Նիկլաուս Վիրտ

Նիկլաուս Վիրտ; Niklaus Wirth
Ծնվել է	փետրվարի 15, 1934 (85 տարեկան); Վինտերտուր
Քաղաքացիություն	Շվեյցարիա
Մասնագիտություն	համակարգչային գիտնական, ճարտարագետ, ծրագրավորող և համալսարանի պրոֆեսոր
Հաստատություն(ներ)	Xerox Palo Alto Research Center? և Ցյուրիխի համալսարան
Գործունեության ոլորտ	Տեղեկատվական տեխնոլոգիա
Անդամակցություն	Բեռլին-Բրանդենբուրգի գիտությունների ակադեմիա, Գիտության և ճառտարագիտության ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Հաշվողական տեխնիկայի ասոցիացիա և Եվրոպական ակադեմիա
Ալմա մատեր	Ցյուրիխի տեխնիկական բարձրագույն դպրոց, Լավալի համալսարան և Կալիֆոռնիայի համալսարան, Բերքլի
Գիտական աստիճան	փիլիսոփայության դոկտոր (1963), գիտության մագիստր (1960) և գիտության բակալավր (1959)
Տիրապետում է լեզուներին	անգլերեն
Գիտական ղեկավար	Harry Huskey?
Եղել է գիտական ղեկավար	Martin Odersky?
Ազդվել է	Էդսգեր Վ․ Դեյքստրա
Պարգևներ	Արվեստի և գիտության ոլորտում ունեցած վաստակի շքանշան Թյուրինգի մրցանակ Էմանուել Պիորի մրցանակ Համակարգչային պատմության թանգարանի համակրանք Համակարգչային տեխնիկայի պիոներ Programming Languages Achievement Award? Մարսել Բենուայի մրցանակ ACM-ի անդամ Մասարիկի համալսարանի պատվավոր դոկտոր և Լավալի համալսարանի պատվավոր դոկտոր
Կայք	inf.ethz.ch/personal/wirth/
	Niklaus Wirth Վիքիպահեստում

Նիկլաուս Էմիլ Վիրտ (գերմ.՝ Niklaus Wirth, փետրվարի 15, 1934(1934-02-15)^[1]^[2]^[3], Վինտերտուր), շվեյցարացի գիտնական։ Առավել հայտնի է որպես մի քանի ծրագրավորման լեզուների հեղինակ, որոնցից են Pascal-ը, Modula-ն, Oberon-ը։ 1984 թվականին արժանացել է Թյուրինգի մրցանակի՝ մի շարք նորարարական ծրագրավորման լեզուների մշակման համար։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիրտը ծնվել է Շվեյցարիայի Վինտերտուր քաղաքում, 1934 թվականին։ 1959 թ.-ին Ցյուրիխում գտնվող Շվեյցարիայի դաշնային տեխնոլոգիական համալսարանում ստացել է էլեկտրոնիկայի բակալավրի աստիճան։ 1960 թ.-ին Կանադայի Լավալի համալսարանում ստացել է մագիստրոսի աստիճան։ 1963 թ.-ին Բերկլիի համալսարանում նրան շնորհվել է Էլեկտրոնիկայի և համակարգչային մասնագիտությամբ բնագիտության դոկտորի (գիտությունների թեկնածու) կոչում։

1963 թ.-ից 1967 թվականներին Ստենֆորդի համալսարանում, ապա նաև Ցյուրիխի համալսարաններում աշխատել է որպես պրոֆեսորի օգնական։ 1968 թ.-ին նա Ցյուրիխի համալսարանում դարձավ ինֆորմատիկայի պրոֆեսոր։

Ծրագրավորման լեզուներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիրտը եղել է Euler, Algol W, Pascal, Modula, Modula-2, Oberon, Oberon-2 և Oberon-07 ծրագրավորման լեզուների հիմնական նախագծողն ու իրականացնողը։ Նա նաև մեծ մասնակցություն ունի Lilith համակարգիչի և Oberon օպերացիոն համակարգի նախագծման ու իրականացման գործում, ինչպես նաև սարքակազմի նախագծման, նկարագրման ու սիմուլյացիայի Lola համակարգի ստեղծման գործում։ Նա նախագծել և իրականացրել է նաև PL/0 պարզագույն ծրագրավորման լեզուն՝ կոմպիլյատորների ստեղծման փուլերը ցուցադրելու համար։

Հեղինակած գրքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիրտ Նիկլաուս (1976)։ Citation. Algorithms + Data Structures = Programs։ Prentice-Hall։ ISBN 978-0-13-022418-7։ 0130224189 (անգլ.)
Նիկլաուս Վիրտի այս գրքում արտակարգ շարադրված են ծրագրավորման հիմնարար հասկացությունները, մասնավորապես տվյալների կառուցվածքային ներկայացումը և կառուցվածքային տվյալների մշակման ալգորիթմները։ Օրինակները բերված են այդ պահին հեղինակի կողմից ստեղծված և մինչ այժմ էլ մեծ տարածում ունեցող ծրագրավորման Պասկալ լեզվով, որում և առաջին անգամ լիարժեք սկսեց օգտագործվել ռեկուրսիայի գաղափարը որպես տվյալների ներկայացման և ալգորիթմների իրականացման հիմնարար եղանակ։ Թարգմանված է բազմաթիվ լեզուներով և ծրագրավորման դասընթացի գրականության ցանկում մինչ այժմ էլ պարտադիր ընթերցանության գիրք է։
Compiler construction - Oberon-0 լեզվի կոմպիլյատորի կառուցման պրակտիկ գիրք է, որտեղ պարզ ու մատչելի կերպով շարադրված են կոմպիլյացիայի հիմնական փուլերը։
Digital Circuit Design - Թվային սխեմաների նախագծմանը վերաբերող աշխատանք է, որտեղ պարզագույն համակարգիչի սարքակազմի նախագծման օրինակի վրա հեղինակը պատմում է թվային շղթաների ստեղծման հիմնական փուլերը։ Շարադրանքում թվային սխեմաների նկարագրման համար օգտագործված է հեղինակի և նրա գործընկերների կողմից ստեղծված Lola համակարգը։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #120777983 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 Brockhaus Enzyklopädie
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a>
↑ https://amturing.acm.org/award_winners/wirth_1025774.cfm
↑ https://awards.acm.org/award_winners/wirth_1025774#140
↑ https://awards.acm.org/award_winners/wirth_1025774#158
↑ https://www.muni.cz/o-univerzite/vyznamenani/cestne-doktoraty-udelene-mu?page=4
↑ https://www.ulaval.ca/notre-universite/prix-et-distinctions/doctorats-honoris-causa-de-luniversite-laval/liste-complete-des-recipiendaires-de-1864-a-aujourdhui.html#c154969

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q17152639_citetype_Q1172284_citetype_Q340169"_data-entity-id="Q36578"><i_class="wef_low_priority_links">[[:Գերմանիայի_ազգային_գրադարան|German_National_Library]],_[[:Բեռլինի_պետական_գրադարան|Berlin_State_Library]],_[[:en:Bavarian_State_Library|Bavarian_State_Library]]_et_al.</i>_[http://d-nb.info/gnd/120777983/_Record_#120777983]_//_Gemeinsame_Normdatei<span_class="wef_low_priority_links">_—_2012—2016.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #120777983 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q8513_citetype_Q35127_citetype_Q36524_citetype_Q194166"_data-entity-id="Q29861311">SNAC<span_class="wef_low_priority_links">_—_2010.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a></div>-2] 2,0 ^2,1 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q5292"_data-entity-id="Q237227">[[:de:s:Brockhaus_Enzyklopädie|Brockhaus_Enzyklopädie]]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a></div>-3] 3,0 ^3,1 Brockhaus Enzyklopädie
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827"_data-entity-id="Q19938912">[http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb123836887_data.bnf.fr]:_տվյալների_բաց_շտեմարան<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a></div>-4] ta.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a>

[[https://amturing.acm.org/award_winners/wirth_1025774.cfm_https://amturing.acm.org/award_winners/wirth_1025774.cfm]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-5] ttps://amturing.acm.org/award_winners/wirth_1025774.cfm

[[https://awards.acm.org/award_winners/wirth_1025774#140_https://awards.acm.org/award_winners/wirth_1025774#140]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-6] ttps://awards.acm.org/award_winners/wirth_1025774#140

[[https://awards.acm.org/award_winners/wirth_1025774#158_https://awards.acm.org/award_winners/wirth_1025774#158]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-7] ttps://awards.acm.org/award_winners/wirth_1025774#158

[[https://www.muni.cz/o-univerzite/vyznamenani/cestne-doktoraty-udelene-mu?page=4_https://www.muni.cz/o-univerzite/vyznamenani/cestne-doktoraty-udelene-mu?page=4]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-8] ttps://www.muni.cz/o-univerzite/vyznamenani/cestne-doktoraty-udelene-mu?page=4

[[https://www.ulaval.ca/notre-universite/prix-et-distinctions/doctorats-honoris-causa-de-luniversite-laval/liste-complete-des-recipiendaires-de-1864-a-aujourdhui.html#c154969_https://www.ulaval.ca/notre-universite/prix-et-distinctions/doctorats-honoris-causa-de-luniversite-laval/liste-complete-des-recipiendaires-de-1864-a-aujourdhui.html#c154969]<span_class="wef_low_priority_links"></span><div_style="display:none"></div>-9] ttps://www.ulaval.ca/notre-universite/prix-et-distinctions/doctorats-honoris-causa-de-luniversite-laval/liste-complete-des-recipiendaires-de-1864-a-aujourdhui.html#c154969

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Նիկլաուս Վիրտ

Բովանդակություն

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծրագրավորման լեզուներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հեղինակած գրքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նավարկման ցանկ

Անձնական գործիքներ

Անվանատարածքներ

Տարբերակներ

Դիտումները

Ավելին

Որոնել

Նավարկում

Մասնակցել

Գործիքներ

Այլ նախագծերում

Տպել/արտահանել

Այլ լեզուներով

Նիկլաուս Վիրտ Niklaus Wirth

Ծնվել է	փետրվարի 15, 1934(1934-02-15)^[1]^[2]^[3] (85 տարեկան) Վինտերտուր
Քաղաքացիություն	Շվեյցարիա
Մասնագիտություն	համակարգչային գիտնական, ճարտարագետ, ծրագրավորող և համալսարանի պրոֆեսոր
Հաստատություն(ներ)	Xerox Palo Alto Research Center? և Ցյուրիխի համալսարան
Գործունեության ոլորտ	Տեղեկատվական տեխնոլոգիա
Անդամակցություն	Բեռլին-Բրանդենբուրգի գիտությունների ակադեմիա, Գիտության և ճառտարագիտության ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Հաշվողական տեխնիկայի ասոցիացիա և Եվրոպական ակադեմիա
Ալմա մատեր	Ցյուրիխի տեխնիկական բարձրագույն դպրոց, Լավալի համալսարան և Կալիֆոռնիայի համալսարան, Բերքլի
Գիտական աստիճան	փիլիսոփայության դոկտոր (1963), գիտության մագիստր (1960) և գիտության բակալավր (1959)
Տիրապետում է լեզուներին	անգլերեն^[4]
Գիտական ղեկավար	Harry Huskey?
Եղել է գիտական ղեկավար	Martin Odersky?
Ազդվել է	Էդսգեր Վ․ Դեյքստրա
Պարգևներ	Արվեստի և գիտության ոլորտում ունեցած վաստակի շքանշան Թյուրինգի մրցանակ^[5]^[6] Էմանուել Պիորի մրցանակ Համակարգչային պատմության թանգարանի համակրանք Համակարգչային տեխնիկայի պիոներ Programming Languages Achievement Award? Մարսել Բենուայի մրցանակ ACM-ի անդամ^[7] Մասարիկի համալսարանի պատվավոր դոկտոր^[8] և Լավալի համալսարանի պատվավոր դոկտոր^[9]
Կայք	inf.ethz.ch/personal/wirth/
Niklaus Wirth Վիքիպահեստում