Ուկրաինայի անդամակցությունը Եվրամիությանը

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ուկրաինան և ԵՄ-ն քարտեզի վրա

2022 թվականի փետրվարի 28- ին, Ռուսաստանի կողմից ներխուժումից անմիջապես հետո, Ուկրաինան հայտ է ներկայացրել Եվրամիությանն անդամակցելու համար։ Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին խնդրել է անհապաղ ընդունել «նոր հատուկ ընթացակարգով», իսկ ԵՄ ութ երկրների նախագահները կոչ են արել արագացնել անդամակցության գործընթացը։ Եվրահանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենը հայտարարել է, որ աջակցում է Ուկրաինայի անդամակցությանը, սակայն այդ գործընթացը ժամանակ է պահանջում։ 2022 թվականի մարտի 1-ին Եվրախորհրդարանը առաջարկեց Ուկրաինային դարձնել անդամակցության պաշտոնական թեկնածու[1], իսկ 2022 թվականի մարտի 10- ին Եվրամիության խորհուրդը Հանձնաժողովից կարծիք խնդրեց դիմումի վերաբերյալ[2]։ 2022 թվականի ապրիլի 8-ին ֆոն դեր Լեյենը Զելենսկին է ներկայացրել օրենսդրական հարցաթերթ, որին Ուկրաինան պատասխանել է մայիսի 9-ին[3]։

2022 թվականի հունիսի 17-ին Եվրահանձնաժողովը Եվրախորհրդին առաջարկեց Ուկրաինային ԵՄ անդամակցության թեկնածուի կարգավիճակ շնորհել[4][5]։

2022 թվականի հունիսի 23-ին Եվրախորհրդարանը բանաձեւ է ընդունել, որը կոչ է անում անհապաղ Ուկրաինային տրամադրել Եվրամիության անդամության թեկնածուի կարգավիճակ։.[6][7] 2022 թվականի հունիսի 23-ին Եվրոպական խորհուրդը Ուկրաինային շնորհեց Եվրամիությանն անդամակցելու թեկնածուի կարգավիճակ[8]։

Եվրամիության հետ հարաբերությունների ժամանակագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հիմնական հոդված՝ Ուկրաինա-Եվրոպական միություն հարաբերություններ
Եվրամայդանում ակտիվիստների կողմից օգտագործված դրոշը.

Եվրամիություն-Ուկրաինա Ասոցացման համաձայնագիրը ստորագրվել է 2014 թվականին այն բանից հետո, երբ մի շարք իրադարձություններ, որոնք կանգնեցրին դրա վավերացումը, ավարտվեցին Ուկրաինայում հեղափոխությամբ և Ուկրաինայի այն ժամանակվա գործող նախագահ Վիկտոր Յանուկովիչի տապալմամբ։ Ուկրաինայի հետ Խորը և համապարփակ ազատ առևտրի գոտին ուժի մեջ է մտել 2017 թվականի սեպտեմբերի 1-ին՝ 2016 թվականի հունվարի 1-ից ժամանակավորապես կիրառվելուց հետո, իսկ Ասոցացման համաձայնագիրն ամբողջությամբ ուժի մեջ է մտել 2017 թվականի սեպտեմբերի 1-ից։ 2022 թվականի փետրվարի 24-ին Ռուսաստանը ներխուժեց Ուկրաինա՝ հանգեցնելով անդամակցության դիմում[9][10]։

Դիմում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԵՄ-ին միանալու դիմումի ստորագրում, 28 փետրվարի, 2022թ

2022 թվականին Ուկրաինա Ռուսաստանի ներխուժումից հետո լրացուցիչ կոչեր հնչեցին՝ սկսելու պաշտոնական անդամակցության գործընթաց. Ուկրաինան կրկնեց միության անդամ դառնալու իր ցանկությունը, իսկ Եվրահանձնաժողովի նախագահ ֆոն դեր Լեյենը հայտարարեց, որ Ուկրաինան պատկանում է Եվրամիությանը։

2022 թվականի փետրվարի 26-ին Լեհաստանի նախագահ Անջեյ Դուդան կոչ արեց արագացնել Ուկրաինայի անդամակցությունը ԵՄ-ին։ Փետրվարի 27-ին Սլովենիայի վարչապետ Յանեշ Յանշան Լեհաստանի վարչապետ Մատեուշ Մորավիեցկիի հետ միասին Եվրոպական խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելին ուղղված նամակում առաջարկել է մինչև 2030 թվականը ԵՄ-ին Ուկրաինայի արագ ինտեգրման ծրագիր։ Սլովակիայի վարչապետ Էդուարդ Հեգերը նաև առաջարկել է ԵՄ-ին ստեղծել նոր հատուկ ընթացակարգ Ուկրաինայի անդամակցության համար, որպեսզի օգնի Ուկրաինային ոտքի կանգնել և ապագայում վերականգնվել պատերազմից հետո։

Փետրվարի 28-ին Ուկրաինան պաշտոնապես ներկայացրեց անդամակցության դիմում-նամակ[11]։ Շարունակվող ճգնաժամի պատճառով նախագահ Զելենսկին խնդրել է անհապաղ մուտք գործել Եվրամիություն՝ հատուկ ընթացակարգով[11][11]։ Նույն օրը ԵՄ ութ երկրներ ստորագրեցին նամակ՝ աջակցելով Ուկրաինային միանալու արագացված գործընթացին[11], իսկ մարտի 1-ին Հունգարիայի արտաքին գործերի նախարար Պետեր Սիյարտոն հայտարարեց, որ իր երկիրը նույնպես կաջակցի արագացված գործընթացին[11]։ Մարտի 1-ին Եվրախորհրդարանը, բանավեճից հետո, որի ընթացքում ելույթ ունեցավ Ուկրաինայի նախագահը և արժանացավ ծափահարությունների, առաջարկեց Ուկրաինային ԵՄ անդամակցության պաշտոնական թեկնածու դարձնել[11]։ Եվրախորհրդարանը 637 կողմ, 13 դեմ և 26 ձեռնպահ ձայների հարաբերակցությամբ քվեարկեց Ուկրաինայի անդամակցության օգտին[12][13]։

Մարտի 7-ին ԵՄ-ն ասաց, որ պաշտոնապես կգնահատի Ուկրաինայի դիմումը, իսկ 2022 թվականի մարտի 10- ին Եվրամիության խորհուրդը Հանձնաժողովից կարծիք խնդրեց դիմումի վերաբերյալ[14]։

Եվրահանձնաժողովի նախագահ ֆոն դեր Լեյենի և Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկու կողմից 2022 թվականի ապրիլի 8-ին ԵՄ անդամակցության հարցաթերթի ներկայացում

2022 թվականի ապրիլի 8-ին հանձնաժողովի նախագահ ֆոն դեր Լեյենը կոտորածից հետո Բուչա այցելելուց հետո այցելեց Կիև և հանդիպեց նախագահ Զելենսկու հետ։ Ֆոն դեր Լեյենը Զելենսկին է ներկայացրել օրենսդրական հարցաթերթիկ՝ Ուկրաինայի դիմումը սկսելու համար և առաջարկել է արագ հետևել գործընթացին[11]։ Բորելը հայտարարել է, որ Ուկրաինայում ԵՄ պատվիրակությունը՝ Մատի Մաասիկասի գլխավորությամբ, կվերադառնա Կիև այն բանից հետո, երբ այն տարհանվեց պատերազմի բռնկման պատճառով[11]։ 2022 թվականի ապրիլի 17-ին Ուկրաինան պատասխանեց օրենսդրական հարցաշարի առաջին մասին[15], մինչդեռ երկրորդ և վերջին մասին պատասխանեց 2022 թվականի մայիսի 9-ին[3]։

2022 թվականի հունիսի 16-ին Կիևում Վլադիմիր Զելենսկու հետ հանդիպումից հետո Գերմանիայի, Իտալիայի, Ռումինիայի և Ֆրանսիայի առաջնորդները կոչ են արել անհապաղ Ուկրաինային ԵՄ-ին անդամակցելու թեկնածուի կարգավիճակ տրամադրել[16]։ Գերմանիայի դաշնային կանցլեր Օլաֆ Շոլցը նշել է, որ Ուկրաինայի հետագա տեղաշարժը դեպի ԵՄ, եթե բոլոր երկրները համաձայնեն նրան թեկնածուի կարգավիճակ տրամադրել, կախված է նրա սեփական ջանքերից[17]։ Առանձին-առանձին, Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը բացատրել է, որ ԵՄ երեք խոշորագույն տնտեսությունների՝ Գերմանիայի, Իտալիայի և Ֆրանսիայի ղեկավարների, ինչպես նաև Ռումինիայի նախագահի այցը Ուկրաինա նպատակ ուներ ԵՄ-ում միաձայնություն ստեղծել Ուկրաինայի՝ անդամակցությանն ուղղված առաջին քայլի վերաբերյալ։, որը թեկնածուի կարգավիճակի տրամադրումն է. ընդունվել է որոշում Ուկրաինային թեկնածուի կարգավիճակ տրամադրել առանց լրացուցիչ պայմանների, բայց հետո պայմաններ դնել բարեփոխումների համար հետագա բոլոր փուլերում[18]։

2022 թվականի հունիսի 17-ին Եվրահանձնաժողովը Եվրախորհրդին առաջարկեց Ուկրաինային տրամադրել Եվրամիության անդամ դառնալու հեռանկար և անդամակցության թեկնածուի կարգավիճակ[4][11][19]։ Թեկնածուի կարգավիճակը հաստատելու հանձնարարականի հետ միաժամանակ Բրյուսելը Կիևում բարեփոխումներ պահանջեց՝ տրամադրելով յոթ կետերից բաղկացած ցուցակ[20]։

  1. Սահմանադրական դատարանի բարեփոխում;
  2. դատաիրավական բարեփոխումների շարունակականություն;
  3. հակակոռուպցիոն, ներառյալ SAPO- ի ղեկավարի նշանակումը.
  4. փողերի լվացման դեմ;
  5. հակաօլիգարխիկ օրենքի իրականացում;
  6. տեսալսողական օրենսդրության ներդաշնակեցում եվրոպականի հետ;
  7. ազգային փոքրամասնությունների մասին օրենսդրության փոփոխություն.

Այս պահանջները պետք է կատարվեն, որպեսզի Ուկրաինան պահպանի իր թեկնածուի կարգավիճակը, քանի որ 2022 թվականի հունիսին թեկնածուի կարգավիճակ տալը վերջնական չէ, և ԵՄ-ն կարող է վերացնել այն, եթե պաշտոնական Կիևը անտեսի բարեփոխումների օրակարգը[5]։

2022 թվականի հուլիսի 1-ին Ուկրաինայի Գերագույն Ռադայի դահլիճ հանդիսավոր կերպով բերվեց ԵՄ դրոշը, որն այժմ ընդմիշտ կծածանվի այնտեղ։ Այս չափազանց խորհրդանշական իրադարձությունը մեզ հիշեցրեց Ուկրաինայի անկախության հռչակումից հետո պետական դրոշի ներդրման մասին։

2022 թվականի հունիսի 23-ին Եվրախորհրդարանը բանաձեւ է ընդունել, որը կոչ է անում անհապաղ Ուկրաինային տրամադրել Եվրամիության անդամության թեկնածուի կարգավիճակ։.[6][7] 2022 թվականի հունիսի 23-ին Եվրոպական խորհուրդը Ուկրաինային շնորհեց Եվրամիությանն անդամակցելու թեկնածուի կարգավիճակ[8]։

Հանրային կարծիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ուկրաինայում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եվրամիության դրոշը Վիննիցայի աշտարակի վրա

Ուկրաինացիների 91%-ը կողմ է Եվրամիությանն անդամակցելուն 2022 թվականին Ռուսաստանի կողմից Ուկրաինա ներխուժելու ժամանակ[21], ըստ Rating Sociological Group- ի կողմից 2022 թվականի մարտի 30-31-ին անցկացված հարցման[22], փետրվարի 66,4%-ի փոխարեն 2015[23]։

ԵՄ-ում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԵՄ-ի բոլոր երկրներում ապրիլին անցկացված Flash Eurobarometer-ի հետազոտությունը ցույց է տալիս, որ ԵՄ-ին Ուկրաինայի անդամակցությանն ամենամեծ աջակցությունը ցուցաբերել է Պորտուգալիայում, որտեղ դրան աջակցել է հարցվածների 87%-ը։ Դրան հաջորդում են Էստոնիան (83%), Լիտվան (82%), Լեհաստանը (81%) և Իռլանդիան (79%)։ Հունգարացիներն ամենասկեպտիկն են Ուկրաինայի անդամակցության հարցում, հարցվածների միայն 48%-ն է կողմ այդ գաղափարին (37%-ը դեմ)։ Միևնույն ժամանակ, Հունգարիան ունի այս հարցում չկողմնորոշված բնակչության ամենաբարձր մասնաբաժինը` 16% (նույնը Ֆրանսիայում և Բելգիայում)[24]։

«Նոր Եվրոպայի կենտրոնի» կողմից կազմակերպված հարցման համաձայն, որն ունի «Եվրոպական պրավդա» ՝ իրենց դիրքորոշումը որոշողների թվում գերմանացիների 68%-ը, ֆրանսիացիների 65%-ը և հոլանդացիների 65%-ը կողմ են արտահայտվել Ուկրաինայի թեկնածությունը տալուն։ Ընդ որում, նման որаոշմանը դեմ են գերմանացիների 32%-ը, ֆրանսիացիների ու հոլանդացիների 35%-ը։ Ընդհանուր առմամբ, գերմանացիների 46%-ը կողմ է Ուկրաինային ԵՄ անդամակցության թեկնածուի կարգավիճակ շնորհելուն, 22%-ը դեմ է դրան, ևս 25%-ը դժվարացել է պատասխանել, իսկ 7%-ը դժվարացել է պատասխանել հարցին։ Ֆրանսիայի բնակիչների շրջանում Ուկրաինային թեկնածուի կարգավիճակ շնորհելուն կողմ է 42%-ը, չի աջակցում 24%-ը, 26%-ը հստակ դիրքորոշում չունի, ևս 9%-ը դժվարացել է պատասխանել։ Նիդեռլանդներում հարցվածների 45%-ը պաշտպանում է Ուկրաինայի թեկնածությունը, 24%-ը դեմ է, 21%-ը դժվարացել է պատասխան ընտրել, իսկ 10%-ը չգիտի։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ «Європарламент рекомендував надати Україні статус кандидата на вступ до ЄС» [The European Parliament has recommended that Ukraine be granted EU candidate status]. www.eurointegration.com.ua (ուկրաիներեն). 2022 թ․ մարտի 1. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 31-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 28-ին.
  2. ↑ European Council (2022 թ․ մարտի 11). «Statement of the heads of state or government, meeting in Versailles, on the Russian military aggression against Ukraine, 10 March 2022». Consilium (բուլղարերեն, իսպաներեն, չեխերեն, դանիերեն, գերմաներեն, էստոներեն, հունարեն, անգլերեն, ֆրանսերեն, իռլանդերեն, խորվաթերեն, իտալերեն, լատվիերեն, լիտվերեն, հունգարերեն, մալթայերեն, հոլանդերեն, լեհերեն, պորտուգալերեն, ռումիներեն, սլովակերեն, սլովեներեն, ֆիններեն, շվեդերեն, and ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ ապրիլի 20-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 28-ին.
  3. ↑ 3,0 3,1 «Obtaining Ukraine's EU membership candidate status is of great importance for the Ukrainian people - President during a conversation with Ursula von der Leyen». 2022 թ․ մայիսի 9. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 10-ին.
  4. ↑ 4,0 4,1 Welle (www.dw.com), Deutsche. «European Commission recommends Ukraine be granted EU candidate status | DW | 17.06.2022». DW.COM (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 17-ին.
  5. ↑ 5,0 5,1 «Advance candidate: 7 requirements that Ukraine must meet in order for the EU not to revoke its new status». www.eurointegration.com.ua (ուկրաիներեն). Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 18-ին.
  6. ↑ 6,0 6,1 «The European Parliament has supported candidate status for Ukraine and Moldova». www.eurointegration.com.ua (ուկրաիներեն). Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 23-ին.
  7. ↑ 7,0 7,1 «Grant EU candidate status to Ukraine and Moldova without delay, MEPs demand | News | European Parliament». www.europarl.europa.eu (անգլերեն). 2022 թ․ հունիսի 23. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 23-ին.
  8. ↑ 8,0 8,1 «Ukraine has officially received the status of a candidate for EU membership». www.eurointegration.com.ua (ուկրաիներեն). Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 23-ին.
  9. ↑ «Ukraine - Trade». European Commission. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հունվարի 9-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 28-ին.
  10. ↑ «Association Agreement between the European Union and the European Atomic Energy Community and their Member States, of the one part, and Ukraine, of the other part». Consilium (բուլղարերեն, իսպաներեն, չեխերեն, դանիերեն, գերմաներեն, էստոներեն, հունարեն, անգլերեն, ֆրանսերեն, իռլանդերեն, խորվաթերեն, իտալերեն, լատվիերեն, լիտվերեն, հունգարերեն, մալթայերեն, հոլանդերեն, լեհերեն, պորտուգալերեն, ռումիներեն, սլովակերեն, սլովեներեն, ֆիններեն, and շվեդերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հոկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 28-ին.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 11,6 11,7 11,8 {{cite news}}: Empty citation (օգնություն)
  12. ↑ «European Parliament Votes to Advance Ukraine's Application for EU Membership». National Review (ամերիկյան անգլերեն). 2022 թ․ մարտի 1. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 12-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 4-ին.
  13. ↑ «Here Are the Members of Parliament Who Voted to Deny Ukraine's EU Admission». MSN (ամերիկյան անգլերեն). 2022 թ․ մարտ. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 28-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 4-ին.
  14. ↑ European Council (2022 թ․ մարտի 11). «Statement of the heads of state or government, meeting in Versailles, on the Russian military aggression against Ukraine, 10 March 2022». Consilium (բուլղարերեն, իսպաներեն, չեխերեն, դանիերեն, գերմաներեն, էստոներեն, հունարեն, անգլերեն, ֆրանսերեն, իռլանդերեն, խորվաթերեն, իտալերեն, լատվիերեն, լիտվերեն, հունգարերեն, մալթայերեն, հոլանդերեն, լեհերեն, պորտուգալերեն, ռումիներեն, սլովակերեն, սլովեներեն, ֆիններեն, շվեդերեն, and ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ ապրիլի 20-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 28-ին.
  15. ↑ «Шлях до членства у ЄС - Україна вже завершила роботу над опитувальником» [The road to EU membership - Ukraine has completed work on the questionnaire]. European Pravda (ուկրաիներեն). 2022 թ․ ապրիլի 17. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ ապրիլի 17-ին. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 17-ին.
  16. ↑ «Germany, France, Italy and Romania supported the immediate granting of EU candidate status to Ukraine». www.eurointegration.com.ua (ուկրաիներեն). Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 17-ին.
  17. ↑ «Шольц про рух України до ЄС: темпи залежать від кандидата». www.eurointegration.com.ua (ուկրաիներեն). Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 17-ին.
  18. ↑ «Макрон пояснив, як Україну просуватимуть на шляху до членства в Євросоюзі». www.eurointegration.com.ua (ուկրաիներեն). Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 17-ին.
  19. ↑ «Opinion on the EU membership application by Ukraine». European Commission (անգլերեն). 2022 թ․ հունիսի 17. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 18-ին.
  20. ↑ Commission Opinion on Ukraine’s application for membership of the European Union
  21. ↑ «Support for EU accession hits record high at 91% in Ukraine, while that for joining NATO slides - poll». www.ukrinform.net (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ ապրիլի 11-ին. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 6-ին.
  22. ↑ «Seventh nationwide poll: Ukraine during the war». Sociological group Rating. 30–31 March 2022. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ ապրիլի 9-ին. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 12-ին.
  23. ↑ «Support for joining EU rises one year after Revolution of Dignity – poll». Interfax-Ukraine. 2015 թ․ մարտի 19. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 2-ին.
  24. ↑ «Eurobarometer». europa.eu. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 19-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ուկրաինայի_անդամակցությունը_Եվրամիությանը&oldid=9791495» էջից