Գլենդել (Կալիֆոռնիա)
| Քաղաք | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Գլենդել | |||||
| |||||
 | |||||
| Կոորդինատներ: 34°10′15″ հս․ լ. 118°15′0″ ամ. ե. / 34.17083° հս․. լ. 118.25000° ավ. ե. | |||||
| Երկիր |
 ԱՄՆ | ||||
| Քաղաքապետ | Զարեհ Սինանյան | ||||
| Հիմնադրված է | 1884 թ. | ||||
| Այլ անվանումներ | Կլէնտէյլ | ||||
| Մակերես | 79,155776 կմ² | ||||
| ԲԾՄ | 522 Ֆուտ | ||||
| Պաշտոնական լեզու | Հայերեն, անգլերեն | ||||
| Բնակչություն | 192.000 մարդ (2010) | ||||
| Կրոնական կազմ | Հայ Առաքելական Եկեղեցի, Հայ կաթողիկե եկեղեցի, կաթոլիկություն | ||||
| Տեղաբնականուն | Գլենդեյլցի | ||||
| Ժամային գոտի | UTC-8, ամառը UTC-7 | ||||
| Հեռախոսային կոդ | 818 | ||||
| Պաշտոնական կայք | glendaleca.gov | ||||
| |||||
Գլենդել (անգլ.՝ Glendale, արմտ. հայ.՝ Կլէնտէյլ), հայաշատ քաղաք Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում, Լոս Անջելես շրջանում, Կալիֆոռնիա նահանգում։ Մոտ 80.000 հայեր են ապրում Գլենդելում, ուր գործում են հայկական վարժարաններ, եկեղեցիներ և ակումբներ։ Թեև առաջին հայերը Գլենդել փոխադրվել են 1920-ական թվականներին, սակայն 1970-ականներին նրանց թիվը ստվարացավ։ ԱՄՆ-ի 2010 թվականի մարդահամարի համաձայն բնակչության թիվը գնահատվել է 191.000, որի 40 տոկոսը հայեր են։ Գլենդելը քույր քաղաք է Հայաստանի Կապան քաղաքի հետ։
Բովանդակություն
Ազգություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2010 թվականի[1] տվյալների համաձայն Գլենդելում ապրում է շուրջ 191719 բնակիչ: Բնակչության խտությունը կազմում է 2421 կմ² տարածքում: Ռասսայական կազմը հետևյալն է՝ 71,1 % սպիտակամորթներ, 16,4 % ասիացիներ, 1,3 % աֆրոամերիկացիներ, 0,3 % հնդիկներ, 0,1 % — Խաղաղ օվկիանոսի կղզիների հիմնական բնակիչներ, 6,3 % այլ ազգերի ներկայացուցիչներ: Բնակչության 34,1 % կազմում են հայերը, իսկ 17,4 % լատինոամերիկացիներն են:
Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1964 թվականից Գլենդելում տեղակայվել է «International Karate Association» միջազգային շտաբի շենքը:
2003 թվականից Գլենդելում տեղակայվել է «Ճանապարհ դեպի երջանկություն» միջազգային ֆոնդի շենքը: Գլենդելը հայտնի է նաև որպես առաջին քաղաքը, որտեղ 1945 թվականին առաջին անգամ բացվեց աշխարհում առաջին «Baskin Robbins»[2] պաղպաղակա-սրճարանը: Գլենդելում է տեղակայված նաև «Disney Television Animation» շտաբի շենքը:
Հայերը Գլենդելում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հիմնական հոդված՝ Գլենդելի հայեր
Հայկական Սուրբ Գրիգոր եկեղեցին Գլենդելում (2001)
_crop.JPG)
Հայերը Գլենդելում բնակվում են 1920 թվականից, սակայն ներգաղթի աճն սկսվել է 1970-ական թվականներից: Հայերն այստեղ լավ ինտեգրված են. նրանք այստեղ հիմնել են հայկական դպրոցներ, կուլտուր- մշակութային կրթօջախներ, հիմնարկ- ձեռնարկություններ: Հայ բնակիչների թվի ցուցանիշներով Գլենդելն առաջինն է ԱՄՆ-ում, և այդ ցուցանիշներն աճել են վերջին երկու տասնամյակներում: Գլենդելում է գտնվում ամենամեծ հայ համայնքը: Համաձայն 2010 թ. ԱՄՆ բնակչության մարդահամարի, Գլենդելում բնակվում էր շուրջ 65,343 հայ[3], որը կազմում է ընդհանուր բնակչության 34,1% -ը, մինչդեռ 1990 թվականին եղել է 31 402 հայ[4]: Հայկական System of a Down ռոք-խմբի շատ անդամներ իրենց կարիերան սկսել են Գլենդելում[5]: Շատ դպրոցների հետ այստեղ է գտնվում նաև Չամլյանի հայկական դպրոցը:
Հիշատակի պուրակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հիմնական հոդված՝ Ֆորեստ-Լաուն1906 թվականից Գլենդելում գործում է «Forest Lawn» հուշարձան - պուրակը, որտեղ թաղված են Ամերիկայի անվանի «աստղերը»:
Ընդհանուր առմամբ գերեզմանոցում կան ավելի քան 250 հազար հուղարկավորվածներ:
Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 Ջերմաստիճանի և տեղումների տարեկան միջին ցուցանիշները Գլենդել
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | տարին |
| միջին առավելագույնը (°C) | 33,9 | 33,3 | 22,0 | 40,6 | 38,9 | 43,3 | 43,3 | 41,7 | 43,3 | 42,2 | 36,7 | 33,9 | 43,3 |
| միջին ջերմաստիճանը (°C) | 13,5 | 14,5 | 15,0 | 17,0 | 19,0 | 21,5 | 24,0 | 25,0 | 24,0 | 20,5 | 16,0 | 13,5 | 18,6 |
| միջին նվազագույնը (°C) | 7,0 | 8,0 | 8,0 | 10,0 | 12,0 | 14,0 | 16,0 | 17,0 | 16,0 | 13,0 | 9,0 | 7,0 | 11,4 |
| տեղումների քանակը (մմ) | 113,8 | 127,0 | 111,3 | 31,0 | 11,4 | 5,3 | 1,3 | 5,3 | 12,2 | 16,5 | 38,1 | 62,5 | 535,7 |
| Հյուսիսափայլ, ամիսը ժամ, 2001—2011[6] | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | Հունվար | Փետրվար | Մարտ | Ապրիլ | Մայիս | Հունիս | Հուլիս | Օգոստոս | Սեպտեմբեր | Հոկտեմբեր | Նոյեմեմբեր | Դեկտեմբեր | Տարի |
| Հյուսիսափայլ, ժամ | 37 | 65 | 142 | 213 | 274 | 299 | 323 | 242 | 171 | 89 | 33 | 14 | 1902 |
Քույր քաղաքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հայտնի մարդիկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Տաթև Աբրահամյան, շախմատիստ
- Ալիսյան Աշլի Արմ, դերասանուհի, ռեժիսոր
- Քիմբերլի Բեկ, դերասանուհի
- Captain Beefheart, երաժիշտ
- Dawn Bender, դերասան
- Christian Bergman, baseball pitcher
- Elvin Bishop, երաժիշտ
- Aloe Blacc, երաժիշտ
- David Brin, author
- Clara Bryant, դերասան
- Angelo Buono, serial killer
- Lucille Carroll, actress, MGM studio executive
- Armen Chakmakian, musician and composer
- Migdia Chinea, filmmaker
- John Cho, actor
- Claudia Christian, դերասան
- Doug Davidson, soap opera actor
- John Debney, Academy Award-nominated composer
- Emilio Delgado, actor, "Luis" on Sesame Street
- Doug Dohring, CEO of Neopets
- Nicole Eggert, դերասան
- Erika Eleniak, model and actress
- Douglas Emerson, actor
- Robert Englund, actor, Nightmare on Elm Street
- Yvonne Lime Fedderson, actress, third wife of producer Don Fedderson
- Chelsea Field, դերասան
- Pat Flaherty, auto racing driver, winner of 1956 Indianapolis 500
- Doug Forrester, businessman and politician from New Jersey
- Edward Furlong, actor
- Beverly Garland, actress and hotel owner
- Daryl Gates, former LAPD police chief
- Go Betty Go, rock star
- Scott Gorham, երաժիշտ
- Woody Guthrie, երաժիշտ
- Joe Hahn, երաժիշտ
- Peter D. Hannaford, political consultant and author associated with Ronald W. Reagan, born in Glendale in 1932
- Arin Hanson, animator, vocalist of Starbomb, co-host of the webseries Game Grumps
- Tim Heidecker, comedian and երաժիշտ
- Pamela Hensley, դերասան
- Taraji P. Henson, Academy Award–nominated actress
- Babe Herman, MLB right fielder
- Hardcore Holly, professional wrestler
- Chris Holmes, lead guitarist, W.A.S.P.
- John Holmes, pornographic actor,[7] lived at 1012 East Acacia[8]
- Ashlyne Huff, musician[9]
- Lux Interior and Poison Ivy, musicians, The Cramps
- Kathy Ireland, model and actress
- Jay-R, actor, TV host
- Maren Jensen, դերասանուհի
- Julia Ann, pornographic actress[10]
- Ed King, guitarist, Strawberry Alarm Clock & Lynyrd Skynyrd
- Robert Knapp, actor
- Don Knotts, Emmy-winning actor, lived in Glendale
- Nathan Kress, actor
- Greg Kriesel, bassist, The Offspring
- Shia LaBeouf, actor
- Jonna Lee, actress
- Robert B. Lewis, thoroughbred owner
- Mike Lieberthal, MLB All-Star catcher
- Yvonne Lime, դերասանուհի
- Eric Lloyd, actor
- Mario Lopez, TV personality
- Katherine "Scottie" MacGregor, դերասանուհի
- Benji Madden, lead guitarist, Good Charlotte
- Joel Madden, lead vocalist, Good Charlotte
- Daron Malakian, lead guitarist, System of a Down
- Rafi Manoukian, politician
- Vanes Martirosyan, boxer
- Tim Matheson, actor
- Rex Mays, champion race driver[11]
- Mike Mazurki, actor and professional wrestler
- Brandon McCarthy, pitcher for Los Angeles Dodgers
- Doug McClure, actor
- Eva Mendes, դերասանուհի
- Don Milan, NFL player
- Terry Moore, դերասանուհի
- Jim E. Mora, football coach
- Dennis Muren, special effects artist
- Clarence Nash, original voice of Donald Duck
- Taylor Negron, actor, comedian
- Ross O'Donovan, animator and YouTube personality
- Florence Oberle, դերասանուհի
- Ken Osmond, actor from Leave It to Beaver
- Kelly Packard, դերասանուհի
- Melissa Pastore, pastor
- Paul Petersen, actor from The Donna Reed Show
- Sam Phillips, musician
- Jamie Pineda, front woman of pop music project Sweetbox
- Al Pollard - former NFL player and announcer [12]
- Donald Prothero, paleontologist and author
- Scott Radinsky, MLB pitcher[13]
- Ronnie Radke, vocalist, Falling In Reverse[14]
- Archie Reynolds, MLB player
- Michael Richards, actor from Seinfeld
- Nicole Richie, fashion designer, TV personality
- Debra Jo Rupp, դերասանուհի
- Devin Sarno, composer
- Dawn Schiller, author of The Road Through Wonderland: Surviving John Holmes[15]
- Maureen Kennedy Salaman, proponent of alternative medicine and author
- Steven L. Sears, writer and producer
- T. Sean Shannon, SNL comedy writer
- Bob Siebenberg, drummer of Supertramp
- Stirling Silliphant, screenwriter, producer
- Ռիկ Սպրինգֆիլդ, երաժիշտ
- Մերի Քեյ Սթերնս, դերասանուհի
- Քեյսի Սթենգել,մարզիկ
- Կարլ Սթիվեն, դերասան
- Ժոզեֆ Սթրոնդ, բանաստեղծ և մանկավարժ
- Գարի Սութերլանդ, մարզիկ
- Գլորիա Թելբոթ, դերասանուհի
- Դիանա Թուրասի, Օլիմպիական մարզիկ
- Վիկ Թեյբեկ, դերասան, 1970-ականների CBS- ի Alice աստղ
- Ջեյզոն Թերեր Թեյլորը, ռեփեր, երաժիշտ
- Են Տուրել, դերասանուհի
- Ռոն Անդերվուդ, տնօրեն
- Լուպի Վիլեզ, դերասանուհի
- Շովնա Վալդրոն, դերասանուհի
- Պոլ Ուոքեր, դերասան
- Գորդոն Ուոլեր, երգիչ
- Ջոն Ուեյն, դերասան, Գլենդելի ավագ դպրոցի հիմնադիր
- Տանյա Ֆալան Վլկ, երգիչ
- Բիլ Վուդսոն, դերասան
- Գրեգ Զաուն, MLB catcher
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|
Գլենդել (Կալիֆոռնիա) Վիքիպահեստում |
|---|
- City of Glendale (EN)
- Armenian (Archive)
