Ջավահառլալ Ներու

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
(Վերահղված է Ջավահարլալ Ներուից)
Jump to navigation Jump to search
Ջավահառլալ Ներու
जवाहरलाल नेहरू
Nehru1920.jpg
Դրոշ
 (1-ին) Հնդկաստանի վարչապետ
օգոստոսի 15, 1947 - մայիսի 27, 1964
Նախորդող Չկա
Հաջորդող Գուլզարիլալ Նանդա
Տիտղոսը ստեղծվեց
Դրոշ
 (1-ին) Հնդկաստանի Արտաքին Գործերի նախարար
օգոստոսի 15, 1947 - մայիսի 27, 1964
Փոխնախագահ Չժու Դե
Միապետ Գեորգ VI
Նախորդող Չկա
Հաջորդող Գուլզարիլալ Նանդա
Տիտղոսը ստեղծվեց
 
Քաղաքացիություն՝ British Raj Red Ensign.svg Բրիտանական Հնդկաստան[1] և Flag of India.svg Հնդկաստան[2][3][1]
Կուսակցություն՝ Հնդկական ազգային կոնգրես[4]
Կրթություն՝ Սիթիի իրավաբանական դպրոց[5], Թրինիթի քոլեջ[5], Հերոու դպրոց[4] և Քեմբրիջի համալսարան[5]
Մասնագիտություն՝ փաստաբան, պետական գործիչ, գրող, քաղաքական գործիչ, ինքնակենսագիր, բարիսթեր և արհմիութենական գործիչ
Ազգություն Հնդիկ
Դավանանք հինդուիզմ[4]
Ծննդյան օր նոյեմբերի 14, 1889(1889-11-14)[6][7][8][9][1][10][11]
Ծննդավայր Իլահաբադ, North-Western Provinces, Բրիտանական Հնդկաստան, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն[12][1]
Վախճանի օր մայիսի 27, 1964(1964-05-27)[12][6][13][7][8][14][10][11] (74 տարեկանում)
Վախճանի վայր Նյու Դելի, Հնդկաստան[15][16][17][1]
Թաղված Ռաջ Գհատ[4]
Դինաստիա Ներու-Գանդի[4]
Հայր Մոտիլալ Ներու[4]
Ամուսին Կամալա Ներու[4]
Զավակներ Ինդիրա Գանդի[18][5]
 
Ինքնագիր Jawaharlal Nehru Signature.svg
 
Պարգևներ

Բհարատ Ռատնա, Bintang Jasa և Q60658956?

Ջավահառլալ Ներուն և Մահաթմա Գանդին /1946 թ./

Ջավահառլալ Ներու (հինդի՝ जवाहरलाल नेहरू Javāharlāl Nehrū հայտնի է նաև որպես Պանդիտ (Գիտնական) Ներու, նոյեմբերի 14, 1889(1889-11-14)[6][7][8][9][1][10][11], Իլահաբադ, North-Western Provinces, Բրիտանական Հնդկաստան, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն[12][1] - մայիսի 27, 1964(1964-05-27)[12][6][13][7][8][14][10][11], Նյու Դելի, Հնդկաստան[15][16][17][1]), հնդիկ քաղաքական գործիչ, աշխարհի ամենանշանավոր քաղաքական գործիչներից մեկը: Եղել է հնդկական ազգային ազատագրական շարժման ձախ թևի առաջնորդը, Մահաթմա Գանդիի առաջադրմամբ գլխավորել է Հնդկական ազգային կոնգրեսը, 1947 թվականի օգոստոսի 15-ին բրիտանական գաղութային լծից Հնդկաստանի ազատագումից հետո դարձել է այդ երկրի առաջին վարչապետը և պետական բարձր այդ պաշտոնը վարել մինչև 1964 թվականի մայիսի 27-ը, երբ վախճանվել է սրտի կաթվածից: Հնդկաստանի երրորդ վարչապետ Ինդիրա Գանդիի հայրն է և յոթերորդ վարչապետ Ռաջիվ Գանդիի պապը:

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ջավահառլալ Ներուն Հնդկաստանի վարչապետի պաշտոնը վարելու ընթացքում արտաքին քաղաքականության բնագավառում չեզոք դիրք է գրավել՝ իր առաջնահերթ խնդիրը համարելով ապահովել Հնդկաստանի անկախությունը թե՛ արևմտյան և թե՛ արևելյան բլոկներից: Այդ նկատառումով նա Եգիպտոսի և Հարավսլավիայի ղեկավարների՝ Գամալ Աբդել Նասերի և Իոսիպ Բրոզ Տիտոյի հետ անց է կացրել եռակողմ խորհրդակցություններ՝ նախապատրաստելով Չմիավորման շարժման ստեղծումը, շարժում, որին միացան այն երկրները, որոնց տնտեսությունները մեծապես տարբերվում էին և՛ ազատական կապիտալիզմից, և՛ խորհրդային էտատիզմից (պետականացումից): Սակայն հետագայում Ներուն խոստովանել է, որ ագրեսիվ քաղաքականություն վարող միջազգային կոմունիզմի նկատմամբ չեզոք դիրք գրավելը սակավ արդյունավետ էր: Իսկ երբ կոմունիստական բլոկի մաս կազմող Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետությունը ռազմական հարձակում գործեց Հնդկաստանի վրա, Ներուն հարկադրված էր վերջ տալ չեզոքությանը և մերձենալ ՆԱՏՕ-ի երկրների հետ (ի դեպ, մերձավորները նշում են, որ Չինաստանի ռազմական հարձակման լուրը խորապես ցնցել է նրան, հանգեցրել առողջական վիճակի կտրուկ վատացման, սրտի կաթվածի ու մահվան[19]: ):

Ներքին քաղաքականության բնագավառում նա դիրիժիզմի կողմնակից էր, բայց և միաժամանակ մեծ տեղ էր տալիս մասնավոր նախաձեռնությանը՝ այն համարելով տնտեսական ու հասարակական ներդաշնակ զարգացման գործուն շարժիչ ուժ:

Աշխատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Неру Дж. Автобиография / Джавахарлал Неру / Пер. с англ.; Переводчики: В.В. Исакович, Д.Э. Кунина, В.Ч. Павлов, В.Н. Мачавариани, Б.В. Поспелов. — М.: Издательство иностранной литературы, 1955. — 656 с. (в пер.)
  • Неру Дж. Открытие Индии / Джавахарлал Неру / Пер. с англ.; Переводчики: В.В. Исакович, Д.Э. Кунина, И.С. Кливанская, В.Ч. Павлов; Ред. перевода В.Н. Мачавариани. — М.: Издательство иностранной литературы, 1955. — 652, [24] с. (в пер.)
  • Неру Дж. Внешняя политика Индии. — М.: Прогресс, 1965, — 352 с.
  • Неру Дж. Взгляд на всемирную историю. В трёх томах = Лондон, 1949 / Джавахарлал Неру / Пер. с англ. под ред. Г. Л. Бондаревского, П. В. Куцобина, А. Л. Нарочницкого. — М.: Прогресс, 1975. — 384+504+454 с. (в пер., суперобл.)
  • Неру Дж. Взгляд на всемирную историю. В трёх томах. Изд. 2. — М.: Прогресс, 1977. — 376+504+454 с., 25 000 экз.
  • Неру Дж. Взгляд на всемирную историю. В трёх томах. Изд. 3. — М.: Прогресс, 1981. — 376+504+454 с., 50 000 экз.
  • Неру Дж. Взгляд на всемирную историю. В трёх томах. Изд. 4. — М.: Прогресс, 1989. — 360+472+432 с., 30 000 экз.
  • Неру Дж. Открытие Индии. В двух томах / Джавахарлал Неру / Пер. с англ.; Переводчики: В.В. Исакович, И.С. Кливанская. — М.: Политиздат, 1989. — 464+512 с. — 75 000 экз. — ISBN 5-250-00853-4 (в пер.)

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Commons-logo.svg Jawaharlal Nehru Վիքիպահեստում
Ներուն և հնդիկ նշանավոր բանաստեղծ Ռաբինդրանաթ Թագորը
  • Tariq Ali: Die Nehrus und die Gandhis. Eine indische Dynastie. Hugendubel, Kreuzlingen 2005, ISBN 3-7205-2602-X.
  • Shashi Tharoor: Die Erfindung Indiens. Das Leben des Pandit Nehru. Insel, Frankfurt 2006, ISBN 3-458-17303-X.
  • Alex von Tunzelmann: Indian Summer. The Secret History of the End of an Empire. Simon & Schuster, UK 2007, ISBN 978-1-4165-2225-6
Ներուի կիսանդրին Լոնդոնում /Մեծ Բրիտանիա/

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 Jawaharlal Nehru // journal
  2. ↑ 2,0 2,1 http://www.nytimes.com/1998/06/01/us/a-m-harvey-86-trainer-of-medical-education-leaders.html
  3. ↑ 3,0 3,1 http://www.nytimes.com/1999/10/02/world/for-2-women-in-india-heritage-torn-by-hate.html
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 Jawaharlal Nehru
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 Jawaharlal nehru
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 Encyclopædia Britannica
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 SNAC — 2010.
  9. ↑ 9,0 9,1 Nationalencyklopedin — 1999.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 filmportal.de — 2005.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 Discogs — 2000.
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 12,5 Неру Джавахарлал // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 http://www.aveleyman.com/OnThisDay.aspx?OTDMonth=11&OTDDay=14&OTDYear=1968
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 Jawaharlal Nehru
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 http://www.encyclopedia.com/topic/Chou_En-lai.aspx
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/17487870701440598
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 https://news.google.com/newspapers?id=AAk0AAAAIBAJ&sjid=TesFAAAAIBAJ&pg=797,1488998&dq=nehru+assassination&hl=en
  18. ↑ https://nehrufamily.wordpress.com/
  19. ↑ Китай. Внешэкономсвязи, политика

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

{{{alt}}} Սա անձի մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ջավահառլալ_Ներու&oldid=6114034» էջից