Վարդատերեփուկ թուրանական
| Վարդատերեփուկ թուրանական | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Վերնաբաժին | Բարձրակարգ բույսեր (Embryophyta) |
| Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Աստղածաղկավորներ (Asterales) |
| Ընտանիք | Աստղածաղկազգիներ (Asteraceae) |
| Ցեղ | Վարդատերեփուկ (Amberboa) |
| Տեսակ | Վարդատերեփուկ թուրանական (A. turanica) |
| Միջազգային անվանում | |
| Amberboa turanica | |
Վարդատերեփուկ թուրանական (լատին․՝ Amberboa turanica) բարդածաղկավորների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս, որը գրանցված է ՀՀ Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Միամյա բույս է, որն ունի 2-15 սմ բարձրություն։ Ցողունները կարճ են՝ ծածկված կարճ-գանգուր մազիկներով։ Արմատամերձ տերևները ամբողջական եզրերից ատամնավոր են, ցողունային տերևները՝ փետրաձև-բլթակավոր կամ փետրաձև բաժանված։ Զամբյուղները գագաթնային են, միայնակ, կարճ ծաղկակոթերի վրա։ Եզրային ծաղիկները սակավաթիվ են, բաց դեղին։ Սերմնիկները պապուսի հետ միասին ունեն 4-5,5 մմ երկարություն[1]։
Տարածվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հայաստանում հայտնի է Երևանի (Խոր Վիրապ ամրոցի շրջակայքից) և Մեղրու (Կարչևան, Ագարակ) ֆլորիստիկական շրջաներում։ Հանդիպում է նաև Հարավային և Արևելյան Անդրկովկասում, Ռուսաստանում, Իրանում, Կենտրոնական և Միջին Ասիայում, Աֆղանստանում, Պակիստանում, Արևմտյան Սիբիրում[1]։
Էկոլոգիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հայաստանում աճում է ստորին լեռնային գոտում՝ ծովի մակարդակից 700-800 մ բարձրությունների վրա, չոր քարքարոտ լանջերին, կիսաանապատային բուսականության կազմում։ Ծաղկում է ապրիլ-մայիս ամիսներին, պտղաբերում՝ մայիս-հունիսին[1]։
Պահպանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վտանգված տեսակ է։ Առկա է 2 ֆլորիստիկական շրջաններում։ Տարածման շրջանի մակերեսը 5000 կմ²-ից պակաս է, բնակության շրջանի մակերեսը՝ 500 կմ²-ից պակաս։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված չէր։ Ընդգրկված չէ նաև CITES–ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում։
Պահպանության միջոցառումներ չեն իրականացվում[1]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.