Վիլհելմ Կեմպֆ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վիլհելմ Կեմպֆ
Բնօրինակ անունգերմ.՝ Wilhelm Kempff
Ծնվել էնոյեմբերի 25, 1895(1895-11-25)[1][2][3][…]
Յուտերբոգ, Potsdam District, Արևելյան Գերմանիա[4]
Երկիր Գերմանիա[4]
Մահացել էմայիսի 23, 1991(1991-05-23)[1][5][3][…] (95 տարեկան)
Պոզիտանո, Սալեռնո, Կամպանիա, Իտալիա[4]
Մասնագիտությունկոմպոզիտոր, դաշնակահար, երաժշտագետ, համալսարանի դասախոս և ինքնակենսագիր
Գործիքներդաշնամուր[4] և երգեհոն
ԿրթությունԷրլանգեն-Նյուրնբերգի համալսարան
ԱնդամակցությունԲավարիայի գեղարվեստի ակադեմիա
Պարգևներ
Արվեստների և գրականության շքանշանի ասպետ և Գիտության և արվեստի Բաբարիական Մաքսիմիլիանի շքանշան
Կայքwilhelm-kempff.de
 Wilhelm Kempff Վիքիպահեստում

Վիլհելմ Կեմպֆ (գերմ.՝ Wilhelm Kempff, նոյեմբերի 25, 1895(1895-11-25)[1][2][3][…], Յուտերբոգ, Potsdam District, Արևելյան Գերմանիա[4] - մայիսի 23, 1991(1991-05-23)[1][5][3][…], Պոզիտանո, Սալեռնո, Կամպանիա, Իտալիա[4]), աշխարհահռչակ գերմանացի դաշնակահար և կոմպոզիտոր[6]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիլհելմ Կեմպֆը ծնվել է Յուտերբորգում։ Մեծացել է հրաևան՝ Պոտսդամում, որտեղ նրա հայրը Սուրբ Նիկոլայ եկեղեցու արքայական երաժշտության ղեկավարն էր և երգեհոնահարը։ Նրա պապը նույնպես երգեհոնահար էր, իսկ նրա եղբայր Գևորգը դարձել է Էռլանգենի համալսարանի եկեղեցական երաժշտության ղեկավար[7]։ Վաղ մանկուց հոր հետ տնային երաժշտական կրթություն է ստացել, որից հետո, ինը տարեկանից սկսել է սովորել Բեռլինի բարձրագույն երաժշտական դպրոցում՝ Կառլ Հայնրիխ Բարթի մոտ դաշնամուր, ինչպես նաև սովորել է կոմպոզիցիա՝ Ռոբերտ Կանի ղեկավարությամբ։

1917 թվականին եղել է նրա առաջին խոշոր մենահամերգը, որից հետո պարբերաբար համերգներ է տվել։ Նրա վերջին համերգը տեղի է ունեցել Փարիզում 1981 թվականին։ Իր ամբողջ կյանքի ընթացքում նա շրջագայել է աշխարհի տարբեր մասերում։ Այսպիսով, 1936-1979 թվականներին նա 10 անգամ այցելել է Ճապոնիա, որի համար նրա պատվին ճապոնական փոքրիկ կղզին անվանվել է Կեմպու-Սան[8]։ 1924-1929 թվականներին ղեկավարել է Շտուտգարտի կոնսերվատորիան։ Հետագայում նա նախընտրել է դասավանդել իր իսկ մանկավարժական կառույցներում։ 1957 թվականից դասավանդել է Իտալիայի Պոզիտանո քաղաքում։ Կեմպֆի մահից հետո նրա աշակերտ Գերհարդ Օպիցը շարունակել է իրենց աշխատանքը։

Ունեցել է հինգ երեխա։ Նրա դուստրը՝ Դիանան, գրող է եղել։

Գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիլհելմ Կեմպֆը 60 տարի շարունակ ձայնագրվել է։ Մինչ այժմ նրա ձայնագրությունները, որտեղ հնչում է Բեթհովենի, Շումանի, Բրամսի, Շուբերտի, Մոցարտի, Բախի, Լիստի և Շոպենի երաժշտությունը, չեն կորցրել իրենց նշանակությունը[9]։ Վիլհելմ Կեմպֆը կատարել է Ֆրանց Շուբերտի սոնատների առաջին ամբողջական ձայնագրությունը, որով էլ նրանք հայտնի են դարձել։ Վերջին անգամ 1964-1965 թվականներին նա վերաշարադրել է ստերեո տեխնոլոգիայի ներդրման հետ կապված Բեթհովենի սոնատները[10]։ Նույնը տեղի է ունեցել և իր ձայնագրություններով Բեթհովենի կոնցերտների հետ. ստերեո էֆեկտի համար նա դրանք վերաձայնագրել է Ֆերդինանտ Լայթների հետ։

Կամպֆի երգացանկում կամերային երաժշտությունը համատեղ ներկայացված է Եհուդի Մենուհինի, Պիեր Ֆուրնի, Վոլֆգանգ Շնայդերխի, Պաուլ Գրյումերի և այլ երաժիշտների հետ։ Իր գործընկերների համար Կեմպֆը ռիթմի վառ զգացողության օրինակ էր։

Նշանակություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիլհելմ Կեմպֆի գերեզմանը

Պատմում են, որ երբ Կեմպֆը Ֆիլանդիայում է եղել կոմպոզիտոր Յան Սիբելիուսը խնդրել է իրեն նվագել Բեթհովենի 29-րդ Մուրճը (անգլ.՝ Hammerklavier) սոնատը։ Երբ Կեմպֆն ավարտել է, Սիբելիուսը նրան դիմել է հետևյալ բառերով.

Ոչ, դու դա չես նվագել դաշնակահարի պես, այլ նվագել ես ... որպես մարդ։
- Սիբելիուս

Մահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1991 թվականին Վիլհելմ Կեմպֆը մահացել է Պոզիտանոյում։ Նրա գերեզմանը գտնվում է Վերին Ֆրանկոնիայի Շլոս Վերնշտեյնի մոտակայքում գտնվող Բարոնս ֆոն Կյունեբերգի անտառային գերեզմանատանը։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 Բեռլինի գեղարվեստի ակադեմիա — 1696.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 Anguera J. E. Enciclopedia universal ilustrada europeo-americana (իսպ.)Editorial Espasa, 1905. — Vol. Suplemento 1993 - 1994. — P. 126. — ISBN 978-84-239-4500-9
  5. 5,0 5,1 5,2 Discogs — 2000.
  6. «Wilhelm Kempff Is Dead at 95; German Was Romantic Pianist (Published 1991)» (ամերիկյան անգլերեն). 1991 թ․ մայիսի 25. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 13-ին.
  7. Kaiser, Joachim (1971). «Great pianists of our time» (English). Herder and Herder. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  8. Swett, C. (1975-11). «Outpatient phenothiazine use and bone marrow depression. A report from the drug epidemiology unit and the Boston collaborative drug surveillance program». էջեր 1416–1418. doi:10.1001/archpsyc.1975.01760290084010. PMID 978. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 13-ին.
  9. https://www.wilhelm-kempff-kulturstiftung.de/meisterkurse-beethoven/
  10. «Das ORIGINAL». Wilhelm-Kempff-Festival (գերմաներեն). Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 13-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վիլհելմ Կեմպֆ» հոդվածին։