Բողոքի ցույցեր Վրաստանում՝ ընդդեմ «օտարերկրյա գործակալների» օրենքի (2024)
| Բողոքի ցույցեր Վրաստանում (2024) | |||
|---|---|---|---|
| Ամսաթիվ | ապրիլի 15 2024 | ||
| Վայր |  Վրաստան | ||
| Պատճառ | Առաջին և երկրորդ ընթերցմամբ ընդունված օտարերկրյա գործակալների մասին օրենք | ||
| Նպատակ | Օտարերկրյա գործակալների մասին օրենքի չեղարկում, կալանավորված ցուցարարների ազատ արձակում, մարտի 9-ից հետո՝ կառավարության հրաժարական, արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների նշանակում։ | ||
| Մեթոդ | Ցույցեր, բախումներ ոստիկանների հետ, վարչական շենքերը գրավելու փորձեր | ||
| Հակամարտող կողմեր | |||
| |||
| Կորուստներ | |||
| Վիրավորներ | Ավելի քան 70 մարդ բերման է ենթարկվել, ավելի քան 28-ը՝ վիրավորվել | ||
.png){kind=small}
Վրաստանի բողոքի ցույցեր (2024), փողոցային ցույցերի շարք, որոնք տեղի են ունենում Վրաստանում ՝ պայմանավորված «Օտարերկրյա ազդեցության թափանցիկության մասին» նոր օրենքին խորհրդարանական աջակցությամբ, որը պահանջում է ՀԿ-ներին գրանցվել որպես «օտարերկրյա ազդեցության գործակալներ», եթե նրանց արտաքին ֆինանսավորումը գերազանցում է 20%-ը նրանց ընդհանուր եկամուտից։ Թբիլիսիում ոստիկանությունը ջրցան մեքենաներ և արցունքաբեր գազ է կիրառել բողոքի ցույցերը ցրելու համար[2][3]։
Նախապատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վրաստանի իշխանություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2012 թվականից Վրաստանում իշխանության է եկել «Վրացական երազանք» կուսակցությունը, որը փոխարինել է Միխեիլ Սաակաշվիլիի գլխավորած Վրաստանի կառավարությանը[4]։ Լրագրողները նշել են, որ թեև «Վրացական երազանքը» սկիզբ է առել որպես ձախակողմյան արևմտամետ շարժում, սակայն 2024 թվականին այն վերածվել է պահպանողական պոպուլիստական քաղաքական ուժի, որի ընթացքը հաճախ համեմատվում է Հունգարիայի վարչապետ Վիկտոր Օրբանի քաղաքականության հետ[4][5]։ Խորհրդարանական ընտրություններում հաղթելուց հետո «Վրացական երազանքը» սկսել է գնալով ավելի շատ դիմել ռուսամետ հռետորաբանության[4]։
«Վրացական երազանք» կուսակցության հիմնադիր Բիձինա Իվանիշվիլին միլիարդատեր է, որն իր կարողությունը վաստակել է Ռուսաստանում[6]։ Չնայած Իվանիշվիլին երկար ժամանակ ոչ մի կառավարական պաշտոն չի զբաղեցրել, վրացական ընդդիմությունը նրան անվանել է Վրաստանի իրական կառավարիչ[7]։
Օտարերկրյա գործակալների օրինագիծ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Օտարերկրյա գործակալների մասին օրինագիծն առաջին անգամ ներկայացվել է Վրաստանի խորհրդարան 2023 թվականի սկզբին, սակայն նույն թվականի մարտին հետ է կանչվել զանգվածային բողոքի ցույցերի պատճառով[8]։
2023 թվականի դեկտեմբերին Վրաստանը ստացել է ԵՄ- ին անդամակցելու թեկնածու երկրի կարգավիճակ[9]։ Այնուամենայնիվ, ԵՄ-ի հետ հետագա բանակցությունների համար վրացական իշխանությունները ստիպված են եղել իրականացնել «ինը քայլ» քաղաքականությունը՝ ուղղված տարբեր ոլորտներում վրացական օրենսդրության ազատականացմանը[9][10]։ Միևնույն ժամանակ, ԵՄ ներկայացուցիչները բազմիցս զգուշացրել են Վրաստանի իշխանություններին, որ «օտարերկրյա գործակալների» մասին օրենքի ընդունումը կբարդացնի Եվրամիությանը երկրի անդամակցության շուրջ բանակցությունները[11]։
2024 թվականի գարնանը իշխող «Վրացական երազանք» կուսակցությունը կրկին խորհրդարան է ներկայացրել «օտարերկրյա գործակալների» մասին օրենքը[12]։ Լրագրողները նշել են, որ դրանով Վրաստանի կառավարությունը 180 աստիճանով շրջել է պետության արտաքին քաղաքականությունը, որը պաշտոնապես ուղղված է ԵՄ-ին[Ն 1][13] միանալուն 2024 թվականի աշնանը նախատեսված խորհրդարանական ընտրությունների[14]։
Վրացական ընդդիմությունը հայտարարել է, որ այս օրինագիծը նման է օտարերկրյա գործակալների մասին Ռուսաստանի օրենսդրությանը, ուստի քննադատներն այն անվանեցին «ռուսական օրենք»[15][16]։
Բողոքի ցույցեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ապրիլ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վրաստանի խորհրդարանը 2024 թվականի ապրիլին սկսել է «օտարերկրյա գործակալների մասին» օրինագծի քննարկումը։ Հենց առաջին հանդիպման ժամանակ ծեծկռտուք է սկսվել. խորհրդարանական մեծամասնության առաջնորդ Մամուկա Մդինարաձեի ելույթի ժամանակ նրա վրա հարձակվել է ընդդիմադիր «Քաղաքացիներ» կուսակցության առաջնորդ Ալեկո Էլիսաշվիլին[17][18][19]։
Նույն օրը հազարավոր մարդիկ հրապարակ են դուրս եկել Վրաստանի և Եվրամիության դրոշներով, ինչպես նաև պաստառներով՝ ընդդեմ «օտարերկրյա գործակալների» մասին օրենքի ընդունման[20]։ Մարդիկ պաստառներ են պարզել՝ «Մենք ընտրում ենք Եվրոպան, ոչ թե Ռուսաստանը», Վրաստանի և Եվրամիության դրոշները, ինչպես նաև բղավել են. «Ո՛չ ռուսական օրենքին»[21]։
Ապրիլի 16-ին և 17-ին հազարավոր ցուցարարներ կրկին դուրս են եկել փողոց։ Սակայն ապրիլի 17-ին Վրաստանի խորհրդարանն առաջին ընթերցմամբ հավանություն է տվել «օտարերկրյա գործակալների» մասին օրինագծին, երկրորդ ընթերցումը հետաձգվել է ապրիլի 29-ին, իսկ երրորդը՝ մայիսի 17-ին[22][23]։ Փաստաթղթի ընդունմանը կողմ է քվեարկել 83 պատգամավոր, դեմ՝ ոչ մեկը[23]։
Ապրիլի 18-ին՝ բողոքի ակցիաների երրորդ օրը, հավաքվել է ավելի շատ մարդ, քան նախորդ օրերին։ «Այո Եվրոպային. Ո՛չ ռուսական օրենքին »։ - այս կարգախոսը դարձել է հիմնականը Վրաստանում «Օտարերկրյա ազդեցության թափանցիկության մասին» օրինագծի դեմ բողոքի ցույցերի ժամանակ, որը, ըստ ընդդիմության, կրկնում է «օտարերկրյա գործակալների» մասին ռուսական օրենսդրությունը[24]։ Թբիլիսիում «օտարերկրյա գործակալների» մասին օրենքի դեմ ցուցարարները բախվել են ոստիկանության հետ։ Երկու հոգի բերման են ենթարկվել[25]։
Ապրիլի 20-ին Թբիլիսիում տեղի է ունեցել կանանց երթ, որին հարյուրավոր կանայք են մասնակցել։ Վրաստանի նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլին ասել է, որ ինքը վետո կդնի օրենքի վրա, եթե այն ընդունվի, սակայն խորհրդարանը կկարողանա տապալել այն՝ հավաքելով պարզ որակյալ մեծամասնություն[26]։
Ապրիլի 21-ին քաղաքացիները կրկին հավաքվել են Թբիլիսիում՝ կրկին փակելով Ռուսթավելի պողոտան։ Շատ ցուցարարներ եկել էին իրենց ընտանիքներով[27]։
Ապրիլի 22-ին իշխող «Վրացական երազանք» կուսակցությունը հայտարարել է օրենքի նախագծի աջակցության համար հանրահավաք անցկացնելու մասին, որը տեղի է ունեցել ապրիլի 29-ին[28]։
Մայիս[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մայիսի 1-ին Վրաստանի խորհրդարանը երկրորդ ընթերցմամբ ընդունել է «Օտարերկրյա ազդեցության թափանցիկության մասին» օրենքը՝ 83 կողմ, 23 դեմ քվեարկությամբ[29][30]։
Նույն օրը մի քանի հազար մարդ դուրս է եկել Ռուսթավելի պողոտա։ Ոստիկանությունը կրկին ջրցան մեքենաներ և արցունքաբեր գազ է կիրառել։ Վրաստանի առողջապահության նախարարությունը հայտնել է առնվազն 15 տուժածի մասին[31][32][33]։ Բողոքի ցույցերը շարունակվել են ամբողջ գիշեր. առավոտյան պողոտայում դեռ մի քանի տասնյակ ցուցարարներ են եղել[34][35][36]։
Հանրապետության վարչապետ Իրակլի Կոբախիձեն ասել է, որ իշխող «Վրացական երազանք-Ժողովրդավարական Վրաստան» կուսակցությունը չի պատրաստվում երեք ընթերցումով հրաժարվել այս օրենքի ընդունումից[37]։
Մայիսի 2-ին ցուցարարները պաշարել են խորհրդարանի շենքը և բախվել խորհրդարանի բակում տեղակայված ոստիկանների հետ։ Ցուցարարներին ցրելու համար ոստիկանները ստիպված են եղել օգտագործել արցունքաբեր գազ, ջրցան մեքենաներ և պղպեղի սփրեյ[38]։
Մայիսի 3-ին ցուցարարները ցույց են կազմակերպել «Պարագրաֆ» հյուրանոցի մոտ, որտեղ ընթացել է Ասիական զարգացման բանկի տարեկան ժողովը, որի ժամանակ ցուցարարներից մեկին բերման են ենթարկել ոստիկաններին բանավոր վիրավորելու համար[39]։
Մայիսի 9-ին Թբիլիսիի ոստիկանության վարչությունը հայտնել է նախորդ օրը տեղի ունեցած բախումների ժամանակ 6 անձի ձերբակալության մասին[40]։
Մայիսի 11-ին 50 000-ից 300 000 ցուցարարներ անցել են Թբիլիսիի կենտրոնով[41]։ Ցուցարարները վրացական և եվրոպական դրոշներով դուրս են եկել Եվրոպայի մայրաքաղաքի հրապարակ ՝ վանկարկելով «ոչ ռուսական օրենքին»[42][43]։ Ակցիան շարունակվել է մինչև ուշ երեկո։ Եվրոպայի հրապարակում դրա ավարտից հետո մարդկանց մի մասը գնացել է Ռուսթավելի պողոտայով Վրաստանի խորհրդարան[42]։
Մայիսի 12-ին Վրաստանի խորհրդարանի նախագահ Շալվա Պապուաշվիլին հայտարարել է, որ օրենքը երրորդ ընթերցմամբ Իրավական հարցերի հանձնաժողովում կքննարկվի մայիսի 13-ին, իսկ խորհրդարանի լիագումար նիստում՝ մայիսի 14-ին[44]։
Նույն օրը՝ մայիսի 12-ին, տեղական ժամանակով ժամը 22:00-ին, ընդդիմությունը նշանակել է հանրահավաք[45], որը տևել է մինչև առավոտ։ Խորհրդարանի իրավական հանձնաժողովը քննարկել է օրինագիծը մայիսի 13-ին նախատեսված երրորդ ընթերցմամբ[46]։ Վրաստանի ՆԳՆ-ի տվյալներով՝ ձերբակալվել է 20 մարդ, այդ թվում՝ ԱՄՆ-ի երկու և Ռուսաստանի մեկ քաղաքացի[47]։
Մայիսի 14-ին Վրաստանի խորհրդարանը երրորդ ընթերցմամբ ընդունել է «Օտարերկրյա ազդեցության թափանցիկության մասին» օրինագիծը՝ 84 կողմ, 30 դեմ քվեարկությամբ[48]։
Մայիսի 18-ին Վրաստանի նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլին վետո է դրել «օտարերկրյա ազդեցության թափանցիկության մասին» օրենքի վրա, որը ճեպազրույցում անվանել է «ռուսական», ինչպես նաև, ըստ նրա, այս օրենքը «հակասում է սահմանադրությանը, բոլոր եվրոպական չափանիշներին, խանգարում է Վրաստանի եվրոպական ուղուն, այն չի ենթարկվում որևէ փոփոխության, բարելավման և պետք է չեղարկվի»[49]։
Մայիսի 28-ին Վրաստանի խորհրդարանը հաղթահարեց նախագահի վետոն՝ 0 կողմ, 66 դեմ ձայների հարաբերակցությամբ, Զուրաբիշվիլիի[50] առաջարկած միակ ուղղումը մերժվել է՝ «Ուժի մեջ մտնելուց հետո այս օրենքը գործում է 1 օր[51]», օրինագծի սկզբնական տարբերակի ընդունմանը կողմ են քվեարկել 84 պատգամավոր, դեմ՝ 4[50]։ Եթե 5 օրվա ընթացքում նախագահը հրաժարվի ստորագրել օրինագիծը, այն կարող է ընդունել Վրաստանի խորհրդարանի նախագահ Շալվա Պապուաշվիլին։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Парламент Грузії підтримав законопроєкт про "іноагентів" Արխիվացված է Մարտ 7, 2023 Wayback Machine-ի միջոցով: // Deutsche Welle, 07.03.2023
- ↑ «Georgian police use tear gas on protests against 'foreign agents' law». Reuters. 2023 թ․ մարտի 7. Արխիվացված է օրիգինալից 2023 թ․ մարտի 14-ին. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 7-ին.
- ↑ «Georgians protest against draft law on media, nonprofits». ABC News (անգլերեն). 2023 թ․ մարտի 7. Արխիվացված է օրիգինալից 2023 թ․ մարտի 7-ին. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 7-ին.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 «Решающий момент для европейского будущего Грузии: эксперты о законе об «иноагентах» и протестах против него». Rfi.fr (ռուսերեն). 2024 թ․ ապրիլի 28.
- ↑ ««Орбанизация» Грузии. Как на пути в ЕС страна выбрала консервативный популизм Венгрии». Русская служба Би-би-си (ռուսերեն). 2023 թ․ հուլիսի 26.
- ↑ «Иванишвили может повторить судьбу Януковича». Deutsche Welle (ռուսերեն). 2024 թ․ մայիսի 4.
- ↑ ««Иванишвили открыто заявил, что объявляет войну Западу и всему цивилизованному миру из-за риска проиграть выборы осенью» — политолог». The Insider (ռուսերեն). 2024 թ․ ապրիլի 30.
- ↑ «В парламенте Грузии начали рассматривать законопроект об «иноагентах». На первом же заседании депутаты подрались». Meduza (ռուսերեն). Վերցված է 2024 թ․ ապրիլի 26-ին.
- ↑ 9,0 9,1 ««Грузия отворачивается от Европы». Как «иноагенты» превратились в «инопроводников» и какой будет цена принятия такого закона». Русская служба Би-би-си (ռուսերեն). 2024 թ․ ապրիլի 29.
- ↑ «Посол ЕС в Грузии: цель девяти шагов – не угодить Брюсселю». Русская служба Би-би-си (ռուսերեն). 2024 թ․ մարտի 20.
- ↑ «Прапори ЄС проти водометів. Як Євромайдан у Грузії намагається зупинити проросійський закон про іноагентів — вже вдруге за рік». NV (издание) (ուկրաիներեն). 2024 թ․ մարտի 20.
- ↑ «В парламенте Грузии начали рассматривать законопроект об «иноагентах». На первом же заседании депутаты подрались». Meduza (ռուսերեն). Վերցված է 2024 թ․ ապրիլի 26-ին.
- ↑ «Ираклий Кобахидзе - Европейский курс записан в Конституции, этот курс не подлежит никакому пересмотру». Первый канал (Грузия). 2023 թ․ մարտի 13. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ մարտի 21-ին. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 21-ին.
- ↑ «Ілюзія євроінтеграції: чи вдасться грузинській владі розвернути зовнішній курс країни». Украинская правда (ուկրաիներեն). 2024 թ․ ապրիլի 30.
- ↑ ««Грузия отворачивается от Европы». Как «иноагенты» превратились в «инопроводников» и какой будет цена принятия такого закона». Русская служба Би-би-си (ռուսերեն). 2024 թ․ ապրիլի 29.
- ↑ «Решающий момент для европейского будущего Грузии: эксперты о законе об «иноагентах» и протестах против него». Rfi.fr (ռուսերեն). 2024 թ․ ապրիլի 28.
- ↑ «Aleko Elisashvili physically confronted the leader of the parliamentary majority, Mamuka Mdinaradze». www.interpressnews.ge (անգլերեն). 2024 թ․ ապրիլի 15. Վերցված է 2024 թ․ ապրիլի 26-ին.
- ↑ «В парламенте Грузии начали рассматривать законопроект об «иноагентах». На первом же заседании депутаты подрались». Meduza (ռուսերեն). Վերցված է 2024 թ․ ապրիլի 26-ին.
- ↑ «Комитет парламента Грузии поддержал законопроект об «иноагентах». В Тбилиси начались протесты и задержания». Meduza (ռուսերեն). Վերցված է 2024 թ․ ապրիլի 26-ին.
- ↑ «Комитет парламента Грузии поддержал законопроект об «иноагентах». В Тбилиси начались протесты и задержания». Meduza (ռուսերեն). Վերցված է 2024 թ․ ապրիլի 26-ին.
- ↑ «Правящая партия Грузии повторно зарегистрировала в парламенте законопроект об «иноагентах»». Meduza (ռուսերեն). Վերցված է 2024 թ․ ապրիլի 26-ին.
- ↑ ««На улицы вышло много людей. Безумное количество». Фотограф Мариам Гиунашвили — о новых протестах против закона об «иноагентах» в Грузии». Медиазона (ռուսերեն). Վերցված է 2024 թ․ ապրիլի 26-ին.
- ↑ 23,0 23,1 «Парламент Грузии одобрил законопроект об «иноагентах» в первом чтении». Meduza (ռուսերեն). Վերցված է 2024 թ․ ապրիլի 26-ին.
- ↑ «Третий день масштабных протестов в Тбилиси | Эхо России». ehorussia.com. Վերցված է 2024 թ․ ապրիլի 26-ին.
- ↑ «В Тбилиси протестующие против закона об «иноагентах» вступили в столкновения с полицией. Задержаны два человека». Meduza (ռուսերեն). Վերցված է 2024 թ․ ապրիլի 26-ին.
- ↑ «Сотни женщин в Тбилиси вышли на марш против принятия закона об «иноагентах». Фотография». Meduza (ռուսերեն). Վերցված է 2024 թ․ ապրիլի 26-ին.
- ↑ «Popular Protests Continue against Foreign Agents' Law». Civil Georgia (ամերիկյան անգլերեն). 2024 թ․ ապրիլի 21. Վերցված է 2024 թ․ ապրիլի 26-ին.
- ↑ «Ruling party announces public rally in support of transparency bill | AGENDA.GE». agenda.ge (անգլերեն). Վերցված է 2024 թ․ ապրիլի 28-ին.
- ↑ «83 მომხრე, 23 წინააღმდეგი - პარლამენტმა "უცხოური ძალის გამჭვირვალობის შესახებ" კანონი მეორე მოსმენით მიიღო». rustavi2.ge (վրացերեն). 2024 թ․ մայիսի 1. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 1-ին.
- ↑ «Днем драка, вечером принятие. В Грузии приняли закон об иноагентах во втором чтении, люди снова на улицах». ФОНТАНКА.ру - новости Санкт-Петербурга (ռուսերեն). 2024 թ․ մայիսի 1. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 2-ին.
- ↑ «Минздрав Грузии: в ходе разгона акций против закона «Об иноагентах» пострадали 15 человек». news.am (ռուսերեն). 2024 թ․ մայիսի 2. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 2-ին.
- ↑ «Минздрав Грузии рассказал о госпитализации пострадавших во время протестов - Газета.Ru | Новости». Газета.Ru (ռուսերեն). 2024 թ․ մայիսի 2. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 2-ին.
- ↑ «Разгон акции 1-2 мая: госпитализировано 15 человек». NETGAZETI.ge (ռուսերեն). Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 2-ին.
- ↑ «1 მაისს, რუსთაველის გამზირზე გამართულ საპროტესტო აქციაზე დაშავებული 8 სამოქალაქო პირის ჰოსპიტალიზაცია განხორციელდა - ჯანდაცვა | Rustavi2». rustavi2.ge (վրացերեն). Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 2-ին.
- ↑ «Минздрав Грузии сообщил о восьми пострадавших на митинге в Тбилиси». Коммерсантъ (ռուսերեն). 2024 թ․ մայիսի 2. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 2-ին.
- ↑ «В Тбилиси на митинге против законопроекта об иноагентах 1 мая пострадали восемь человек». TACC (ռուսերեն). Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 2-ին.
- ↑ «В Минздраве Грузии рассказали о пострадавших на митинге в Тбилиси». Life.ru (ռուսերեն). 2024 թ․ մայիսի 2. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 2-ին.
- ↑ Fabbro, Yousef Bardouka, Robin (2024 թ․ մայիսի 1). «Protesters besiege Georgian Parliament after foreign agent bill passes second reading». OC Media (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 7-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) - ↑ «Anti-transparency bill protester apprehended for verbally insulting police». 1TV (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 7-ին.
- ↑ «Tbilisi Police Department Director says 6 individuals detained for assaulting police officer, damaging property during transparency bill protests | AGENDA.GE». agenda.ge (անգլերեն). Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 13-ին.
- ↑ Tbilisi, Inna Lazareva (2024 թ․ մայիսի 13). «Georgia swells with protests under the boot of a billionaire» (անգլերեն). 0140-0460. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 13-ին.
- ↑ 42,0 42,1 Грузия, Sputnik (20240512T1726+0400). «Шествие оппозиции и крупная акция протеста в центре Тбилиси – фото». Sputnik Грузия (ռուսերեն). Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 13-ին.
- ↑ «Georgia: Thousands rally in protest at 'foreign influence' bill». www.bbc.com (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 13-ին.
- ↑ «"უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ" კანონპროექტი პლენარულ სხდომაზე 14 მაისს გავა - შალვა პაპუაშვილი». AjaraTV (վրացերեն). 2024 թ․ մայիսի 12. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 12-ին.
- ↑ «გავათენოთ საქართველოსთვის | აქციის მონაწილეები 12 მაისს, 22:00 საათზე, პარლამენტის შენობის წინ შეიკრიბებიან». Mtavari Arkhi (վրացերեն). 2024 թ․ մայիսի 12. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 12-ին.
- ↑ სალომე უერთაშვილი (2024 թ․ մայիսի 16). «აქცია "გავუთენოთ საქართველოს" - ძალადობის ფაქტები ორივე მხრიდან - რამდენი ადამიანი მოხვდა იზოლატორში, ვინ გაუთენა და ვინ დაგეგმა 12 მაისის ღამის აქცია». rustavi2.ge (վրացերեն). Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 16-ին.
- ↑ «На акции у здания парламента Грузии задержали граждан США и России». Эхо Кавказа (ռուսերեն). 2024 թ․ մայիսի 13. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 16-ին.
- ↑ «პარლამენტმა „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ" კანონპროექტი მესამე მოსმენით მიიღო». imedinews.ge (վրացերեն). 2024 թ․ մայիսի 14. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 16-ին.
- ↑ «სალომე ზურაბიშვილმა "უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ" კანონს ვეტო დაადო». rustavi2.ge (վրացերեն). 2024 թ․ մայիսի 18. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 18-ին.
- ↑ 50,0 50,1 «პარლამენტმა პრეზიდენტის ვეტო „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ" კანონთან დაკავშირებით დაძლია». imedinews.ge (վրացերեն). 2024 թ․ մայիսի 28. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 28-ին.
- ↑ «"კანონი ამოქმედებიდან მხოლოდ ერთი დღის განმავლობაში მოქმედებს და მეორე დღესვე ძალას კარგავს" - რა მუხლი ჩაამატა სალომე ზურაბიშვილმა "უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ" კანონპროექტში?». კვირის პალიტრა (վրացերեն). 2024 թ․ մայիսի 19. Վերցված է 2024 թ․ մայիսի 28-ին.
Նշումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Եվրոպական ինտեգրման ուղղությունը ամրագրված է Վրաստանի Սահմանադրությունում