Էդվին Հերբերտ Լենդ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Էդվին Հերբերտ Լենդ
անգլ.՝ Edwin Herbert Land
Ծնվել էմայիսի 7, 1909(1909-05-07)[1][2][3][…]
Բրիջպորտ, Կոնեկտիկուտ, ԱՄՆ
Մահացել էմարտի 1, 1991(1991-03-01)[1][2][3][…] (81 տարեկան)
Քեմբրիջ, Մասաչուսեթս, ԱՄՆ
ԳերեզմանՄաունթ Օբերն գերեզմանատուն
Բնակության վայր(եր)մոտ Brattle Street?[4]
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
Մասնագիտությունգյուտարար, ձեռնարկատեր, ֆիզիկոս և լուսանկարիչ
Գործունեության ոլորտօպտիկա և Բյուրեղաօպտիկա
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ամերիկական փիլիսոփայական ընկերություն[5] և ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա
Ալմա մատերՀարվարդի համալսարան և Norwich Free Academy?
Կոչումպրոֆեսոր
Պարգևներ
 Edwin H. Land Վիքիպահեստում

Էդվին Հերբերտ Լենդ (անգլ.՝ Edwin Herbert Land, մայիսի 7, 1909(1909-05-07)[1][2][3][…], Բրիջպորտ, Կոնեկտիկուտ, ԱՄՆ - մարտի 1, 1991(1991-03-01)[1][2][3][…], Քեմբրիջ, Մասաչուսեթս, ԱՄՆ), ամերիկացի գիտնական, գյուտարար, Polaroid ընկերության հիմնադիր։ Նա առաջինն էր, ով բևեռացման սկզբունքն օգտագործել է իր շատ գյուտերում, հայտնագործել է միաստիճան ֆոտոլուսանկարումը։ Կատարած գյուտերի համար ստացել է 535 արտոնագիր` այդ ցուցանիշով զիջելով միայն Թոմաս Էդիսոնին։

Կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լենդը հրեական ծագում ուներ։ Նրա տատն ու պապը (Սոլոմոնովիչներ) 1880-ական թվականներին ԱՄՆ են արտագաղթել Ռուսական կայսրությունից։ Վաղ մանկությունից Էդվին Լենդը փորձարկումներ է արել լույսով, գեղադիտակով, իսկ 1929 թվականին, երբ արդեն Հարվարդի համալսարանի ուսանող էր, աշխարհում առաջին անգամ մշակել ու գծագրել է պոլյարոիդը։

Լենդ Ուիլրայթի լաբորատորիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1932 թվականին Լենդը Հարվարդի համալսարանի դասախոս, հարուստ ընտանիքի ներկայացուցիչ Ուիլրայթի հետ համատեղ հիմնել է ընկերություն` արևային ակնոցի համար ստեղծված նյութը և լուսանկարչական ապարատի լուսային ֆիլտրերը կոմերցիոն նպատակով կիրառելու համար։ Արդյունքում նրանց միացան այլ ներդնողներ ևս։

Polaroid ընկերությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1937 թվականին ընկերությունը վերանվանվում է Polaroid, իսկ ակնոցների առաջին զույգը վաճառքի է հանվում արդեն 1930-ական թվականների վերջերին։ Պահանջարկը մեծանում է, և շուտով ընկերության արտադրանքը ներմուծվում է Եվրոպա ու Ասիա։ 1948 թվականին Polaroid ընկերությունը լուսանկարչական լուսազգայուն նյութեր է արտադրում ակնթարթային լուսանկարահանման համար, որի դեպքում նկարը պատրաստ էր լինում անմիջապես լուսանկարումից հետո[19]։

Նոր տեսակի ֆոտոսարքերն ունեին լուսազգայուն նյութ։ Երևակման գործընթացը սկսվում էր լուսանկարումից անմիջապես հետո` պատրաստի պոզիտիվը տալով մի քանի վայրկյանից։ Միաստիճան գունավոր լուսանկարման լուսային նյութերը, որոնք շուկա են մտել 1962 թվականին, ևս Լենդն է հայտնագործել[20]։

1970-ական թվականների սկզբին Լենդը ձեռնամուխ է լինում ակնթարթային լուսանկարման ինտեգրալ համակարգերի ստեղծմանը, ինչի շնորհիվ անհրաժեշտություն չէր ծագի նեգատիվն ու պոզիտիվը առանձնացնել։ Նոր թողարկման ֆոտոնյութերն ու ֆոտոսարքերը ստանում են Polaroid SX-70 անվանումը։ 1975 թվականին Լենդը ընկերության նախագահից անցնում է ընկերության գլխավոր գործադիր տնօրենի պաշտոնին, իսկ 1980 թվականին զբաղեցնում է տնօրենների խորհրդի տնօրենի պաշտոնը։ 1982 թվականին՝ ընկերության նոր արտադրանքի ձախողումից հետո, Լենդը լքում է այս պաշտոնն ու ընկերությունը[21][22]։

Կյանքի վերջին տարիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Polaroid ընկերությունից հեռանալուց հետո Լենդը 1980 թվականին հիմնում է Գիտության Ռոուլենդի ինստիտուտը, որտեղ հետազոտություններ էին անցկացվում կենսաբանությունից, ֆիզիկայից, քիմիայից[23]։ Նրա մահից հետո Լենդի օգնականը վերացնում է նրա բոլոր թղթերն ու գրառումները։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Էլիոթ Կրեսոնի շքանշան (1938)
  • Ջոն սքոթի շքանշան (1938)
  • Ռումպֆորդի մրցանակ (1945)
  • Հոլլի շքանշան (1948)
  • Դադելի միցանակ և շքանշան (1949)
  • Հովարդ Փոթսի շքանշան (1956)
  • Արքայական լուսանկարչական ընկերության շքանշան (1957)
  • Լուսանկարիչերի ամերիկյան ընկերության շքանշան (1960)
  • Ուիլյամ Պրոկտերի մրցանակ գիտական նվաճումների համար (1963)
  • ազատության նախագահական մրցանակ (1963)
  • Ֆրեդերիկ Այվսի շքանշան (1967)
  • ԱՄՆ-ի ազգային գիտական շքանշան (1967)
  • Ռիխտմայերի հիշատակի շքանշան (1971)
  • NAE հիմնադիրների շքանշան (1972)
  • Պերկինի շքանշան (1974)
  • SPIE ուսի շքանշան (1979)
  • Հարոլդ Պենդերի մրցանակ (1979)
  • Հարվիի մրցանակ (1979)
  • ԱՄՆ ազգային շքանշան նոր տեխնոլոգիաների բնագավառում (1988)

1951-1954 թվականներին Լենդը եղել է Արվեստների և գիտության ամերիկյան ընկերության նախագահ։

Հիշատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լենդի հիշատակին ստեղծվել է Էդվին Լենդի շքանշանը։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Encyclopædia Britannica
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Luminous-Lint — 2005.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  4. https://archive.org/details/cambridgedirecto1968unse/page/647/mode/1up
  5. Notable Names Database — 2002.
  6. https://www.nationalmedals.org/laureates
  7. https://www.optica.org/get_involved/awards_and_honors/awards/award_descriptions/ivesquinn/
  8. https://www.fi.edu/en/laureates/edwin-h-land
  9. https://events.seas.upenn.edu/distinguished-lectures/pender-lecture/
  10. https://spie.org/about-spie/spie-awards/spie-gold-medal
  11. https://sci-america.org/awards/
  12. https://www.fi.edu/en/laureates/edwin-h-land-0
  13. https://www.amacad.org/rumford-prize-recipients
  14. https://www.asme.org/about-asme/honors-awards/achievement-awards/holley-medal
  15. https://aapt.org/Programs/awards/richtmyer.cfm
  16. https://eleven.co.il/state-of-israel/education/13310/
  17. List of Royal Society Fellows 1660-2007Royal Society. — P. 210.
  18. https://www.iop.org/about/awards/silver-subject-medals/dennis-gabor-medal-and-prize-recipients
  19. «Развитие одноступенного диффузионного процесса». Фототехника (ռուսերեն). Hitech. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 9-ին. Վերցված է 2014 թ․ մարտի 9-ին.
  20. Советское фото, 1993, էջ 44
  21. «История компании Polaroid». История фотографии (ռուսերեն). Принт Сервис. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 18-ին.
  22. Michael Blumstein (1982 թ․ հուլիսի 28). «Era Ends as Land Leaves Polaroid» (անգլերեն). Նյու Յորք Թայմս. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 21-ին.
  23. «History of the Institute». The Rowland Institute at Harvard[en] (անգլերեն). Harvard University. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 21-ին. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 21-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Մ. Տոմիլին Էդվին Լենդ. լուսանկարչության դարաշրջան // «Խորհրդային ֆոտո» : ամսագիր. — 1993. — № 1—2. — С. 44—45. — ISSN 0869-4648.