Jump to content

Թեոդոր Սվեդբերգ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Թեոդոր Սվեդբերգ
շվեդ.՝ Theodor Svedberg
Ծնվել էօգոստոսի 30, 1884(1884-08-30)[1][2][3][…]
Valbo church parish, Շվեդիա
Մահացել էփետրվարի 25, 1971(1971-02-25)[1][4][5][…] (86 տարեկան)
Էրեբրու, Շվեդիա
Բնակության վայր(եր)Շվեդիա
Քաղաքացիություն Շվեդիա
Մասնագիտությունքիմիկոս, համալսարանի դասախոս և արվեստագետ
Հաստատություն(ներ)Ուփսալայի համալսարան
Գործունեության ոլորտկենսաքիմիա
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, Լեոպոլդինա, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա, Լունդի թագավորական ֆիզիոգրաֆիկական միություն, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Ամերիկական փիլիսոփայական ընկերություն[6], ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա և Q125750015?
Ալմա մատերՈւփսալայի համալսարան (1907)
Տիրապետում է լեզուներինշվեդերեն[1]
Գիտական ղեկավարOskar Widman?[7] և Carl Benedicks?[7]
Եղել է գիտական ղեկավարArne Tiselius?
Հայտնի աշակերտներArne Tiselius?
Պարգևներ
Ամուսին(ներ)Անդրեա Անդրեեն
Երեխա(ներ)Էլիաս Սվեդբերգ և Հիլևի Սվեդբերգ
 Theodor Svedberg Վիքիպահեստում

Թեոդոր Սվեդբերգ (շվեդ.՝ Theodor Svedberg, օգոստոսի 30, 1884(1884-08-30)[1][2][3][…], Valbo church parish, Շվեդիա - փետրվարի 25, 1971(1971-02-25)[1][4][5][…], Էրեբրու, Շվեդիա), շվեդ ֆիզիկա-քիմիկոս։ Շվեդիայի ԳԱ անդամ։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1907 թվականին ավարտել է Ուփսալայի[12] համալսարանը, աշխատել տեղում։ 1949 թվականից եղել է միջուկային քիմիայի ինստիտուտի (Վերների ինստիտուտի) տնօրեն։

Ամուսնացած է եղել կանանց միջազգային ժողովրդավարական շարժման գործիչ՝ Անդրեա Անդրեննի (1888-1972 թթ.) հետ։

Հիմնական աշխատանքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աշխատանքները հիմնականում վերաբերում են կոլոիդային քիմիային, մոլեկուլի ձևերի ու չափերի որոշմանը, էլեկտրա-ֆորեզին։ Փորձնականորեն հաստատել է (1906 թվական) բրոունյան շարժման Ալբերտ Էյնշտեյնի և Սմոլուխովսկու տեսությունը։

Պատրաստել է առաջին ուլտրացենտրիֆուգը[13], մշակել մակրոմոլեկուլների (հատկապես սպիտակուցների) մոլեկուլային զանգվածի որոշման մեթոդը։

Նոբելյան մրցանակ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քիմիայի Նոբելյան մրցանակ (1926 թվական)։

Աշխատություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Die Existenz der Moleküle, Lpz., 1912
  • Colloid chemistry, N. Y., 1924

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 Շվեդիայի ազգային թանգարան — 1792.
  3. ↑ 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 http://www.britannica.com/EBchecked/topic/575982/Theodor-HE-Svedberg
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Store norske leksikon(նորվ.) — 1978. — ISSN 2464-1480
  6. ↑ Notable Names Database — 2002.
  7. ↑ 7,0 7,1 The Academic Family Tree — 2005.
  8. ↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1926/
  9. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  10. ↑ List of Royal Society Fellows 1660-2007 — Royal Society. — P. 344.
  11. ↑ https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k93896m/f465.item.zoom
  12. ↑ The Svedberg-lab, Particle accelerator center in Uppsala, Sweden
  13. ↑ «Library and Archive Catalogue». London: The Royal Society. Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 13-ին.

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թեոդոր Սվեդբերգ» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 11, էջ 90)։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Թեոդոր_Սվեդբերգ&oldid=9309603» էջից