Արմին Նավաբի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Արմին Նավաբի
Դիմանկար
Ծնվել էդեկտեմբերի 25, 1983(1983-12-25) (40 տարեկան)
ԾննդավայրԹեհրան, Իրան
Քաղաքացիություն Իրան և  Կանադա
Մասնագիտությունհեղինակ, պոդքաստեր, վիդեո բլոգեր և կանանց իրավունքների պաշտպան
Կայքatheistrepublic.com
 Armin Navabi Վիքիպահեստում

Արմին Նավաբի (դեկտեմբերի 25, 1983(1983-12-25), Թեհրան, Իրան), Իրանում ծնված նախկին մուսուլման աթեիստ և աշխարհիկ ակտիվիստ, հեղինակ, պոդքաստեր և վիդեոբլոգեր։ Ներկայումս բնակվում է Կանադայի Վանկուվեր քաղաքում։ 2011 թվականին Կանադայում հիմնադրել է «Աթեիստ հանրապետություն» շահույթ չհետապնդող առցանց ազատամտական հարթակը[1], որն աշխարհի մի քանի երկրներում, ինչպիսիք են Մալազիան, Ինդոնեզիան և Ֆիլիպինները, ունի հարյուրավոր մասնաճյուղեր[2], և անհավատներին հնարավորություն է տալիս փոխազդել այն հասարակություններում, որտեղ անկրոնությունը, հավատուրացությունը և աստվածանարգությունը հաճախ քրեականացվում և ճնշվում են[3]։ Որպես հեղինակ՝ առաջին անգամ հանդես է եկել «Ինչու աստված չկա» (2014) և 2017 թվականին եղել է «Միջին Արևելքի աշխարհիկ ջիհադիստները» պոդքաստի վարող Ալի Ա. Ռիզվիի, Յասմին Մոհամադի և Ֆեյսալ Սաիդ Ալ Մուտարի հետ միասին[4]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մարիամ Նամազիի հարցազրույցը Արմին Նավաբիի հետ, 2015

Նավաբին ծնվել և մեծացել է Թեհրանում որպես շիա մուսուլման։ 1985 թվականին կարճ ժամանակով տեղափոխվել է Գերմանիա, 1986 թվականին՝ Լոնդոն, նախքան 1988 թվականին Թեհրան վերադառնալը։ Նրա ընտանիքը լիբերալ էր, և ոչ այնքան դավանող, սակայն դպրոցում նա սովորել էր հավատալ ճշգրիտ դժոխքին, և որ ամենափոքր մեղքը նրան այդտեղ կտանի։ Նավաբին հիմնավորեց, որ եթե հաջորդ կյանքը պետք է տևի հավերժ, ապա դա պետք է առաջնահերթ լինի յուրաքանչյուրի համար Երկրի վրա կյանքի ընթացքում։ Այնուամենայնիվ, նա իր շուրջը գտնվողներից քչերին գտավ, որոնք հավատում են դրան[5]։ Մինչև 15 տարեկան հասակ (9 տարեկան աղջիկների համար) «անցումային տարիքին» հասնելուց առաջ դժոխքից խուսափելու համար նա համարում է, որ ինքնասպանությունը, ինչպես ցանկացած մեղք (այդ թվում`ինքնասպանություն), ենթադրաբար, հաշվի չի առնվելու, եթե նույնիսկ դա նրան երկնքի ամենաներքևի հատվածը կտանի[6] 12 տարեկանում Նավաբին ինքնասպանություն է գործել՝ ցատկելով դպրոցի պատուհանից, որն անհաջող էր։ Ինքնասպանության փորձից հետո շուրջ 7 ամիս նա սայլակում մնաց[5]։

Ընտանիքին մտահոգելուց և վերականգնվելուց հետո Նավաբին դարձավ ջերմեռանդ մուսուլման, երբեք բաց չթողնելով ոչ մի աղոթք, երբեք չէր նայում աղջիկներին, ջանասիրաբար ուսումնասիրում էր իսլամ[5][6]։ Այնուամենայնիվ, որքան շատ էր սովորում, այնքան ավելի շատ էին կասկածները, և կրոնը ոչ մի իմաստ չուներ նրա համար[6]։ Այլ կրոնների ուսումնասիրություն նրա մոտ թերահավատություն առաջ բերեց[5]։ Նավաբին փորձեց հասնել աստծուն և հասկանալ, որ նա իրական է, բայց ոչ մի պատասխան չստանալով, կորցրեց իր հավատը և վերջնականապես եզրակացրեց, որ աստված երևակայական է[6]։

Նավաբին շուրջ մեկ տարի հաճախեց Թեհրանի համալսարան։ Երբ դեռ քոլեջում էր սովորում, լինելով միակ աթեիստ, մտածում էր, որ ինքը խենթ է։ Այնուամենայնիվ, երբ նա իր համալսարանական երկու ընկերներին վստահեց, բացահայտելով իր նոր գաղափարները, նրանք մի քանի շաբաթվա ընթացքում թերահավատորեն վերաբերվեցին կրոնին, ինչը նրան խրախուսեց աթեիստ համախոհներ գտնել համացանցում[4][5]։ Չցանկանալով մնալ Թեհրանում, նա ուսանողական վիզա ստացավ և տեղափոխվեց սովորելու Բրիտանական Կոլումբիայի համալսարանում։ 2004 թվականի հոկտեմբերի 10 -ին նա ժամանեց Վանկուվեր, հետագայում դարձավ այնտեղի մշտական բնակիչ և ստացավ Կանադայի քաղաքացիություն։

«Աթեիստական հանրապետություն»[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հիմնադրում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դեռևս Իրանում ապրելու տարիներին Նավաբին 2003 թվականին Orkut սոցիալական ցանցում հիմնադրել է «Իրանցի աթեիստներ» խումբ՝ իր երկրում այլ ոչ հավատացյալների հետ կապելու համար։ Նա ցնցված, զարմացած և ուրախ էր, երբ տեսավ, որ շատերն են իր պես մտածում և զգում.

Կարծես գնում էիր տուն, որի գոյության մասին չգիտեիր
- [7]:

Որոշ ժամանակ անց Նավաբին որոշեց փորձել և հասնել աթեիստներին Իրանի Իսլամական Հանրապետության սահմաններից դուրս և 2012 թվականի հունվարին ստեղծեց «Աթեիստ հանրապետություն» էջը ֆեյսբուքում, որին հաջորդեց atheistrepublic.com կայքը, որը 2017 թվականի հուլիսի տվյալներով շաբաթական ունեցել է մոտավորապես 5 միլիոն դիտում[6]։

Զարգացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռանա Ահմադն Աթեիստ հանրապետություն թղթիկը ձեռքին Մեքքայի մեծ մզկիթի առջև[8]

BBC լուրերով 2014 թվականի հունիսին, խոսելով Աթեիստ հանրապետության համայնքի մասին, Նավաբին ասաց, «Մենք ուզում ենք, որ մարդիկ հասկանան, որ իրենք միայնակ չեն։ Ուզում ենք, որ նրանք չամաչեն իրենց ով լինելու համար»[9]։

2014 թվականին Սաուդյան Արաբիայում նախկին մուսուլման Ռանա Ահմադն իր ընտանիքում խնդիրներ ուներ, և նա գտավ Աթեիստ հանրապետությանը և այլ նմանատիպ կազմակերպությունների առցանց օգնությունը։ Երբ ընտանիքը ստիպեց նրան հաջի գնալ, նա մի կտոր թղթի վրա գրեց «Աթեիստ հանրապետություն» և լուսանկարեց այն կանգնած Մեքքայի մեծ մզկիթի ներսում[8]։ Հաջորդաբար նա փախավ Գերմանիա և աջակցություն ստացավ «Հավատ անհավատներին» հասարակական կազմակերպությունից[10]։

2017 թվականի մայիսին Աթեիստ հանրապետության ադմինիստրատորները պնդում էին, որ իրենց ֆեյսբուքյան էջը երեք անգամ փակվել է կրոնական ակտիվիստների կողմից համակարգված քարոզարշավից հետո։ Այդ ժամանակվա ընթացքում ավելի քան 1.6 միլիոն ֆավորիտներով էջը «ամենահայտնի աթեիստական համայնքն էր ցանկացած սոցիալական ցանցում»։ Կրկին վերականգնվելով, Աթեիստ հանրապետությունը խնդրեց ազատվել ավտոմատ "unpublication" համակարգից, որը ակտիվացվում է, երբ էջը դրոշմվում է բավականին արագ, ինչը թույլ է տալիս փակվել հակառակորդների կողմից[11]։

Մալայզիայի կառավարության ճնշումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նավաբին խոսում է անկեղծ նախկին մուսուլման լինելու օգուտների և արժեքի մասին (2017)

2017 թվականին օգոստոսին Կուալա Լումպուրի Աթեիստական հանրապետության կոնսուլատի հավաքի լուսանկարը տեղադրվեց Աթեիստական հանրապետության ֆեյսբուքյան էջում։ Սա մեծ վիճաբանության տեղիք տվեց, երբ Իսլամական գործերի փոխնախարար Ասյրաֆ Վայդի Դուսուկին պատվիրեց հարցաքննել՝ արդյոք լուսանկարի մարդիկ ուխտադրժություն են արել, ինչն անօրինական է Մալազիայում[3] և նախկին մուսուլմանները կարող են տուգանվել, բանտարկել կամ ուղարկվել խորհրդատվության[1]։ Հաջորդ օրը նախարար Շահիդան Կասիմը հայտարարեց, որ աթեիստները պետք է «հալածվեն», քանի որ դաշնային Սահմանադրության շրջանակներում այսպիսի խմբերի համար տեղ չկա[12][13]։ Աթեիստական հանրապետության ժողովին ներկա անդամները մահվան սպառնալիքներ ստացան և քննվեցին, թե արդյոք «աթեիզմ են տարածել մուսուլմաններին», ինչը նույնպես արգելված է երկրում[1][3]։ Նավաբին հարցրեց. «Ինչո՞վ է այս խումբը վնասում որևէ մեկին», նախազգուշացնելով, որ կառավարության նման գործողությունները վնասում են Մալազիայի հեղինակությանը որպես «չափավոր» մուսուլմանական մեծամասնություն (60%) երկրում[3]։ Վերբեռնումները որոշ մալազիացիների մոտ բուռն բողոքներ առաջացրեցին որոնք Նավաբին կոչեցին «հավատուրաց» և սպառնացին գլխատել Աթեիստ հանրապետության առաջնորդին[14]։

«Մայքլ» կեղծանունով Կուալա Լումպուրի կոնսուլատի ադմինիստրատորներից մեկը BBC-ին հայտնել է, որ հանդիպումները տեղի են ունենում տարեկան երկու կամ երեք անգամ այն մարդկանց միջև, որոնք սովորաբար շփվում են միայն ինտերնետում.

Երբ հանդիպում ենք, մենք պարզապես նստում ենք, մենք ճանաչում ենք միմյանց (...), մենք ունենք խմիչքներ, մի քիչ ուտում ենք, և պարզապես խոսում ենք մեր կյանքի մասին։ (...) Անշուշտ, հավաքում կան մարդիկ, ովքեր օրինականորեն մուսուլմաններ են, աթեիստներ և այլ կրոնների մարդիկ։ Հիմնականում ցանկանում ենք ծանոթանալ միմյանց ավելի լավ, և մենք ուզում ենք ընկերներ լինել։ (...) Այնուհետև խմբով լուսանկարվում ենք և խնդրում խմբի անդամին այն հրապարակել։ Հաջորդը, ինչպես գիտեք, որոշ մալազիական մուսուլմանական խմբեր ձեռք են բերել նկարը (...), և ենթադրություններ արել նկարում գտնվող մուսուլմանների մասին։ [Լրատվության միջոցով] այն հասնում է կառավարությանը, որին զարմացնում է Մալազիայում նախկին մուսուլմանների գոյությունը, և նա կարծում է, որ ինչ որ քայլեր պտք է ձեռնարկի։ (...) Շատ մարդիկ, հատկապես լուսանկարներում ներգրավվածները, այժմ թաքնվում են, քանի որ մենք չգիտենք, թե ինչ է տեղի ունենալու։ (...) Անշուշտ [Ես նույնպես վախենում եմ][13]։

2017 թվականի նոյեմբերին հաղորդվել է, որ կառավարությունը և Ինտերնետի կարգավորող Մալազիայի հեռահաղորդակցման և մուլտիմեդիա հանձնաժողովը պահանջել են, որ Աթեիստական հանրապետության էջը և ֆեյսբուքյան նմանատիպ աթեիստական էջերը պետք է հեռացվեն։ Սակայն Ֆեյսբուքը հրաժարվեց դա անել, քանի որ էջերը չեն խախտել ընկերության համայնքային չափանիշներից որևէ մեկը[2]։ 2020 թվականի Սեպտեմբերին Նավաբին հայտնել է, որ իրեն մահվան սպառնալիքներ են տվել հինդու ազգայնականները, որոնք զայրացած էին, քանի որ նա տեղադրել էր Կալի նկարը հետևյալ մակագրությամբ. Ինչու որևէ մեկը կարող է ընտրել որևէ այլ կրոն»։ Համընդհանուր հին դուական խորհրդի անդամ Վինոդ Բանսալը Արմին Նավաբիի դեմ զեկույց է ներկայացրել Դելիի ոստիկանություն և Մումբայի ոստիկանություն՝ Twitter-ում հայհոյական բովանդակություն ցուցադրելու թույլտվության համար, ինչպես նաև նշել է Կանադայի վարչապետ Ջասթին Թրյուդոյին և Իրանի նախագահ Հասան Ռոհանին բողոքում է Ի վերջո, հինդու ազգայնականները կասեցրին նրա Twitter-ի հաշիվը։ Ի վերջո, Facebook-ը արգելափակեց Աթեիստական Հանրապետության էջը Հնդկաստանում՝ հետևելով Հնդկաստանի կառավարության հրահանգ[15]

Աշխատություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Navabi, Armin; Hise, Nicki (2014). Why There Is No God. Simple Responses to 20 Common Arguments for the Existence of God. CreateSpace Independent Publishing Platform. p. 128. ISBN 9781502775283.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 Loulla-Mae Eleftheriou-Smith (2017 թ․ օգոստոսի 8). «Malaysian atheist group under investigation over alleged Muslim apostate members». The Independent. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 26-ին.
  2. 2,0 2,1 «Atheism is unconstitutional, says Malaysian deputy minister». Today Online. Mediacorp. 2017 թ․ նոյեմբերի 23. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 26-ին.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Wouter van Cleef (2017 թ․ օգոստոսի 7). «In Maleisië geldt: gij zult geen atheïst zijn». Trouw (հոլանդերեն). Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 18-ին.
  4. 4,0 4,1 Seth Andrews (2017 թ․ հուլիսի 15). «Armin Navabi: The Poison Pill of Islam (Part 2 of 2)». The Thinking Atheist. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 27-ին.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Scott Jacobsen (2017 թ․ մայիսի 13). «Interview with Armin Navabi - Founder of Atheist Republic». Conatus News. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ նոյեմբերի 5-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 26-ին.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Seth Andrews (2017 թ․ հուլիսի 13). «Armin Navabi: The Poison Pill of Islam (Part 1 of 2)». The Thinking Atheist. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 26-ին.
  7. Maryam Namazie and Fariborz Pooya (2015 թ․ սեպտեմբերի 15). «Religion and self-harm». Bread and Roses TV. Council of Ex-Muslims of Britain. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 18-ին.
  8. 8,0 8,1 Poppy Begum (2016 թ․ փետրվարի 10). «Rescuing Ex-Muslims: Leaving Islam». Vice News. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 26-ին.
  9. Benjamin Zand (2014 թ․ հունիսի 3). «The man who says he can 'destroy' evolution - BBC Trending». BBC Trending. BBC News. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 26-ին.
  10. Charlotte Sophie Meyn (2016 թ․ հունիսի 16). «Flucht vor der Religion». Frankfurter Allgemeiner Zeitung (գերմաներեն). Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 13-ին.
  11. Andrew Griffin (2017 թ․ մայիսի 11). «Facebook repeatedly 'unpublishing' world's biggest atheist page, owners claim». The Independent. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 26-ին.
  12. Kamles Kumar (2017 թ․ օգոստոսի 8). «Atheists in Malaysia should be hunted down, minister says». Malay Mail. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 27-ին.
  13. 13,0 13,1 Atkins, Ros (2017 թ․ օգոստոսի 9). «What's it like being an atheist in Malaysia?» (radio). BBC OS. BBC World Service. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 26-ին.
  14. Lesthia Kertopati (2017 թ․ օգոստոսի 8). «Malaysia Buru Muslim yang Datangi Perkumpulan Ateis». CNN Indonesia (ինդոնեզերեն). Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 27-ին.
  15. https://caravanmagazine.in/media/facebook-blocks-atheist-republic-page-twitter-suspends-founder-on-government-directive

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արմին Նավաբի» հոդվածին։