդիպում է Կենտրոնական և Արևելյան Եվրոպայի շատ շրջաններում (Բալկանյան թերակղզու երկրներում, Ավստրիայում, Հունգարիայում, Սլովակիայում, Լեհաստանում, Մոլդովայում, Ուկրաինայում, Բելառուսի հարավում, Եվրոպական Ռուսաստանի կենտրոնական և հարավային շրջաններում)[8], ինչպես նաև Հյուսիսային Կովկասում և հարավում՝ Արևմտյան Սիբիր[9]: Ռուսաստանում այս տեսակի տարածման արեալը համապատասխանում է հյուսիսային սահմանին: Հյուսիսային Կովկասի կասպյան ափին, ինչպես նաև Անդրկովկասին ու Փոքր Ասիային է բնորոշ ոզնու այս տեսակի տարածումը[10][11]:
Կենսակերպ
Այն ապրում է անտառների եզրերին, տափաստանային գետերի մերձակայքում, ջրանցքների և խոնավ տարածքների մոտակայքում: Այն բույն է կառուցում միայն ձմռան սեզոնի համար: Սնվում է կենդանական աշխարհի մի շարք տեսակներով՝ ներառյալ միջատները, որդերը, խխունջները, փոքր ողնաշարավորները (մողեսները, օձերը, թռչունների ձվերը, մկները, ներառյալ լեշերը):
Ոզնիները հաճախ իրենց որսորդական արահետներն են դնում մայրուղիների երկայնքով՝ ակտիվորեն օգտվելով ճանապարհի երթևեկելի գոտուց, որպես բնակության վայրեր: Գրականության մեջ նկարագրված են այն դեպքերը, երբ ոզնիները ձևավորում են ճանապարհի առանձին ուղի: Դա պայմանավորված է նրանով, որ ճանապարհի բիոտոպները դառնում են մթնշաղային ակտիվությամբ միջատների համակենտրոնացման վայրեր (դրանք գրավում են ճանապարհի մակերևույթից և մեքենաների լույսի ներքո եղած ջերմության պատճառով): Այս հատկության շնորհիվ ոզնիները հաճախ դառնում են տրանսպորտային միջոցների զոհ[12]:
Պատկերասրահ
Ծանոթագրություններ
- ↑ Die Säugetiere Europas, Nordafrikas und Vorderasiens : der Bestimmungsführer. Aulagnier, Stéphane., Chevallier, Jean., Roth, Olivier,. Bern: Haupt. 2009. ISBN 978-3-258-07506-8. OCLC 467889561.
{{cite book}}
: CS1 սպաս․ այլ (link) CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link) - ↑ «Erinaceus roumanicus: Amori, G., Hutterer, R., Kryštufek, B., Yigit, N., Mitsain, G. & Palomo, L.J.». IUCN Red List of Threatened Species. 2008-06-30. Վերցված է 2020-03-11-ին.
- ↑ 3,0 3,1 Mammal species of the world : a taxonomic and geographic reference. Wilson, Don E., Reeder, DeeAnn M. (3rd ed ed.). Baltimore: Johns Hopkins University Press. 2005. ISBN 0-8018-8221-4. OCLC 57557352.
{{cite book}}
:|edition=
has extra text (օգնություն)CS1 սպաս․ այլ (link) - ↑ Млекопитающие России, 2012, էջ 30
- ↑ Банникова А. А., Матвеев В. А., Крамеров Д. А. Опыт использования интер-SINE-ПЦР в изучении филогенеза млекопитающих // Генетика. — 2002. — Т. 38, № 6. — С. 853—864. Архивировано из первоисточника 11 Հոկտեմբերի 2016.
- ↑ Métianu, T. (1953). «Description d'une espèce nouvelle de Gongylonème, Gongylonema nitsulesceui du hérisson de Roumanie (Erinaceus europeus romanicus Barret-Hamilton 1900)». Annales de Parasitologie Humaine et Comparée. 28 (1–2): 47–59. doi:10.1051/parasite/1953281047. ISSN 0003-4150.
- ↑ «Gammarus pecos: Inland Water Crustacean Specialist Group». IUCN Red List of Threatened Species. 1996-08-01. Վերցված է 2020-03-11-ին.
- ↑ Irzhavsky, S. V.; Ketenchiev, Kh. A. (2014-11-18). «COMPARATIVE-MORPHOLOGICAL AND ECOLOGICAL AND BIOLOGICAL ANALYSIS OF CESTODA ERINACEOLEPIS ERINACEI (GMELIN, 1789) GULYAEV ET IRZHAVSKY COMB.N». South of Russia: ecology, development (3): 65. doi:10.18470/1992-1098-2011-3-65-69. ISSN 2413-0958.
- ↑ Dumitrache, Mirabela Oana; Paştiu, Anamaria Ioana; Kalmár, Zsuzsa; Mircean, Viorica; Sándor, Attila David; Gherman, Călin Mircea; Peştean, Cosmin; Mihalca, Andrei Daniel; Cozma, Vasile (2013-04). «Northern white-breasted hedgehogs Erinaceus roumanicus as hosts for ticks infected with Borrelia burgdorferi sensu lato and Anaplasma phagocytophilum in Romania». Ticks and Tick-borne Diseases (անգլերեն). 4 (3): 214–217. doi:10.1016/j.ttbdis.2012.11.010.
- ↑ Млекопитающие России, 2012, էջ 29—31
- ↑ Загороднюк И. В., Мишта А. В. О видовой принадлежности ежей рода Erinaceus Украины и прилежащих стран // Вестник зоологии. — 1995. — Т. 29, № 2-3. — С. 50—57.
- ↑ Загороднюк, Ігор. Загибель тварин на дорогах: оцінка впливу автотранспорту на популяції диких і свійських тварин // Праці теріологічної школи. Вип. 8. Фауна в антропогенному середовищі. — Луганськ, 2006. — С. 120—125.
Գրականություն
- Абелєнцев В. I., Підоплічко I. Г., Попов Б. М. Загальна характеристика ссавців. Комахоїдні, кажани. — Київ: Наукова думка, 1956. — 448 с. — (Фауна України. Том 1, вип. 1).
- Млекопитающие России: систематико-географический справочник / Под ред. И. Я. Павлинова и А. А. Лисовского. — М.: Т-во научн. изданий КМК, 2012. — 604 с. — (Сб. трудов Зоологического музея МГУ, т. 52). — ISBN 978-87317-844-5