Բալոբան

Բալոբան
Բալոբան
Դասակարգում
Թագավորություն	Կենդանիներ (Animalia)
Տիպ/Բաժին	Քորդավորներ (Chordata)
Ենթատիպ	Ողնաշարավորներ (Vertebrata)
Դաս	Թռչուններ (Aves)
Կարգ	Բազեանմաններ (Falconiformes)
Ընտանիք	Բազեներ (Falconidae)
Ցեղ	Բազե (Falco)
Տեսակ	Բալոբան (F. cherrug)
Միջազգային անվանում
Falco cherrug Gray, 1834
Տարածվածություն և պահպանություն
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝ Տաքսոնի տարածվածությունը

Բալոբան (լատին․՝ Falco cherrug), բազեների կարգի գիշատիչ թռչուն։ Բալոբանը շիկամոխրագույն է, նստակյաց, հանդիպում է լեռնատափաստաններում, մերձարևադարձային շրջաններում, ձմռանը՝ նաև Արարատյան դաշտում։ Ունի սուր ձայն։ Գրանցված է Հայաստանի Կարմիր գրքում։

Տարածվածություն

Տարածված է Արևելյան Եվրոպայի տափաստանային և անտառատափաստանային գոտիներում՝ մինչև Նախակովկաս, Ղազախստան, Միջին Ասիա, Արևմտյան Սիբիր, Ալթայ, Տուվա, Անդրբայկալ։ Հայաստանում նստակյաց, բնադրող տեսակ է, հանդիպում է Երևանի շրջակայքում, Գավառի, Վայքի, Արարատի, Վարդենիսի, Ճամբարակի, Ստեփանավանի, Թալինի, Էջմիածնի շրջաններում^[1]։

Էկոլոգիա

Ապրում են Ախուրյանի հովտի՝ ծառերից զուրկ կիսանապատային տեղամասերով շրջապատված ժայռային զանգվածներում։ Ներկայումս ապրելավայրերն ինտենսիվորեն օգտագործվում են որպես արոտավայրեր։ Բները սովորաբար տեղադրված են ժայռեզրերին և խորշերում։ Բնադրում են ծառերի վրա, ձվադրում են ապրիլին՝ դնելով 1-6, ավելի հաճախ՝ 3-4 ձու։ Թխսումը տևում է 30 օր, մասնակցում են ինչպես էգը, այնպես էլ արուն։ Ձվադրման շրջանը՝ 40-45 օր, հուլիսի առաջին կեսին նկատվում են երիտասարդ թռչունները։ Սնվում են միջին չափերի կաթնասուններով և թռչուններով^[1]։

Պահպանություն

Հայաստանի համար անհետացող տեսակ է։ Գրանցված է նախկին ԽՍՀՄ Կարմիր գրքում։ ԲՊՄՄ Կարմիր ցուցակի չափորոշիչներով գնահատվում է որպես վտանգված տեսակ։

Թվաքանակը և դրա փոփոխման միտումները հայտնի չեն։

Վտանգման հիմնական գործոնները հայտնի չեն։

Պահպանվում է «Խոսրովի անտառ» արգելոցում և «Սևան» ազգային պարկում^[1]։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.

Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բալոբան» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բալոբան» հոդվածին։

[:0-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.

[1]