Հրաչ Բարթիկյան

Հրաչ Բարթիկյան
Ծնվել է	հուլիսի 7, 1927; Աթենք, Հունաստան
Մահացել է	օգոստոսի 16, 2011 (84 տարեկան); Երևան, Հայաստան
Բնակության վայր(եր)	Հայաստան
Քաղաքացիություն	Հունաստանի թագավորություն, ԽՍՀՄ և Հայաստան
Ազգություն	հայ
Մասնագիտություն	պատմաբան, աղբյուրագետ, հայագետ և բյուզանդագետ
Հաստատություն(ներ)	ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտ
Գործունեության ոլորտ	Միջնադարյան Հայաստան
Անդամակցություն	ՀՀ ԳԱԱ և Աթենքի ակադեմիա
Ալմա մատեր	ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետ (1953) և ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտ
Կոչում	ակադեմիկոս
Գիտական աստիճան	պատմական գիտությունների դոկտոր (1972)
Տիրապետում է լեզուներին	ռուսերեն, հայերեն և հունարեն
Ազդվել է	Հովսեփ Օրբելի
Պարգևներ	Պողոսյան մրցանակ և Պողոսյան մրցանակ
Հայր	Միքայել Բարթիկյան

Հրաչ Միքայելի Բարթիկյան (հուլիսի 7, 1927(1927-07-07)^[1]^[2], Աթենք, Հունաստան^[2] - օգոստոսի 16, 2011(2011-08-16), Երևան, Հայաստան), հայ պատմաբան, բյուզանդագետ, հայ–բյուզանդական հարաբերությունների պատմության ուսումնասիրող։ Պատմական գիտությունների դոկտոր (1972), ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս։ Աթենքի ակադեմիայի և Հռոմի «Տիբերինա» արվեստի, գրականության և գիտության ակադեմիայի ակադեմիկոս։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հրաչ Բարթիկյանը ծնվել է Աթենքում։ Ավարտել է Աթենքի գիմնազիան։ 1946 թվականին հայրենադարձել է։ Ավարտել է Երևանի պետական համալսարանի պատմության ֆակուլտետը, ապա՝ ՀԽՍՀ ԳԱ պատմության ինստիտուտի ասպիրանտուրան՝ Հովսեփ Օրբելու ղեկավարությամբ։

1957-1961 թվականներին եղել է ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտի կրտսեր, 1961-1980 թվականներին՝ ավագ գիտաշխատող։ Եղել է Աթենքի ակադեմիայի (1980), Հռոմի «Տիբերինա» ակադեմիայի (1987), Հունական քաղաքակրթության հաստատության (1993) թղթակից անդամ, Հունաստանի բյուզանդական հետազոտությունների ընկերության պատվավոր անդամ (1981)^[4]^[5]։

Շուրջ 150 գիտական հոդվածներից զատ, լույս է ընծայել 17 գիրք։ «Օտար աղբյուրները Հայաստանի և հայերի մասին, Բյուզանդական աղբյուրներ» մատենաշարով հրատարակել է բյուզանդական մի շարք հեղինակների աշխատությունների հայերեն թարգմանությունները՝ ուսումնասիրությամբ ու ծանոթագրություններով (Պրոկոպիոս Կեսարացի, Կոնստադին Ծիրանածին, Հովհաննես Սկիլիցես, Թեոփանես Խոստովանող, Թեոփանեսի Շարունակող, Պարթենիոս Աթենացի)։ Գիտությունների ակադեմիայի «Գրական հուշարձաններ» մատենաշարով հայերեն հրատարակել է «Դիգենիս Ակրիտաս» էպոսը, Մատթեոս Ուռհայեցու «Ժամանակագրության» աշխարհաբար թարգմանությունը, Պրոկոպիոս Կեսարացու «Գաղտնի պատմությունը», «Հունական արխիվային փաստաթղթեր հայ-հունական հարաբերությունների մասին Առաջին Հանրապետության շրջանում (1918-1920)» աշխատությունը։

Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Պատվո մեդալի» դափնեկիր, 1986
«Մեսրոպ Մաշտոց» շքանշան, 1980
Սալոնիկի համալսարանի «Արիստոտել» մեդալ, 1981
ՀՀ նախագահի մրցանակ, 2002, 2005

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայ-բյուզանդական հետազոտություններ, հ. 1-2, Երևան, 2002։
Источники для изучения истории павликианского движения, Е., 1961.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 ^2,8 ^2,9 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — 1974. — հատոր 2. — էջ 316.
↑ ^3,0 ^3,1 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — 1990. — հատոր 1.
↑ ՀՀ ԳԱԱ, Հրաչ Միքայելի Բարթիկյան
↑ Հրաչ Բարթիկյանի մասին pravenc.ru կայքում

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հրաչ Բարթիկյանի մահախոսականը «Ազգ» օրաթերում(չաշխատող հղում)
Հրաչ Բարթիկյանի հոդվածները «Պատմա–բանասիրական հանդեսում» Archived 2015-07-28 at the Wayback Machine.
Հրաչ Բարթիկյանի հոդվածները «Պատմա–բանասիրական հանդեսում», 2001-2009թթ. Archived 2015-07-28 at the Wayback Machine.

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 316)։

[_48101f0b103a3d2e-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_97bac85dc259585f-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 ^2,8 ^2,9 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — 1974. — հատոր 2. — էջ 316.

[_f2211eaa3c3b35a0-3] 3,0 ^3,1 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — 1990. — հատոր 1.

[4] ՀՀ ԳԱԱ, Հրաչ Միքայելի Բարթիկյան

[5] Հրաչ Բարթիկյանի մասին pravenc.ru կայքում

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]