Դիտրիխ ֆոն Խոլտից

Դիտրիխ ֆոն Խոլտից;
Ծնվել է	նոյեմբերի 9, 1894[…]
Ծննդավայր	Łąka Prudnicka, Gmina Prudnik, Prudnik County, Օպոլյան վոյևոդություն, Լեհաստան
Մահացել է	նոյեմբերի 5, 1966[…] (71 տարեկան) կամ նոյեմբերի 4, 1966 (71 տարեկան)
Մահվան վայր	Բադեն-Բադեն, Կարլսրուեի ադմինիստրատիվ օկրուգ, Բադեն-Վյուրթեմբերգ, Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետություն
Քաղաքացիություն	Գերմանական կայսրություն, Վայմարյան Հանրապետություն, Նացիստական Գերմանիա և Գերմանիա
Մասնագիտություն	սպա
Զբաղեցրած պաշտոններ	City Commandant?
Պարգևներ և ; մրցանակներ	Պարգև վիրավորվելու համար և Infantry Assault Badge?
	Ստորագրություն;
	Dietrich von Choltitz Վիքիպահեստում

Դիտրիխ ֆոն Խոլտից(գերմ.՝ Dietrich von Choltitz, նոյեմբերի 9, 1894(1894-11-09)^[1]^[2]^[3]^[…], Łąka Prudnicka, Gmina Prudnik, Prudnik County, Օպոլյան վոյևոդություն, Լեհաստան - նոյեմբերի 5, 1966(1966-11-05)^[2]^[3]^[4]^[…] կամ նոյեմբերի 4, 1966(1966-11-04), Բադեն-Բադեն, Կարլսրուեի ադմինիստրատիվ օկրուգ, Բադեն-Վյուրթեմբերգ, Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետություն), գերմանացի հետևազորի հրամանատար։ Հայտնի է որպես Փարիզի վերջին գերմանացի հրամանատար, որը հրաժարվել է կատարել Հիտլերի հրամանը՝ հավասարեցնել այն գետնին և ոչնչացնել հիմնական տեսարժան վայրերը (սկսած Էյֆելյան աշտարակից)։ Դրա համար նրան հաճախ անվանում էին Փարիզի Փրկիչ։ 1944 թվականի հոկտեմբերին Անգլիայում գերության մեջ գտնվելիս, առանց իր իմացության ձայնագրված հեռախոսազրույցում խոստովանել է իր պատասխանատվությունը ԽՍՀՄ-ում Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ հրեաների ոչնչացման համար։

Ռազմական կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆոն Խոլտիցը բանակում է հայտնվել Առաջին համաշխարհային պատերազմի սկսվելուց մի քանի ամիս առաջ, հենց այդ պահից սկսվեց ռազմական ոլորտում նրա վերելքը։ Հետագայում ծառայել է Վայմարյան հանրապետությանը։

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմում նրա առաջին մարտը եղել է 1940 թվականին՝ Ռոտերդամի գրավումը, որի ժամանակ նրա ենթակաները պետք է հսկողության տակ վերցնեին կարևոր նշանակություն ունեցող կամուրջները։ Հետագայում նա մասնակցել է «Բարբարոսա» ռազմագործողությանը, Սևաստոպոլի արյունալի մարտերին (որի ժամանակ նրա զորքերը մեծ կորուստներ կրեցին, իսկ ինքը վիրավորվեց) և Կուրսկի ճակատամարտին։

1944 թվականի մարտին տեղափոխվել է Իտալիա, որտեղ մասնակցել է Անցիո-Նետտունյան գործողությանը։ 1944 թվականի հունիսին եղել է արևմտյան ճակատում՝ Ֆրանսիայում, որտեղ գլխավորել է LXXXIV բանակային կորպուսը և փորձել խոչնդոտել դաշնակիցների հարձակումը։

Փարիզի պարետ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1944 թվականի օգոստոսի 1-ին նրան շնորհվեց հետևակի գեներալի, իսկ արդեն օգոստոսի 7-ին ՝ Փարիզի ռազմական նահանգապետի կոչում։ Ֆոն Խոլտիցը Հիտլերից հրաման էր ստացել ոչնչացնել քաղաքի ամբողջ պատմական և կրոնական շինությունները։ Ավելի ուշ նա հայտարարել էր, որ չի կատարել նրա կարգադրությունները, քանի որ դա չի ունեցել ռազմական նշանակություն, Փարիզը նա սիրել է, իսկ հենց ֆյուրերին այդ ժամանակ խենթ է համարել։ Օգոստոսի 15-ին սկսվել է Փարիզի ոստիկանության գործադուլը։ Մի քանի օր անց պարետը սկզբից զինադադարի հրաման է ստորագրել, որը սակայն անտեսվել է որոշ ընդդիմադիրների կողմից, իսկ օգոստոսի 25-ին նա հանձնվել է Ազատական Ֆրանսիային։

Պատերազմից հետո[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Որպես գերի սկզբում պահվել է Անգլիայում, հետո ԱՄՆ-ում։ 1951 թվականին գրել է հուշագրություններ։ 1947 թվականին ազատ է արձակվել դաշնակիցների կողմից։ Պատերազմից հետո, 1956 թվականին նա այցելել է փարիզյան հյուրանոցում գտնվող նախկին ռազմակայան։ Մահացել է դրանից 10 տարի անց Արևմտյան Գերմանիայի Բադեն-Բադեն քաղաքում երկարատև հիվանդությունից։ Գեներալի հուղարկավորությանը ներկա են եղել ֆրանսիացի բարձրաստիճան սպաներ։

Շքանշաններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1-ին և 2-րդ աստիճանի Երկաթյա խաչ (1914) (Պրուսիայի թագավորություն)
Սուրբ Հենրիխի ռազմական շքանշան (1917 թվականի դեկտեմբերի 26) (Սաքսոնիայի թագավորություն)
Արժանապատվության շքանշան (Սաքսոնիայի թագավորություն)
Առաջին համաշխարհային պատերազմի պատվավոր խաչ (1934)
Ասպետական երկաթե խաչ (1940 թվականի մայիսի 18)
Գերմանական խաչ (1942 թվականի փետրվարի 8)
Ղրիմի վահան (1942 թվականի հուլիս)

Մշակույթում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Փարիզն այրվու՞մ է»` ֆրանս-ամերիկյան ֆիլմ, 1966 թվական։
«Դիվանագիտություն»` ֆրանս-գերմանական ֆիլմ, 2014 թվական։
«Secrets of the Dead: Bugging Hitler's Soldier's^[5]»` փաստավավերագրական ֆիլմ։
«Commandos 2: Men of Courage»` «Փարիզն այրվու՞մ է» առաքելություն։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 Babelio (ֆր.) — 2007.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 TracesOfWar
↑ Bugging Hitler’s Soldiers | Preview | Secrets of the Dead | PBS

[_aff6adecd2804f67-1] 1,0 ^1,1 Babelio (ֆր.) — 2007.

[_6854974a67f22704-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_7f21d557695ce72a-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_0b9cfd21ae16d956-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 TracesOfWar

[5] Bugging Hitler’s Soldiers | Preview | Secrets of the Dead | PBS

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]