Մոնիկա Վիտտի

Մոնիկա Վիտտի; իտալ.՝ Monica Vitti
Ծնվել է	նոյեմբերի 3, 1931[…]
Ծննդավայր	Հռոմ, Իտալիա
Մահացել է	փետրվարի 2, 2022 (90 տարեկան)
Մահվան վայր	Հռոմ, Իտալիա
Գերեզման	Կամպո Վերանո
Կրթություն	Սիլվիո Դ'Ամիկոյի դրամատիկական արվեստների ազգային ակադեմիա
Քաղաքացիություն	Իտալիայի թագավորություն և Իտալիա
Մասնագիտություն	կատակերգու, սցենարիստ, կինոռեժիսոր, թատրոնի դերասանուհի, կինոդերասանուհի և դերասանուհի
Ամուսին(ներ)	Roberto Russo?
Համատեղ ապրող(ներ)	Միքելանջելո Անտոնիոնի և Կառլո դի Պալմա
Պարգևներ և մրցանակներ	Targa d'Oro «Արծաթե ժապավեն» մրցանակ երկրորդ պլանի կնոջ լավագույն դերակատարման համար «Դավիդ դի Դոնաթելլո» մրցանակ՝ կնոջ լավագույն դերի համար «Դավիդ դի Դոնաթելլո» մրցանակ՝ կնոջ լավագույն դերի համար «Դավիդ դի Դոնաթելլո» մրցանակ՝ կնոջ լավագույն դերի համար «Դավիդ դի Դոնաթելլո» մրցանակ՝ կնոջ լավագույն դերի համար «Դավիդ դի Դոնաթելլո» մրցանակ՝ կնոջ լավագույն դերի համար «Արծաթե ժապավեն» մրցանակ լավագույն կանացի դերի համար «Արծաթե ժապավեն» մրցանակ լավագույն կանացի դերի համար Ոսկե առյուծ մրցանակ ձեռքբերումների համար Արծաթե ժապավեն Դավիդ դի Դոնաթելլո և Silver Bear for Outstanding Artistic Contribution?

Մոնիկա Վիտտի (իտալ.՝ Monica Vitti, իրական անունը` Մարիա Լուիզա Չեչարելլի, նոյեմբերի 3, 1931(1931-11-03)^[1]^[2]^[3]^[…], Հռոմ, Իտալիա^[4] - փետրվարի 2, 2022(2022-02-02)^[5]^[6]^[4], Հռոմ, Իտալիա^[7]), իտալացի դերասանուհի։ Հինգ անգամ արժանացել է Իտալիայի բարձրագույն «Դավիդ դի Դոնաթելլո» կինոմրցանակին՝ կանացի լավագույն դերի համար։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մոնիկա Վիտտին ծնվել է Հռոմում, իսկ մանկությունն անցել է Մեսինայում։ Պատանի տարիքում մասնակցել է սիրողական ներկայացումների, իսկ 16 տարեկանում ընդունվել է կինոակադեմիա։ 1953 թվականին, ավարտելով Հռոմի դրամատիկական արվեստների ազգային ակադեմիան, աշխատել է թատրոնում և առաջին դերերը կատարել է Բերտոլդ Բրեխտի և Էժեն Իոնեսկոյի դրամաներում։

Կինոդեբյուտը կայացել է 1954 թվականին, երբ ոչ մեծ դերով հանդես է եկել «Ծիծաղել, ծիծաղել, ծիծաղել» կատակերգությունում։ 1957 թվականին Մոնիկան ծանոթացել է Միքելանջելո Անտոնիոնիի հետ և դարձել է վերջինիս կյանքի ուղեկցուհին՝ երկար տարիներ։ Մոնիկայի դերասանական հաջողությունը նշանավորվեց Անտոնիոնիի չորս ֆիլմերի շնորհիվ, որոնք նկարահանվել էին 1960-1964 թվականներին։ Այդ ֆիլմերն էին «Արկած» (1960 թ.), «Գիշեր» (1961 թ.), «Խավարում» (1962 թ.) և «Կարմիր անապատ» (1964 թ.) կինոնկարները։ 1968 թվականին Մոնիկա Վիտտին արժանացավ Սան Սեբաստիանի կինոփառատոնի մրցանակին՝ կանացի լավագույն դերի համար, երբ նկարահանվել էր Մարիո Մոնիչելլիի «Չվրիպես, Ասսունտա» («Աղջիկն ատրճանակով» 1968 թ.) կինոնկարում։

Մոնիկա Վիտտին ճառագում էր կրքոտությամբ և անհասանելիությամբ։ Նա առավել քան համոզիչ էր և կատակերգական, և դրամատիկական դերերում։ Սակայն նրա փորձը՝ հաստատվել անգլիալեզու ֆիլմերում, հաջողությամբ չպսակվեց։ Մոնիկա Վիտտիի ֆիլմերից կարելի է հիշել «Դղյակը Շվեդիայում» (1963 թ.), «Թռչող ափսե» (1964 թ.), «Ալ կինը» (1969 թ.), «Զույգեր» (1970 թ.), «Ազատության ուրվականը» (1974 թ.), «Կեսգիշերային հաճույքներ» (1975 թ.), «Փրկեք, նա ինձ սիրում է» (1977 թ.), «Վայրի անկողիններ» («Վագրեր շրթներկում» 1979 թ.), «Հյուրանոցային համար» (1981 թ.), «Օբերվալդի գաղտնիքը» (1981 թ.), «Ես գիտեմ, որ դու գիտես, որ ես գիտեմ» (1982 թ.), «Սիրախաղ» (1983 թ.) և այլ կինոնկարներ։

Մոնիկա Վիտտին 1974 թվականին Կաննի կինոփառատոնի ժյուրիի կազմում էր։ 1984 թվականին «Սիրախաղ» ֆիլմի համար արժանացել է Բեռլինի կինոփառատոնի «Արծաթե արջ» մրցանակին։ 1989 թվականին, որպես ռեժիսոր, սցենարիստ և դերասանուհի, հանդես է եկել «Գաղտնի սկանդալ» ֆիլմով։ Դրանից հետո նա լքել է կինեմատոգրաֆը, սակայն շարունակել է նկարահանվել հեռուստատեսությունում և աշխատել թատրոնում։ 1993 թվականին հրատարակել է իր ինքնակենսագրությունը։ 1995 թվականին, Վենետիկի կինոփառատոնում նա արժանացել է «Ոսկե առյուծ» մրցանակին՝ կինեմատոգրաֆում կատարած ներդրումների համար։

Անձնական կյանքը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1950-ական թվականների վերջից Մոնիկա Վիտտին սիրավեպ ուներ Միքելանջելո Անտոնիոնիի հետ, իսկ 1960-ական թվականների վերջում արդեն, համատեղ ֆիլմերի բացակայության պատճառով, նրանց հարաբերությունները լարվեցին, որի արդյունքում նրանք դադարեցին հանդիպել։

1975 թվականից Մոնիկան հանդիպում էր ռեժիսոր Ռոբերտո Ռուսսոյի հետ, իսկ 1995 թվականին նրանք ամուսնացել են։

Մահացել է 2022 թվականի փետրվարի 2-ին Հռոմում^[10]^[11]։

Մասնակի ֆիլմագրությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թվական	Անվանում	Բնօրինակ անվանում	Կերպար
1954	Ծիծաղել, ծիծաղել, ծիծաղել	Ridere! Ridere! Ridere!	Մարիա Թերեզա
1955	Ադրիանա Լեկուվրյոր	Adriana Lecouvreur	-
1958	Եռյակը	Le dritte	Օֆելիա Գրանելլի
1960	Արկած	L'avventura	Կլաուդիա
1961	Գիշեր	La notte	Վալենտինա Ժերարդինի
1962	Սպիտակ գիշերներ	Le notti bianche	-
1962	Խավարում	L'eclisse	Վիտտորիա
1962	Չորս ճշմարտություն	Les quatre vérités	Մադելեյն
1963	Դղյակը Շվեդիայում	Château en Suède	Էլեոնորա Ֆալսեն
1964	Բարձրագույն անհավատարմություն	Alta infedeltà	Գլորիա
1964	Կարմիր անապատ	Il deserto rosso	Ջուլիանա
1964	Թռչող ափսե	Il disco volante	Դոլորես
1965	Տիկնիկներ	Le bambole	Ջիովաննա
1966	Մոդեստի Բլեյզ	Modesty Blaise	Մոդեստի Բլեյզ
1966	Փերիները	Le Fate	Սաբինա
1967	Ինձ շուտ սպանիր, ես մրսում եմ	Fai in fretta ad uccidermi... ho freddo!	Ջիովաննա
1967	Ես ամուսնացել եմ քեզ հետ` զվարճանալու համար	Ti ho sposato per allegria	Ջուլիանա
1967	Առաքինության գոտին	La cintura di castità	Բոկադորո
1968	Չվրիպես, Ասսունտա (Աղջիկն ատրճանակով)	La ragazza con la pistola	Ասսունտա Պատանա
1969	Ալ կինը	La femme écarlate	Եվա
1969	Սեր իմ, օգնիր ինձ	Amore mio aiutami	Ռաֆայելլա Մաքիավելլի
1970	Խանդի դրամա. Բոլոր մանրամասնությունների ժամանակագրությունում	Dramma della gelosia (tutti i particolari in cronaca)	Ադելաիդա
1970	Նինի Տիրաբուշո	Ninì Tirabusciò, la donna che inventò la mossa	Մարիա Սարտի
1970	Զույգեր	Le coppie	Ադելա, Ջուլիա
1970	Պացիֆիստուհին	La pacifista - Smetti di piovere	Բարբարա
1971	Սուպերվկան	La supertestimone	Իզոլինա Պանտո
1971	Մենք` կանայքս, այդպիսին ենք	Noi donne siamo fatte così	Զոե, Թերեզա, Ալբերտա, Էրիկա, Լաուրա և այլք
1972	Կարգը մնում է կարգ	Gli ordini sono ordini	Ջիորջիա
1973	Տոսկա	La Tosca	Ֆլորա Տոսկա
1973	Գող Թերեզան	Teresa la ladra	Թերեզա
1973	Աստղային փոշի	Polvere di stelle	Դիա Դանի
1974	Ազատության ուրվականը	Le fantôme de la liberté	տիկին Ֆուկո
1975	Սիրո պարեկը գալիս է ուղիղ կեսգիշերին (Կեսգիշերին տեղի են ունենում ամենաքաղցր հաճույքները)	A mezzanotte va la ronda del piacere	Տինա Կանդելա
1975	Այդպես սկսվում է արկածը	Qui comincia l'avventura	Միլա
1975	Բադը նարնջի սոուսով	L'anatra all'arancia	Լիզա Ստեֆանի
1976	Միմի Բլյուետ	Mimì Bluette... fiore del mio giardino	Միմի Բլյուետ
1976	Միայն թե չիմանա ողջ շրջապատը	Basta che non si sappia in giro!	Արմանդա, Լիա
1977	Փրկեք, նա ինձ սիրում է (Երկնքի մյուս կեսը)	L'altra metà del cielo	Սյուզաննա Մակալուսո
1978	Պետության հետաքրքրության շրջանակում	La raison d'état	Անժելա Ռավելլի
1978	Իմ սիրելի տղամարդիկ	Amori miei	Աննա Լիզա Բիանչի
1978	Ապրիր ուրախ, զվարճացիր մեզ հետ	Per vivere meglio, divertitevi con noi	Վալենտինա Կոնտարինի
1979	Վայրի անկողիններ (Վագրեր շրթներկում)	Letti selvaggi	Մարիա, մարմնավաճառուհի
1979	Գրեթե իդեալական սիրավեպ	An Almost Perfect Affair	Մարիա Բարոնե
1980	Օբերվալդի գաղտնիքը	Il mistero di Oberwald	թագուհի
1980	Չեմ ուզում այլևս քեզ ճանաչել, սիրելիս	Non ti conosco più amore	Լուիզա
1980	Հյուրանոցային համար	Camera d'albergo	Ֆլամինիա
1981	Խանդի տանգոն	Il tango della gelosia	Լուսիա
1982	Ես գիտեմ, որ դու գիտես, որ ես գիտեմ	Io so che tu sai che io so	Լիվիա Բոնետի
1982	Ներեցեք, եթե քիչ է	Scusa se è poco	Ռենատա Ադորնի, Գրացիա Սիրիանի
1983	Սիրախաղ	Flirt	Լաուրա
1986	Ֆրանչեսկան և ես	Francesca è mia	Ֆրանչեսկա
1990	Գաղտնի սկանդալ	Scandalo segreto	-

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 filmportal.de — 2005.
↑ ^2,0 ^2,1 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
↑ ^3,0 ^3,1 Discogs — 2000.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Porro M. È morta Monica Vitti, l’attrice aveva 90 anni (իտալ.) — Milano: RCS MediaGroup, 1876. — ISSN 1120-4982; 1128-2568; 2499-2542
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Veltroni W. (unspecified title)
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 È morta Monica Vitti, talento smisurato del cinema italiano (իտալ.) — Roma: GEDI Gruppo Editoriale, 1976. — ISSN 0390-1076; 2499-0817
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 https://www.ansa.it/sito/notizie/cultura/cinema/2022/02/02/e-morta-monica-vitti_658b356e-9a12-483b-aeef-d983d2cb794a.html
↑ https://www.findagrave.com/memorial/236423710
↑ https://www.siv.archives-nationales.culture.gouv.fr/siv/rechercheconsultation/consultation/ir/pdfIR.action?irId=FRAN_IR_026438
↑ Porro, Maurizio (2022 թ․ փետրվարի 2). «È morta Monica Vitti, l'attrice che visse due volte». Corriere della Sera (իտալերեն). Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 2-ին.
↑ «Умерла звезда фильмов Антониони Моника Витти - Газета.Ru». Газета.Ru (ռուսերեն). Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 2-ին. {{cite web}}: Text "Новости" ignored (օգնություն)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մոնիկա Վիտտի» հոդվածին։

[_2456eed9cba2c0bf-1] 1,0 ^1,1 filmportal.de — 2005.

[_b54f8b7783b96271-2] 2,0 ^2,1 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)

[_1b57d39de081749b-3] 3,0 ^3,1 Discogs — 2000.

[_f332fc3a2848d902-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Porro M. È morta Monica Vitti, l’attrice aveva 90 anni (իտալ.) — Milano: RCS MediaGroup, 1876. — ISSN 1120-4982; 1128-2568; 2499-2542

[_998b34ed7aee51be-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Veltroni W. (unspecified title)

[_e33560fd579228ef-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 È morta Monica Vitti, talento smisurato del cinema italiano (իտալ.) — Roma: GEDI Gruppo Editoriale, 1976. — ISSN 0390-1076; 2499-0817

[_d2615b5405af53a7-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 https://www.ansa.it/sito/notizie/cultura/cinema/2022/02/02/e-morta-monica-vitti_658b356e-9a12-483b-aeef-d983d2cb794a.html

[_fa048a585d7ac087-8] ttps://www.findagrave.com/memorial/236423710

[_4b57a0cc3674ee53-9] ttps://www.siv.archives-nationales.culture.gouv.fr/siv/rechercheconsultation/consultation/ir/pdfIR.action?irId=FRAN_IR_026438

[10] Porro, Maurizio (2022 թ․ փետրվարի 2). «È morta Monica Vitti, l'attrice che visse due volte». Corriere della Sera (իտալերեն). Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 2-ին.

[11] «Умерла звезда фильмов Антониони Моника Витти - Газета.Ru». Газета.Ru (ռուսերեն). Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 2-ին. {{cite web}}: Text "Новости" ignored (օգնություն)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]