Jump to content

Ժիգմոնդ Կեմեն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ժիգմոնդ Կեմեն
Ծնվել էհունիսի 12, 1814(1814-06-12)[1]
ԾննդավայրVințu de Jos, Alsó-Fehér County, Ավստրիական կայսրություն
Վախճանվել էդեկտեմբերի 22, 1875(1875-12-22)[1][2] (61 տարեկան)
Վախճանի վայրCămărașu, Kolozs County, Ավստրո-Հունգարիա
Մասնագիտությունլրագրող, գրող և քաղաքական գործիչ
Քաղաքացիություն Հունգարիա
ԿրթությունՎիեննայի համալսարան (1840)[3]
ԱնդամակցությունՀունգարիայի գիտությունների ակադեմիա
ԿուսակցությունPeace Party?[4], Դեակի կուսակցություն[5] և Radical party?[6]
Изображение автографа
 Zsigmond Kemény Վիքիպահեստում

Բարոն Ժիգմոնդ Կեմեն (հունգ.՝ Baron Kemény Zsigmond, հունիսի 12, 1814(1814-06-12)[1], Vințu de Jos, Alsó-Fehér County, Ավստրիական կայսրություն - դեկտեմբերի 22, 1875(1875-12-22)[1][2], Cămărașu, Kolozs County, Ավստրո-Հունգարիա), 19-րդ դարի հունգարացի գրող, հրապարակագիր, խմբագրել է տրանսիլվանյան «Erdélyi Hirado» և բուդապեշտյան «Pesti Napló» թերթերը։ Եղել է սեյմի անդամ։ Լավագույն վեպերն են «Սրտի անդունդները» (հունգ.՝ «A szív örvényei»), «Մարդ ու կին» (հունգ.՝ «Férj és nő»), «Այրին ու դուստրերը» (հունգ.՝ «Özvegy és leánya»)[7]:

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Տրանսիլվանիայում, աղքատացած ազնվականի ընտանիքում։ Դպրոցն ավարտելուց հետո Այուդ քաղաքի քոլեջում ուսումնասիրել է անգլերեն, ֆրանսերեն, քաղաքագիտություն, մշակույթ և գերմանական իրավունք, ապա Մարոշվաշարլիում (ներկայումս՝ Տիրգու-Մուրեշ, Ռումինիա)՝ իրավագիտություն, սակայն կարճ ժամանակ անց նվիրվել է ժուռնալիստական ու գրական աշխատանքներին։ Նրա առաջին իսկ հրապարակագրական աշխատանքը՝ «Մոհաչի աղետի պատճառները» (1840 թ.) անմիջապես գրավել է ընթերցողների ուշադրությունը։

1840 թվականին Կեմենը Վիեննայի համալսարանում ուսումնասիրել է բնագիտության պատմություն և անատոմիա։ Հաջորդ տարվանից Լայոշ Կովաչի հետ խմբագրել է տրանսիլվանյան Erdélyi Hirado թերթը, ակտիվորեն ներգրավվել երկրամասի հասարակական-քաղաքական իրադարձություններում, եռանդուն կերպով պաշտպանել կոմս Իշտվան Սեչենիի նախաձեռնությունները։

1846 թվականին մեկնել է Բուդապեշտ, որտեղ Korteskedés ÉS ellenszerei խորագրի ներքո լույս ընծայած պամֆլետներն արդեն հանրաճանաչ էին դարձրել նրան։ Հաջորդ տարում հրատարակել է իր առաջին, ծավալուն վեպը՝ «Պալ Դյուլայը»։ 1848 թ. հունգարական հեղափոխությունը պաշտպանելու պատճառով կարճ ժամանակով աքսորվել է, վերադառնալուց հետո միացել Հաբսբուրգներին պասիվ դիմադրություն ցույց տալու կողմնակիցներին։ 1859 թվականին լույս է ընծայել իր ամենանշանավոր վեպը՝ «Մոլագարները» («A Rajongok»):

Նյարդերի հետ կապված խնդիրներ ունենալու պատճառով կյանքի վերջին տարիներն անցկացրել է մենության մեջ, Տրանսիլվանիայում։ Մահացել է տրանսիլվանական Կեմերեշ քաղաքում։

Երկերի ընտրանի

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Encyclopædia Britannica
  3. ↑ Béla P. Az 1848-1849. évi első népképviseleti országgyűlés történeti almanachja (հունգ.) / P. Béla — Budapest: Argumentum Kiadó, 2002. — P. 442. — 1367 p. — ISBN 963-00-9540-8
  4. ↑ https://mult-kor.hu/az-irodalomban-es-a-politikaban-is-maradandot-alkotott-kemeny-zsigmond-20190612
  5. ↑ Dániel B., József P., Judit P. Képviselők és főrendek a dualizmus kori Magyarországon (հունգ.) — Eger: Líceum Kiadó, 2020. — P. 270. — 639 p. — ISBN 978-963-496-144-4
  6. ↑ Béla P. Az 1848-1849. évi első népképviseleti országgyűlés történeti almanachja (հունգ.) / P. Béla — Budapest: Argumentum Kiadó, 2002. — P. 1275. — 1367 p. — ISBN 963-00-9540-8
  7. ↑ «Кемени, Зигмунд». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ժիգմոնդ Կեմեն» հոդվածին։
 ⛭ 
  Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ժիգմոնդ_Կեմեն&oldid=8706930» էջից