Նիկլաուս Վիրտ

Նիկլաուս Վիրտ; Niklaus Wirth
Ծնվել է	փետրվարի 15, 1934; Վինտերտուր, Ցյուրիխ, Շվեյցարիա
Մահացել է	հունվարի 1, 2024 (89 տարեկան); Ցյուրիխ, Շվեյցարիա
Քաղաքացիություն	Շվեյցարիա
Մասնագիտություն	համակարգչային գիտնական, ճարտարագետ, ծրագրավորող, համալսարանի դասախոս և գյուտարար
Հաստատություն(ներ)	PARC?, Ցյուրիխի համալսարան, Ցյուրիխի տեխնիկական բարձրագույն դպրոց և Սթենֆորդի համալսարան
Գործունեության ոլորտ	տեղեկատվական տեխնոլոգիա, ինֆորմատիկա և ծրագրավորում
Անդամակցություն	BBAW?, Գիտության և ճառտարագիտության ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Հաշվողական տեխնիկայի ասոցիացիա և Եվրոպական ակադեմիա
Ալմա մատեր	Ցյուրիխի տեխնիկական բարձրագույն դպրոց (1959), Լավալի համալսարան (1960) և Կալիֆոռնիայի համալսարան, Բերքլի (1963)
Տիրապետում է լեզուներին	անգլերեն և գերմաներեն
Գիտական ղեկավար	Harry Huskey? և Edward Feigenbaum?
Եղել է գիտական ղեկավար	Martin Odersky?, William Marshall McKeeman?, Peter U. Schulthess?, Edouard Marmier?, Rudolf Schild? և Michael Franz?
Ազդվել է	Էդսգեր Վ․ Դեյքստրա
Պարգևներ	Թյուրինգի մրցանակ Էմանուել Պիորի մրցանակ Համակարգչային պատմության թանգարանի համակրանք Համակարգչային տեխնիկայի պիոներ Programming Languages Achievement Award? Մարսել Բենուայի մրցանակ ACM-ի անդամ Մասարիկի համալսարանի պատվավոր դոկտոր և Լավալի համալսարանի պատվավոր դոկտոր
Կայք	people.inf.ethz.ch/wirth/(անգլ.)
	Ստորագրություն;
	Niklaus Wirth Վիքիպահեստում

Նիկլաուս Էմիլ Վիրտ (գերմ.՝ Niklaus Wirth, փետրվարի 15, 1934(1934-02-15)^[1]^[2], Վինտերտուր, Ցյուրիխ, Շվեյցարիա - հունվարի 1, 2024(2024-01-01)^[3], Ցյուրիխ, Շվեյցարիա), շվեյցարացի գիտնական։ Առավել հայտնի է որպես մի քանի ծրագրավորման լեզուների հեղինակ, որոնցից են Pascal-ը, Modula-ն, Oberon-ը։ 1984 թվականին արժանացել է Թյուրինգի մրցանակի՝ մի շարք նորարարական ծրագրավորման լեզուների մշակման համար։

Կենսագրություն

Վիրտը ծնվել է Շվեյցարիայի Վինտերտուր քաղաքում, 1934 թվականին։ 1959 թ.-ին Ցյուրիխում գտնվող Շվեյցարիայի դաշնային տեխնոլոգիական համալսարանում ստացել է էլեկտրոնիկայի բակալավրի աստիճան։ 1960 թ.-ին Կանադայի Լավալի համալսարանում ստացել է մագիստրոսի աստիճան։ 1963 թ.-ին Բերկլիի համալսարանում նրան շնորհվել է Էլեկտրոնիկայի և համակարգչային մասնագիտությամբ բնագիտության դոկտորի (գիտությունների թեկնածու) կոչում։

1963 թ.-ից 1967 թվականներին Ստենֆորդի համալսարանում, ապա նաև Ցյուրիխի համալսարաններում աշխատել է որպես պրոֆեսորի օգնական։ 1968 թ.-ին նա Ցյուրիխի համալսարանում դարձավ ինֆորմատիկայի պրոֆեսոր։

Ծրագրավորման լեզուներ

Վիրտը եղել է Euler, Algol W, Pascal, Modula, Modula-2, Oberon, Oberon-2 և Oberon-07 ծրագրավորման լեզուների հիմնական նախագծողն ու իրականացնողը։ Նա նաև մեծ մասնակցություն ունի Lilith համակարգիչի և Oberon օպերացիոն համակարգի նախագծման ու իրականացման գործում, ինչպես նաև սարքակազմի նախագծման, նկարագրման ու սիմուլյացիայի Lola համակարգի ստեղծման գործում։ Նա նախագծել և իրականացրել է նաև PL/0 պարզագույն ծրագրավորման լեզուն՝ կոմպիլյատորների ստեղծման փուլերը ցուցադրելու համար։

Հեղինակած գրքեր

Վիրտ, Նիկլաուս (1976). Citation. Algorithms + Data Structures = Programs. Prentice-Hall. ISBN 978-0-13-022418-7. 0130224189. {{cite book}}: Check |url= value (օգնություն) (անգլ.)
Նիկլաուս Վիրտի այս գրքում արտակարգ շարադրված են ծրագրավորման հիմնարար հասկացությունները, մասնավորապես տվյալների կառուցվածքային ներկայացումը և կառուցվածքային տվյալների մշակման ալգորիթմները։ Օրինակները բերված են այդ պահին հեղինակի կողմից ստեղծված և մինչ այժմ էլ մեծ տարածում ունեցող ծրագրավորման Պասկալ լեզվով, որում և առաջին անգամ լիարժեք սկսեց օգտագործվել ռեկուրսիայի գաղափարը որպես տվյալների ներկայացման և ալգորիթմների իրականացման հիմնարար եղանակ։ Թարգմանված է բազմաթիվ լեզուներով և ծրագրավորման դասընթացի գրականության ցանկում մինչ այժմ էլ պարտադիր ընթերցանության գիրք է։
Compiler construction - Oberon-0 լեզվի կոմպիլյատորի կառուցման պրակտիկ գիրք է, որտեղ պարզ ու մատչելի կերպով շարադրված են կոմպիլյացիայի հիմնական փուլերը։
Digital Circuit Design - Թվային սխեմաների նախագծմանը վերաբերող աշխատանք է, որտեղ պարզագույն համակարգիչի սարքակազմի նախագծման օրինակի վրա հեղինակը պատմում է թվային շղթաների ստեղծման հիմնական փուլերը։ Շարադրանքում թվային սխեմաների նկարագրման համար օգտագործված է հեղինակի և նրա գործընկերների կողմից ստեղծված Lola համակարգը։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ ^2,0 ^2,1 Encyklopedie dějin města Brna (չեխերեն) — 2004.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Niklaus Wirth ist tot: IT-Welt trauert um Erfinder von Pascal
↑ ^4,0 ^4,1 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
↑ https://awards.acm.org/fellows/award-recipients
↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ CONOR.Sl
↑ ^8,0 ^8,1 ^8,2 ^8,3 ^8,4 ^8,5 Mathematics Genealogy Project — 1997.
↑ Niklaus E. Wirth
↑ Niklaus E. Wirth
↑ https://www.ieee.org/content/dam/ieee-org/ieee/web/org/about/awards/piore_rl.pdf
↑ Niklaus E. Wirth — ACM.
↑ Niklaus Wirth — Masaryk University.
↑ Liste complète des récipiendaires de 1864 à aujourd'hui — Laval University.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Նիկլաուս Վիրտ» հոդվածին։

[_3eeaf367c2b046e4-1] 1,0 ^1,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_dca097fb82171103-2] 2,0 ^2,1 Encyklopedie dějin města Brna (չեխերեն) — 2004.

[_40ea5ef6858b960f-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Niklaus Wirth ist tot: IT-Welt trauert um Erfinder von Pascal

[_bfc5340b3e9d3f15-4] 4,0 ^4,1 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ

[_03bb8da28e40ccc3-5] ttps://awards.acm.org/fellows/award-recipients

[_bf948e7c520fdf82-6] Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_e853542016a94026-7] CONOR.Sl

[_f2cb598bfa3441a2-8] 8,0 ^8,1 ^8,2 ^8,3 ^8,4 ^8,5 Mathematics Genealogy Project — 1997.

[_c954d267da20116f-9] Niklaus E. Wirth

[_24cd63c2ee9602e6-10] Niklaus E. Wirth

[_5837f683ad90f983-11] ttps://www.ieee.org/content/dam/ieee-org/ieee/web/org/about/awards/piore_rl.pdf

[_ff15c532eea12e5c-12] Niklaus E. Wirth — ACM.

[_4aab17ffecd49c8b-13] Niklaus Wirth — Masaryk University.

[_5f291fe837cbe045-14] Liste complète des récipiendaires de 1864 à aujourd'hui — Laval University.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]