Մասնակից:XenonX88/Ավազարկղ 1

Տատյանա Բագրատի Հայրապետյան (^[1]), հայ մենակատար ջութակահարուհի, ՀԽՍՀ վաստակավոր մանկավարժ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տատյանա Հայրապետյանը ծնվել է 1924 թվականի մայիսի 10-ին Թբիլիսիում` նախկին ազնվականներ Բագրատ և Վարյա Հայրապետյանների ընտանիքում։ Մայրը եղել է մանկաբարձ (ավարտել է Թբիլիսիի բժշկական ուսումնարանը), տանը հաճախ է նվագել ռոյալ, և վաղ տարիքից Տատյանան մեծացել է երաժշտական միջավայրում։ «Հայրը չի ընդունել սովետական կյանքի բարքերը»^[2] և երկրից հեռանալուց հետո վախճանվել է երիտասարդ տարիքում։ 6 տարեկանից Տատյանա Հայրապետյանը տեղափոխվել է Երևան։ 1930-1940 թվականներին սովորել է Ս․ Շահումյանի անվան հանրակրթական դպրոցում։ 1931–1937թթ․ կրթվել է Ալեքսանդր Սպենդիարյանի անվան երաժշտական դպրոցում` Վերոնիկա Աշխարհումյանի դասարանում, այնուհետև 1937-1940 թթ․ սովորել է Երևանի Ռոմանոս Մելիքյանի անվան երաժշտական ուսումնարանում (Դմիտրի Լեգկերի դասարան), որը չավարտած` 1941 թ․ ընդունվել է Մոսկվայի Չայկովսկու անվան պետական կոնսերվատորիա՝ սովորելով ՌԽՖՍՀ վաստակավոր արտիստ Յակով Ռաբինովիչի մասնագիտական դասարանում (մեկ տարի դասեր է վերցրել ՌԽՖՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ, արվեստագիտության դոկտոր Աբրահամ Յամպոլսկու դասարանում, Երևանում սովորել է նաև ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ, ԽՍՀՄ, ՀԽՍՀ Պետական մրցանակակիր Ավետ Գաբրիելյանի մոտ)։ Սովորել Առնո Բաբաջանյանի, Էդուարդ Միրզոյանի, Ադամ Խուդոյանի, Ալեքսանդր Հարությունյանի, Գերոնտի Թալալյանի հետ։ Հայրենական մեծ պատերազմը սկսվելուն պես վերադարձել է Երևան՝^[3] աշխատելով Ալ․ Սպենդիարյանի (1941-1944թթ) և Պ․ Չայկովսկու անվան միջնակարգ մասնագիտական երաժշտական դպրոցներում։

1944-1945թթ․ աշխատել է Մոսկվայի ՄոսՍովետի անվան թատրոնի նվագախմբում։

1945-1948 թթ․ շարունակել և ավարտել է Մոսկվայի Չայկովսկու անվան պետական կոնսերվատորիայի լարային բաժինը (Յակով Ռաբինովիչի դասարան)՝ մենակատար ջութակահար, մանկավարժ մասնագիտությամբ։

1945թ․ Մոսկվայից վերադարձել է Հայաստան և աշխատել է Ալ․ Սպենդիարյանի անվան երաժշտական դպրոցում, Ռ․ Մելիքյանի անվան երաժշտական ուսումնարանում, Հայաստանի Ֆիլհարմոնիկ նվագախմբում։

1948 թվականից անցել է աշխատանքի Չայկովսկու անվան երաժշտական դպրոցում որպես ջութակի դասատու, 1956 թվականից՝ որպես ուսմասվար, տնօրենի տեղակալ, իսկ 1978-2007թթ․՝ Չայկովսկու անվան երաժշտական դպրոցի տնօրեն։

...Այդ տարիների Երևանի կոնսերվատորիան շնորհիվ դրա հսկայական վերելք ապրեց` Իգումնով, Քուշնարով, Պավլյուչենկո, Տիգրանով, Գաբրիելյան... Ահա և ես այստեղ դարձա Ավետ Գաբրիելյանի ուսանողը, իսկ երբ մեզ ետ հրավիրեցին Մոսկվա` ես շարունակեցի իմ ուսումնառությունը հանրահայտ Յակով Իլյիչ Ռաբինովիչի դասարանում...

Պատերազմի տարիներին Տատյանա Հայրապետյանը հաճախ է ելույթներ ունեցել հոսպիտալներում` վիրավոր մարտիկների առաջ։ Մոսկվայի կոնսերվատորիան ավարտելուց հետո վերադարձել է Երևան։

Սաներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տատյանա Հայրապետյանը սերտորեն կապված է եղել Պ․ Չայկովսկու անվան միջնակարգ մասնագիտական երաժշտական դպրոցի հետ՝ տանելով մեծ ուսումնադաստիարակչական ու հասարակական աշխատանք։ Նրա շրջանավարտները հաջողությամբ սովորել են Երևանի, Լենինգրադի և Մոսկվայի կոնսերվատորիաներում՝ դառնալով Միջազգային մրցույթի դափնեկիրներ։

Տատյանա Հայրապետյանի մասնագիտական դասարանի հայտնի աշակերտներն են՝ Էդվարդ Թադևոսյանը, Գրիգոր Դանիելյանը (Դանիել Երաժիշտ), Հայկ Դավթյանը և այլք^[4]^[5]։

Մահացել է 2016 թվականին Երևանում։ Թաղված է Երևանի Թոխմախի կենտրոնական գերեզմանատանը^[6]։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1954թ․ - պատվոգիր Քաղաքային կոմիտեի կողմից՝ կադրերի կրթական պատրաստման աշխատանքի համար։
1954թ․ - պատվոգիր՝ Հայաստանի ԿԿ ԼԿԵՄ կողմից երեխաների կոմունիստական դաստիարակության համար։
1954թ․ - պատվոգիր՝ Հայաստանի մշակույթի նախարարության կողմից՝ Պ․ Չայկովսկու անվան երաժշտական միջնակարգ դպրոցի 15-ամյակի առթիվ։
1957թ․ - պատվոգիր՝ Մշակույթի արհմիության աշխատակիցների ԿԿ Նախագահության կողմից՝ Ակտիվ հասարակական աշխատանքի համար։
1960թ․ - ՀԽՍՀ Վաստակավոր մանկավարժի կոչում։
1986թ․ - ԽՍՀՄ «Պատվո նշան» շքանշան։
2010թ․ - Մովսես Խորենացու մեդալ՝ ՀՀ անկախության հռչակման 19-րդ տարեդարձի առթիվ, մշակույթի բնագավառում ունեցած ստեղծագործական ակնառու նվաճումների համար։

Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ամուսին` Բագրատ Սմբատյան, ճարտարապետ
Որդի` Սերգեյ Սմբատյան
Որդի` Արմեն Սմբատյան
- Թոռ` Սերգեյ Սմբատյան

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մեղեդիներ իմ հուշերի, ինքնակենսագրական, 2004 թ.:
Դանիել Երաժիշտ, «Հնչեղ կին. Տատյանա Հայրապետյան», Երևան, հեղ. հրատ., 2018 թ․, 112 էջ:
Հայ երաժշտության հանրագիտարան, Երևան, Հայկական հանրագիտարան․հրատարակչություն, 2019 թ․, 712 էջ։
Հայրապետյան Տ․ Բ․, Մեղեդիներ իմ հուշերի․․․(հուշեր, նյութեր), կազմող և խմբագիր՝ Տեր-Ղազարյան Զ․ Հ, М., Музыка, 2005 թ․, 213 էջ։
Հարությունյան Մ․, Տեր – Ղազարյան Զ․, Ճանապարհ դեպի Պառնաս, Երևան, Հայաստան, 1991 թ․, 88 էջ
Мелодии моих воспоминаний…[Ст. и воспоминания], ред., сост. З. Тер-Казарян, М., 2005 г.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ One, Studio. «Ушла из жизни Татьяна Айрапетян». www.yerkir.am. Վերցված է 2017-10-21-ին.
↑ Հայրապետյան Տատյանա, «Մեղեդիներ իմ հուշերի», Մոսկվա, Музыка, 2005, էջ 13
↑ «Տատյանա Հայրապետյան․ կյանք` նվիրված բարձր արվեստին և մատաղ սերնդի դաստիարակությանը․․․». armenpress.am. Վերցված է 2017-10-21-ին. {{cite news}}: line feed character in |title= at position 67 (օգնություն)
↑ Daily, AZG. «ՏԱՏՅԱՆԱ ՀԱՅՐԱՊԵՏՅԱՆ. «ԱՄԵՆԱՄԵԾ ԵՐՋԱՆԿՈՒԹՅՈՒՆՍ Է ՕԳՆԵԼ ՄԱՐԴԿԱՆՑ...»». AZG Daily. Վերցված է 2017-10-21-ին.
↑ ««Չայկովսկու անվան երաժշտական դպրոցի սաները մշտապես բարձր են պահել Հայաստանի պատիվը արտերկրում»».
↑ «Հայ երաժշտարվեստի երախտավոր Տատյանա Հայրապետյանի հիշատակը վառ կմնա արվեստասերների սրտերում». www.panorama.am (անգլերեն). Վերցված է 2017-10-21-ին.

Կատեգորիա:Հայ ջութակահարներ Կատեգորիա:Հայ մանկավարժներ Կատեգորիա:Մոսկվայի կոնսերվատորիայի շրջանավարտներ Կատեգորիա:Թոխմախի գերեզմանատանը թաղվածներ Կատեգորիա:ՀԽՍՀ վաստակավոր մանկավարժներ Կատեգորիա:«Պատվո նշան» շքանշանի ասպետներ Կատեգորիա:Մովսես Խորենացու մեդալակիրներ

[1] One, Studio. «Ушла из жизни Татьяна Айрапетян». www.yerkir.am. Վերցված է 2017-10-21-ին.

[2] Հայրապետյան Տատյանա, «Մեղեդիներ իմ հուշերի», Մոսկվա, Музыка, 2005, էջ 13

[3] «Տատյանա Հայրապետյան․ կյանք` նվիրված բարձր արվեստին և մատաղ սերնդի դաստիարակությանը․․․». armenpress.am. Վերցված է 2017-10-21-ին. {{cite news}}: line feed character in |title= at position 67 (օգնություն)

[4] Daily, AZG. «ՏԱՏՅԱՆԱ ՀԱՅՐԱՊԵՏՅԱՆ. «ԱՄԵՆԱՄԵԾ ԵՐՋԱՆԿՈՒԹՅՈՒՆՍ Է ՕԳՆԵԼ ՄԱՐԴԿԱՆՑ...»». AZG Daily. Վերցված է 2017-10-21-ին.

[5] ««Չայկովսկու անվան երաժշտական դպրոցի սաները մշտապես բարձր են պահել Հայաստանի պատիվը արտերկրում»».

[6] «Հայ երաժշտարվեստի երախտավոր Տատյանա Հայրապետյանի հիշատակը վառ կմնա արվեստասերների սրտերում». www.panorama.am (անգլերեն). Վերցված է 2017-10-21-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]