Լյուբո Բաբիչ

Լյուբո Բաբիչ; խորվ.՝ Ljubomir Babić
Ծնվել է	հունիսի 14, 1890[…]
Ծննդավայր	Jastrebarsko, Ավստրո-Հունգարիա
Վախճանվել է	մայիսի 14, 1974[…] (83 տարեկան)
Մահվան վայր	Զագրեբ, Խորվաթիայի Սոցիալիստական Հանրապետություն, ՀՍՖՀ
Քաղաքացիություն	Հունգարիայի թագավորություն, Սերբերի, խորվաթների և սլովակների թագավորություն, Հարավսլավիայի Թագավորություն, Խորվաթիայի անկախ պետություն և ՀՍՖՀ
Կրթություն	Մյունխենի գեղարվեստի ակադեմիա
Մասնագիտություն	արվեստագետ և նկարիչ
Ոճ	մոդերն
Թեմաներ	յուղաներկ
Ներշնչվել է	Մենցի Կլեմենտ Ցրնչիչ
Պարգևներ	Վլադիմիր Նազորի մրցանակ
Անդամակցություն	Խորվաթիայի գիտությունների և արվեստների ակադեմիա
	Ljubo Babić Վիքիպահեստում

Լյուբո Բաբիչ (խորվ.՝ Ljubomir Tito Stjepan Babić, հունիսի 14, 1890(1890-06-14)^[1]^[2]^[3]^[…], Jastrebarsko, Ավստրո-Հունգարիա - մայիսի 14, 1974(1974-05-14)^[2]^[3]^[4]^[…], Զագրեբ, Խորվաթիայի Սոցիալիստական Հանրապետություն, ՀՍՖՀ), 20-րդ դարի խորվաթ նկարիչ, գրաֆիկ։

Կյանք և ստեղծագործություն

Լյուբո Բաբիչը ծնվել է 1890 թվականին ազնվականական ընտանիքում։ Նրա հայրը՝ Անտոն Բաբիչը, եղել է դատավոր։ Գիմնազիական կրթություն ստացել է Բելովարում և Զագրեբում (Զագրեբի գիմնազիան ավարտել է 1908 թվականին)։ Մասնավոր դասեր է վերցրել նկարիչներ Կլեմենտ Կրնչիչից և Բելա Չիկոշայից, սովորել է նաև Արվեստների դպրոցում։ 1908 թվականին հոր օրինակով ընդունվել է Զագրեբի համալսարանի իրավաբանության ֆակուլտետ, սակայն հետո թողել է իրավագիտությունը և զբաղվել նկարչությամբ։ Բաբիչի դպրոցական ընկերոջ՝ Տեոդոր Պեյաչևիչի շնորհիվ՝ նա ընդունվել է Մյունխենի գեղարվեստի ակադեմիա, որտեղ ուսանել է Անգելո Յանկի (1910-1911) և Ֆրանց ֆոն Շտուկի (1911-1913) մոտ։ Մյունխենում Լյուբո Բաբիչը մարդակազմություն է սովորել Բժշկական դպրոցում, որն անհրաժեշտ էր նրան՝ որպես նկարչի։ 1913-1914 թվականներին նա անցկացրել է Փարիզում, սակայն Առաջին համաշխարհային պատերազմի սկսվելու հետ վերադարձել է հայրենիք։ Իր վարպետանոցում նկարիչը բացել է Ժամանակակից արվեստի դպրոց։ 1916 թվականին սկսել է դասավանդել Զագրեբի գեղարվեստի ակադեմիայում, իսկ 1940 թվականին դարձել է ակադեմիայի պրոֆեսոր և այնտեղից թոշակի անցել 1961 թվականին^[5]։ Նրա աշակերտներից է եղել Վինկո Գրդանը^[6]։ 1920 թվականին նկարիչը ճանապարհորդել է Իսպանիայում, որտեղ շատ է նկարել և ստեղծել նկարաշար՝ «Իսպանական աշխատանքներ»։ 1930-1936 թվականներին շատ է ճանապարհորդել հայրենի Խորվաթիայում, ստեղծել համանման շարք՝ «Խորվաթական աշխատանքներ»։ 1930-ական թվականներին Լյուբո Բաբիչը դասախոսություններով հանդես է եկել ինչպես Խորվաթիայի տարբեր դպրոցներում ու ինստիտուտներում, այնպես էլ եվրոպական երկրներում։ 1932 թվականին Զագրեբի համալսարանի փիլիսոփայության ֆակուլտետում արվեստի պատմության ոլորտում ստացել է գիտական աստիճան։

1919 թվականին Բաբիչը դարձել է Զագրեբի ժամանակակից արվեստի թանգարանի առաջին ղեկավարը։ Նա կազմակերպել է ժամանակակից ֆրանսիական ու գերմանական արվեստի ցուցահանդեսներ Զագրեբում, իսկ 1950 թվականին՝ Հարավսլավիայի ժողովուրդների արվեստի ցուցահանդես Փարիզում։ Բաբիչը եղել է «Խորվաթական գարնանային սալոնի» (1916), «Խորվաթ նկարիչների անկախ միավորման» (1923), «Երեքի խմբի» (1929), «Չորսի խմբի» (1928) և այլ միավորումների հիմնադիրներից։ 1928 թվականին ընտրվել է Հարավսլավիայի գիտությունների ազգային ակադեմիայի թղթակից-անդամ, իսկ 1950 թվականին՝ իսկական անդամ։

Լյուբո Բաբիչը հայտնի է որպես երկու համաշխարհային պատերազմների միջև ընկած ժամանակահատվածի հարավսլավացի ականավոր նկարիչ։ Նա դրսևորվել է և՛ որպես նկարիչ ու գրաֆիկ, և՛ թատերական զգեստների ու դեկորացիաների վարպետ, և՛ որպես մանկավարժ, արվեստի պատմաբան, թատերական գործիչ։ Նկարել է յուղաներկով, ջրաներկով։ Մյունխենյան շրջանի աշխատանքները կրել են սիմվոլիզմի ու մոդեռնի ազդեցությունը^[7]

1916 թվականից հետո տարվել է էքսպրեսիոնիզմով, այնուհետև անցել աբստրակտ արվեստին, որը իր ստեղծագործության գագաթն է։ Բրանկո Գավելլայի հետ Բաբիչը զբաղվել է Խորվաթիայի ազգային թատրոնի դիզայնով։ Նկարազարդել է գրքեր, հետաքրքրվել պլակատային արվեստով, գրել ու հրատարակել գեղարվեստական վարպետության տեսության ու պատմության մասին գրքեր (հոդվածների հետ՝ մոտ 400)^[8]։

Հիմնադրել է նաև տիկնիկային առաջին թատրոնը Զագրեբում (1920), որի հիման վրա էլ հետագայում ձևավորվել է Զագրեբի տիկնիկային թատրոնը (1948)։

Բաբիչի գեղարվեստական աշխատանքները 1910-1974 թվականներին Խորվաթիայում ու Հարավսլավիայում բազմիցս ներկայացվել անհատական ու խմբային ցուցահանդեսներում։ Նրա գործերը ցուցադրվել են Փարիզի համաշխարհային ցուցահանդեսում (1925, Թատերական արվեստի գրան պրի)^[9], Նյու Յորքում (1926), Վենետիկի 21-րդ Բիենալեում, Վիեննայի Սեցեսիոնում, Զագրեբի գարնանային սալոնում, Մյունխենի ցուցահանդեսներում և այլուր։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 Ljubo Babic (նիդերլ.)
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Hrvatski biografski leksikon (хорв.) — 1983.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (хорв.) — 2009.
↑ Igor Zidić (2009). «Ljubo Babić: Građa za Enciklopediju Matice hrvatske, Naslovnica» [Ljubo Babić: material for the Encyclopaedia Matica hrvatica]. Kolo (01–02). ISSN 1331-0992. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունիսի 17-ին. Վերցված է 2010 թ․ դեկտեմբերի 27-ին.
↑ «Ljubo_Babić». Culturenet. Վերցված է 2010 թ․ դեկտեմբերի 27-ին.
↑ Patricia Kiš. «Retrospektiva Ljube Babiceva: Sa svoga je prozora gledao žalobne i prosvjedne povorke i pretvarao ih u remek-djela» [Ljubo Babić Retrospective: From his window he watched sombre processions and turned them into masterpieces]. Jutarnji List. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 4-ին. Վերցված է 2011 թ․ փետրվարի 16-ին.
↑ «Ljubo_Babic». Hrvatska Radio Television. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ օգոստոսի 15-ին. Վերցված է 2010 թ․ դեկտեմբերի 27-ին.
↑ Список наград, 1925, էջ 134

Գրականություն

Exposition internationale des arts décoratifs et industriels modernes, Paris 1925 : Liste des rècompenses [Պարգևների ցանկ] :

[фр.] / Ministère du commerce, de l'industrie, des postes et des télégraphes. — Paris : Imprimerie Nationale, 1925. — 176 p.

Miroslav Krleža, Slikar Ljubo Babić, Vjesnik, Zagreb, 21 (1960)
Vinko Zlamalik, Ljubo Babić, Zagreb 1968
Igor Zidić, Ljubo Babić. Sentimentalni portret, Hrvatski tjednik, Zagreb, 1 (1971), 1, str. 18
Zdenko Tonković, Kazališni scenograf Ljubo Babić, Prolog, Zagreb, 6 (1974), 21, str. 75-92
Jelena Uskoković, Prikaz djela Ljube Babića (u katalogu slikareve retrospektive), MG, Zagreb 1975, str.V.-XIX 27
Radovan Ivančević, Ljubo Babić. S puta po Španjolskoj / Notes from a Journey through Spain, GZH & NSB, Zagreb 1990
José Luis Morales y Marin, Tres maestros de la Pintura Croata (Catálogo de la esposición »Grupo de los tres«, Madrid 1994/1995, o. 21-24
Tonko Maroević, La etapa Espańola de la Obra de Ljubo Babić, ibid., p. 53-56

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լյուբո Բաբիչ» հոդվածին։

[_a9117b99a0f6aff3-1] 1,0 ^1,1 Ljubo Babic (նիդերլ.)

[_7436e0f52590dfb6-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_12cb4b56fc17c89e-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Hrvatski biografski leksikon (хорв.) — 1983.

[_bd7f2aef0d1992e8-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (хорв.) — 2009.

[mh-zidic-5] Igor Zidić (2009). «Ljubo Babić: Građa za Enciklopediju Matice hrvatske, Naslovnica» [Ljubo Babić: material for the Encyclopaedia Matica hrvatica]. Kolo (01–02). ISSN 1331-0992. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունիսի 17-ին. Վերցված է 2010 թ․ դեկտեմբերի 27-ին.

[culturenet-6] «Ljubo_Babić». Culturenet. Վերցված է 2010 թ․ դեկտեմբերի 27-ին.

[jutarnji-retrospektiva-7] Patricia Kiš. «Retrospektiva Ljube Babiceva: Sa svoga je prozora gledao žalobne i prosvjedne povorke i pretvarao ih u remek-djela» [Ljubo Babić Retrospective: From his window he watched sombre processions and turned them into masterpieces]. Jutarnji List. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 4-ին. Վերցված է 2011 թ․ փետրվարի 16-ին.

[hrt-8] «Ljubo_Babic». Hrvatska Radio Television. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ օգոստոսի 15-ին. Վերցված է 2010 թ․ դեկտեմբերի 27-ին.

[Список_наград—1925——134-9] Список наград, 1925, էջ 134

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]