Կրկա (ազգային պարկ)
| Բնակավայր | ||
|---|---|---|
| խորվ.՝ Krka[1] | ||
 | ||
| Երկիր |  Խորվաթիա | |
| Հիմնադրված է | 1985[1] թ. | |
| Մակերես | 11 063,68 հեկտար | |
| Ժամային գոտի | Կենտրոնական եվրոպական ժամանակ | |
| Պաշտոնական կայք | npkrka.hr(խորվ.)(անգլ.) | |
| ||
Կրկա Ազգային պարկ (խորվ.՝ Nacionalni park Krka),
Խորվաթիայի ազգային պարկերից մեկն է, որը կրում է Կրկա գետի անունը (հին հունարեն ՝ Կիրիկոս)։ Տեղակայված է Կալկա գետի միջին-ստորին հոսանքի երկայնքով` Դալմաթիայի կենտրոնում` Շիբենիկ-Կնին գավառում, ներքևում գտնվող Միլջևչի շրջանում և Շիբենիկ քաղաքից ընդամենը մի քանի կիլոմետր հյուսիս-արևելք [2]։
Այն ստեղծվել է Կրկա գետը պաշտպանելու և նախատեսված է հիմնականում գիտական, մշակութային, կրթական, հանգստի և զբոսաշրջային գործունեության համար։ Այն Խորվաթիայի յոթերորդ ազգային պարկն է (ազգային պարկ է հռչակվել 1985 թվականին)[3]։
Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կրկա ազգային պարկը ամբողջությամբ գտնվում է Շիբենիկ-Կնին շրջանի տարածքում։ Ընդգրկում է 109 քառակուսի կիլոմետր տարածք Կրկա գետի երկայնքով։ Քինինից գետի երկայնքով երկու կիլոմետր ներքև:Սկրադին և օլաիկոլա գետի ստորին հատվածը։ Կրկա ազգային պարկը բացառիկ և բազմակողմանի բնական արժեքի ընդարձակ, հիմնականում անփոփոխ շրջան է և ներառում է մեկ կամ մի քանի պահպանված կամ աննշան փոփոխված էկոհամակարգեր։ Կրկա ջրվեժի տարածքն ունի նարդոսի երկրորդ ամենաբարձր խտությունը Եվրոպայում։ Յոթերորդ ազգային պարկն է (ազգային պարկ է հռչակվել 1985 թվականին)։
Շրջակա միջավայր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բուսական աշխարհ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կրկա ազգային պարկը պատկանում է հարավային Եվրոպայի (միջերկրածովային և միջերկրածովյան) տարածաշրջանին։ Հատուկ դիրքի և զանազան տեսակի բնակավայրերի խճանկարային բաշխման շնորհիվ այն բնութագրվում է բացառապես հարուստ և բազմազան բուսական և կենդանական աշխարհով։ Կրկա ազգային պարկի տարածքում հայտնաբերվել են ութ հարյուր վաթսուն տեսակներ և բույսերի ենթատեսակներ, ներառյալ՝ էնդեմիկ մի շարք իլրիա-ադրիատիկական տեսակներ։ Այս տաք և չոր միջավայրում աճող այլ էնդեմիկ բույսերը ներառում են գայլի ճիրան, Ադրիատիկ մանուշակ, մուշկային փուշ, փշոտ ցենտրիում, ելակ։ Կրկա և Սիկոլա գետերի երկայնքով, խոնավ վայրերում և Կրկա գետի հովտում աճում է մարգագետնային կաղամբ։
Կենդանական աշխարհ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կորկա գետում բնակվում են տասնութ տեսակի ձկնատեսակների, որոնց մեջ տասն էնդեմիկ են, ինչը Կրկան վերածում է ամենաբարձր կատեգորիայի բնական տեսարժան վայրի։ Շականակագույն իշխան և դալմաթական բարբելգիգոնը ձկներ են, որ կարելի է գտնել էկոհամակարգում։
.jpg)
Թռչունների տեսակների առատությունը, թռչնաբուծական համայնքների կառուցվածքը և Կրկայի նշանակալիությունը այն դարձնում է Եվրոպայի առավել կարևոր տարածաշրջաններից մեկը։ Այս տարածքի թռչուններից են Եվրասիական Ֆիլինը, եվրոպական մեղվաբույծը և սպիտակագլուխ անգղը։ Կաթնասունների շրջանում կան 18 տեսակի չղջիկներ, որոնք սովորաբար անհետացման վտանգի տակ են կամ մոտ են Եվրոպայում դրանց անհետացմանը (երկարամյա չղջիկ, Դոբենտոնի չղջիկ,Եվրոպական ջրասամույր)։
Ռիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կրկա գետի ափին ծովային ջրերը տարածվում են Սկրադինսկի բուկի հիմքի վրա։ Կրկա գետի ավազանն ունի 23,5 կմ երկարություն։ Այն մի տարածք է, որը հարուստ է խեցեմորթներով, քաղցրահամ ջրերով և աղի ջրերի ձկներով։
Զբոսաշրջություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Այնտեղ կան մի քանի հետաքրքրաշարժ, տեսարժան վայրեր, ներկայացումներ, նավով ուղևորություններ, հուշանվերների խանութներ, թանգարան և ռեստորաններ։ Պարկի այգու մերձակայքում կան նաև անպաշտպան ամրոցների մի քանի հնագիտական մնացորդներ, որոնք մնացել են դեռևս Հռոմեական ժամանակներից։
Սկարդինսկի բուկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սկարդինսկի բուկը այգու առավել գրավիչ մասերից մեկն է։ Այն զանգվածային, պարզ, բնական լողավազան է, որի մի ծայրում կան բարձր ջրվեժներ, իսկ մյուսում` կասկադ։ Կրկա գետի երկայնքով ձևավորված ջրվեժներից ամենացածրն է։ 400 մ երկարությամբ և 100 մ լայնությամբ տարածքում կա 17 ջրվեժ, իսկ առաջին և վերջին անկումնների միջև բարձրության ընդհանուր տարբերությունը 47,7 մ է։ Գեոմորֆոլոգիական ձևերի հարստության և բազմազանության, ջրբաժաններում լույսի խաղի հետևանքով առաջացած տարատեսակ էֆեկտների պատճառով Սկրադինսկի բուկը համարվում է Եվրոպայի ամենագեղեցիկ ջրվեժներից մեկը[4]։
Այն Եվրոպայում ամենամեծ տրավերտին կասկադային համակարգն է[5]։
Ռոսկի սլեփ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ռոսկի սլեփը, որը գտնվում է Միլջևչի մերձակայքում, այցելուների քանակի առումով Կրկայի ազգային պարկի երկրորդ ամենատարածված գրավչությունն է։ Դա Կրկա գետի վեցերորդ ջրվեժն է[6][6]։ Ամբողջ տարածքի շրջակայքում կա հիանալի տեսարաններով վայրերով քայլելու արահետ։
Վիսովաչ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
կղզի։ Այգու ներսում գտնվում է Վիսովաչ կղզին, որը հիմնադրվել է Հունգարիայի Լուի I-ի օրոք, որը գտնվում է ֆրանսիացիների կողմից հիմնադրված հռոմեական կաթոլիկ Վիսովաց վանքում, որը հիմնադրվել է Ֆրանսիացիների կողմից 1445 թվականին գյուղի մոտ [7]։ Այգում է գտնվում նաև սերբական Արևելյան Ուղղափառ Կրկան եկեղեցին, որը հիմնադրվել է 1345 թվականին։ Սկրադինսկի բուկից նավով կարելի է այցելել կղզի։
Կրկա վանքը Ուղղափառ Դալմաթական թեմի հոգևոր կենտրոնն է։ Այն առաջին անգամ գրավոր փաստաթղթերում նշվել է 1402 թվականին։ Վանքը կառուցվել և վերակառուցվել է մինչև 18-րդ դարի վերջը։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Nationally designated areas (CDDA)
- ↑ Carter, Francis W. and David Turnock (2002). Environmental problems of East Central Europe, Routledge 2nd ed. p. 345. 0-415-17403-1
- ↑ Nationalpark Krka: Price List Archived 2020-02-03 at the Wayback Machine.
- ↑ Naklada Naprijed, The Croatian Adriatic Tourist Guide, pg. 103, Zagreb (1999), 953-178-097-8
- ↑ Buvina, The Natural Heritage of Croatia, pg. 313, Buvina Ltd (1995), 953-96749-0-5
- ↑ 6,0 6,1 «Krka National Park - prices, locations and attractions»։ www.sibenik-croatia.com (անգլերեն)։ Արխիվացված է օրիգինալից 2018-04-29-ին։ Վերցված է 2018-04-28
- ↑ Oliver, Jeanne Croatia, Lonely Planet 4th ed. p. 187. 1-74104-475-8
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 |
Վիքիճամփորդն ունի Krka National Parkին առնչվող զբոսաշրջային տեղեկատվություն։ |
|
Կրկա (ազգային պարկ) Վիքիպահեստում |
|---|