Մորիս Բառես

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մորիս Բառես
ֆր.՝ Maurice Barrès
Ծնվել էօգոստոսի 19, 1862(1862-08-19)[1][2][3]
ԾննդավայրCharmes[4]
Վախճանվել էդեկտեմբերի 4, 1923(1923-12-04)[4][1][5][…] (61 տարեկան)
Վախճանի վայրՆյոյի սյուր Սեն[4]
ԳերեզմանCharmes
Մասնագիտությունգրող, քաղաքական գործիչ, վիպասան և լրագրող
Լեզուֆրանսերեն
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա
ԿրթությունԱնրի Պուանկարե ավագ դպրոց և Château de la Malgrange?
Գրական ուղղություններսիմվոլիզմ
ԱնդամակցությունՖրանսիական ակադեմիա[6], Ֆրանսիական հայրենիքի լիգա և Ստանիսլավի ակադեմիա
ԿուսակցությունBoulangism? և Republican Federation?
Պարգևներ
ԶավակներPhilippe Barrès?
Մորիս Բառես Վիքիքաղվածքում
 Maurice Barrès Վիքիպահեստում

Մորիս Բառես (ֆր.՝ Auguste-Maurice Barrès, օգոստոսի 19, 1862(1862-08-19)[1][2][3], Charmes[4] - դեկտեմբերի 4, 1923(1923-12-04)[4][1][5][…], Նյոյի սյուր Սեն[4][7]), ֆրանսիացի վիպասան, էսսեիստ, ազգայնականության (նացիոնալիզմի) տեսաբան, քաղաքական գործիչ[8]; Ստացել է իրավաբանական կրթություն։ Ընտրվել է Ֆրանսիական ակադեմիայի անդամ[9]։ Հեղինակն է «Ես-ի պաշտամունքը» (Le Culte du moi) եռագրության, որ բաղկացած է հետևյալ գրքերից. «Բարբարոսների հայացքի ներքո» (Sous l’oeil des Barbares (1888), «Ազատ մարդ» (Un Homme libre (1889) և «Բերենիսի պարտեզը» (Jardin de Bérénice (1891)։ Հիշարժան երկերից են նաև Du Sang, du volupté et de la mort-ը (1894), Greco ou le secret de Tolède-ն (1911) և Jardin sur l'Oronte-ը (1923); Հանրահայտ Դրեյֆուսի գործի դատաքննության ժամանակ արտահայտվել է ընդդեմ հրեա զինվորական Ալֆրեդ Դրեյֆուսի, որ մեղադրվում էր լրտեսության մեջ[10][11]։ Քարոզչական եռանդուն աշխատանք է կատարել Ժաննա դ՛Արկի պաշտամունքը արմատավորելու և տարածելու նպատակով[12]։

Որոշ պատմաբանների կարծիքով՝ առաջինը Մորիս Բառեսն է գործածել «նացիոնալ սոցիալիզմ» («նացիզմ») եզրույթը[13][14]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մորիս Բառեսը ծնվել է 1862 թվականի օգոստոսի 19-ին Շարմ սյուր Մոզելում[15]։ Մանկությունն անցել է Լոթարինգիայում, որը 1870-1871 թվականների պատերազմում ֆրանսիացիների կրած պարտության հետևանքով, Էլզասի հետ մեկտեղ, հանձնվել է գերմանացիներյն։ Պատմական այդ իրադարձությունը խոր ու անջնջելի դրոշմ է թողել Բառասի ներաշխարհի ու ստեղծագործության վրա։ 27 տարեկանում ընտրվել է պատգամավոր և իր տևական քաղաքական գործունեության ընթացքում ջանացել է, ձախաթևյան շրջանակների հետ համագործակցելով, կերտել նացիոնալ (ազգայնական) սոցիալիզմ։ Ձգտելով պաշտպանել ֆրանսիացի աշխատավորների շահերը՝ դեմ է եղել ներգաղթյալներին և արտասահմանից ապրանքների ներմուծմանը[16]։ Դրեյֆուսի դատի շուրջ ծավալված թեժ բանավեճերն ու քաղաքական-գաղափարական պայքարը նրան հեռացրել են սոցիալիզմից ու սոցիալիստներից և նրա մեջ բյուրեղացրել նացիոնալիզմը՝ ազգայնականությունը, որը, սակայն, էքսպանսիոնիստական չէր, այլ՝ պաշտպանողական։ Նա ուզում էր, որ Ֆրանսիան կարողանա իրեն վերադարձնել 1871 թվականի ֆրանս-պրուսական պատերազմի հետևանքով կորցրածը։ Թշնամաբար էր տրամադրված գերմանացիների նկատմամբ։ Փառաբանում էր ռազմատենչությունն ու ավանդապաշտությունը՝ շեշտելով անցյալի դերն ու ազդեցությունը ազգի կյանքում[17]։

Իր գրական գործերում նա լիարժեքորեն ի հայտ է բերել թե՛ նուրբ վերլուծական միտք և թե՛ բարձր քնարական ոգի, դրսևորել է նաև խորհրդապաշտությանը բնորոշ արտահայտչաձևեր և, իհարկե, խոր ազգայնականություն։ Միաժամանակ խորամուխ է եղել իսպանական մշակույթի ուսումնասիրման մեջ, սիրել է ու բարձր գնահատել այն[18][19]։ Կյանքի որոշ շրջանում եղել է ռազմատենչ, մոլեռանդ հակասեմական[20] (թեև, Յուջին Վեբերի կարծիքով, այդ հարցում նրա հայացքներն ու վերաբերմունքն ավելի չափավոր ու մեղմ էին, քան բլանկիստներից շատ-շատերինը)[21]։

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վեպեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Le Culte du moi. Examen des trois idéologies (ինքնակենսագրական եռագրություն)
    • Sous l'oeil des barbares. - Paris։ Lemerre, 1888 Gallica
    • Un homme libre. - Paris։ Perrin, 1889 Gallica
    • Le Jardin de Bérénice. - Paris։ Perrin, 1891 Gallica
  • L'Ennemi des Lois. - Paris։ Perrin, 1893 Gallica
  • Le Roman de l'énergie nationale (трилогія)
    • Les Déracinés. - Paris։ Fasquelle, 1897 Gallica
    • L'Appel au soldat. - Paris։ Fasquelle, 1897
    • Leurs figures. - Paris։ Juven, 1902
  • Les Bastions de l'Est (եռագրություն)
    • Au service de l'Allemagne. - Paris։ A. Fayard, 1905
    • Colette Baudoche. - Paris։ Juven, 1909
    • La Colline inspirée. - Paris։ Émile Paul, 1913 Archive.org
  • Un jardin sur l'Oronte. - Paris։ Plon, 1922

Վիպակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • La vierge assassinée, avec une lettre-préface de l'Auteur. Paris։ E. Sansot & Cie, 1904

Թատերգություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Une journée parlementaire, comédie de moeurs en 3 actes. - Paris։ Charpentier et Fasquelle, 1894 Gallica

Ուղեգրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Du sang, de la volupté, de la mort: Un amateur d'âmes. Voyage en Espagne, Voyage en Italie, etc.. - Paris։ Charpentier et Fasquelle, 1894 Gallica
  • Amori et Dolori sacrum. La mort de Venise. - Paris։ Juven, 1903 Gallica
  • Le Voyage de Sparte. - Paris։ Juven, 1906 Archive.org
  • Le Gréco ou le Secret de Tolède. - Paris։ Émile-Paul, 1911
  • Une enquête aux pays du Levant. - Paris։ Plon, 1923.

Քաղաքագիտական աշխատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Étude pour la protection des ouvriers français. - Paris։ Grande impr. parisienne, 1893 Gallica
  • Scènes et doctrines du nationalisme - Paris։ Juven, 1902 Gallica
  • Les amitiés françaises. - Paris։ Juven, 1903
  • La grande pitié des Eglises de France. - Paris։ Émile-Paul, 1914
  • Une visite à l'armée anglaise. - Paris։ Berger-Levrault, 1915 Gallica
  • Les Diverses Familles spirituelles de la France. - Paris։ Émile-Paul, 1917 Gallica
  • L'Ame française et la Guerre (chroniques). - Paris։ Émile-Paul, 1915–1920
  • Le Génie du Rhin. - Paris։ Plon, 1921
  • Faut-il autoriser les congrégations? Les Frères des écoles chrétiennes. - Paris։ Plon-Nourrit, 1923 Gallica
  • Souvenirs d'un officier de la Grande armée, par [Jean-Baptiste-Auguste Barrès]; publiés par Maurice Barrès, son petit-fils. - Paris։ Plon-Nourrit, 1923

Անթոլոգիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Quelques cadences. - Paris։ Sansot, 1904 Gallica

Հետմահու հրատարակություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Le Mystère en pleine lumière. - Paris։ Plon, 1926
  • Les Maîtres. - Paris։ Plon, 1927
  • Mes cahiers. - Paris։ Plon, 1929–1957 (14 томів)

Նորագույն հրատարակություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Scènes et doctrines du nationalisme. - Paris։ Editions du Trident, 1987
  • Mes cahiers: 1896–1923. - Paris։ Plon, 1994; herausgegeben von Guy Dupré
  • Journal de ma vie extérieure. - Paris։ Julliard, 1994; ISBN 2-260-01111-X
  • Romans et voyages. - Paris։ Editions Robert Laffont, 1999 (2 томи)
  • Un jardin sur l'Oronte. - Transbordeurs, 2005; ISBN 2-84957-006-0
  • La Colline inspirée. - Paris։ Rocher, 2005; ISBN 2-268-05249-4
  • Sparte: Paysage d'un mythe. - Magellan & Cie, 2004; ISBN 2-914330-63-4

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 Encyclopædia Britannica
  3. ↑ 3,0 3,1 filmportal.de — 2005.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 Баррес Морис // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Sycomore (ֆր.) / Assemblée nationale
  6. ↑ Ֆրանսիական ակադեմիա (ֆր.) — 1635.
  7. ↑ «Maurice Barrès» (ֆրանսերեն). academie-francaise.fr. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 6-ին.
  8. ↑ «Maurice Barrès, French author and politician» (անգլերեն). Encyclopaedia Britannica. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 6-ին.
  9. ↑ «Auguste Maurice Barrès» (անգլերեն). encyclopedia.com. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 6-ին.
  10. ↑ Jacek Bartyzel. «Maurice Barrès» (լեհերեն). legitymizm.org. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 6-ին.
  11. ↑ «Արխիվացված պատճենը» (անգլերեն). dreyfus.culture.fr. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հունվարի 19-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 6-ին. {{cite web}}: More than one of |accessdate= and |access-date= specified (օգնություն)
  12. ↑ «Maurice Barrès» (լեհերեն). myslkonserwatywna.pl. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 6-ին.
  13. ↑ A. Wielomski, Narodowy socjalizm, [w:] „Encyklopedia Białych Plam“, t. 12, Radom 2003, s. 299.
  14. ↑ Paxton, 2005, էջ 48
  15. ↑ Brewster 2006, p. 49; González Cuevas 2007, p. 202.
  16. ↑ M. Waldenberg, Barrès Maurice, [w:] Słownik historii doktryn politycznych, t. 1, red. M. Jaskólski, Warszawa 1997, s. 152.
  17. ↑ M. Waldenberg, Barrès Maurice, [w:] Słownik historii doktryn politycznych, t. 1, red. M. Jaskólski, Warszawa 1997, s. 152-153.
  18. ↑ González Cuevas, 2007, էջ 202
  19. ↑ Jean Bécarud, « Las Españas de Maurice Barrès Արխիվացված 2011-07-21 Wayback Machine », Bulletin d'histoire contemporaine de l'Espagne, nº 32-36 (2000-2003), pp. 179-198
  20. ↑ Poliakov 2003, p. 265; Payne 1995, p. 46.
  21. ↑ Weber, 1975, էջ 119

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիդարանի պատկերանիշը
Վիքիդարանի պատկերանիշը
Վիքիդարանում կան նյութեր այս թեմայով՝
Մորիս Բառես
Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մորիս Բառես» հոդվածին։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մորիս Բառես» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մորիս_Բառես&oldid=9768990» էջից