Յո-յո

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ցուցադրում, Յո-յոյի շարժումը

Յո-յո (գրվումէ նաև յո-յո) խաղալիք է, որը բաղկացած է առանցքից, միացված է երկու սկավառակներին և պարանին, փաթաթված է առանցքի շուրջ, որը նման է կծիկի։ Սա հնագույն խաղալիք է, որի գոյությունն ապացուցված է մ.թ. ա. 440 թվականից։ 17-րդ դարում Յո-յոյին անվանում էին նաև բանդալոր։

Այն նվագում են ՝ պահելով լարի ազատ ծայրը, որը հայտնի է որպես բռնակ (մեկ մատը, սովորաբար միջին կամ մատանի, սահող հանգույցի մեջ մտցնելով), թույլ տալով, որ ձգողականությունը (կամ նետման և ձգողականության ուժը) պտտվի Յո -յո և արձակվի լարը (նման է այն բանի, թե ինչպես է աշխատում լարը)։ Այնուհետև խաղացողը թույլ է տալիս Յո-յոյին վերադառնալ խաղացողի ձեռքը ՝ օգտագործելով նրա պտույտը (և դրա հետ կապված պտտվող էներգիան)։ Այն հաճախ անվանում են" Յո-Յո "կամ"Յո-Յո խաղ":

Ամենապարզ խաղում լարը նախատեսված է ձեռքով ոլորուն փաթաթելու համար.Յո-Յոն նետվում է ներքև, հարվածում է Լարի ծայրին, Այնուհետև լարը վեր է փաթաթում դեպի ձեռքը, և վերջապես Յո-Յոն բռնում է ՝ պատրաստ նորից նետելու համար։ Ամենապարզ հնարքներից մեկը կոչվում է "քնած", որտեղ Յո-Յոն պտտվում է պարանի վերջում նկատելի ժամանակահատվածում ՝ նախքան ձեռքը վերադառնալը։ Այս հնարքները կոչվում են "քնած":

Ստուգաբանություն և պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1791 թվականի նկարազարդում, որտեղ կինը խաղում է յո-յոյի վաղ տարբերակի հետ, որն այն ժամանակ կոչվում էր "բանդալոր"

յո-յո բառը հավանաբար առաջացել է Ilocano yóyo տերմինից կամ հարակից Ֆիլիպիններից[1]։

Տղան խաղում է հախճապակի յո-յո-յով, ք.Ատտիկ քիլիքս, 440 մ.թ.ա., Բեռլինի հնաոճ հավաքածու (F 2549)
Յո-յո-յով տիկին, Հյուսիսային Հնդկաստան ք.(Ռաջաստան, Բունդի կամ Կոտա), 1770 թվակնա, Անթափանց ջրաներկ և ոսկի թղթի վրա

Մ․թ․ա․ 440 թվականին հունական սափորի նկարում պատկերված է մի տղա, որը խաղում է յո-յոյի հետ (տես աջ)։ Այդ ժամանակաշրջանի հունական գրառումները նկարագրում են փայտից, մետաղից կամ ներկված տերրակոտայից (հրակայուն կավ) պատրաստված խաղալիքներ[2]։ Տեռակոտայի սկավառակներն օգտագործվում էին որոշ աստվածների երիտասարդության խաղալիքները հանդիսավոր կերպով առաջարկելու համար, երբ երեխան հասունանում էր, այլ նյութերի սկավառակներ օգտագործվում էին իրական խաղի համար։

Առաջին Յո-յո ընկերություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այն բանից հետո, երբ յո-յոն ներմուծվեց Միացյալ Նահանգներ, այն տարածվեց Մեխիկոյում, պատկերված է ձեռագործ փայտի կույտ մեքսիկական յո-յոները։

1928 թվականին Միացյալ Նահանգներ ներգաղթյա լֆիլիպինցի Պեդրո Ֆլորեսը, բացեց Յո-յո արտադրող ընկերություն, Կալիֆոնռիայի Սանտա Բարբարա քաղաքում[3]։ Բիզնեսը սկսվեց տասնյակ ձեռագործ խաղալիքներով։ Մինչև 1929 թվականի նոյեմբերին Ֆլորեսը գործում էր երկու լրացուցիչ գործարան Լոս Անջելեսում և Հոլիվուդում, որոնք բոլորը միասին աշխատում էին 600 աշխատող և օրական արտադրում 300,000 հատ[3]։

Ֆլորեսի կողմից տարածված ֆիլիպինյան դիզայնի և ավելի ավանդական յո-յոսի միջև հիմնական տարբերությունը յո-յոյի ձգման ձևի մեջ է։ Ավելի հին (և որոշները մնում են էժան) յո-յո ձևավորումներում լարը կապվում է առանցքի հետ՝ օգտագործելով հանգույց։ Այս տեխնիկայով յո-յոն պարզապես հետ ու առաջ է գնում։ Այն հեշտությամբ վերադառնում է, բայց անհնար է ստիպել նրան պտտվել։ Ֆլորեսի դիզայնում մեկ շարունակական թել, ցանկալիկրկնակի երկարությամբ, ոլորվում է ինչ-որ բանի շուրջ՝ մի ծայրում օղակ ստեղծելու համար, որը տեղադրված է առանցքի շուրջը։ Նաև կոչվում է օղակաձև սայթաքող լար, այս աննշան թվացող փոփոխությունը թույլ է տալիս շարժման շատ ավելի մեծ բազմազանություն և բարդություն՝ շնորհիվ աճող կայունության և ազատ պտույտի ընթացքում շարժման կասեցմանը։

Դրանից անմիջապես հետո (մոտ 1929 թվականին) ձեռնարկատեր Դոնալդ Ֆ․ Դունկանը ճանաչեց այս նոր մոդայի ներուժը և գնեց Ֆյորես Յո-յո Կորպորացիան և նրա բոլոր ակտիվները, ներառյալ Ֆլորես անունը, որը փոխանցվեց նոր ընկերությանը 1932 թվականին։

«Yo-yo» անունը գրանցվել է 1932 թվականին որպես ապրանքանիշ Սեմ Դուբիների կողմից Կանադայի Վանկուվեր քաղաքում[4] իսկ Հարվի Լոուն հաղթել է Անգլիայի Լոնդոն քաղաքում կայացած առաջին World Yo-Yo մրցույթում[5]։ 1932 թվականին սկսեցին արտադրվել նաև Շվեդական Կալմարտրիսսան յո-յո-ները[6][7][8]։

1933 թվականին Սիրիայում արգելվեցին յո-յոները, քանի որ շատ տեղացիներ սնահավատորեն մեղադրում էին դրանց օգտագործումը սաստիկ երաշտի մեջ[9]։

1946 թվականին Դունկան խաղալիքների ընկերությունը բացեց յո-յո գործարան Վիսկոնսի Լաքում քաղաքում։ Դունկան յո-յոն 1999 թվականին ընդունվել է Նյու Յորքի Ռոչեսթեր քաղաքի The Strong-ի խաղալիքների ազգային փառքի սրահում։

1960-ականների վերածնունդ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո վաճառքի անկումը ստիպեց Դունկանին 1962 թվականին իր ապրանքանիշով «Yo-Yo»-ի վերադարձի արշավը սկսել հեռուստատեսային գովազդների շարքով։

1965 թվականին ապրանքային նշանի գործով դաշնային վերաքննիչ դատարանը վճիռ կայացրեց հօգուտ Ռոյալ Թոփս ընկերության՝ որոշելով, որ յո-յոն դարձել է ընդհանուր խոսքի մի մասը, և որ Դունկանն այլևս չունի բացառիկ իրավունքներ[10]։ Այս իրավական պայքարի՝ ինչպես նաև այլ ֆինանսական ճնշումների հետևանքով առաջացած ծախսերի արդյունքում Դունկան ընտանիքը 1968 թվականին վաճառեց ընկերության անվանումը և հարակից ապրանքանիշերը Flambeau, Inc․-ին՝ որը արտադրում էր Դունկանի պլաստիկ մոդելները 1955 թվականի։ Flambeau Plastics-ը շարունակեց ղեկավարել ընկերությունը 2020 թվականից[11]։

Ժամանակակից յո-յոները, որոշները պատրաստված են ինչպես ալյումինից, այնպես էլ չժանգոտվող պողպատից

Գնդիկավոր առանցքակալների աճ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քանի որ ժողովրդականությունը տարածվեց 1970-ական և 1980-ական թվականներին, յո-յո տեխնոլոգիայի մեջ կային մի շարք նորամուծություններ՝ հիմնականում կապված լարերի և առանցքի միջև կապի հետ:1979 թվականին ատամնաբույժ և յո-յո հայտնի Թոմ Կունը արտոնագրեց «No Jive 3-in-1» յո-յոն՝ ստեղծելով աշխարհում առաջին «take-apart» յո-յոն, որը յո-յո խաղացողներին հնարավորություն տվեց փոխել առանցքը։

Շվեդական SKF կրող ընկերությունը 1984 թվականին կարճ ժամանակով արտադրեց նորույթ յո-յո գնդիկավոր առանցքակալներով։ 1990 թվականին Կունը ներկայացրեց SB-2 յո-յոն, որն ուներ ալյումինե փոխանցման տուփ՝ դարձնելով այն առաջին հաջողակ գնդակ կրող յո-յոն[12]։

Բոլոր փոխանցման տուփերի յո-յոներում գնդիկավոր առանցքակալները զգալիորեն նվազեցնում են շփումը, երբ յո-յոն պտտվում է, ինչը հնարավորություն է տալիս ավելի երկար և բարդ հնարքներ։ Հետագա յո-յո խաղացողներն օգտագործեցին այս ունակությունը ի շահ իրենց՝ ստեղծելով նոր հնարքներ, որոնք հնարավոր չէին ֆիքսված առանցքի դիզայնով։

Շուկայում կան բազմաթիվ նոր տեսակի գնդիկավոր առանցքակալներ, որոնք շեղվում են չժանգոտվող պողպատից ստանդարտ գնդիկավոր առանցքակալի սկզբնական դիզայնից և նյութից։ Օրինակ, որոշակի տեսակի առանցքակալն ունի դեպի ներս ուղղված կոր մակերես, որպեսզի թույլ չտա թելը քսել յո-յոյի կողքերին, ինչը կհանգեցնի անցանկալի շփման լարային բարդ հնարքներ կատարելիս։ Այլ արտադրողներ դա կրկնում են ներքուստ կոր մակերևույթով, սակայն օգտագործում են աննշան փոփոխություններ։ Որոշ բարձրակարգ առանցքակալներ օգտագործում են կերամիկական կոմպոզիտներ առանցքակալի գնդիկներում՝ ներքին շփումը նվազեցնելու համար՝ կրկին ստեղծելով ավելի հարթ պտտվող յո-յո։ Թանկարժեք նյութերը, ինչպիսիք են ռուբինը, նույնպես օգտագործվել են որպես նյութ նախատիպի գնդիկավոր առանցքակալներում իր հատկությունների համար, ինչպիսիք են ծայրահեղ կարծրությունը[13]։ Նյութն առաջին անգամ փորձարկվել է Wolf Yoyo Works-ի կողմից պատրաստված նախատիպի առանցքակալի մեջ 2018 թվականի մայիսին։

Ժամանակակից յո-յո[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1990-ականների վերջի յո-յո բումին հաջորդող դարաշրջանը հաճախ կոչվում է յո-յոյի «ժամանակակից» դարաշրջան։ Յո-յոյի ժամանակակից դարաշրջանը բնութագրվում է նկատելիորեն ավելի բարդ և բարդ յո-յո տեխնիկայով, քան նախկինում էր, ի լրումն բազմաթիվ տարբեր յո-յո նմուշների, որոնք ստեղծվել են տարբեր խորշ նպատակներին ծառայելու համար[14]։ Յո-յո խաղի այս աճող բարդությունը թույլատրվեց յո-յոսում գնդակ կրելու տեխնոլոգիայի ներդրմամբ, որը հնարավորություն տվեց յո-յոներին պտտվել շատ ավելի երկար, քան նախկինում հնարավոր էր։ Սա, ի լրումն կապի տեխնիկայի և անպատասխան յո-յոինգի հայտնվելու[15][16] յո-յո խաղացողներին համալրել է էապես անսահման ազատություն, որով նրանք կարողացել են ստեղծել բազմաթիվ յո-յո հնարքներ և տեխնիկա։

Այս հեղափոխությունից հետո, որը տեղի ունեցավ յո-յո-յում, ի հայտ եկավ յո-յո մրցումների լանդշաֆտը, որը հարմարեցված էր յո-յո խաղի այս ժամանակակից ոճին։ Նման մրցույթների օրինակներից է Համաշխարհային Յո-Յո մրցույթը։ Մրցույթի տեսարանից դուրս յո-յո խաղացողները պարբերաբար կիսվում են համացանցում իրենց յո-յո հնարքների տեսանյութերով։ Խաղացողների դա անելու սովորական վայրը Ինստագրամն է՝ օգտագործելով «#trickcircle» հեշթեգը[17][18], ձեռք բերելով ՅուԹյուբի զգալի հետևորդներ[19], կամ հեռուստատեսային հաղորդումներում հյուրեր լինելը[20]։

Տեխնիկա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պտտեցնել[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պտտեցնելը ամենատարածված յո-յո նետումներից մեկն է և հիմք է հանդիսանում գրեթե բոլոր յո-յո նետումների համար, բացի հանգույցով պտտվելուց։ Յո-յո պտտելը, մինչդեռ մնալով իր չոլորված պարանի վերջում, հայտնի է որպես պտտու։ Մինչ յո-յոն գտնվում է լարերի վերջում "պտույտ" վիճակում, այնուհետև կարելի է կատարել այնպիսի հնարքներ, ինչպիսիք են «քայլել շան հետ», «վերելակ», «աշխարհի շուրջ» կամ ավելի բարդ «ժայռ»,«երեխա»։

Նետման էությունն այն է, որ յո-յոն նետում է դաստակի շատ ընդգծված գործողությամբ, այնպես որ, երբ յո-յոն հասնում է պարանի ծայրին, այն պտտվում է տեղում, այլ ոչ թե ետ գլորվում է լարը դեպի նետողի ձեռքը։ Ժամանակակից յո-յոներից շատերն ունեն փոխանցման տուփ կամ գնդիկավոր առանցքակալ, որն օգնում է դրան, բայց եթե դա ֆիքսված առանցք է յո-յո, ապա լարվածությունը պետք է բավականաչափ թուլանա, որպեսզի դա թույլ տա։ Դա անելու երկու հիմնական եղանակներն են (1) թույլ տվեք յո-յոյին նստել լարերի ներքևի մասում, որպեսզի արձակվի, կամ (2) կատարել լարիատ կամ ՉԹՕ՝ լարվածությունը թուլացնելու համար։ Երբ մեկը որոշում է վերջ տալ «պտտույտ» վիճակին, մեկը պարզապես ցնցում է դաստակը, իսկ յո-յոն «բռնում» է լարը և հետ է գլորվում դեպի ձեռքը։ «Թիթեռի» ձևով գնդիկավոր յո-յոները, որոնք հիմնականում օգտագործվում են լարային հնարքների համար, հաճախ ցածր արձագանք ունեն կամ լիովին չեն արձագանքում, ինչը պահանջում է «կապ» յո-յո վերադառնալու համար։

Մրցույթում պտտելու վարպետությունը հիմք է հանդիսանում 1A դիվիզիոնի համար։ Անթանկ ֆիքսված առանցքով յո-յոները սովորաբար պտտվում են 10-ից 20 վայրկյան, մինչդեռ թանկարժեք գնդակը, որը կրում է յո-յո-ները, կարող է պտտվել մոտ 1–4 րոպե՝ կախված նետումից[21]։ 2010 թվականի դրությամբ պտտվելու համաշխարհային ռեկորդը եղել է 3:51,54 րոպե ֆիքսված առանցքի համար և 21:15,17 րոպե փոխանցման տուփի յո-յո-ներիի համար[22]։ 2012 թվականին փոխանցման տուփի յո-յոի պտույտի ժամանակի ռեկորդը գերազանցեց C3YoyoDesign BTH-ը՝ 30:28,30 րոպե ժամանակով։

Անպատասխան (1A)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ի վերջո, լարերի ավելի լայն բացերը և սիլիկոնային արձագանքման համակարգերը հանգեցրին անպատասխան յո-յոինգի նորարարությանը, որը այլ կերպ հայտնի է որպես 1A: Ավանդական յո-յոները (արձագանքող) կվերադառնան ձեռքին, երբ մեկը քաշվում էր լարը, բայց անպատասխան յո-յոները մի փոքր այլ կերպ են վարվում. Փոխանակ վերադառնալու ձեռքին, երբ մեկը քաշում է լարը, պետք է կատարել հնարք, որը կոչվում է «կապ», որտեղ լարը կրկնապատկվում է լարային բացվածքի ներսում՝ արձագանքման համակարգի վրա շփումը մեծացնելու համար։ Սա առաջացրել է բազմաթիվ տարբեր տեսակի հնարքների նորարարություն, որոնք ներառում են թելում թուլություն թողնելը, քանի որ դա կհանգեցներ արձագանքող յո-յոյի վերադարձին ձեռք.։ Յո-յոների այս ոճը ամենատարածվածն է և ամենատարածվածը, իսկ յո-յոյի ամենաշատ հնարքները կատարվում են 1A յո-յոներով։

Հանգույցով ամրացնել (2A)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Looping-ը յո-յո տեխնիկա է, որն ընդգծում է երկու յո-յոների մարմինը, մեկը յուրաքանչյուր ձեռքում, մշտական շարժման մեջ պահելը, քնելու հետ կամ առանց դրա[23]։

Օղակման համար օպտիմիզացված յո-յո-ների քաշը կենտրոնացած է իրենց կենտրոններում, այնպես որ նրանք կարող են հեշտությամբ պտտվել լարերի առանցքի շուրջ՝ առանց գիրոսկոպիկ ազդեցության պատճառով դիմադրությանը նպաստելու իրենց զանգվածի։

Յո-յո մրցումներում յո-յոի հետ ինչպես ներսից, այնպես էլ դրսից պտտվելը մեծ դեր է խաղում 2A դիվիզիոնում։ Երբեմն յո-յոները փաթաթվում էին ձեռքերի, ոտքերի կամ պարանոցի շուրջը։

Նաև հայտնի է որպես երկու ձեռքի պտտվող ազատ ոճ։

Երկու ձեռքով լարային հնարքներ (3A)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երկու ձեռքով կամ 3A ոճով խաղը ներառում է լարային հնարքներ կատարել երկու բռնկված կրող յո-յո-ներով։ Մարկ ՄակԲրայդի կողմից հանրաճանաչ և առաջամարտիկ, առաջին ժամանակակից Triple A հնարքը հայտնվեց Fiend Magazine-ում և կոչվեց Velvet Rolls: Այս ոճի տարբեր ամրակները կոչվում են տներ (օրինակ՝ «Kink House»):

Դեռևս 1950-ականների վերջի լուսանկարները ցույց են տալիս, որ վաղ յո-յո ցուցարարները կատարում են շատ հիմնական 3A հնարքներ, օրինակ՝ մի ձեռքով Քունը և մյուսի հետ տրապիզը։ Թեև 3A-ն որպես հայեցակարգ գոյություն ունի երկար տարիներ, միայն Velvet Rolls-ի դեբյուտը, զուգորդված անպատասխան յո-յո խաղի աճի հետ, այդ զարգացումը սկսվեց այն բանից, որը ներկայումս համարվում է Triple A. :Սա ամենաբարդ ոճն է և ամենահավանականն է հանգույցներ, թևեր և կլանգներ ստանալու համար։

Մրցույթում երկու ձեռքով լարային հնարքներն ունեն 3A բաժին։

Լարից դուրս (4A)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Լարից դուրս» տեխնիկայում յո-յոյի լարը ուղղակիորեն կապված չէ յո-յոյի առանցքին, և յո-յոն սովորաբար օդ է արձակվում՝ կատարելով «առաջ անցում», որպեսզի նորից բռնվի լարերի վրա. Այնուամենայնիվ, որոշ խաղացողներ կարող են «ներքև նետել» լարից դուրս յո-յոսը և բռնել այն լարերի վրա ճիշտ այնպես, ինչպես այն թողնում է լարի ծայրը՝ լարը պտտելով մատի շուրջը, երբ այն արձակվում է, այնպես որ յո-յոն բռնվում է լարը։ Սա ճիշտ հակառակն է «առաջ փոխանցման», բայց նույն արդյունքով։

Լարից դուրս հնարքների համար օպտիմիզացված Յո-յոն ունի բռնկված ձևավորում, ինչպես թիթեռի ձևը, որը հեշտացնում է լարերի վրա վայրէջք կատարելը և հաճախ ունենում է փափուկ ռետինե օղակներ եզրերին, ուստի նվազագույն վնաս է հասցվում յո-յո-ին, խաղացողը կամ ցանկացած ոք, ով պատահաբար կանգնած է մոտակայքում, եթե հնարքը սխալ լինի։ Կան նաև հնարքներ, որոնք ներառում են միաժամանակ երկու լարային յո-յոների օգտագործումը, որոնք նետվում են նույն ձեռքով, որը հայտնի է որպես «սոլոհամ»։

Յո-յո մրցումներն ունեն 4A դիվիզիոն՝ լարային հնարքների համար։

Ազատ ձեռք (5A)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ազատ ձեռքի հնարքներում յո-յոյի լարը կապված չէ խաղացողի ձեռքին, փոխարենը ավարտվում է հակակշիռով։ Այնուհետև հակակշիռը նետվում է ձեռքից ձեռք և օգտագործվում որպես հնարքի լրացուցիչ տարր։

Մշակվել է 1999 թվականին Սթիվ Բրաունի կողմից, 2008 թվականի դրությամբ ազատ ձեռքը համարվում է յո-յո խաղի ամենաարագ աճող ոճը։ Սթիվ Բրաունը արտոնագիր ստացավ իր ազատ ձեռքով յո-յո համակարգի համար, որը հատկացվել էր Flambeau Products-ին (Duncan-ի մայր ընկերություն)։ Դունկանը արտոնագրեց հակակշիռը, և ոչ ոք չկարողացավ ձևավորել յուրահատուկ քաշ[24]։ Սակայն 2020 թվականի մարտի 28-ից արտոնագրի ժամկետը լրացել է։

Յո-յո մրցումներում 5A դիվիզիոնում ընդգծված են հակաքաշ յո-յոները։

Ֆիզիկական մեխանիզմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երբ յո-յոն առաջին անգամ ազատվում է, գրավիտացիան (և նետումը) տալիս է նրան թարգմանական կինետիկ էներգիա և անպայման, քանի որ լարը պետք է արձակվի, այս էներգիայի մեծ մասը վերածվում է պտտվող կինետիկ էներգիայի՝ հաստատելով յո-յո-ի ազատ շարժումը, և ստիպելով այն արագ պտտվել. Երբ յո-յոն արձակվում է դեպի ներքև, այն նաև փոխակերպում է պոտենցիալ էներգիան գրավիտացիայից դեպի թարգմանական էներգիա իր պտույտի մեջ՝ հաղթահարելու ձգողականությունը մինչև ձեռքը։

Քանի որ պտտման զգացումը չի փոխվում ամբողջ շարժման ընթացքում, լարը յո-յո-ի վերադարձից հետո պտտվում է հակառակ ուղղությամբ։ Եթե յո-յոյի լիսեռը միացված է լարին օղակով, ապա կարող է բավարար շփման ուժ չլինել յո-յոյի քաշը հաղթահարելու համար, որն անհրաժեշտ է լարը ոլորելու համար։ Այս դեպքում յո-յոն կշարունակի պտտվել լարերի վերջում գտնվող օղակում (կամ պտտվել), պարզապես մի փոքր արգելակվելով փոքր դինամիկ շփումից, վերադառնալու փոխարեն։ Այնուամենայնիվ, եթե լարը մի փոքր վեր է նետվում, կամ ձեռքը իջեցվում է, լարերի մեջ ստեղծված թուլությունը թույլ կտա նրան սկսել ոլորվել լիսեռի շուրջը, դրանով իսկ մեծացնելով շփումը և թույլ տալով, որ այն բռնի, երբ ստատիկ շփման ուժը բարձրանում է գրավիտացիոն ուժից վեր։ Յո-յոն պահելով լարերի ներքևում, յո-յո-ն փաթաթելով լարը, վերադառնալով ձեռքին։

Արտոնագրեր են տրվել՝ ստեղծելու ավելի բարդ մեխանիզմներ, որոնք թույլ կտան վերահսկել լարվածությունը և կարգավորվող մեխանիզմը[25][26]։

Օգտագործումը որպես զենք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չկա որևէ հիմնավոր պատմական ապացույց, որ յո-յոները երբևէ օգտագործվել են որպես զենք։ Ենթադրվում է, որ հասկացությունը մարքեթինգային հնարք էր, որը տարածվել էր Դունկան յո-յո ցուցարարների կողմից ընկերության սկզբնական տարիներին[27]։ Անկախ նրանից, այն գաղափարը, որ յո-յոսը կարող է օգտագործվել որպես զենք, պահպանվում է մինչ օրս փոփ մշակույթում, ինչպես չինական «Blazing Teens» հեռուստասերիալում, և «Boyan Guilty Gear» ֆրանշիզայում՝ Բրիջիթի կերպարի կողմից (որի հսկա յո-յո-ի անիմացիան)։ Յո-յոյի շարժումները բնական տեսք ունենալու զգալի մարտահրավեր էին)[28]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «Definition of YO-YO». www.merriam-webster.com (անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
  2. Miller, Stephen G. (2004). Ancient Greek Athletics. Yale University Press. էջեր 169–. ISBN 9780300115291. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 19-ին.
  3. 3,0 3,1 Pedro Flores, National Yo-Yo Museum, Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ հունվարի 20-ին, Վերցված է 2008 թ․ փետրվարի 18-ին {{citation}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (օգնություն); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (օգնություն)
  4. Online Etymology Dictionary. Etymonline.com. Retrieved on April 9, 2012.
  5. Hopkins, Michelle (2009 թ․ ապրիլի 19). «'Great ambassador' passes away». Richmond News. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ օգոստոսի 30-ին. Վերցված է 2009 թ․ ապրիլի 12-ին.
  6. "Kalmartrissan" och andra "trissor" Արխիվացված Օգոստոս 21, 2010 Wayback Machine, County Museum of Kalmar (sv)
  7. "Kalmartrissan snurrar vidare", Dagens Nyheter December 19, 2012 (not available in the on-line edition) (sv)
  8. Kalmartrissan fyller 70 år, Sveriges radio, January 25, 2002, retrieved March 22, 2013 (sv)
  9. «YO–YO BANNED IN SYRIA». Barrier Miner. Sydney, Australia. 1933 թ․ հունվարի 23. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 8-ին.
  10. «Has yo-yo become a generic trademark?». genericides.org. 2020 թ․ մարտի 31. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 2-ին.
  11. Flambeau Corporate Brochure, flambeau.com
  12. Classic Toys: The Yo-Yo Արխիվացված Հոկտեմբեր 3, 2011 Wayback Machine. Retro Planet (May 12, 2009). Retrieved on April 9, 2012.
  13. «Wolf Yoyo Works on Instagram: "Just testing out #wolfyoyoworks Amarok with a 1 of 1 ruby bearing, you saw it here first! What is your favourite bearing type?"». Instagram (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 12-ին.
  14. «Advanced Yo-Yos». YoYoExpert. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 16-ին.
  15. What is Unresponsive Yoyoing? Unresponsive Yoyo Trick Introduction (անգլերեն), Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 16-ին
  16. Yoyo Bind Theory - The Truth Behind What Makes Binds Work. (անգլերեն), Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 16-ին
  17. «#trickcircle hashtag on Instagram • Photos and Videos». www.instagram.com. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 16-ին.
  18. «TikTok, @Angel2Up». www.tiktok.com. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 16-ին.
  19. «The Brandon Vu - YouTube». www.youtube.com. Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 16-ին.
  20. Yo-Yo World Champion Gentry Stein Teaches Steve Harvey A Few Tricks (անգլերեն), Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 16-ին
  21. Yo-Yo Basics, howstuffworks.com.
  22. American Yo-Yo Association website.
  23. Science News, Week of April 17, 2004; Vol. 165, No. 16, p. 250 Արխիվացված Ապրիլ 20, 2008 Wayback Machine
  24. U.S. patent 6371824 Filed March 28, 2000
  25. U.S. patent 6331132 Filed July 27, 1999; Issued December 18, 2001
  26. U.S. patent 7192330 Filed October 29, 1999; Issued December 19, 2000
  27. Goto-Jones, Chris (2015 թ․ ապրիլի 9). «The High-Stakes World of High-End Yo Yos». The Atlantic (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ հուլիսի 16-ին.
  28. «All About Guilty Gear With Creator Daisuke Ishiwatari». Siliconera. 2011 թ․ մայիսի 6. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 8-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]