Ընտրություններին մասնակցած ոչ մարդ թեկնածուններ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Յո-Յո այծը Սեարա թանգարանում:

Մի շարք երկրների ընտրություններում եղել են ոչ մարդ թեկնածուներ, հաճախ թեկնածուների առաջադրումը բողոք-քվեարկություն անցկացնելու կամ քաղաքական համակարգը ծաղրելու միջոց է։ Այլ դեպքերում սա արվել է պարզապես զվարճանալու համար։

Ընտրական կանոնակարգերը կարող են ուղղակիորեն պահանջել, որ թեկնածուները լինեն մարդիկ (կամ համարժեք ձևակերպում), կամ նրանք կարող են պահանջել, որ թեկնածուներն անեն այնպիսի բաներ, որոնք կենդանիները ողջամտորեն չեն կարող անել (օրինակ՝ իրենց անունները ընթեռնելի կերպով գրել իրավական ձևաթղթերի վրա), ընտրատարածքների մեծ մասը պահանջում է, որ թեկնածուները լինեն օրինական չափահաս տարիքի, ինչը բացառում է շատ կենդանիների հնարավորությունը։ Այնուամենայնիվ, որոշ դեպքերում կենդանիները ընդունվել են որպես թեկնածուներ, և նրանք նույնիսկ պաշտոններ են զբաղեցրել։

Հատկանշական օրինակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ընտրվել է պաշտոնում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստաբս, Ալյասկայի Թալկիտնայի նախկին պատվավոր քաղաքապետ:
  • 1922 թվականին Իոիո («Յո-Յո») այծն ընտրվել է Բրազիլիայի Սեարա նահանգի Ֆորտալեզայի քաղաքային խորհրդի անդամ[1]։
  • 1938 թվականին Քենեթ Սիմոնսը 1938 թվականին առաջադրել է Բոստոնի Կուրտիսին՝ շագանակագույն ավանակին, որպես Հանրապետական ընտրական տեղամասի թեկնածու Միլթոնում։ Ավանակը հաղթել է 51-0 հաշվով։ Սիմոնսը հայտարարել է, որ դա արել է՝ ցույց տալու համար, որ շատ մարդիկ քվեարկում են՝ առանց մտածելու, թե իրականում ում օգտին են քվեարկում[2][3]։
  • 1967 թվականին էկվադորում ոտքերի փոշի արտադրող ընկերությունը առաջադրել է իր արտադրանքը՝ Pulvapies-ը, որպես քաղաքապետի թեկնածու Պիկոազա քաղաքում։ Ենթադրաբար, ոտքի փոշին հաղթել է հստակ մեծամասնությամբ[4]։
  • Տեխաս նահանգի Լաջիտաս քաղաքում ընտրություններ են տեղի ունեցել, որոնցում ընդգրկվել են թեկնածուներ՝ Թոմի Սթիլը (գործող քաղաքապետ), առևտրային փոստի փայտե հնդիկ, Բասթեր անունով շունը և Քլեյ Հենրի անունով այծը։ Այծը «մեծ առավելությամբ» հաղթել է, ու այդ ժամանակվանից սկսած այծերը եղել են քաղաքապետ[5]։
  • Բոսկո շունը, ընտրվել է Կալիֆոռնիայի Սունոլի քաղաքապետ (1981-1994)[6][7]։
  • Կենտուկի նահանգի Ռաբիթ Հաշ քաղաքի բոլոր ընտրված ոչ պաշտոնական քաղաքապետերը եղել են շներ[8]։
  • 1997 թվականին Սթաբս անունով կատուն ընտրվել Է Ալյասկայի Թալքիթնա քաղաքի քաղաքապետ[9]։ Թեև նրա քաղաքապետի կոչումը եղել է պատվավոր, կատուն Ալյասկայում 2014 թվականին ընդգրկվել է ԱՄՆ Սենատի ընտրությունների թեկնածուների ցուցակում[10]։
  • 2012 թվականին Կալիֆոռնիայի Իդիլուայլդ քաղաքը ցմահ քաղաքապետ է ընտրել Մաքս մականունով ոսկեգույն ռետրիվեր ցեղատեսակի շանը։ Քաղաքապետ Մաքս I-ի սատկելուց հետո 2013 թվականին քաղաքապետի պաշտոնը զբաղեցրել է Մաքս II-ը[11][12]։
  • 2014 թվականին օգոստոսին յոթ տարեկան Դյուկ շունը հաղթեց ընտրություններում և դարձավ Մինեսոտա նահանգի Կորմորանտ քաղաքի նոր քաղաքապետ[13][14][15][16][17]։
  • 2018-ի հուլիսին Սուիթ Թարթ անունով կատուն ընտրվել է Միչիգան նահանգի Օմենա քաղաքի քաղաքապետ[18]։
  • 2019 թվականի մարտին Լինքոլն անունով 3-ամյա նուբիական այծը ընտրվել է Վերմոնտ նահանգի ֆեյր Հեյվեն քաղաքի քաղաքապետ՝ երկու ձայնով հաղթելով Սամոյեդ ցեղատեսակի շուն՝ Սեմմի անունով[19][20]։
  • 2020 թվականի փետրվարին Զենենխունդ ցեղատեսակի շունը ընտրվել է Կոլորադոյի Ջորջթաուն քաղաքի պատվավոր քաղաքապետ[21]։

Թեկնածուներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռիո դե Ժանեյրոյի քաղաքապետի թեկնածու Մակակո Տիաոյի արձանը ցուցադրվել է Ռիո դե Ժանեյրոյի կենդանաբանական այգում։
Dustin the Turkey՝ խամաճիկ, որը ստացել է հազարավոր ձայներ 1997 թվականի Իռլանդիայի նախագահական ընտրություններում։
  • Սան Պաուլոյի կենդանաբանական այգու ռնգեղջյուր Կակարեկոն 1958 թվականին եղել է քաղաքային խորհրդի ընտրությունների թեկնածու՝ քաղաքական կոռուպցիայի դեմ բողոքելու մտադրությամբ[22]։ Ընտրական հանձնաժողովի ներկայացուցիչները չեն ընդունել Կակարեկոյի թեկնածությունը, սակայն կենդանին հավաքել է 100,000 ձայն, ավելին, քան նույն ընտրություններում ցանկացած այլ կուսակցություն (որը նույնպես նշանավորվել է որպես աբսենտեիզմ։ Այսօր voto Cacareco տերմինը սովորաբար օգտագործվում է Բրազիլիայում քվեարկությունների դեմ բողոքը նկարագրելու համար։ Կակարեկոյի թեկնածությունը ոգեշնչել է Կանադական Ռնգեղջյուրներ կուսակցությանը, որը անվանապես գլխավորել է ռնգեղջյուր Կոռնելիոս Առաջինը։
  • Պիգասոս Անմահը եղել է վարազ, որին Երիտասարդական միջազգային կուսակցությունը որպես թեկնածու առաջադրել է 1968 թվականին ԱՄՆ նախագահական ընտրություններում։
  • Մորիս անունով կատուն 2013 թվականին եղել է Մեքսիկայի Խալապա քաղաքի քաղաքապետի թեկնածու[23][24]։
  • 1989 թվականին Նոր Զելանդիայում մարզային խորհուրդների սահմանները վերագծվեցին՝ շեշտը դնելով ջրհավաք ավազանների միացման վրա։ Այս վերանայված քարտեզները Վանգամոմոնան դարձրել են Մանավատու-Վանգանուի շրջանի մի մասը։ Բնակիչները ցանկանում էին շարունակել լինել Տարանակիի շրջանի մի մասը, և 1989 թվականի նոյեմբերի 1-ին նրանք արձագանքեցին՝ իրենց հռչակելով «Վանգամոմոնայի Հանրապետություն»։ Ամեն Հանրապետության տոնի ժամանակ նրանք քվեարկում են կա՛մ պաշտոնավարող նախագահին պահելու, կա՛մ նորի քվեարկության օգտին։ 1999 թվականից նրանք ունեցել են այծ Բիլլի Գամբութ (1999–2001) և պուդել ցեղատեսակի շուն (2003–2004) նախագահներ։
  • 1987 թվականին Արգենտինայի Կորդովա քաղաքից շիմպանզե Սիլվիոն առաջադրվել է որպես նահանգապետի թեկնածու[25]։
  • Տիաո անունով շիմպանզեն, 1988 թվականին առաջադրվել է բրազիլական հորինված Բանանի կուսակցության կողմից (Partido Bananista Brasileiro) որպես Ռիո դե Ժանեյրոյի քաղաքապետի թեկնածու։ Նրա քարոզարշավի կարգախոսը եղել է՝ «Քվեարկիր կապիկին – ստացիր կապիկ» (քանի որ մարդիկ հոգնել էին քվեարկել մի բանի օգտին, իսկ հետո տեսնելով, թե ինչպես են ընտրված պաշտոնյաները իրականացնում մեկ այլ բան)։ Պաշտոնական հաշվարկ չկա, քանի որ բոլոր ձայները գրանցվել են որպես «զրոյական», սակայն հաշվարկվում է, որ Տիաոն ստացել է ավելի քան 400,000 ձայն՝ լինելով երրորդը[26][27][28]։
  • Նոր Զելանդիայի McGillicuddy Serious կուսակցությունը Վայհեկե կղզու տեղական ընտրություններում առաջադրել է այծ, բայց ոզնին որպես խորհրդարանի թեկնածու առաջադրելու նրանց փորձը ձախողվել է։
  • Dustin the Turkey-ն՝ իռլանդական հեռուստատեսության հայտնի խամաճիկը, 1997 թվականին Իռլանդիայի Հանրապետության նախագահական ընտրություններում ստացել է հազարավոր ձայներ։ Չնայած պաշտոնական թեկնածու չի եղել բայց լուրեր են շրջանառվում, որ զբաղեցրել է հինգերորդ հորիզոնականը՝ առաջ անցնելով պաշտոնական թեկնածու Դերեկ Նելլիից[29]։
  • 2001 թվականին Saucisse (նրբերշիկ) անունով տաքսա ցեղատեսակի շունը եղել է Ֆրանսիայի Մարսել քաղաքի ավագանու ընտրությունների թեկնածու։ Ստացել է ձայների 4%-ը։
  • Մոլլի անունով տաքսա ցեղատեսակի շունը՝ Օկլահոմայից, 2008 թվականին առաջադրվել է որպես թեկնածու ԱՄՆ նախագահական ընտրություններում[30]։
  • Միացյալ Նահանգների հեռուստահաղորդավարուհի և Կալիֆորնիայի խորհրդի անդամ Շառլոտ Լոուսը Մեյ Փուլետ անունով հավ է ունեցել, որը 2012 թվականի ընտրություններում առաջադրվել է փոխնախագահի պաշտոնում[31]։
  • Հենք անունով Մեյն Կուն ցեղատեսակի կատուն, 2012 թվականին պայքարել է Թիմ Քեյնի և Ջորջ Ալենի դեմ Վիրջինիայի Սենատի համար։ Նահանգում զբաղեցրել է երրորդ հորիզոնականը՝ մոտ 7000 ձայնով[32]։
  • Տաքսեդո Սթեն անունով կատուն, 2012 թվականին եղել է քաղաքային ընտրություններում քաղաքապետի թեկնածու, որը ներկայաց Տաքսերել է Տաքսեդո կուսակցությունը, քաղաքական շարժում, որը նպատակ ուներ բարելավել կատվազգիների բարեկեցությունը Հալիֆաքսի տարածաշրջանային քաղաքապետարանում։ Նրան հավանություն են տվել հայտնի մարդիկ, այդ թվում՝ Անդերսոն Կուպերը[33][34]։
  • 2004-2008 թվականներին Բրիտանական Կոլումբիայի համալսարանում հրշեջ հիդրանտը բազմիցս առաջադրվել է ընտրություններում[35][36]։

Անհաջող կամ որակազրկված մասնակիցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Նշվում է, որ հյուպատոսի պաշտոնում առաջադրվել է հռոմեական կայսր Կալիգուլայի (կառավարել է մ.թ. 3-41 թվականներին) սիրելի ձի՝ Ինկիտատուսը։
  • Գորիլա Կոլոսուսը՝ Նյու Հեմփշիր նահանգի Հադսոն քաղաքում գտնվող Բենսոնի վայրի կենդանիների ֆերմայի գլխավոր տեսարժան վայրը, 1980 թվականին Նյու Հեմփշիրում Հանրապետական կուսակցության նախնական ընտրությունների քվեաթերթիկում չի եղել։ Կապիկի թեկնածությունն առաջադրվել է Բենսոն-ի կողմից, սակայն կենդանաբանական այգու այն փաստարկը, որ ԱՄՆ Սահմանադրությունը չի սահմանում, որ բնիկ նախագահի թեկնածուն պետք է մարդ լինի, մերժվել է[37]։
  • ԱՄՆ կինոռեժիսոր Մայքլ Մուրը 2000 թվականին որպես Միացյալ Նահանգների ներկայացուցչի թեկնածու փորձել է քվեաթերթիկում տեղադրել զամբյուղի մեջ գտնվող թզենու ծառ[38]։
  • Մաքքաբինսը, որը եղել է որձ կատու, Դաշնային ընտրական հանձնաժողովի կողմից գրանցվել է որպես դեմոկրատական կուսակցության թեկնածու 2016 թվականի Միացյալ Նահանգների նախագահական ընտրություններում։ Այն գրավել է ամբողջ երկրի ուշադրությունը Ռեյչել Մեդոուի շոուի շնորհիվ, և կատվի թեկնածությունը հաստատվել է Ջեզաբել կայքը[39][40]։

Այլ չընտրված պաշտոններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Կատմանդոն՝ քաղաքական կատուն, 1999 թվականից մինչև 2002 թվականը եղել է Բրիտանական պաշտոնական հրեշավոր խենթ կուսակցության համատեղ առաջնորդը՝ իր սեփականատեր Հովլինգ Լաուդ Հոուփի հետ միասին[41]։

Բանահյուսական և էստրադային մշակույթ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կենդանիների ընտրություն հասկացությունը հաճախ դարձել է պարոդիայի և բանահյուսության առարկա։

Թոմաս Լավ Պեքոկի 1817 թվականի «Մելինքուր» վեպում ներկայացված է օրանգուտանը՝ որպես պատգամավորության թեկնածու։

1976 թվականին Marvel Comics-ը հայտարարել է, որ իրենց թեկնածուն՝ Հովարդ բադի ձագը, այդ տարի առաջադրվելու է ԱՄՆ նախագահի ընտրություններում[42]։

Բլում շրջանի կատու Բիլը 1984 թվականին եղել է Միդոու կուսակցության նախագահի թեկնածու[43][44][45][46]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «Bode Ioiô, ilustre retirante da seca de 1915, completa um século da chegada a Fortaleza». tribunadoceara.uol.com.br. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունվարի 13-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 6-ին.
  2. «Boston Curtis». TIME Magazine. 1936 թ․ սեպտեմբերի 26. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ մարտի 12-ին. Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 14-ին.
  3. «The Milton Mule». Museum of Hoaxes (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 14-ին.
  4. snopes (2015 թ․ նոյեմբերի 7). «Foot Powder Ecuador Election Result : snopes.com». Snopes. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 7-ին.
  5. «Meet Lajitas' Mayor: Clay Henry III». www.nationalparkreservations.com. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 10-ին.
  6. «Sunol, California / Dogmocracy / Bosco The Dog | Vanderbilt Television News Archive». tvnews.vanderbilt.edu.
  7. «Bay Area's First Canine Mayor Memorialized». Jose, California: NBCUniversal. 2008 թ․ դեկտեմբերի 17. Վերցված է 2013 թ․ հոկտեմբերի 27-ին.
  8. «Rabbit Hash, Kentucky | Advisory Council on Historic Preservation». www.achp.gov.
  9. Yan, Holly (2012 թ․ հուլիսի 17). «Mayor of Alaska village walks on four paws». CNN. Վերցված է 2012 թ․ հուլիսի 17-ին.
  10. Campbell, Colin (2014 թ․ նոյեմբերի 4). «A Cat Mayor Just 'Announced' His Campaign For Senate In Alaska». Business Insider. Վերցված է 2017 թ․ հուլիսի 24-ին.
  11. Claire Trageser (2019 թ․ մայիսի 26). «This California Town Has a Dog for a Mayor and You Can Request a Meeting With Him». Travel + Leisure. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 4-ին.
  12. «Mayor Max of Idyllwild, California». mayormax.com. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 4-ին.
  13. «Duke The Dog Elected Mayor In Cormorant, Minn». 2014 թ․ օգոստոսի 13.
  14. «Dog becomes mayor of Minnesota town». BuzzFeed. 2014 թ․ օգոստոսի 13.
  15. Duke the dog. Mayor of Cormorant MN. YouTube. 2014 թ․ օգոստոսի 16. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 7-ին.
  16. «Duke the Dog Mayor of Cormorant, Minnesota». facebook.com. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 7-ին.
  17. ABC News. «Would-Be Mayor Gracious After Losing to Dog». ABC News. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 7-ին.
  18. Gutierrez, Lisa (2018 թ․ հուլիսի 26). «Cat defeats 13 dogs, a peacock and goat to become mayor of this Michigan town». The Kansas City Star. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 19-ին.
  19. «Goat from Hildene elected mayor of Fair Haven». The Berkshire Eagle. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ մայիսի 3-ին. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 17-ին.
  20. «Goat elected as honorary mayor sworn in for first term». Associated Press. 2019 թ․ մարտի 17. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 17-ին.
  21. «Big Dog Wearing Tie Becomes Mayor of Small Colorado Town». PEOPLE.com (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 24-ին.
  22. «Memória Viva apresenta: O Cruzeiro – 24 de outubro de 1959 – Cacareco agora é Excelência». memoriaviva.com.br. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 7-ին.
  23. Tuckman, Jo (2013 թ․ հունիսի 19). «Cat stands for election in Mexican city». The Guardian. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 25-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 25-ին.
  24. Strapagiel, Lauren (2013 թ․ հունիսի 20). «Morris the cat joins long legacy of cuddly politicians». Canada.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 22-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 21-ին.
  25. «El Jardín Zoológico se quedó sin su personaje más querido». buscador.lavoz.com.ar.
  26. «Tião's home page». Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ մայիսի 6-ին.
  27. «Mau humorado, macaco Tião completa 31 anos» [Grumpy, monkey Tião turns 31 years old] (պորտուգալերեն). 1994 թ․ հունվարի 16. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ մարտի 10-ին. Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 14-ին.
  28. «Zoológico do Rio completa 60 anos nesta sexta» [Rio Zoo turns 60 this Friday] (պորտուգալերեն). 2005 թ․ մարտի 18. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ մարտի 10-ին. Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 14-ին.
  29. Delaney, Laura (2015 թ․ դեկտեմբերի 27). «Rewind! RTÉ shows that should be brought back». RTE Entertainment. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 21-ին.
  30. «Molly the Dog 2008». mollythedog2008. Արխիվացված օրիգինալից 2009 թ․ հունվարի 22. Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 14-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ unfit URL (link)
  31. «A hen in the White House? Just the ticket – LA Daily News». Dailynews.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 21-ին.
  32. Benjamin R. Freed (2012 թ․ նոյեմբերի 9). «Hank the Cat Claws His Way to Third Place in Virginia Senate Race». DCist. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ օգոստոսի 24-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 21-ին.
  33. «Anderson Cooper endorses Tuxedo Stan for mayor». CTV News. 2012 թ․ սեպտեմբերի 25. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  34. «Tuxedo Stan, cat, running for mayor of Halifax (video)». Vancouver Sun. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 22-ին. Վերցված է 2012 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.
  35. «Fire Hydrant the Politician». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 8-ին. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 31-ին.
  36. «Last Words: In which we nitpick the AMS elections». The Ubyssey. 2013 թ․ հունվարի 16. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ փետրվարի 3-ին. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 31-ին.
  37. Garnick, Darren (2012 թ․ հունվարի 6). «Hillary Cried Here: An Unconventional Tourist Guide to the N.H. Primary». Tourist Guide to the N.H. Primary. The Atlantic. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 10-ին.
  38. «Plant candidate». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ հունվարի 19-ին.
  39. Maddow, Rachel (2015 թ․ մայիսի 8). «Transcript». The Rachel Maddow Show. NBC News. Վերցված է 2015 թ․ հուլիսի 24-ին.
  40. Merlan, Anna (2015 թ․ հուլիսի 9). «Jezebel Endorses Limberbutt McCubbins, Cat, for President». Jezebel. Վերցված է 2015 թ․ հուլիսի 10-ին.
  41. «Past Loony Officials». The Official Monster Raving Loony Party (ամերիկյան անգլերեն). 2011 թ․ հունիսի 25. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 10-ին.
  42. Howe, Sean (2012). Marvel Comics: The Untold Story. New York: Harper. էջ 179. ISBN 9780061992100.
  43. Jusino, Teresa (2015 թ․ մայիսի 7). «Things We Saw Today: Gillian Anderson Keeping Hannibal VERY Close to Her Heart». The Mary Sue. Abrams Media. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 22-ին.
  44. Kohlruss, Craig (2015 թ․ հոկտեմբերի 17). «Superheroes, monsters and regular citizens mingle at downtown Fresno's Zappcon». The Fresno Bee. The McClatchy Company. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 22-ին.
  45. Liu, Jonathan H. (2015 թ․ մայիսի 12). «Help The Doubleclicks Fund Their Next Album, 'President Snakes'». GeekDad. geekdad.com. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 22-ին.
  46. «Kickstarter gives 'President Snakes' a big lift». ortland Tribune. Pamplin Media Group. 2015 թ․ հունիսի 2. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 22-ին.