«Եկատերինբուրգ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Տող 83. | Տող 83. | ||
===Կլիմա=== |
===Կլիմա=== |
||
[[File:North side of Devil's Settlement.JPG|thumb|Չերտովո Գորոդիշչեի (Սատանայի բնակավայր) հյուսիսային հատվածը]] |
|||
Եկատերինբուրգին բնորոշ է մայրցամաքային խոնավ կլիման, որը ''Köppen climate classification''-ի դասակարգմամբ կրում է ''Dfb'' նիշը<ref name="climat">{{Cite journal |last=Грязнов Олег Николаевич |last2=Гуляев Александр Николаевич |last3=Рубан Наталья Валентиновна |date=2015 |title=Факторы инженерно-геологических условий города Екатеринбурга |url=http://cyberleninka.ru/article/n/faktory-inzhenerno-geologicheskih-usloviy-goroda-ekaterinburga |journal=Izvestii︠a︡ Uralʹskogo Gorno-Geologicheskoĭ Akademii |type=журнал |edition=Известия Уральского государственного горного университета |location=Екатеринбург |publisher=Федеральное государственное бюджетное образовательное учреждение высшего образования "Уральский государственный горный университет" |pages=5–21 |issn=2307-2091 |number=3}}</ref>. |
Եկատերինբուրգին բնորոշ է մայրցամաքային խոնավ կլիման, որը ''Köppen climate classification''-ի դասակարգմամբ կրում է ''Dfb'' նիշը<ref name="climat">{{Cite journal |last=Грязнов Олег Николаевич |last2=Гуляев Александр Николаевич |last3=Рубан Наталья Валентиновна |date=2015 |title=Факторы инженерно-геологических условий города Екатеринбурга |url=http://cyberleninka.ru/article/n/faktory-inzhenerno-geologicheskih-usloviy-goroda-ekaterinburga |journal=Izvestii︠a︡ Uralʹskogo Gorno-Geologicheskoĭ Akademii |type=журнал |edition=Известия Уральского государственного горного университета |location=Екатеринбург |publisher=Федеральное государственное бюджетное образовательное учреждение высшего образования "Уральский государственный горный университет" |pages=5–21 |issn=2307-2091 |number=3}}</ref>. |
04:21, 20 Մայիսի 2021-ի տարբերակ
Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։ Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։ Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։ |
Քաղաք | |||||
---|---|---|---|---|---|
Եկատերինբուրգ | |||||
Екатеринбург | |||||
| |||||
Երկիր | Ռուսաստան | ||||
Ներքին բաժանում | Leninski district?, Verch-Isetski district?, Zheleznodorozhniy District?, Ordzonikidsevski district?, Կիրովսկի շրջան, Oktyabrski district? և Chkalovski district? | ||||
Քաղաքապետ | Եվգենի Պորունով | ||||
Հիմնադրված է | 1723 թ. Նոյեմբերի 18 թ. | ||||
Այլ անվանումներ | Սվերդլովսկ | ||||
Մակերես | 1151 կմ² | ||||
ԲԾՄ | 270 մ | ||||
Պաշտոնական լեզու | Ռուսերեն | ||||
Բնակչություն | 1 383 700 մլն մարդ (2010) | ||||
Խտություն | 1167,5 մարդ/կմ² | ||||
Ազգային կազմ | Ռուսներ, թաթարներ, գերմանացիներ և այլ | ||||
Կրոնական կազմ | Ուղղափառներ, մուսուլմաններ, լյութերականներ | ||||
Ժամային գոտի | UTC+5, ամառը UTC+6 | ||||
Հեռախոսային կոդ | +7 343 | ||||
Փոստային դասիչ | 620XXX | ||||
Ավտոմոբիլային կոդ | 66,96,196 | ||||
ՕԿԱՏՕ | 65401 | ||||
Պաշտոնական կայք | екатеринбург.рф | ||||
| |||||
Եկատերինբուրգ (ռուս.՝ Екатеринбург, 1924 - 1991 թվականներին անվանվել է Սվերդլովսկ (ռուս.՝ Свердловск), ի պատիվ բոլշևիկյան կուսակցության ղեկավարներից մեկի՝ Յակով Սվերդլովի), խոշոր քաղաք Ռուսաստանի կենտրոնական մասում, Ուրալյան լեռնաշղթայի Միջին Ուրալ կոչվող հատվածի արևելյան կողմում, Իսետ գետի ափին: Ուրալյան դաշնային շրջանի և Սվերդլովսկի մարզի վարչական[1][2], արդյունաբերական, գիտա-կրթական ու մշակութային կենտրոնն է: Ունի քաղաքային շրջանի կարգավիճակ[3]: 2002 թվականի մարդահամարի տվյալներով բնակչության թվաքանակը եղել է 1.293.537 , 2020 թվականի օգոստոսի տվյալներով՝ շուրջ մեկուկես միլիոն[4]. այդ ցուցանիշով Ռուսաստանի մեծությամբ չորրորդ քաղաքն է (Մոսկվայից, Սանկտ Պետերբուրգից և Նովոսիբիրսկից հետո)։
Եկատերինբուրգը հաճախ անվանվում է «Ուրալի մայրաքաղաք»[5], «Ռուսաստանի երրորդ մայրաքաղաք». նկատի է առնվում, որ իր տնտեսությամբ, մշակույթով, տրանսպորտային, զբոսաշրջային դերով ու նշանակությամբ երրորդ տեղն է զբաղեցնում այդ երկրում[6][7][8][9]:
Քաղաքը տրանսպորտային կարևորագույն հանգույց է. ունի միջազգային օդանավակայան, նրա միջով են անցնում անդրսիբիրյան երկաթուղինև վեց դաշնային նշանակության ավտոմայրուղիներ: Արդյունաբերական կարևորագույն կենտրոն է նաև՝ օպտիկա-մեխանիկական, մեքենաշինական, սարքաշինական, մետաղաձուլական ու մետաղագործական, ռազմա-արդյունաբերական համալիրի, պոլիգրաֆ, սննդի ու թեթև արդյունաբերության հզոր ձեռնարկություններով:
Եկատերինբուրգը վարչական կարևոր կենտրոն է. այստեղ են գտնվում Ռուսաստանի կենտրոնական ռազմական օկրուգի շտաբը, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի ուրալյան բաժանմունքի նախագահությունը, ՌԴ նախագահի ներկայացուցչությունը, դաշնային իշխանության 35 տարածքային մարմիններ[10]:
Պատմություն
Հիմնադրվել է 1723 թվականի նոյեմբերի 7-ին (հին տոմարով)՝ որպես երկաթաշինական գործարան: Բնակավայրին տրվել է Եկատերինա Առաջին կայսրուհու անունը: 1781 թվականին Եկատերինա IIը նրան շնորհել է Պերմի նահանգի գավառային քաղաքի կարգավիճակ:
XIX դարի վերջին — XX դարի սկզբին քաղաքը դարձել է հեղափոխական պայքարի խոշոր կենտրոններից մեկը: Խորհրդային իշխանության տարիներին վերածվել է արդյունաբերական, վարչական, մշակութային, գիտա-կրթական հզոր կենտրոնի: Հսկայական ավանդ է ներդրել Հայրենական մեծ պատերազմում Խորհրդային Միության հաղթանակը կռելու գործում. նրա տարածքում գործող ծանր մեքենաշինության ուրալյան գործարանը պատերազմի տարիներին եղել է զրահատեխնիկա արտադրող խորհրդային խոշորագույն ձեռնարկություններից մեկը: Հետպատերազմյան շրջանում համբավվել է ինքնատիպ կոնստրուկտիվիստական ճարտարապետությամբ[11][12][13][14], համբավվել որպես «սթրիթ-արտ-ի ռուսական մայրաքաղաք»[15][16][17][18]:
Ռուսաստանի մի շարք այլ քաղաքների հետ Եկատերինբուրգը դարձել է ֆուտբոլի աշխարհի 2018 թվականի առաջնության եզրափակիչ հանդիպումների անցկացման մրցավայր:
Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի 2020 թվականի հուլիսի 2-ի հրամանագրով Եկատերինաբուրգին շնորհվել է «Աշխատանքային արիության քաղաք» կոչումը»[19]:
Կլիմա
Եկատերինբուրգին բնորոշ է մայրցամաքային խոնավ կլիման, որը Köppen climate classification-ի դասակարգմամբ կրում է Dfb նիշը[20].
Եկատերինբուրգի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
Ռեկորդային բարձր °C (°F) | 5.6 (42.1) |
9.4 (48.9) |
17.3 (63.1) |
28.8 (83.8) |
33.4 (92.1) |
35.6 (96.1) |
38.8 (101.8) |
37.2 (99) |
31.9 (89.4) |
24.7 (76.5) |
13.5 (56.3) |
5.9 (42.6) |
38.8 (101.8) |
Միջին բարձր °C (°F) | −9.1 (15.6) |
−6.8 (19.8) |
1.0 (33.8) |
9.8 (49.6) |
17.4 (63.3) |
23.0 (73.4) |
24.4 (75.9) |
21.1 (70) |
14.5 (58.1) |
6.8 (44.2) |
−2.8 (27) |
−7.9 (17.8) |
7.6 (45.7) |
Միջին օրական °C (°F) | −12.6 (9.3) |
−11.1 (12) |
−3.8 (25.2) |
4.3 (39.7) |
11.3 (52.3) |
17.1 (62.8) |
19.0 (66.2) |
15.9 (60.6) |
9.8 (49.6) |
3.4 (38.1) |
−5.8 (21.6) |
−11.0 (12.2) |
3.0 (37.4) |
Միջին ցածր °C (°F) | −15.7 (3.7) |
−14.5 (5.9) |
−7.6 (18.3) |
0.0 (32) |
6.2 (43.2) |
12.1 (53.8) |
14.4 (57.9) |
11.9 (53.4) |
6.4 (43.5) |
0.7 (33.3) |
−8.3 (17.1) |
−13.7 (7.3) |
−0.7 (30.7) |
Ռեկորդային ցածր °C (°F) | −44.6 (−48.3) |
−42.4 (−44.3) |
−39.2 (−38.6) |
−21.8 (−7.2) |
−13.5 (7.7) |
−5.3 (22.5) |
1.5 (34.7) |
−2.2 (28) |
−9.0 (15.8) |
−22.0 (−7.6) |
−39.2 (−38.6) |
−44.0 (−47.2) |
−44.6 (−48.3) |
Տեղումներ մմ (դյույմ) | 27 (1.06) |
20 (0.79) |
21 (0.83) |
28 (1.1) |
50 (1.97) |
75 (2.95) |
91 (3.58) |
73 (2.87) |
58 (2.28) |
39 (1.54) |
33 (1.3) |
27 (1.06) |
542 (21.34) |
Ձյան տեղումներ սմ (դյույմ) | 33 (13) |
42 (16.5) |
38 (15) |
5 (2) |
1 (0.4) |
0.4 (0.16) |
0 (0) |
0 (0) |
1 (0.4) |
1 (0.4) |
8 (3.1) |
21 (8.3) |
150.4 (59.26) |
Միջ. անձրևոտ օրեր | 1 | 1 | 5 | 13 | 20 | 20 | 19 | 22 | 22 | 17 | 6 | 1 | 147 |
Միջ. ձնառատ օրեր | 26 | 23 | 18 | 10 | 4 | 0.4 | 0 | 0 | 2 | 13 | 23 | 25 | 144 |
% խոնավություն | 79 | 75 | 68 | 60 | 58 | 63 | 68 | 73 | 75 | 75 | 78 | 79 | 71 |
Միջին ամսական արևային ժամ | 47 | 94 | 164 | 206 | 256 | 272 | 269 | 217 | 143 | 78 | 51 | 37 | 1834 |
Աղբյուր #1: Pogoda.ru.net[21] | |||||||||||||
Աղբյուր #2: NOAA (sun 1961–1990)[22] |
Ծանոթագրություններ
- ↑ Беркович А.В., Павлинов П.С. «Екатеринбу́рг». Большая Российская Энциклопедия (ռուսերեն). Москва: Научное издательство «Большая российская энциклопедия». Արխիվացված է օրիգինալից 2019-05-12-ին. Վերցված է 2019-06-02-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «О статусе административного центра Свердловской области (с изменениями на 17 октября 2013 года), Закон Свердловской области от 12 ноября 1997 года № 63-ОЗ». docs.cntd.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-12-09-ին. Վերցված է 2017-12-08-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Об установлении границ муниципального образования город Екатеринбург и наделении его статусом городского округа (с изменениями на 12 июля 2007 года), Закон Свердловской области от 12 октября 2004 года № 95-ОЗ». docs.cntd.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2018-02-10-ին. Վերցված է 2018-02-10-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «RUSSIA: Ural'skij Federal'nyj Okrug: Ural Federal District». City Population.de. August 4, 2020. Վերցված է October 2, 2020-ին.
- ↑ Дуреко Е.Ю. Ключевые смыслы «Екатеринбург — столица Урала» в медийном дискурсе // Стратегии развития социальных общностей, институтов и территорий : материалы Международн. науч.-практ. конф. Екатеринбург, 23–24 апреля 2015 г.. — Екатеринбург: Изд-во Урал. ун-та, 2015. — Т. 2. — С. 124—128. Архивировано из первоисточника 19 Սեպտեմբերի 2016.
- ↑ «Рейтинг столичных городов России от Фонда "Институт экономики города"». Urbaneconomics.ru.
- ↑ Kolossov, Vladimir; Eckert, Denis (1 January 2007). «Russian regional capitals as new international actors: the case of Yekaterinburg and Rostov». Belgeo (անգլերեն): 115–132. doi:10.4000/belgeo.11686.
- ↑ «Central Asian Chapter by Eurasian Respiratory and Allergy Consortium». Era-cac.org. Արխիվացված է օրիգինալից 12 June 2018-ին. Վերցված է 1 June 2018-ին.
- ↑ «Yekaterinburg - Entertainment - Russia.com». Russia.com.
- ↑ «Территориальные органы федерального органа исполнительной власти». Окружной информационный центр аппарата полномочного представителя Президента Российской Федерации в Уральском федеральном округе. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-01-13-ին. Վերցված է 2009-07-06-ին.
{{cite web}}
: Unknown parameter|deadlink=
ignored (|url-status=
suggested) (օգնություն) - ↑ «Как Екатеринбург за 10 лет стал столицей конструктивизма». Strelka Mag (ռուսերեն). Վերցված է 2020-07-31-ին.
- ↑ «Екатеринбург». sovietarch.strelka.com (ռուսերեն). Վերցված է 2020-07-31-ին.
- ↑ Наш Урал. «Советская утопия: эпоха конструктивизма в Екатеринбурге — Наш Урал» (ռուսերեն). Վերցված է 2020-07-31-ին.
- ↑ «Конструктивизм. Жемчужина архитектуры Екатеринбурга». www.e1.ru (ռուսերեն). 2018-01-16. Վերցված է 2020-07-31-ին.
- ↑ «Как Екатеринбург становится столицей стрит-арта». Российская газета (ռուսերեն). Վերցված է 2020-07-31-ին.
- ↑ «Лекция «Почему Екатеринбург — столица стрит-арта в России»». itsmycity.ru. Վերցված է 2020-07-31-ին.
- ↑ «Екатеринбург - столица стрит-арта. Часть первая». www.uralweb.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2020-07-31-ին.
- ↑ Meduza (4 мая 2021). «Все кругом храпят, а Екатеринбург — пробужденный Когда уральский город объявил себя российской столицей стрит-арта, многие смеялись. А потом он стал ею». Meduza.
- ↑ Указ Президента Российской Федерации от 02.07.2020 № 444 «О присвоении почётного звания Российской Федерации „Город трудовой доблести“»
- ↑ Грязнов Олег Николаевич; Гуляев Александр Николаевич; Рубан Наталья Валентиновна (2015). «Факторы инженерно-геологических условий города Екатеринбурга». Izvestii︠a︡ Uralʹskogo Gorno-Geologicheskoĭ Akademii (журнал) (Известия Уральского государственного горного университета ed.). Екатеринбург: Федеральное государственное бюджетное образовательное учреждение высшего образования "Уральский государственный горный университет" (3): 5–21. ISSN 2307-2091.
- ↑ Климат Екатеринбурга (ռուսերեն). Погода и климат. Վերցված է 4 April 2016-ին.
- ↑ «Sverdlovsk (Yekaterinburg) Climate Normals 1961–1990». National Oceanic and Atmospheric Administration. Վերցված է 4 April 2016-ին.
Արտաքին հղումներ
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Եկատերինբուրգ» հոդվածին։ |
|
Ռուսաստանի միլիոնանոց քաղաքներ | |
---|---|
Մոսկվա | Սանկտ Պետերբուրգ • Նովոսիբիրսկ • Եկատերինբուրգ • Նիժնի Նովգորոդ • Սամարա • Օմսկ |