Հրաչ Բարթիկյան

Հրաչ Բարթիկյան
Ծնվել է	հուլիսի 7, 1927; Աթենք, Հունաստան
Մահացել է	օգոստոսի 16, 2011 (84 տարեկան); Երևան, Հայաստան
Բնակության վայր(եր)	Հայաստան
Քաղաքացիություն	Հունաստանի թագավորություն, ԽՍՀՄ և Հայաստան
Ազգություն	հայ
Մասնագիտություն	պատմաբան, աղբյուրագետ, հայագետ և բյուզանդագետ
Հաստատություն(ներ)	ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտ
Գործունեության ոլորտ	Միջնադարյան Հայաստան
Անդամակցություն	ՀՀ ԳԱԱ և Աթենքի ակադեմիա
Ալմա մատեր	ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետ (1953) և ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտ
Կոչում	ակադեմիկոս
Գիտական աստիճան	պատմական գիտությունների դոկտոր (1972)
Տիրապետում է լեզուներին	ռուսերեն, հայերեն և հունարեն
Ազդվել է	Հովսեփ Օրբելի
Պարգևներ	Պողոսյան մրցանակ և Պողոսյան մրցանակ
Հայր	Միքայել Բարթիկյան

Հրաչ Միքայելի Բարթիկյան (հուլիսի 7, 1927(1927-07-07)^[1]^[2], Աթենք, Հունաստան^[2] - օգոստոսի 16, 2011(2011-08-16), Երևան, Հայաստան), հայ պատմաբան, բյուզանդագետ, հայ–բյուզանդական հարաբերությունների պատմության ուսումնասիրող։ Պատմական գիտությունների դոկտոր (1972), ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս^[4]։ Աթենքի ակադեմիայի և Հռոմի «Տիբերինա» արվեստի, գրականության և գիտության ակադեմիայի ակադեմիկոս։

Կենսագրություն

Հրաչ Բարթիկյանը ծնվել է Աթենքում։ Ավարտել է Աթենքի գիմնազիան։ 1946 թվականին հայրենադարձել է։ Ավարտել է Երևանի պետական համալսարանի պատմության ֆակուլտետը, ապա՝ ՀԽՍՀ ԳԱ պատմության ինստիտուտի ասպիրանտուրան՝ Հովսեփ Օրբելու ղեկավարությամբ։

1957-1961 թվականներին եղել է ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտի կրտսեր, 1961-1980 թվականներին՝ ավագ գիտաշխատող։ Եղել է Աթենքի ակադեմիայի (1980), Հռոմի «Տիբերինա» ակադեմիայի (1987), Հունական քաղաքակրթության հաստատության (1993) թղթակից անդամ, Հունաստանի բյուզանդական հետազոտությունների ընկերության պատվավոր անդամ (1981)^[5]։

Շուրջ 150 գիտական հոդվածներից զատ, լույս է ընծայել 17 գիրք։ «Օտար աղբյուրները Հայաստանի և հայերի մասին, Բյուզանդական աղբյուրներ» մատենաշարով հրատարակել է բյուզանդական մի շարք հեղինակների աշխատությունների հայերեն թարգմանությունները՝ ուսումնասիրությամբ ու ծանոթագրություններով (Պրոկոպիոս Կեսարացի, Կոնստադին Ծիրանածին, Հովհաննես Սկիլիցես, Թեոփանես Խոստովանող, Թեոփանեսի Շարունակող, Պարթենիոս Աթենացի)։ Գիտությունների ակադեմիայի «Գրական հուշարձաններ» մատենաշարով հայերեն հրատարակել է «Դիգենիս Ակրիտաս» էպոսը, Մատթեոս Ուռհայեցու «Ժամանակագրության» աշխարհաբար թարգմանությունը, Պրոկոպիոս Կեսարացու «Գաղտնի պատմությունը», «Հունական արխիվային փաստաթղթեր հայ-հունական հարաբերությունների մասին Առաջին Հանրապետության շրջանում (1918-1920)» աշխատությունը^[6]։

Մրցանակներ

«Պատվո մեդալի» դափնեկիր, 1986
«Մեսրոպ Մաշտոց» շքանշան, 1980
Սալոնիկի համալսարանի «Արիստոտել» մեդալ, 1981
ՀՀ նախագահի մրցանակ, 2002, 2005

Երկեր

Հայ-բյուզանդական հետազոտություններ, հ. 1-2, Երևան, 2002 ;
Источники для изучения истории павликианского движения, Е., 1961^[7] :

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
↑ ^3,0 ^3,1 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 1.
↑ «ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի իսկական անդամներ». Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 5-ին.
↑ Հրաչ Բարթիկյանի մասին pravenc.ru կայքում
↑ «ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոսների կենսամատենագիտություններ». Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 5-ին.
↑ «ՀՀ ԳԱԱ հիմնարար գիտական գրադարանի էլ․ շտեմարան- Հրաչ Բարթիկյան». Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 5-ին.

Արտաքին հղումներ

Հրաչ Բարթիկյանի մահախոսականը «Ազգ» օրաթերում(չաշխատող հղում)
Հրաչ Բարթիկյանի հոդվածները

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հրաչ Բարթիկյան» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 316)։

[_5bc006189f747f4b-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_5e5775e65518eefb-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.

[_7692284afc2863a3-3] 3,0 ^3,1 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 1.

[4] «ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի իսկական անդամներ». Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 5-ին.

[5] Հրաչ Բարթիկյանի մասին pravenc.ru կայքում

[6] «ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոսների կենսամատենագիտություններ». Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 5-ին.

[7] «ՀՀ ԳԱԱ հիմնարար գիտական գրադարանի էլ․ շտեմարան- Հրաչ Բարթիկյան». Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 5-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]