Դավիթ Գրոսսման

Դավիթ Գրոսսման; եբրայերեն՝ דויד גרוסמן‎
Ծննդյան անուն	եբրայերեն՝ דויד גרוסמן‎
Ծնվել է	հունվարի 25, 1954[…] (70 տարեկան)
Ծննդավայր	Երուսաղեմ
Մասնագիտություն	ռադիոհաղորդավար, սցենարիստ, լրագրող, մանկագիր, վիպասան և գրող
Քաղաքացիություն	Իսրայել
Կրթություն	Երուսաղեմի հրեական համալսարան և Hebrew University Secondary School?
Անդամակցություն	Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
Պարգևներ	Նյումեն մրցանակ Մելլի Զաքսի մրցանակ Բերնշթեյնի մրցանակ Սապիրի մրցանակ Մանես Շպերբերի մրցանակ Բյալիկի անվան գրական մրցանակ Ischia International Journalism Award? Արվեստի, գիտության և մշակույթի EMET մրցանակ Հանս և Սոֆի Շոլերի մրցանակ Գերմանական գրավաճառների խաղաղության պարգև արտասահմանյան գրականության Մեդիչիի մրցանակ Madame Figaro-ի հերոսուհու մեծ մրցանակ լավագույն արտասահմանյան վեպի համար Բուքերյան միջազգային մրցանակ Berman Literature Prize? Էրազմի պարգև Զեևի մրցանակ Իսրայելի կոմպոզիտորների, հեղինակների և հրատարակիչների ընկերության մրցանակ Albatros Literaturpreis? Երիտասարդ ընթերցողների ժյուրիի գրական մրցանակ և Brenner Prize?
	David Grossman Վիքիպահեստում

Դավիթ Գրոսսման (եբրայերեն՝ ‏דויד גרוסמן‎, հունվարի 25, 1954(1954-01-25)^[1]^[2]^[3]^[…], Երուսաղեմ^[2]), իսրայելցի գրող, ռադիոհաղորդավար, դրամատուրգ և հրապարակախոս, լրագրող։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Երուսաղեմում։ Նա իր երկու եղբայներից ամենամեծն է։ Ապագա գրողի հայրը ծնունդով Լեհաստանի Դինով ավանից էր։ Նրա հայրը՝ Յիժակը, Լեհաստանից արտագաղթել է իր այրի մոր հետ ինը տարեկան հասակում՝ 1933 թվականին։ Նրա գրեթե բոլոր հարազատներն ու մտերիմները սպանվել կամ անհետ կորել էին Հոլոքոստի ժամանակ։ Դավիթի մայրը՝ Միքելլան, ծնվել է Երուսաղեմում։

Գրոսսմանի հայրը ավտոբուսի վարորդ էր, ապա գրադարանավար, և իր հոր շնորհիվ Դավիթը «ընթերցող երեխա» դարձավ։ Հոր աշխատանքը կարողացավ հետաքրքրություն առաջացնել գրականության մեջ, ինչն էլ հետագայում Դավիթի համար կարիերա դարձավ։ Գրոսսմանը մտաբերեց. «Նա ինձ շատ բան տվեց, բայց այն, ինչ նա հիմնականում տվել էր, Շոման Ալյեչեմն էր»։ Ալյեչեմը, ով ծնվել է Ուկրաինայում, իդիշյան ամենամեծ գրողներից է^[9]։ Ինը տարեկան հասակում Գրոսսմանը հաղթել է Շոման Ալեյշեի ստեղծագործությունների գիտելիքների ազգային մրցույթում և հետագայում աշխատել ազգային ռադիոյում որպես երեխա դերասան։ Նա շարունակեց Իսրայելի հեռարձակումում աշխատել շուրջ 25 տարի^[10]։

1971 թվականին Գրոսսմանը սկսեց իր ազգային ծառայությունը ռազմական հետախուզության ոլորտում։ Ծառայել է Իսրայելի պաշտպանության բանակում։ 1973 թվականի Յոմ Կիպուրի պատերազմի ժամանակ Գրոսսմանը եղել է բանակում, այսինքն՝ ոչ մի գործողության ականատես չի եղել^[11]։

Ավարտել է Երուսաղեմի հրեական համալսարանը, որտեղ սովորել է փիլիսոփայություն և թատերական արվեստ։ Համալսարանը ավարտելուց հետո նա աշխատել է ռադիոյում, որտեղ նա նախկինում եղել է երեխա դերասան։ 1988 թվականին նրան ազատել են աշխատանքից, երբ նա հրաժարվել էր մոռացության տալ պաղեստինյան ղեկավարության հռչակումը որպես սեփական պետություն և Իսրայելի գոյության իրավունքի ընդունումը^[11]։

Գրոսսմանն ապրում է Երուսաղեմի ծայրամասում՝ Մավասերետ Սիոնում։ Ամուսնացած է Միխալ Գրոսսմանի հետ, ով մանկական հոգեբան է։ Նրանք ունեն երեք երեխա, Ջոնաթանը, Ռութը և Ուրին։ Ուրին տանկի հրամանատար էր, ով 2006 թվականին Լիբանանում սպանվեց Իսրայելի և Հիզբալլահի միջև պատերազմի ժամանակ^[12]։

Գրական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առաջին գիրքը հրատարակել է 1979 թվականին։ Իր առաջին վեպը՝ «Ուլիկի ժպիտը» (חיוך הגדי), որը պատմում է Հուդեա և Սամարիա մարզում իսրայելական իշխանության տակ գտնվող մարդկանց կյանքի մասին, ստացել է Իսրայելի վարչապետի գրական մրցանակը։ Վեպի մոտիվներով նաև ֆիլմ է նկարահանվել։

1986 թվականին հրատարակել է «Տես հոդված՝ "Սեր"»-ը վեպը, որը պատմում է Հոլոքոստից մազապուրծ եղած հրեաների կյանքի մասին։

1987 թվականին նա «Դեղին ժամանակ» վավերագրությունում հրատարակել է մի շարք վավերագրական հոդվածներ (הזמן הצהוב)՝ դատապարտելով Իսրայելի Արևմուտքի բանկի օկուպացիան, որը Վեցօրյա պատերազմում արաբների պարտության արդյունքն էր։

Գրոսսմանի դետեկտիվ-արկածային «Ում հետ վազել» (2000) վեպը դարձավ խոշորագույն բեսթսելլեր (Իսրայելում ավելի քան 150 հազար տպաքանակ)։ Վեպի հիման վրա ֆիլմ է նկարահանվել։

2003 թվականին գրել է «Շիրատ խա-ստիկեր» երգի բառերը։

Հասարակական-քաղաքական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայտնի է իր ձախակողմյան^[11] հայացքներով։

1988 թվականին թողել է աշխատանքը ռադիոյում, բողոքելով լրագրողների ազատության վերաբերյալ ցանկացած սահմանափակումների դեմ։

2006 թվականին Գրոսսմանի որդին՝ Ուրին^[13], ծառայել է Իսրայելի բանակում, մահացել Երկրորդ լիբանանյան պատերազմի ժամանակ։ Իր որդու մահից երկու ամիս անց Գրոսսմանը դիմել է 100 հազար իսրայելցիներին, ովքեր հավաքվել էին 1995 թվականին Իցհակ Ռաբինի սպանության տարեդարձը նշելու համար։ 2007 թվականին Գրոսսմանը հրաժարվեց վարչապետ Էհուդ Օլմերտի հետ ձեռքսեղմումից՝ իրեն ԷՄԵԹ-ի գրական մրցանակ շնորհելու արարողության ժամանակ, քանի որ նա համարում էր, որ հենց ինքն է մեղավոր իր որդու մահվան մեջ։ Ինքը՝ Գրոսսմանը, բանակում է ծառայել Արաբա-իսրայելական պատերազմի (1973) ժամանակ, ինչպես նաև ծառայել է Իսրայելի պահեստայինների ծառայությունում։

Նա դատապարտեց Էհուդ Օլմերտի կառավարությանը ղեկավարության ձախողման համար և պնդեց, որ պաղեստինցիներին հասնելը տարածաշրջանում առաջընթացի լավագույն հույսն է.

Իրոք, ես շատ վշտացած եմ, բայց իմ ցավն ավելի մեծ է, քան բարկությունս։ Ես ցավում եմ այս երկրի համար և թե ինչ եք դուք [Օլմերթ] և ձեր ընկերները անում նրա հետ^[11]։

Պատերազմի հետ իր անձնական կապի մասին Գրոսմանն ասել է.

Կային մարդիկ, ովքեր կարծրատիպեր էին դնում ինձ վրա, որոնք ինձ համարում էին այս միամիտ ձախը, ով երբեք չի ուղարկել իր երեխաներին բանակ, ովքեր չգիտեին, թե կյանքը ինչից է ստեղծված։ Ես կարծում եմ, որ այս մարդիկ ստիպված էին հասկանալ, որ դուք կարող եք շատ քննադատել Իսրայելը, բայց դեռևս մնալ նրա անբաժանելի մասը։ Ես խոսում եմ որպես Իսրայելական բանակի պահեստազորային^[11]։

2014 թվականի հունվարին Երուսաղեմում ելույթ է ունեցել աֆրիկյան անօրինական միգրանտների հանրահավաքում` հույս հայտնելով, որ Իսրայել պետությունը, ի վերջո, կբավարարի հպատակագրման պահանջները^[14]։

2016 թվականի հունվարին Գրոսսմանը կտրուկ քննադատեց Իսրայելի կառավարությանը «խաղաղության գործընթացը սառեցնելու» համար և գոհունակություն հայտնեց, որ Եվրամիությունը սկսել է նշան դնել «Ամոթի խարանի» արտադրանքի վրա, որը աճում է «Կանաչ գծում»^[15]։

Ճանաչում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նոյմանի Գրական մրցանակ (հիմնվել և շնորհվում է իսրայելական Բար-Իլանայի անվան համալսարանի կողմից) - «Յանին լեռներում» պատմվածքի համար (1980)
Հարրի Խիրշոնի մրցանակ - «Նյութեր» (1980) պատմվածքի համար
Ստեղծագործական մրցանակը Իսրայելի կառավարության ղեկավարի կողմից (1984)
Հար-Ցիոնի մրցանակ - արաբների և հրեաների միջև խաղաղության և փոխըմբռնման համար նպաստելու համար (1988)
Նելլի Զաքսի մրցանակ (1991)
Սապիրի մրցանակ (2001)
ԷՄԵԹ մրցանակ (2007)
Ալբատրոս մրցանակ (Գերմանիա) - «Կինը, որը փախչում է լուրերից»
Հանս և Սոֆի Շոլի մրցանակ (2008)
Իսրայելի կոմպոզիտորների, հեղինակների և երաժշտական հրատարակիչների ասոցիացիայի մրցանակ (ԱԿՈՒՄ) - գրականության զարգացման մեջ բազմամյա ներդրման համար (2009)
Գերմանական գրավաճառների խաղաղության պարգև (2010)
Բուքերյան միջազգային մրցանակ (Man Booker Prize International)(2017)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 Internet Movie Database — 1990.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 jeugdliteratuur.org
↑ ^3,0 ^3,1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
↑ David Grossman — Peace Prize of the German Publishers' and Booksellers' Association.
↑ https://thebookerprizes.com/the-booker-library/books/a-horse-walks-into-a-bar
↑ Israel Prize in literature to be awarded to David Grossman // The Jerusalem Post / Z. Klein — Israel: 2018. — ISSN 0792-822X
↑ PRISTAGARE — Berman Literature Prize.
↑ David Grossman // The Literary Encyclopedia — The Literary Dictionary Company Limited. — ISSN 1747-678X
↑ Cooke, Rachel (2010 թ․ օգոստոսի 29). «David Grossman: 'I cannot afford the luxury of despair'». The Guardian. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 29-ին.
↑ George Packer (2010 թ․ սեպտեմբերի 27). «The Unconsoled». The New Yorker.
↑ ^11,0 ^11,1 ^11,2 ^11,3 ^11,4 Cooke, Rachel. «David Grossman: 'I cannot afford the luxury of despair'». The Guardian.
↑ «David Grossman: Uri, my dear son». the Guardian.
↑ «Դ». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 22-ին.
↑ Գրող Դավիթ Գրոսմանը ներողություն խնդրեց «խափանված» Իսրայելի անօրինականությունների համար
↑ Հայտնի իսրայելցի գրողը ուրախ է, որ ԵՄ-ն պիտակավորում է Հուդեա և Սամարիայի արտադրանքը

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Robert H. Cohn (2015 թ․ հոկտեմբերի 7). «Acclaimed Israeli author wins St. Louis Literary Award». St. Louis Jewish Light. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 10-ին. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 22-ին.
David Grossman: "Writing against the Mechanism of Retaliation" Արխիվացված 2013-02-12 archive.today, Qantara.de, 13-10-2010.
Institute for Translation of Hebrew Literature, David Grossman Արխիվացված 2004-12-24 Wayback Machine (bibliography with brief biography). Retrieved January 12, 2005.
Eli ESHED, "Is Naava Home? Naava's Not Home" נאווה בבית? נאווה לא בבית] (Hebrew). Retrieved January 12, 2005.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դավիթ Գրոսսման» հոդվածին։

[_69247d70c10f937b-1] 1,0 ^1,1 Internet Movie Database — 1990.

[_b96b092f92de8a5e-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 jeugdliteratuur.org

[_d0adb09a63c66311-3] 3,0 ^3,1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.

[_84e594dbf8c71134-4] David Grossman — Peace Prize of the German Publishers' and Booksellers' Association.

[_078645dfce6bf2eb-5] ttps://thebookerprizes.com/the-booker-library/books/a-horse-walks-into-a-bar

[_3630ee78850a7d88-6] Israel Prize in literature to be awarded to David Grossman // The Jerusalem Post / Z. Klein — Israel: 2018. — ISSN 0792-822X

[_2986223ae270038a-7] PRISTAGARE — Berman Literature Prize.

[_5db2fee9ab4cd616-8] David Grossman // The Literary Encyclopedia — The Literary Dictionary Company Limited. — ISSN 1747-678X

[guardian-intserview-9] Cooke, Rachel (2010 թ․ օգոստոսի 29). «David Grossman: 'I cannot afford the luxury of despair'». The Guardian. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 29-ին.

[The_Unconsoled,_by_George_Packer,_in_The_New_Yorker,_September_27,_2010-10] George Packer (2010 թ․ սեպտեմբերի 27). «The Unconsoled». The New Yorker.

[guardian-interview-11] 11,0 ^11,1 ^11,2 ^11,3 ^11,4 Cooke, Rachel. «David Grossman: 'I cannot afford the luxury of despair'». The Guardian.

[12] «David Grossman: Uri, my dear son». the Guardian.

[13] «Դ». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 22-ին.

[14] Գրող Դավիթ Գրոսմանը ներողություն խնդրեց «խափանված» Իսրայելի անօրինականությունների համար

[15] Հայտնի իսրայելցի գրողը ուրախ է, որ ԵՄ-ն պիտակավորում է Հուդեա և Սամարիայի արտադրանքը

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]